SYSTEM

EDUKACJI

WE FRANCJI

POPULACJA UCZĄCYCH SIĘ I

JĘZYK NAUCZANIA

•

w roku 2010 populacja szkolna w
sektorach publicznym i prywatnym we
Francji i departamentach zamorskich
liczyła 15 mln uczniów.

•

we Francji rząd zatrudnia 969 600
osób, z czego 80% to nauczyciele.

•

językiem nauczania jest język
francuski. Języków regionalnych uczy się
w ramach bloku języków nowożytnych.

ADMINISTRACJA I

FINANSOWANIE EDUKACJI

• system edukacji podlega Ministerstwu Edukacji Narodowej,

młodzieży i stowarzyszeń odpowiedzialnemu za edukację całym
kraju.

• system obejmuje nieodpłatne kształcenie w sektorze publicznym

prowadzone równoległe kształceniem oferowanym przez sektor
prywatny.

• sektor prywatny składa się większości i sytuacji posiadających

umowę z państwem obejmującą także odpowiedzialność za
wynagrodzenia nauczycieli.

• 87,7% uczniów szkół podstawowych i 78,7% uczniów szkól

średnich uczęszcza do placówek publicznych.

• odsetek uczniów w szkołach prywatnych od kilku lat utrzymuję się

na tym samym poziomie i wynosi 1-6.

• za budowę i konserwacje budynków szkół publicznych

odpowiedzialne są władze lokalne.

ADMINISTRACJA I

FINANSOWANIE EDUKACJI

• rząd centralny zachował decydującą rolę w tworzeniu polityki

edukacyjnej.

• Ministerstwo Edukacji opracowuje szczegółowy program

nauczania każdego przedmiotu na wszystkich poziomach
edukacji.

• definiuje także warunki ogólne i cele (umiejętności dla

programu kształcenia przyszłych nauczycieli w szkołach
wyższych).

• określa również tematykę doskonalenia zawodowego

nauczycieli.

• Ministerstwo organizuje również egzaminy i przyznaje

państwa kwalifikacje a w szczególności wydaje świadectwa
maturalne.

• realizacją polityki edukacyjnej i licznych zadań ministerstwa

zajmują się " zewnętrzne departamenty edukacyjne"

ADMINISTRACJA I

FINANSOWANIE EDUKACJI

• - Francja podzielona na 30 academies którymi kierują rektorzy.
• -Academie jest jednostką administracyjną umożliwiająca wdrażanie

zaleceń rządu dotyczącą polityki edukacyjnej.

• - funkcjonowanie academies pozwala na podejmowanie działań

uwzględniających kontekst lokalny. We współpracy ze
społecznościami lokalnym: gminami.(communes) zakresie
szkolnictwa podstawowego. -departements dla instytucji typu
collegges (oferuje kształcenie 1 stopnia

• ISCED 2) oraz regions dla instytucji typu lycees ( szkoła na poziomie

liceum oferującą kształcenie średnie 2 stopnia ISCED 3).

• - istnieją dwa terytorialne inspektoraty " krajowi inspektorzy

oświatowi" którzy wizytują szkoły podstawowe i monitorują pracę
nauczycieli oraz "regionalni inspektorzy ds. dydaktyki" którzy
odpowiadają za sprawy związane z wystawianiem stopni oraz
oceniają pracę nauczycieli w szkolnictwie średnim.

EDUKACJA PRZEDSZKOLNA

(ECOLE MATERNELLE)

PRZEDSZKOLE

• Edukacja na tym poziomie nie jest
obowiązkowa. Przedszkole jest dostępne dla
wszystkich dzieci w wieku od 2 do 6 lat, ale w
przypadku 2- latków o przyjęciu do placówki
decyduje liczba wolnych miejsc.

• Publiczne przedszkola są prowadzone przez
ministerstwo edukacji i dzieci uczęszczają do nich
bezpłatnie.

• Przedszkola mają swoje programy nauczania
i prowadzą zajęcia dydaktyczne.

• Przedszkole stanowi wstępny etap
kształcenia.

Dzieci dzieli się według wieku na

trzy grupy:

Grupa „wstępna”

dla 2 i 3- latków

Grupa „ średnia”

dla 4- latków

Grupa „ końcowa”

dla 5 - latków

Zajęcia edukacyjne, stanowią główną część

programu i przygotowują je do podjęcia

nauki w szkole podstawowej.

