Główne Postanowienia

Traktatu z Maastricht

Eunika Stempel
II Bezpieczeństwo
Narodowe

• Traktat o Unii Europejskiej

podpisany w Maastricht 7 lutego
1992 roku; wszedł życie 1
listopada 1993 roku (po
referendach przeprowadzonych w
państwach członkowskich).
Sygnatariuszami były: Belgia,
Dania, Francja, Grecja, Hiszpania,
Holandia, Irlandia, Luksemburg,
Portugalia, RFN, Wielka Brytania
i Włochy.

Cele Traktatu z Maastricht

• popieranie zrównoważonego i trwałego

postępu gospodarczo-społecznego, w
szczególności poprzez stworzenie obszaru
pozbawionego wewnętrznych granic,
wzmacnianie spójności ekonomicznej i
społecznej i ustanowienie unii gospodarczo-
walutowej, docelowo ze wspólną walutą

• potwierdzanie swojej tożsamości na arenie

międzynarodowej, w szczególności poprzez
realizację wspólnej polityki zagranicznej i
bezpieczeństwa, włącznie z docelowym
sformułowaniem wspólnej polityki
obronnej, która, mogłaby prowadzić z
czasem do wspólnej obrony

• Traktat z Maastricht ustanowił Unię

Europejską opartą na Wspólnotach

Europejskich i uzupełnioną o nowe

polityki, tzn. Unię Gospodarczą i

Walutową, wspólną politykę zagraniczną

i bezpieczeństwa, współpracę w zakresie

bezpieczeństwa wewnętrznego i

wymiaru sprawiedliwości (trzy filary Unii

Europejskiej).

Trzy

Filary

Unii

Europejskiej

• Pierwszy filar stanowi kontynuację i zacieśnienie

więzów gospodarczych krajów członkowskich
sprzed 1993 r. Dwa następne uzupełniają
integrację gospodarczą o elementy współpracy
w zakresie polityki zagranicznej i polityki
wewnętrznej.

• Pierwszy filar tworzy wspólnoty gospodarcze,

które mają osobowość prawną zagwarantowaną
w traktatach. W sprawach gospodarczych
decyzje zapadają na podstawie wspólnego prawa
europejskiego, tworzonego i nadzorowanego
przez organy Unii Europejskiej. W przypadku
filarów politycznych procedura decyzyjna opiera
się na współpracy i uzgodnieniach rządów
poszczególnych krajów członkowskich. Instytucje
europejskie pełnią tu jedynie funkcje
koordynujące.

I FILAR

• Głównymi składnikami I filaru są:

Wspólnota Europejska (do 1993 r.
Europejska Wspólnota Gospodarcza -
EWG), Europejska Wspólnota Węgla i
Stali oraz Europejska Wspólnota
Atomowa (Euroatom). Zakres
kompetencji tych organizacji jest bardzo
szeroki i obejmuje m.in.: wspólny rynek
gospodarczy, unię celną, unię walutową,
rynek rolny, transport i sieci
transeuropejskie, przemysł, rozwój
regionalny, ochronę środowiska, dział
edukacji i kultury, naukę i postęp
techniczny, ochronę zdrowia, ochronę
konsumenta, politykę socjalną i
obywatelstwo europejskie.

Unia gospodarcza

• Istotę unii gospodarczej określają

przepisy o wolnym przepływie towarów,
usług, kapitału i pracowników między
krajami członkowskimi. W granicach
Unii Europejskiej obowiązuje reguła
wolnego rynku i konkurencji na
równych prawach wszystkich
podmiotów gospodarczych. Wspólny
rynek oznacza np. możliwość inwestycji
i prowadzenia działalności
gospodarczej w innym kraju, wolny
przepływ usług budowlanych,
turystycznych, bankowych itp.

Unia celna

•

Unia ta oznacza przede wszystkim
zniesienie wewnątrz granic UE ceł na
towary oraz ustalenie wspólnych stawek
celnych dla zewnętrznej wymiany
handlowej z krajami nie będącymi jej
członkami. Brak ceł na terenie Unii sprzyja
wymianie handlowej między krajami
członkowskimi, a także kooperacji
przedsiębiorstw w zakresie wymiany
surowców i półproduktów. Unia Europejska
stosuje preferencje (ulgi) celne w stosunku
do krajów stowarzyszonych, a w zakresie
towarów przetworzonych także w stosunku
do niektórych krajów rozwijających się.

