Giełdy

towarowe

Giełda- polega na zapewnieniu

koncentracji popytu i podaży

różnych towarów w jednym

miejscu i w określonym czasie

oraz umożliwia zawieranie

transakcji kupna-sprzedaży

według z góry określonych

zasad, podporządkowanych

regulaminowi giełdy.

Na świecie istnieją dwa podstawowe modele

giełd:

1. Model amerykański:

• giełda jest instytucją prywatno-prawną,
• liczba członków giełdy jest ograniczona,
• do zawierania transakcji na giełdzie

uprawieni są tylko członkowie giełdy,

• instytucje państwowe kontrolują zgodność

działania giełdy z odnośnymi ustawami,

• członkostwo giełdy można kupić lub

sprzedać.

2. Model niemiecki:

• giełda jest instytucją publiczno-

prawną,

• powstawanie giełdy uzależnione jest

od zgody organu administracji
państwowej,

• działalność giełdy odbywa się w

ramach określonych przez organy
administracji państwowej,

• państwo ma prawo lokować

komisarza państwowego we
władzach giełdy,

• członkostwo w giełdzie nie uprawnia

do przeprowadzania transakcji.

Makler giełdowy- jest

pośrednikiem w zawieraniu

transakcji na giełdzie i działa w

cudzym imieniu i na cudzy

rachunek, wykonuje więc

polecenia każdego, kto się do

niego zwróci. Za swą

działalność pobiera ustalone

wynagrodzenia, zwane

prowizją, której wysokość

zależy od rodzaju towaru i

wartości transakcji.

Giełdy posiadają:

1. Statut- określa on, kto może być członkiem

giełdy, zakres jej funkcjonowania i je j

organizację wewnętrzną oraz sposób

powoływania i kompetencji władz giełdy.

2. Regulamin- jest wewnętrznym dokumentem

giełdy i wszyscy biorący udział w działalności

giełdy są zobowiązani do obrotu na danej

giełdzie, obowiązujące normy i standardy towaru

jednostki transakcyjnej, wielkości bonifikat i

dopłat, wysokość zabezpieczenia wpłacanego

przez sprzedawcę.

Sesja giełdowa- specjalne

pomieszczenie do zawierania

transakcji. Podczas sesji

giełdowych powszechnie

obowiązuje zasada, zgodnie z

którą wszyscy uczestnicy w

handlu powinni być w

kontakcie wzrokowym i

słuchowym, a wszystkie oferty

kupna i sprzedaży powinny być

słyszane przez wszystkich

zainteresowanych.

Giełda towarowa-

koncentruje się na handlu

towarami masowymi. Wśród

giełd wyróżnia się giełdy

surowców spożywczych i

przemysłowych. Oprócz

ogólnych giełd towarowych, na

których następuje obrót

towarami, spotyka się również

giełdy specjalne,

wyspecjalizowane w obrocie

określonym towarem lub grupą

towarów.

Kontrakt- najmniejsza

jednostka ilościowa, w której

przeprowadza się transakcje

kupna-sprzedaży na danej

giełdzie. Transakcje na

giełdzie towarowej

przeprowadza się przez

wywołanie i uwidocznienie na

tablicy.

Czynniki wpływające na poziom

cen:

1. Hossa- występuje gdy

ceny, czyli notowania danego

towaru na giełdzie rosną.

2. Bessa- występuje gdy

następuje spadek cen towarów

lub kursu papierów

wartościowych.

Czynnik spekulacyjny- w

celu wywołania hossy,

oznaczającej podnoszenie

kursów giełdowych, organizuje

się zakup dużej ilości towarów.

Kupcy zainteresowani zwyżką

cen i opierający na tym swe

zyski, czyli grający na zwyżkę

cen, są nazywani na giełdach

anglosaskich bykami,

zainteresowani natomiast

zniżką cen- niedźwiedziami.

Rodzaje transakcji

giełdowych:

1. Transakcje rzeczywiste, zwane również transakcjami

efektywnymi- charakteryzują się tym, że towar znajduje

się faktycznie w dyspozycji sprzedającego i jest

dostarczany kupującemu natychmiast lub w krótkim czasie

po zawarciu transakcji. Zapłata następuje z reguły przy

dostawie towaru.

2. Transakcje spekulacyjne terminowe- opierają się na

przewidywaniu przyszłych cen towaru. Kupujący,

występujący w transakcji spekulacyjnej, nie ma zamiaru

otrzymać kupowanego towaru, sprzedający zaś nie ma

zamiaru towaru dostarczyć. Kontrahenci ustalają cenę

towaru na określony w przyszłości termin.

3. Transakcje o charakterze zabezpieczającym, zwane

również transakcjami hedgingowymi- mają na celu

zabezpieczenie się przed zmianami cen. Zawierane są

przez kupców, którzy nabywają towar w celu dalszej

sprzedaży w terminie późniejszym, lub przez producentów

towaru giełdowego albo wytwarzających wyroby z towaru

giełdowego.