TOŻSAMOŚĆ W TEORII

KULTURY

wg Margaret Mead

Monika Ambroziak

Karolina Kiraga

Monika Sołenczew

MARGARET MEAD



Urodzona w 1901 roku,
była amerykańskim etnologiem i
socjologiem.



Przedstawicielka szkoły etnologiczno-
psychologicznej.



Przedmiotem zainteresowań naukowych
Mead były kultury ludów pierwotnych,
metodologia antropologii społecznej oraz
procesy formowania się osobowości pod
wpływem charakterystycznych dla danej
kultury instytucji wychowawczych.

BADANIA NAD WSPÓŁCZESNYMI
ŻYJĄCYMI KULTURAMI



Mead nie zajmowała się formami
zachowania

prehistorycznego

człowieka, lecz opierała się wyłącznie
na wzorach zachowania, faktycznie
zaobserwowanych i zarejestrowanych
u

współcześnie

żyjących

ludów

pierwotnych.

PODZIAŁ KULTUR

POSTFIGURATYWN

KOFIGURATYWNE

PREFIGURATYWNE

W których dzieci

uczą się głównie od

swych rodziców

PRZESZŁOŚĆ

W których dzieci

uczą się głównie od

swych rodziców

PRZESZŁOŚĆ

W których zarówno

dzieci, jak i dorośli

uczą się od swych

rówieśników

TERAŹNIEJSZOŚĆ

W których zarówno

dzieci, jak i dorośli

uczą się od swych

rówieśników

TERAŹNIEJSZOŚĆ

W których dorośli

uczą się również od

swych dzieci

PRZYSZŁOŚĆ

PRZESZŁOŚĆ

W których dorośli

uczą się również od

swych dzieci

PRZYSZŁOŚĆ

PRZESZŁOŚĆ

POSTFIGURATYWNE



W kulturze postfiguratywnej zmiany zachodzą wolno
i są trudne do zauważenia.



Przeszłość dorosłych jest przyszłością młodych.



Życie minionych generacji wykreśla plan kolejnych
pokoleń.



Istotną cech kultur postfiguratywnych jest przekonanie
wyrażane przez członków starszego pokolenia w każdym
ich zachowaniu, że ich sposób życia nie ulega zmianom,
że jest odwiecznie ten sam- bez względu na to,
czy w rzeczywistości jest to prawda czy nie.



Przyszłość dzieci jest tak kształtowana, że mogą się one
spodziewać dokładnie tego samego, co w odpowiednim
momencie życia spotkało ich ojców i dziadków.

POSTFIGURATYWNE



Kultury postfiguratywne, w których starsi nie chcą
dopuścić żadnych zmian i swym następcom
przekazują poczucie niezmiennej ciągłości, w
świetle istniejących materiałów wydają się typowe
dla wszystkich społeczeństw w ciągu tysiącleci ich
istnienia, od zarania cywilizacji.



Przy bliższym zbadaniu każdy fragment zachowania
kulturowego wykazuje ten sam ukryty wzór i tę
samą rację bytu, co inne wzory kultury.



Kultury postfiguratywne są w charakterystyczny
sposób blisko związane z miejscem zamieszkania



Wymagają jednoczesnej obecności trzech generacji

KOFIGURATYWNE



Dominującym wzorem dla członków społeczeństwa jest zachowanie

rówieśników. Konfiguracja bierze początek z rozpadu systemu

posfiguratywnego. Rozbicie może nastąpić przez kataklizm (większość

ludności ginie a zwłaszcza dorośli), przez rozwój nowych technologii

(starsi nie potrafią ich sobie przyswoić), przez przewrót religijny (starsi

są zmuszeni wpajać dzieciom nowe ideały, z którymi sami w

dzieciństwie nigdy się nie zetknęli). Rozpad systemu posfiguratywnego

może nastąpić również przez rewolucje, których dokonano po to, by

wprowadzić nowe wzory stylów życia (starsi przestają odgrywać

jakąkolwiek rolę)



Kultury kofiguratywne opierają się na doświadczeniu młodych pokoleń,

które nie ma odpowiednika w doświadczeniu rodziców, dziadków i

innych starszych osób. Młodzi ludzie sami muszą wynaleźć nowe style

zachowania,

oparte

ich

osobistym

doświadczeniu

i przekazać je innym rówieśnikom, jako wzór zachowania.