KSZTAŁCENIE

OBOWIĄZKOWE

Kształcenie jest obowiązkowe w wieku

od 6 do 16 lat i dzieli się na 3 etapy:

Szkoła podstawowa

6-11 lat

Szkoła średnia I stopnia

11-15 lat

Pierwszy rok nauki w szkole

średniej II stopnia

15-16 lat

Kryteria przyjęć

• Odbywa się zgodnie z zasadą rejonizacji

• Pierwszeństwo mają:

 dzieci niepełnosprawne

 dzieci wymagających leczenia specjalistycznego w
pobliżu szkoły

• uczniowie z wysokimi wynikami w nauce

• uczniowie pobierający stypendium socjalne

• uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

• uczniowie rodzeństwo w danej szkole

• oraz uczniowie zamieszkujących w pobliżu danego
rejonu, ale poza jego obwodem;

Dzienny, tygodniowy, roczny wymiar zajęć

• Rok szkolny trwa 180 dni, od września do

czerwca.

• Szkoły są czynne 6 dni w tygodniu, lekcji nie

prowadzi się w środowe popołudnia i soboty.

Szkoła podstawowa

Tydzień składa się z 24

lekcji 60-minutowych

Szkoła średnia

Tydzień składa się od 25,5

– 30 lekcji 55- minutowych

Dzienny, tygodniowy, roczny

wymiar zajęć

Roczny

wymiar zajęć wynosi :

Szkoła podstawowa

864 godziny zegarowe

Szkoła średnia I stopnia

936 godziny zegarowe

Wielkość klas, podział uczniów na

klasy

Szkoła podstawowa

25 uczniów i jeden nauczyciel

do wszystkich przedmiotów

Szkoła średnia I stopnia

24 uczniów, każdego

przedmiotu uczy inny

nauczyciel

Liceum ogólnokształcące i

techniczne

28 uczniów

Liceum zawodowe

20 uczniów

Programy i treści nauczania

Ministerstwo edukacji ustala cele i programy

nauczania, wspólną podstawę wiedzy i umiejętności,

którą powinni opanować wszyscy uczniowie w

szkolnictwie obowiązkowym (dekret 2006-830 z dnia

11 listopada 2006 roku).

Program nauczania:

Szkoła podstawowa

 podstawowe umiejętności:
 czytania;
 pisania;
 liczenia;
 oraz rozwijanie umiejętności

motorycznych (wychowanie
fizyczne)

Szkoła średnia I stopnia

 obejmuje 8 lub 9 przedmiotów

obowiązkowych, zależnie od
klasy

 stopniowo zróżnicowane –

wprowadzaniem przedmiotów
fakultatywnych;

Ocena, promocja i

kwalifikacje

Szkoła podstawowa

 nauczanie początkowe;
 następnie etap rozwoju

umiejętności

Szkoła średnia I stopnia

 etap „obserwacji i

adaptacji”

 etap „ utrwalania”
 etap „ orientacji”

Podział kształcenia :

Ocena, promocja i

kwalifikacje

•

Ocena pracy ucznia dokonywana jest

w każdym semestrze, nie ma egzaminów na
zakończenie roku wymaganych do promocji
ucznia.

• Uczniowie posiadają indywidualne
indeksy, w które zawierają potwierdzenia
wiedzy uzyskanych umiejętności.

• Dodatkowo wprowadzono
indywidualną „księgę” umiejętności ucznia,
która zawiera udokumentowane postępy
ucznia w zakresie siedmiu kluczowych
umiejętności.

Ocena, promocja i

kwalifikacje

Egzaminy państwowe odbywają się na
początku:

•pierwszego roku nauki w szkole
podstawowej

•oraz drugiego roku nauki
i mają na celu podsumowanie
postępów uczniów w nauce :

•języka francuskiego;

•matematyki;

•oraz wykryć ewentualne trudności w nauce
u poszczególnych uczniów.
Wyniki egzaminów nie mają wpływu na
promocję ucznia, są jednak wpisywane
do indywidualnego indeksu ucznia.

Ocena, promocja i

kwalifikacje

• Wystawia się również ocenę z zachowania,
obejmującą:

frekwencję ucznia;

przestrzeganie przez niego szkolnego regulaminu.

• Promocja ucznia do szkoły I stopnia odbywa
się na podstawie oceny nauczyciela.

• Po ukończeniu 12 roku życia wszyscy
uczniowie, niezależnie od poziomu umiejętności,
muszą opuścić szkołę podstawową i zapisać się do
college.

