KAPITAŁ, PROCENT, ZYSK

PODSTAWY EKONOMII

Kujawsko-Pomorska Szkoła Wyższa
w Bydgoszczy

WOJCIECH KARABASZ

Administracja, semestr II

Nr albumu: 19693

KAPITAŁ



Kapitał składa się z tych wytworzonych, trwałych
dóbr, które są następnie używane jako
produkcyjne nakłady do dalszej produkcji.



Dobra kapitałowe mają trwałość kilku lat, inne
nawet wiek.



Struktury – budynki fabryczne, domy, drogi
itp.



Wyposażenie produkcyjne – obrabiarki, inne
maszyny i urządzenia i konsumpcyjne –
samochody



Zapasy materiałów i półfabrykatów do
produkcji

RODZAJE DÓBR

KAPITAŁOWYCH



Kupowanie na własność



Dzierżawa na różne okresy



W związku z tym dobra kapitałowe mogą
mieć dwie ceny – cenę zakupu (na
własność) w pierwszym przypadku i czynsz
(płatność za okresowe użycie dóbr
kapitałowych) w drugim.

DWIE MOŻLIWOŚCI NABYCIA

DÓBR KAPITAŁOWYCH



Ceny kapitału są podstawą do racjonalnej
alokacji jego zasobów



Takie decyzje należą do najważniejszych w
firmie i gospodarstwie domowym.



Zastosowanie kapitału powinno być
produktywne, czyli dawać większą produkcje
niż poprzednio.

ILOŚĆ KAPITAŁU JEST

OGRANICZONA



Ważną cecha kapitału jest trwałość, stąd
znaczenie czasu przy podejmowaniu decyzji



Nabycie dóbr kapitałowych to inwestycja



Decyzje takie dotyczą przyszłości, ale
jednocześnie teraźniejsze zasoby są
wykorzystywane do wytwarzania kapitału na
przyszłość.

ZNACZENIE CZASU



Trzeba poświęcić część możliwej bieżącej
konsumpcji dla przyszłych korzyści.



To poświęcenie następuje wtedy gdy przyszłe
korzyści są większe od bieżących wyrzeczeń.



Stosunek x/s jest liczba mówiącą jaki jest
przychód na 1 jednostkę zainwestowanego
kapitału w danym okresie, zwykle rocznym.



Stosunek ten to stopa przychodu za kapitału.

STOPA PRZYCHODU Z

KAPITAŁU

W firmie stopę przychodu z kapitału oblicza

się następująco: od przychodów ze
sprzedaży produkcji odejmuje się pełne
koszty wytworzenia oraz odpisy na podatki –
otrzymuje się przychód z kapitału netto.
Przychód ten powiększony o amortyzację jest
przychodem brutto.

STOPA PRZYCHODU W FIRMIE



Kiedy firmy są właścicielami kapitału
przychód jest zawarty w zysku.



Zysk oblicza się jako różnicę między
całkowitym utargiem a całkowitym kosztem,
po potrąceniu podatków, tak obliczony zysk
netto jest równy przychodowi za kapitału.



Stopa zysku (stopa przychodu z kapitału) to
zysk netto podzielony przez wartość
zastosowanego kapitału.

ZYSK JAKO PRZYCHÓD Z

KAPITAŁU



We współczesnej gospodarce z rozbudowanym

systemem finansowym, gospodarstwa domowe

i firmy kierują swoje fundusze na dobra

kapitałowe przez oszczędzanie pieniędzy i ich

lokowanie w różnych aktywach finansowych:

akcjach, obligacjach, funduszach

inwestycyjnych i emerytalnych.



Pożyczając pieniądze rynkowi na fundusze

tworzące kapitał – liczą na pewien dochód.

AKTYWA FINANSOWE



To roczny dochód z pożyczonych funduszy,
aktywów finansowych.



Stopę procentową określa się jako x% rocznie,
oznacza to, że dane odsetki od zaoszczędzonej
sumy będą zapłacone w tej wysokości, jeżeli
była ona pożyczona na cały rok.



Odsetki za okresy krótsze będą mniejsze, a za
dłuższe większe.

STOPA PROCENTOWA



Pieniędzy nie potrzebujemy dla nich samych, lecz dla

tego, co można za nie kupić. Popyt na fundusze jest

właściwie popytem na środki, które można za nie

kupić.



