GIEŁDY TOWAROWE



Chicago Mercantile Exchange /Chicago Board of Trade/Chicago
Board Options Exchange (CBOT-CME Group)



New York Mercantile Exchange (NYMEX/COMEX/GLOBEX)



Intercontinental Exchange (ICE)



Euronext



London International Financial Futures and Options Exchange
(LIFFE)



London Metal Exchange (LME)



Singapore International Monetary Exchange (SIMEX)



Kansas City Board of Trade (KCBT)



Bolsa de Mercadorias & Futuros w Brazylii (BM&F)

Największe i najważniejsze
na świecie giełdy towarowe



Istnieją prawie 200 lat



Sprzedaż może mieć charakter

natychmiastowej transakcji rzeczywistej lub
transakcji terminowej



Transakcje terminowe nadają się do

ograniczania ryzyka i spekulacji

Krótka charakterystyka



Duża koncentracja popytu i podaży



Charakter hurtowy



Wysoka płynność



Jednakowy dostęp do informacji



Obiektywne wyznaczanie cen towarów



Inwestorzy zarabiają na zmianach wartości
towarów



Standaryzacja kontraktów



Transakcje zawierane tylko przez
akredytowanych członków giełdy

Cechy



równy dostęp do ofert kupna i sprzedaży



pełną ocenę sytuacji rynkowej



bezpieczeństwo rozliczeń dla wszystkich stron
zawierających transakcje



obiektywną cenę jako rzeczywisty wynik konfrontacji
podaży i popytu



równy dostęp do informacji giełdowej



zawieranie transakcji przez wszystkich uczestników na
takich samych warunkach



wysoką jakość towarów i obsługi - standaryzacja
kontraktów

Efektywnie funkcjonująca
giełda towarowa zapewnia



Rozliczający Członkowie Giełdy

 są to podmioty posiadające wymagane

przez Izbę Rozliczeniową kapitały własne. Są one jednocześnie Członkami Izby
Rozrachunkowej. Mogą zawierać transakcje w imieniu własnym lecz na
rachunek innych osób oraz w imieniu własnym na rachunek własny.
Gwarantują rozliczenie transakcji uczestników rynku, z którymi zawarli umowę
rozliczania transakcji giełdowych oraz własnych. 



Instytucjonalni Członkowie Giełdy

 mogą zawierać transakcje w imieniu

własnym na rachunek innych osób oraz w imieniu własnym na rachunek
własny. Jednak rozliczenia oraz gwarantowanie wszystkich transakcji są
prowadzone przez Rozliczającego Członka Giełdy. 



Indywidualni Członkowie Giełdy

 są to osoby fizyczne, które mogą zawierać

transakcje na giełdzie w imieniu własnym i na rachunek własny. Giełdy
określają typy uczestnictwa wskazując, na jakich instrumentach pochodnych
czy towarach dany uczestnik może handlować. Transakcje te mogą być jednak
rozliczane tylko przez Rozliczającego Członka Giełdy. W związku z tym nie
podlegają wymogom kapitałowym Giełdy oraz Izby.

Członkowie giełdy



Transakcja kupna, otwierająca

– transakcja, w której inwestor kupuje

kontrakt futures, w wyniku czego staje się posiadaczem pozycji długiej



Transakcja sprzedaży, otwierająca

– transakcja, w której inwestor

sprzedaje kontrakt futures, w wyniku czego staje się posiadaczem
pozycji krótkiej



Transakcja kupna, zamykająca

- transakcja, w której inwestor

posiadający krótką pozycję w danym kontrakcie zamyka ją poprzez
kupno takiego samego kontraktu



Transakcja sprzedaży, zamykająca

- transakcja, w której inwestor

posiadający długą pozycję w danym kontrakcie zamyka ją poprzez
sprzedaż takiego samego kontraktu. 

