NAUCZANIE JAKO SYSTEM

KOMUNIKACJI DYDAKTYCZNEJ



System komunikacji dydaktycznej



Rodzaje i formy komunikacji dydaktycznej



Nauczycielskie style komunikowania się z
uczniami



Informacja słowna (struktura komunikatu
słownego, obrazowa (polisensoryczność) w
procesie komunikacji dydaktycznej

ZAGADNIENIA:



Jest to proces, który polega na

spotkaniu się nauczającego z

uczącym się w celu

wprowadzenia zamierzonych

zmian w umysłowej,

emocjonalnej i

psychomotorycznej sferze

ucznia.

Nauczanie

„przez komunikacje należy rozumieć

przenoszenie wiadomości

,przekazów,wypowiedzi, informacji i

tym podobnych,za pomocą znaków

między

Nadawcą (komunikatorem) a Odbiorcą

(adresatem)

w którym oba systemy mogą być

urządzeniami technicznymi bądź

żywymi organizmami”

KOMUNIKACJA

Röthing



Jest próbą określenia zjawisk

towarzyszących porozumiewaniu się

nauczyciela z uczniem

Komunikacja- definicja



Nadawca

(jego wypowiedź zawiera

określoną intencje)



Kod

(zbiór znaków,niezbędny dla realizacji)



Nośniki

(energ.,mater)znaków sygnały

umozliwiające pokonanie czasoprzestrzeni
między nadawcą i odbiorcą



Odbiorca

(potrafi dekodować przesłaną

informację oraz odpowiednio ja
zinterpretować)



SYSTEMY KOMUNIKACJI

SYSTEMY KOMUNIKACJI

NADAWCA

Intencja

wypowiedzi

ZBIÓR

ZNAKÓW

kod

SYGNAŁ

nośnik

znaków

ODBIORCA

(dekoder)

interpretacja

wypowiedzi



1.Intrapersonalna



2.Interpersonalna



3.Grupowa



4.Kategorialna



5.Masowa

Rodzaje komunikacji
dydaktycznej



Obserwujemy ją w czasie „rozmowy
ze sobą” Człowiek jest jednocześnie
nadawcą i odbiorcą. System ten
obserwujemy np. W czasie „mowy
wewnętrznej” w różnych sytuacjach
sportowych.

KOMUNIKACJA
INTRAPERSONALNA



Role nadawcy i odbiorcy są wyraźnie
podzielone, choć bywają
alternatywne, bo w każdej chwili
może dojść do zmiany ról. Dzieje się
tak najczęściej podczas swobodnej
rozmowy, gdy nauczyciel dopuszcza
ucznia do głosu.

KOMUNIKACJA
INTERPERSONALNA



Mamy z nią do czynienia wówczas gdy
istnieje grupa. Występuje wówczas ,
kiedy jakiś zespół działa wspólnie i
próbuje porozumieć się z innym
zespołem . Ma ona miejsce np. w
trakcie gier zespołowych.

KOMUNIKACJA GRUPOWA

KOMUNIKACJA MASOWA

Przykładem komunikacji
masowej jest telewizja.
Charakterystyczne jest
to, że ani nadawcy, ani
odbiorcy nie znają się
bezpośrednio i nie
kontaktują, choć
nadawcy (komunikatorzy)
pragną w różny sposób
zdobyć możliwie dużo
informacji o odbiorcach
(recipientach).

Formy komunikacji

dydaktycznej

KOMUNIKACJA JEDNOKIERUNKOWA

(monodyrekcyjna)

W swej klasycznej postaci zachowała się w formie

wykładu.Edukator jest wyłacznie nadawcą , a

educandus biernym odbiorcą informacji.

Formy komunikacji

dydaktycznej

KOMUNIKACJA DWUKIERUNKOWA

(bidyrekcjonalna)

Edukator i educandus stale zmieniają

się swoimi rolami.Nauczyciel
przekazuje informację uczniowi a
uczeń nauczycielowi. Występuje tu
tzw. zasada sprzężenia
zwrotnego.Taką formę określa się
jako „nauczanie- uczenie się”

NAUCZYCIEL

UCZEŃ

Formy komunikacji

dydaktycznej

Komunikacja

wielokierunkowa

„Nie dotyczy tylko komunikacji

jednego nauczyciela z
wieloma uczniami, ale jej
przebieg charakteryzuje
zarazem komunikacja
pomiędzy poszczególnymi
uczniami”

NAUCZYCIEL

UCZEŃ

UCZEŃ

UCZEŃ

UCZEŃ

Formy komunikacji

dydaktycznej

Asymetria komunikacji dydaktycznej

Nauczyciel podczas komunikacji pełni

rolę dominującą. Wg. Misiewicza
„występuje dysproporcja w
inicjowaniu interakcji pomiędzy
uczniami a nauczycielem i ich
podtrzymywaniu”.

Wg. Janowskiego około 2/3 czasu lekcji

nauczyciel mówi do uczniów, a
tylko 1/3 czasu uczniowie do
nauczyciela.

NAUCZYCIEL

UCZEŃ

Komunikacja dydaktyczna w
procesie wychowania fizycznego

NAUCZYCIE

L

UCZEŃ

POKAZ

SEKWENCJ

E

SŁOWA

MOWA

Ogromny wpływ na
sprawną komunikację
dydaktyczną mają
prezentowane przez
nauczycieli style
komunikowania !