• Począwszy od IV klasy, prowadzi się
kształcenie typu zawodowego dla uczniów, którzy
ukończyli 14 lat, umożliwia to bezpośredni kontakt
ze światem pracy i pozwala na poznanie różnych
zawodów.

Ocena, promocja i

kwalifikacje

• Po ukończeniu 4 roku nauki, uczniowie mogą
się kształcić:

w ostatniej klasie college;

w zakresie „ orientacji zawodowej” w ostatniej
klasie college;

przed- zawodowo w ostatniej klasie college;

bądź w ramach kursu przygotowującego do
zawodu.

• Po ukończeniu college podejmowane są
decyzję dotyczące dalszej nauki:

decyzja o przyznaniu świadectwa;

oraz decyzja o dydaktycznym ukierunkowaniu
ucznia.

• Decyzja jest wynikiem uzgodnień pomiędzy
uczniem, jego rodziną i gronem pedagogicznym.

SZKOLNICTWO

ŚREDNIE II

STOPNIA

RODZAJE

KSZTAŁCENIA

kształcenie ogólne

kształcenie zawodowe

kształcenie techniczne

•Baccalaureat (matura)
zawodowy

•Certyfikat umiejętności
zawodowych (CAP)

•Certyfikat zawodowy(BEP)



KRYTERIA PRZYJĘĆ

Kryteria przyjęć są takie same jak
w przypadku kształcenia
obowiązkowego



PROGRAMY I TREŚCI NAUCZANIA



OCENA , PROMOCJA I

KWALIFIKACJE

SZKOLNICTWO

WYŻSZE

RODZAJE UCZELNI

Usługi w zakresie kształcenia na poziomie
wyższym oferują trzy typy instytucji:



Uniwersytety



instytucje publiczne o charakterze

administracyjnym



prywatne instytuty lub szkoły wyższe

Instytucje te oferują typy kształcenia:
 Programy akademickie
 Kursy przygotowujące
 Szkoły elitarne
 Sekcje dla dyplomowanych techników

Warunki wstępu

 Studia wyższe pod względem wstępu podzielone są

na:

• programy akademickie na uniwersytetach – warunkiem

wstępu jest świadectwo maturalne(zawodowe)

• programy studiów w ramach CPGE, STS, IUT. Decydujące

w procesie selekcji są: rodzaj świadectwa maturalnego
oraz oceny z ostatnich dwóch lat nauki w lycee;

• grand ecoles, najbardziej prestiżowe szkoły wyższe, na

które rekrutacja odbywa się na podstawie egzaminu
konkursowego

• programy studiów IUFM dla studentów posiadających

dyplom licencjata

KWALIFIKACJE

• dyplomy uzyskiwane po dwóch latach studiów

pomaturalnych odpowiadające 120 punktom
ECTS

• dyplomy uzyskiwane po trzech latach studiów

pomaturalnych odpowiadające 180 punktom
ECTS

• dyplomy uzyskiwane po pięciu latach studiów

pomaturalnych odpowiadające 300 punktom
ECTS

• dyplomy uzyskiwane po ukończeniu studiów

pomagisterskich ; dyplom doktora

KSZTAŁCENIE

SPECJALNE

Kształcenie specjalne

• Uczniowie mający specjalne potrzeby
edukacyjne uczęszczają zwykle do szkół
ogólnodostępnych.

• W szkołach średnich funkcjonują sekcje
realizujące specjalnie dostosowane programy
kształcenia ogólnego i zawodowego (SEGPA).

• W niektórych collèges utworzono sekcje
kształcenia integracyjnego (UPI ). Ich celem jest
zapewnienie uczniom łatwego przejścia ze szkoły
podstawowej do średniej.

• Za placówki specjalne dla uczniów z
poważnymi upośledzeniami odpowiada
ministerstwo edukacji, Ministerstwo Zdrowia,
Rodziny i Osób Niepełnosprawnych.

NAUCZYCIEL

Kształcenie nauczycieli

 Nauczyciele zatrudnieni w szkołach podstawowych i
średnich muszą posiadać kwalifikacje na poziomie magistra.

 Uzyskanie kwalifikacji niezbędnych do wykonywania zawodu
nauczyciela na wszystkich poziomach nauczania następuje drogą
egzaminu konkursowego.