Rodzaje transakcji



„open-out-cry”

–

bezpośrednie zgłaszanie

ofert kupna i sprzedaży przez brokerów
parkietowych. Transakcje zawierane w
wyznaczonych miejscach na parkiecie giełdy (pit).
System funkcjonuje m.in. giełdach w USA (CME,
NYMEX, CBOT) i w Azji



system elektroniczny

–

transakcje są

kojarzone przez systemy komputerowe, coraz
częściej stosowany

Systemy zawierania
transakcji



Następuje przez izbę rozrachunkową – odrębną spółkę gwarantującą
bezpieczeństwo rozliczeń



Uczestnik Rozliczający (kupujący i sprzedający) przekazuje na konto izby depozyt



Izba rozrachunkowa dokonuje wyceny otwartych pozycji w oparciu o cenę
zamknięcia aktualnych notowań kontraktów



Rozliczenie następuje codziennie po zakończeniu sesji według dziennej ceny
rozliczeniowej



W związku z tym, że transakcje inwestorów indywidualnych są zawierane i
rozliczane poprzez akredytowane biura maklerskie, rozliczenie następuje
pomiędzy tymi biurami oraz Izbą Rozrachunkową.

Rozliczenie transakcji



prowadzenie rozliczeń transakcji na instrumentach pochodnych



określanie wielkości depozytów zabezpieczających



ustalanie cen rozliczeniowych



analiza ryzyka otwartych pozycji



monitorowanie ryzyka rynkowego



określanie limitów otwartych pozycji dla poszczególnych kontraktów, rynków oraz
członków rozliczających



zarządzanie środkami finansowymi należącymi do członków rozliczających



prowadzenie ewidencji transakcji giełdowych



podejmowanie niezbędnych działań w celu zapewnienia bezpieczeństwa rozliczeń, w
tym wzywanie członków do uzupełnienia depozytu

Zadania izby
rozrachunkowej



Metoda mark-to-market

– system codziennego przepływu środków finansowych pomiędzy kontami

członków rozliczających



jeśli ceny zmieniły się na niekorzyść jednego inwestora, odpowiednia kwota zostanie pobrana z jego depozytu
początkowego i przekazana na konto inwestora posiadającego pozycję odwrotną



rachunek inwestora jest uznawany lub obciążany kwotą równą wielkości dziennej zmiany wartości otwartej
pozycji kontraktu, stąd na koniec każdego dnia nie występują niezrealizowane zyski ani straty na kontach
uczestników rynku



Jeżeli wskutek poniesionych strat saldo na koncie depozytowym inwestora obniży się do minimalnego
poziomu, dopuszczalnego przez Izbę

(maintenace margin)

, wówczas jest on wezwany do bezzwłocznego

uzupełnienia niedoboru, tak aby przed rozpoczęciem następnej sesji osiągnęło ono wartość równą pełnej
wysokości depozytu początkowego. W przypadku nie uzupełnienia depozytu następuje zamknięcie pozycji



Inwestor, który osiągnął zysk może natychmiast wycofać nadwyżkę depozytu bądź dopiero wtedy, kiedy
zamknie pozycję. Jednak bez względu na kształt umowy na konto osiągniętych, nawet nie wypłaconych
jeszcze zysków będzie on mógł otworzyć nowe pozycje bez konieczności wpłacania nowego depozytu
początkowego



W przypadku transakcji złożonych (inwestor posiada równocześnie pozycje długie i krótkie) ryzyko jest niższe,
gdyż straty z jednej pozycji są kompensowane w znacznej części zyskami z pozycji przeciwstawnej. 
Rozliczenie polega na rozliczeniu spreadu (tu: różnicy pozycji), a pobierany depozyt jest niższy

Mechanizm rozliczania

Tworzony z wpłat wszystkich Uczestników

Rozliczających. Do jego uruchomienia
dochodzi w przypadku niewypłacalności
Członka Rozliczającego a środki z depozytu
gwarancyjnego są niewystarczające

Fundusz Gwarancyjny

OBRAZKI

HISTORIA

PARKIET

NOTOWANIA

MAKLERZY

KOLORY