Olsza Czarna (Alnus

glutinosa)

Olsza szara (Alnus

incata)

Grzegorz

Romaniuk

Karol Siedlecki

Olsza Czarna (Alnus glutinosa

Gaertn.)

Występowanie w Europie

Alnus glutinosa Gaernt.

• Maksymalna wysokość – 35 m,
• Maksymalna średnica – 1 m,
• Maksymalny wiek – 100-120 lat,

• Typ r (MacArthur i Wilson 1967),
• Typ R (Grime 1979),

• Klimat umiarkowany i ciepły,
• Gatunek mrozoodporny,
• W młodości znosi lekkie ocienienie,
• Wysokie wymagania pod względem

wysokości wilgotności powietrza i gleby,

• Drzewo terenów nadrzecznych,
• Ulega szkodom od śniegu i adzi,
• Gatunek wrażliwy na SO

2

i działanie

amoniaku,

• Odporna na pyły kadmowo-ołowiowo-

cynkowe,

• Najintensywniejszy przyrost w

pierwszych 5 latach,

• Dla odnowienia przydatna rębnia

zupełna pasowa i smugowa
(samosiew boczny),

• Używana jako domieszka

pielęgnacyjna i fitomelioracyjna
w uprawach sosnowych,

• Do sadzenia używa się

najczęściej dwulatek,

• Łatwo odnawia się z odrośli

pniowych,

Typ systemu korzeniowego –

sercowy, dzwonokształtny, głęboki

Odrośle z pnia

Młode pędy

Tworzy mieszańce z olszą

szarą:

• Alnus glutinosa subsp. antitaurica

Yalt. - występuje w Turcji i Iranie,

• Alnus glutinosa subsp. barbata

(C.A.Mey.) Yalt. - rośnie w Turcji i
Iranie,

• Alnus glutinosa subsp. betuloides

Ansin - występuje w Turcji,

• Alnus glutinosa subsp. glutinosa -

rośnie w całym zasięgu gatunku,

Zastosowanie

• Produkcja sklejki,
• Produkcja garbników,
• Odstraszanie turkucia podjadka

(gałązki),

• Materiał opałowy, wędzarniczy,
• Produkcja węgla drzewnego,

G – gatunek główny,

D – gatunek domieszkowy

B

BM

LM

L

Lł

nizinne

Suche
Świeże
Wilgotn

e

D

D

D

G

D

bagienn

e

D

D

G

G

G

wyżynn

e

Świeże
Wilgotn

e

G

Bagienn

e

G

górskie

Świeże
Wilgotn

e

G

bagienn

e

G

Olsza szara (Alnus incata

Moench.)

Zasięg występowania

• Wiek: 20–40 lat,
• Dorasta do 20 m wysokości,
• Maksymalna grubość: 40 cm,
• Bardzo duże wymagania świetlne

w młodości,

• Korona średniej gęstości,

przejrzysta,

• pH gleby: 6–7,
• Mniej niż średnie wymagania do

ciepła na nizinach, średnie w
górach,

• Klimat kontynentalny oraz doliny

górskie,

• Gatunek światłożądny,
• Mało wrażliwa na przymrozki i mrozy,
• Mokre, podtapiane i zalewane tereny,

ale także gleby suche,

• Gatunek o małych wymaganiach

glebowych,

• Mniej wrażliwa na SO

2

, wrażliwa na

skażenie atmosfery amoniakiem i
zasolenie gleby,

G – gatunek główny,

D – gatunek domieszkowy

B

BM

LM

L

Lł

nizinne

Suche

D

Świeże

D

Wilgotn

e
bagienn

e

wyżynn

e

Świeże
Wilgotn

e
Bagienn

e

górskie

Świeże

G

Wilgotn

e

G

bagienn

e

G

Źródła

• „Charakterystyka hodowlana drzew

leśnych” A. Jaworski, Kraków 1994,

• „Zbiorowiska roślinne Polski – Lasy i

zarośla” W. Matuszkiewicz, P.
Sikorski, M. Wierzba, PWN Warszawa
2013,