 Procedura przewiduje następujące możliwości:
• CERPE – zewnętrzny konkurs dla kandydatów na nauczycieli
• CAPES – konkurs prowadzący do uzyskania zaświadczenia o
przygotowaniu nauczycielskim na poziomie szkoły średniej
• CAPEPS – konkurs prowadzący do uzyskania zaświadczenia o
przygotowaniu nauczycielskim w zakresie wychowania fizycznego
i sportu na poziomie szkoły
• CAPLP – konkurs prowadzący do uzyskania zaświadczenia o
przygotowaniu nauczycielskim w liceach zawodowych
• CAPET – konkurs prowadzący do uzyskania zaświadczenia o
przygotowaniu nauczycielskim w zakresie techniki

Nauczyciel

• Osoby, którym udało się uzyskać dobry wynik z
egzaminów konkursowych, zdają następnie egzamin
magisterski i są zatrudniani jako stażyści począwszy od
nowego roku szkolnego.

• Podczas pierwszego roku zatrudnienia (stażu)
korzystają z opieki, dalszego szkolenia i wprowadzenia do
zawodu.

• Plan zajęć nauczyciela jest dostosowany do
organizacji roku szkolnego.

• Nauczyciel szkoły podstawowej jest zobowiązany
przepracować 864 godziny rocznie na rzecz uczniów, z
czego zasady realizacji 108 godzin rocznie są regulowane
przez inspektora ministerstwa edukacji odpowiedzialnego
za dany okręg, w którym nauczyciel jest zatrudniony.

Godziny pracy

nauczyciela

108

godzin

6 godzin
przeznaczonych na
udział w
obowiązkowych
zebraniach rady
szkoły

24 godziny
przeznaczone na
pracę w zespołach,
kontakty z rodzicami,
pracę w projektach
edukacyjnych na rzecz
uczniów
niepełnosprawnych

18 godzin
przeznaczonych
na doskonalenie
zawodowe

60 godzin na
rzecz
indywidualnej
pracy z uczniem
lub małą grupą
uczniów

Godziny pracy

nauczyciela

Nauczyciele szkół średnich są
zobowiązani przepracować 540 godzin w
roku szkolnym (dotyczy to nauczycieli
posiadających „agrégation”) oraz 648
godzin (dotyczy nauczycieli
dyplomowanych) podczas gdy ich
maksymalny tygodniowy wymiar czasu
pracy wynosi:
• Dla posiadaczy agrégation – 15 godzin,
• Dla nauczycieli dyplomowanych
(posiadaczy – 18 godzin.

Godziny pracy

nauczyciela

•

W przypadku nauczycieli w szkolnictwie wyższym,

roczny wymiar godzin wynikający z przepisów wynosi 128
godzin lekcyjnych odpowiadający 192 godzinom praktyki i
indywidualnej pracy z uczniem.

• Uczelnia ustala harmonogram zajęć, które poprowadzą
pracownicy naukowo-dydaktyczni.

• Określa również wymiar godzinowy tych zajęć, a także
ich szczegółowy przebieg.

• Definiuje także sposoby obliczania wymiaru
godzinowego zajęć.

• Władze uczelni podejmują decyzje w sprawie przydziału
poszczególnych nauczycieli do zajęć, w obszarze tematyki
nauczania uzgodnionej z dyrektorami poszczególnych
jednostek badawczych.

• Harmonogram pracy każdego pracownika naukowo-
dydaktycznego jest wysyłany do niego na początku roku
akademickiego i dostosowywany do każdego semestru nauki.

Nauczyciele szkolnictwa

wyższego

Na poziomie szkolnictwa wyższego wyróżnia się dwie
kategorie nauczycieli:

 pracownicy naukowo-dydaktyczni: wykładowcy i
profesorowie uniwersytetów, do których należy podwójny
obowiązek zapewnienia ciągłości rozwoju badań w zakresie
nauk podstawowych i stosowanych oraz przekazania
studentom wiedzy na podstawie wniosków z tych badań.
Należą oni do zatrudnionych na stałe pracowników
państwowych.

 pozostali nauczyciele na poziomie szkolnictwa wyższego:
profesorowie wizytujący i nadzwyczajni; nauczyciele szkół
średnich prowadzący zajęcia dla studentów; profesorowie
prowadzący kursy przygotowujące, nauczyciele-asystenci
(stanowisko w likwidacji), asystenci tymczasowi i prowadzący
badania; nauczyciele i wykładowcy języków obcych;
nauczyciele na zastępstwo oraz tymczasowi nauczyciele na
zastępstwo.