Krzywa popytu DD na fundusze pokazuje żądane ilości

po każdej stopie procentowej, ma ona ujemne

nachylenie co wskazuje na większy popyt przy

niższych stopach procentowych i mniejszy przy

wyższych.



Wysoka stopa procentowa oznacza, że pożyczone

fundusze mogą być przeznaczone tylko na inwestycje

przynoszące wysoka stopę przychodu z kapitału –

takich okazji jest oczywiście mniej.

POPYT NA KAPITAŁ



Krzywa podaży SS funduszy przedstawia
zależność między suma dostarczoną a czystą
stopą procentową (teoretyczne pożyczki bez
ryzyka).



Wysokie stopy procentowe zachęcają do
oszczędzania, co zwiększa podaż, niskie czynią
oszczędzanie mniej atrakcyjnym.



Wysokość stopy równowagi jest wyznaczana przez
punkt przecięcia się krzywych popytu i podaży.



Zmiany popytu i podaży spowodują odpowiednie
przesunięcie krzywych (D

1

D

1

).

PODAŻ KAPITAŁU



Firma potrzebująca dodatkowego kapitału może

wydzierżawić potrzebne środki



Na rynku doskonale konkurencyjnym przy

zasadzie maksymalizacji zysku, firma będzie

dzierżawić taką ilość środków, dla których utarg z

krańcowego produktu będzie równy stawce

dzierżawnej



Stawka dzierżawna musi natomiast pokryć koszty

ponoszone przez właściciela środków – czyli

amortyzację i koszty okazji z tytułu

zainwestowania swoich funduszy w dane środki, a

nie w inna korzystną lokatę.

POPYT FIRMY NA

KAPITAŁ



Inaczej wygląda w przypadku zakupu, w

idealnym świecie bez ryzyka, monopolu i

inflacji – firma podejmując decyzje zakupu –

firma porównywałaby swój koszt nabycia, czyli

stopę procentową, ze stopą przychodu z

kapitału.



jeżeli stopa przychodu z kapitału jest wyższa

od rynkowej stopy procentowej, po której firma

ma pożyczać pieniądze, to zdecyduje się ona

na inwestycję, jeżeli odwrotnie - to nie.

POPYT FIRMY NA

KAPITAŁ



Rozdziela ograniczoną podaż dóbr
kapitałowych na najbardziej efektywne
zastosowania



Pobudza ludzi do oszczędności – poświęcania
bieżącej konsumpcji dla przyszłej i
dodawania do zasobu kapitału.

FUNKCJE STOPY

PROCENTOWEJ



Teorię kapitału ilustrujemy używając wykresów
popytu i podaży, trzeba jednak bardzo uprościć
rzeczywistość gospodarczą



Zakładamy jednorodność wszystkich dóbr
kapitałowych, statyczność gospodarki, brak
przyrostu ludności i zmian technologicznych



Podaż SS kapitału jest stała.

ANALIZA PRZYCHODU Z

KAPITAŁU



Gdy kapitał jest mały istnieją bardzo zyskowne
zastosowania dające wysokie przychody.



Kapitał jest stopniowo akumulowany, nagromadzany.
Bardziej korzystne lokaty są już wykorzystane i
zaczyna działać prawo malejących przychodów.



Firmy inwestują w coraz mniej korzystne projekty,
przesuwając się w dół krzywej popytu.

ANALIZA PRZYCHODU Z

KAPITAŁU

Stopa procentowa jest wyznaczana przez:



niepewność i ryzyko



inflację (nominalne i realne stopy procentowe)



politykę banku centralnego i rządu

CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE

NA STOPĘ

PROCENTOWĄ



Nominalna to kwota pieniędzy, którą się uzyska z
lokaty pieniędzy



Realna stopa procentowa to nominalna skorygowana
o stopę (wskaźnik) inflacji, jest to prawdziwa miara
ilości dóbr, które otrzyma się jutro za dobra, z
których zrezygnowano dzisiaj.

NOMINALNA I REALNA

STOPA PROCENTOWA



Teoria rynku papierów wartościowych, według
której rynek ten jest czułym przetwornikiem
informacji, szybko reagującym na nowe wiadomości
i poprawnie korygującym ceny akcji.



Akcje dają prawo do dywidendy. Firmy są cenione
tym wyżej, im większe osiągają zyski.



Ceny akcji prawidłowo odzwierciedlają wszystkie
bieżące informacje - podstawowe twierdzenie tej
teorii.

TEORIA EFEKTYWNEGO

RYNKU