• Traktat z Maastricht kładzie nacisk

na kwestie swobodnego
przemieszczania się

i osiedlania obywateli państw

członkowskich w innych państwach
członkowskich. Swobodę migracji
zapewniono także osobom
prowadzącym działalność
gospodarczą na własny rachunek
oraz osobom świadczącym usługi.
Jeżeli natomiast chodzi o swobodny
przepływ usług to podmiotami
wolności świadczenia są obywatele
państw członkowskich

Obywatelstwo Unii.

• Każda osoba posiadająca obywatelstwo

Państwa Członkowskiego staje się obywatelem
Unii. Oznacza to, że osoba posiadająca
obywatelstwo jednego z państw członkowskich
automatycznie nabywa obywatelstwo Unii bez
potrzeby spełnienia jakichkolwiek
dodatkowych warunków. Natomiast utrata
obywatelstwa państwa członkowskiego
spowoduje utratę obywatelstwa Unii.

Unia walutowa

• Unia walutowa wyraża się przede wszystkim w

utworzeniu europejskiej unii monetarnej, która
ma na celu likwidację problemu dewaluacji
(względem siebie) walut krajów członkowskich.

Rynek rolny - Celami wspólnej

polityki rolnej są

:

• zwiększenie wydajności rolnictwa przez

wspieranie postępu technicznego,
racjonalny rozwój produkcji jak również
optymalne wykorzystanie czynników
produkcji, zwłaszcza siły roboczej,
zapewnienie w ten sposób odpowiedniego
poziomu życia ludności wiejskiej,
zwłaszcza przez podniesienie
indywidualnego dochodu osób
pracujących

w rolnictwie;

• stabilizacja rynków
• zagwarantowanie bezpieczeństwa dostaw
• zapewnienie rozsądnych cen w dostawach

dla konsumentów

Przemysł

• Traktat z Maastricht mówi o powstaniu

samodzielnej polityki przemysłowej
Wspólnoty. Jej zadaniem jest wspieranie
konkurencyjności przemysłu
europejskiego na rynkach światowych
oraz tworzenie klimatu przedsiębiorczości
i koordynowanie rozwoju przemysłu w
krajach członkowskich.

Ochrona środowiska

• Jednym z podstawowych celów

Unii jest długotrwały i
zrównoważony rozwój
społeczno-gospodarczy Jego
efektem ma by czyste
środowisko naturalne. Programy
ochrony środowiska dotyczą
naprawy szkód środowiskowych
(np. powstałych wskutek
rozwoju przemysłu
wydobywczego), ochrony wód
powierzchniowych i gruntowych,
atmosfery, gleb, lasów i życia
biologicznego.

Polityka socjalna

• Celem tej polityki jest ochrona praw

pracowniczych, wspieranie zatrudnienia,
ochrona socjalna miejsc pracy, walka z
bezrobociem oraz realizowanie dialogu
społecznego między pracodawcami a
pracobiorcami. Unia Europejska wdraża w życie
założenia Karty Praw Socjalnych, podpisanej w

1989 r. Karta mówi m.in. o prawie człowieka

do pracy, wykształcenia zawodowego, prawie
do godziwego wynagrodzenia za pracę i
zrzeszania się w związkach zawodowych oraz
równouprawnienia kobiet i mężczyzn w miejscu
pracy

IIFILAR

• ochrona wspólnych wartości, interesów i

niezależności Unii

• umacnianie bezpieczeństwa Unii i jej

państw członkowskich

• dbanie o pokój na świecie i

bezpieczeństwo międzynarodowe

• wspieranie współpracy międzynarodowej
• rozwój i umacnianie demokracji, zasad

państwa prawa, przestrzeganie praw
człowieka i poszanowanie podstawowych
jego wartości.

• Państwa członkowskie wspierają bez

ograniczeń politykę zagraniczna

i bezpieczeństwa Unii powstrzymują

się od działań, które są sprzeczne z
interesami Unii Traktat z Maastricht
poszerzył kompetencje UE w zakresie
bezpieczeństwa. Stwierdzono, że w
ramach Unii dyskutowane będą
wszelkie kwestie związane z
bezpieczeństwem, co docelowo może
doprowadzić do wspólnej polityki
obronnej, a nawet urzeczywistnienia
wspólnej obronny .

W obszarze działań III filaru znajdują się

• zwalczanie narkomanii i handlu narkotykami
• walka z przestępczością międzynarodową
• współpraca policji w zakresie zwalczania

przestępczości pospolitej,

• współpraca sądowa w sprawach cywilnych,

karnych i celnych

• zwalczanie terroryzmu krajowego i

międzynarodowego

• regulowanie zasad wjazdu na teren państw

Unii Europejskiej i ochrona granic
zewnętrznych Unii

• polityka imigracyjna, regulacja pozwoleń na

pobyt i podjęcie pracy przez obywateli
krajów spoza Unii

• polityka azylowa