Społeczeństwo kofiguratywne charakteryzuje się tym, że brak w nim

dziadków. Młodzi po dojściu do pełnoletności mogą się przenieść z jednej

części kraju do innej lub wyjeżdżają za granicę nie zabierając ze sobą

rodziców. Dziadków także nie ma w nowoczesnych społeczeństwach

(społeczeństwo USA), w którym starzy, jak i młodzi przenoszą się często

z miejsca na miejsce, lub w uprzemysłowionych, zorganizowanych

społeczeństwach,

których

zarówno

bogaci,

jak i biedni porzucają rodziców, zostawiając ich w specjalnych

pensjonatach lub uzdrowiskach.

KOFIGURATYWNE



Gdy grupa przyswoiła już sobie oczekiwane zmiany przez odpowiednie wychowanie

dzieci, sama może pozostać prawie w niezmienionym stanie lub cała grupa może

przyjąć kompletnie odwrotny wzór zachowania, niż stosowany w przeszłości

(np. europejscy Żydzi w USA – w Europie ojcowie córek szukali obiecujących zięciów.

W Ameryce, młodzi mężczyźni rozglądają się za córkami bogatych ojców).



Kultowe skutki konfiguracji zaczęto odczuwać na pocz. XX w. w USA. Osłabły więzi

między dziadkami i wnukami, rodzice, tracąc dominację, pozostawili dzieciom

standardy własnego zachowania. W latach 20. środki masowego przekazu zaczęły

w imieniu nastolatków lansować nowe style. Dyscyplina rodzicielska umacniała się

w coraz bardziej niesympatycznych i wojowniczo nastawionych kręgach ludności.

Skutki tej zmiany spowodowały przerodzenie się pewnej części pokolenia młodych

ludzi z klasy średniej w grupy wzorowane na gangach etnicznych. Kofiguracja stała

się dominującym stylem. Niewielu starszych chciało się przyznawać do związku z

kulturą współczesną. Rodzice niechętnie spełniali żądania swych dzieci, inspirowane

nie przez szkołę ani rówieśników, lecz przez środki masowego przekazu.



W przeszłości pojawienie się pokoleń kofiguratywnych nie przeszkadzało

w zachowaniu rozbieżności między ludźmi różnych klas, zarówno w obrębie jednego

kraju, jak i w różnych częściach świata. Zmiany były stosunkowo powolne i nie

wszędzie młodzi ludzie żyjący w pewnych krajach i należący do pewnych jego

uprzywilejowanych klas, mieli większą wiedzę i doświadczenie, niż ludzie dorośli

żyjący w innych krajach i innych warstwach. Zawsze byli jednak dorośli, których

wiedza

i doświadczenie były większe niż wiedza i doświadczenie młodych. Dziś natomiast,

młodzi ludzie w każdej części świata stają przed sytuacją, z którą nikt ze starszych

dotąd się nie spotkał. I odwrotnie, starsze pokolenie nie może liczyć na to, że w życiu

ich dzieci powtórzy się ich własne, nieznane nikomu przed nimi doświadczenie

stopniowo ujawniającej się zmiany. Ten rozłam między pokoleniami jest zupełnie

nowy, obejmuje całą naszą planetę i wszystkie jej społeczeństwa.

PREFIGURATYWNE

Okoliczności wyzwalające współcześnie bunt młodzieży na świecie:

STARSZE POKOLENIE – „EMIGRANCI W
CZASIE”



Świadomość zmian odczuwalna na całym
świecie.

EMIGRANCI

TERAŹNIEJSZOŚ

PRZESZŁOŚĆ

TERAŹNIEJSZOŚ

PRZYSZŁOŚĆ

- To co już zaszło

- Wzrok i słuch

- Wizja zmian

MŁODE POKOLENIE



Problemem młodych ludzi jest identyfikacja, a więc
pytanie

jaką

przeszłością,

teraźniejszością

i przyszłością może utożsamiać się młody człowiek
szukający ideałów.



Dla ludów pierwotnych identyfikacja nie stanowiła
najmniejszego problemu. Człowiek był tym, czym był -
jednym ze swego ludu, który bardzo często miał specjalne
określenia dla rodzaju ludzkiego i odnosił je wyłącznie do
swych

współplemieńców

nikogo

poza

tym.