STYL
KOMUNIKOWANIA

to pewien zespół
cech, jak np.
dynamika
wypowiedzi,
gestykulacja,
mimika, cechy
wokalizujące, które
charakteryzują
nauczyciela

Nauczycielskie style

komunikowania

Nauczycielskie style

komunikowania

Rodzaje stylów komunikowania:

Komunikaty skoncentrowane są na przedmiocie, a

partnerzy obustronnie wymieniają argumenty i

dążą do uzgodnienia stanowisk. Styl ten można

nazwać zadaniowym, bowiem służy on do

rozwiązywania zadań czy problemów.

STYL INSTRUMENTALNY

PRZEDMIOT

EDUCANDUS

EDUCATOR

Przejawia się koncentracją wokół

osoby nadawcy, który nie słucha

odbiorcy, nie reaguje na jego

wypowiedzi, narzuca mu swoje

poglądy, sam często ustala moment
rozpoczęcia i zakończenia rozmowy.

STYL EGOCENTYRCZNY

EDUCANDUS

EDUCATOR

Mamy z nim do czynienia , kiedy

nadawca łatwo poddaje się sugestiom

odbiorcy, chętniej słucha niż mówi i

dostosowuje swe wypowiedzi do

potrzeb odbiorcy.

STYL ALLOCENTRYCZNY

EDUCANDUS

EDUCATOR

Sposoby przekazywania
informacji

„Uczenie się u człowieka
przebiega głównie na
poziomie werbalnym i za
pomocą języka”

Linhart, 1972

„Mowa jest i pozostaje, mimo
demonstrowania, mimo
środków audiowizualnych i
nowoczesnych środków
informacji najważniejszym
instrumentem nauczyciela”

Meinel i Schnabel, 1979

Kryteria
sprawnego
przekazu
informacji

KRYTERIUM SEMANTYCZNE

Z grec. „syntaksis” oznacza porządek, szyk.

Kryterium będzie spełnione, gdy budowa zdania

będzie zbliżona do struktury czynności ruchowej!!!

Najprostszym sposobem kodowania ruchów w

słowa jest przyporządkowanie kolejnym

sekwencjom czynności ruchowej innej litery

alfabetu. Z liter można ułożyć komunikat słowny

danej czynności ruch.

Kryterium semantyczne

Związane jest z możliwościami

ucznia wykonywania określonych

poleceń słownych

(dane polecenie musi być możliwe

do wykonania)

Trzeba wziąć pod uwagę czy

dany ruch jest w ogóle anatomicznie

możliwy do wykonania

Nie należy zapominać, aby wziąć

pod uwagę aktualne możliwości ruchowe

uczniów (np. ruchomość w stawach)

KRYTERIUM

PRAGMATYCZNE

Metody dydaktyczne przekazu

słownego

1.Spełnia kryteria : semantyczne, syntaktyczne,

pragmatyczne.

2.Rozpoczynamy od podania nazwy ćw. a później jego

opisu.

3.Barwny, obrazowy pełen interesujących porównań.

4.Używamy tylko słów niezbędnych, unikamy

gadulstwa.

5.Słowo powinno odnosić się do konkretów a nie

abstrakcji.

Prawidłowy opis słowny

Struktura komunikatu słownego

Jednym z nośników

informacji jest obraz. Bodźce

z zewnątrz odbierane są

poprzez receptory.

Receptory wzrokowe należą

do telereceptorów.

Oko ma możliwość odbioru

większej liczby informacji.

Informacje wzrokowe są

chętnie wykorzystywane

przez dzieci w uczeniu się

czynności ruchowych.

W miarę upływu lat zaczyna

dominować przekaz słowny.

PRZ

EKA

Z

INF

OR

MA

CJI

WZ

RO

KO

WE

J

Funkcje pokazu

Czynność ruchowa

wykonywana jest z dużą

perfekcją przez

znakomitego sportowca,

ma nie wielkie znaczenie

dla opanowania tej

czynności. Silnie

oddziaływuje

emocjonalnie. Uczeń

pragnie wykonać tę

czynność ale nie wie w

jaki sposób ją opanować

Służy powstaniu

wyobrażenia czynności

ruchowej a co się z tym

wiąże tworzeniu

umysłowego programu jej

wykonania

Prawidłowy pokaz

Sekwencja

sensomotoryczna

Jest nośnikiem

informacji wizualnej lub

werbalnej. To

elementarny ruch, który

ograniczony jest

zmianami konfiguracji.

Organizacj
a
obserwacji

PODSTAWOWE

PUNKTY

OPARCIA

Są to istotne elementy

(punkty) czynności, bez

których udziału danej

czynności nie można

poprawnie wykonać.

W każdej technice

sportowej można znaleźć

podstawowe punkty

oparcia.

FORMY POKAZU

Prawidłowa

komunikacja

powinna składać

się z przekazu

słownego,

wizualnego i

czuciowego.

Przekaz informacji
czuciowej dokonuje
się przez próby
działania. To, czego
nie przekazaliśmy
uczniowi słowem i
obrazem musi
uzupełnić działanie
praktyczne ucznia.

Przekaz informacji

czuciowej

Komunikacja dydaktyczna nie może

ograniczać się wyłącznie do

przekazywania informacji. Informację

taką uczeń musi bowiem: zrozumieć,

zanalizować, dokonać jej syntezy

oraz właściwie ocenić. Jest to

niezbędne do skutecznego procesu

nauczania czynności ruchowych!!!

Komunikacja dydaktyczna