METODA PROBLEMOWA

BASED LEARNING

Metoda

Termin ten pochodzi od
greckiego słowa
,,methodos” ( droga sposób
postępowania).
Etymologicznie jest
powiązany z metodologią i
metodyką badania, a więc
poszukiwania prawdy.

Metoda kształcenia

Jest to wypróbowany

i systematycznie
stosowany układ czynności
nauczyciela i uczniów,
realizowanych świadomie w
celu spowodowania zmian w
osobowości studentów.

Cechy PBL:

1.

koncentrowanie się bardziej na uczeniu się
niż nauczaniu,

2.

skupienie procesu studiowania bardziej na
studencie niż na nauczycielu (podmiotem
jest student),

3.

analizowanie określonych problemów przez
uczących się, a nie podawanie gotowej
wiedzy,

4.

praca w małych grupach (5-8osób),

5.

rezygnacja z przedmiotowego układu treści
i wprowadzenie bloków modułowych.

Od zwykłej metody badawczej różnią ją:

Moduły (bloki)  przedmioty
Małe grupy  liczniejsze grupy
Bardziej kosztowna  mniej kosztowna

Problem- Based Learning(PBL) czyli nauczanie

przez problem jest metodą dydaktyczną,
najpowszechniej wykorzystywaną w
medycznym szkolnictwie wyższym.

Znalazła ona zastosowanie w:



medycynie,



stomatologii,



nauczaniu prawa,



ekonomii,



naukach o zdrowiu.

Głównym powodem opracowania PBL był,

fakt, iż studenci nie umieli skorzystać z
posiadanych umiejętności w praktyce, mimo
wysokiego poziomu wiedzy.

Natomiast H. S. Borrows uważa, że studenci

powinni opierać swoją wiedzę na realnych
problemach, z którymi mogą zetknąć się w
swoim przyszłym życiu zawodowym i
jednocześnie umieć ustalić rodzaj informacji
przydatnych do ich rozwiązania.

H. C. Schmidt(1983r.) objaśnił, że metoda

problemowa Based Learning przekazuje
kontrolę nad procesem nauki w ręce samego
uczącego się.

Schmidt wyróżnił trzy warunki umożliwiające

skuteczne uczenie się z wykorzystaniem tej
metody:

1. charakter restrukturyzujący proces uczenia

się(wcześniej nabyta wiedza jest podstawą
do zrozumienia nowych wiadomości),

2. odzyskiwanie wiedzy przyczynia się

do uaktywnienia treści( im bardziej sytuacja,
w której zachodzi zdobywanie wiedzy,
jest zbliżona do realnej, tym lepsze działanie
w praktyce),

3. samodzielna ocena własnego

postępowania( może się to odbywać za
pomocą m. in. przez: sporządzanie notatek,
tłumaczenie zagadnień innym studentom).

Proces studiowania na tej metodzie opiera się

na:



uczestniczeniu w zajęciach,



samokształceniu,



,,tutoringu”,



blokach problemowych,



nauczaniu z wykorzystywaniem źródeł (skupia
się na doborze i udostępnieniu materiałów
źródłowych studentowi, który wybiera tylko te, z
których najlepiej jest mu się uczyć) .

,,TUTORING”

Po pierwsze pod pojęciem ,,tutoringu” kryję się
indywidualna praca z wybranym nauczycielem
akademickim. Pod jego kierunkiem student może
współuczestniczyć w projektach badawczych,
dyskusjach na interesujące go tematy, współtworzyć
nowe standardy postępowania medycznego oraz
publikacjach. Po drugie, z osobą ,,tutora’’ wiąże się
uczestnictwo w tzw. Grupach turtorialnych( 5-8
osobowych). Sesja odbywa się dwa razy w tygodniu. Na
każdej z nich studenci wspólnie ustalają tematy do
opracowania, a następnie po kilku dniach analizują,
porównują i utrwalają zdobytą wiedzę. Z dyskusji nad
problemem płyną ogromne korzyści, gdyż poprzez
oddziaływania wewnątrz grupy wiedza jest
wzmacniana.

BLOKI MODUŁOWE

Są to tzw. moduły, które łączą w sobie kilka

dyscyplin naukowych i trwają 6 tygodni. PBL,
sprzeciwia się przedmiotowości wiedzy i
buduję interdyscyplinarne podejście do
studiowania. Należy wziąć pod uwagę, że sukces
pracy w małych grupach jest uzależniony od
stopnia jej integralności. Brak lub mierna
współpraca ogranicza efektywność i tym samym
zakłóca proces uczenia się.

Praca każdej grupy turtorialnej składa się z

kilku etapów, a dokładniej z siedmiu.
Procedura ta została opracowana na bazie
psychologicznej koncepcji związanej z
selfdirected learning (czyli uczelnie
skierowane na indywidualny rozwój).

Koncepcja ta wyjaśnia trzy główne powody

dużej efektywności uczenia się skierowanego
na własny rozwój:



po pierwsze przekazywanie
odpowiedzialności za postępy w nauce w
ręce studentów,



studenci wykazują inicjatywę w procesie
studiowania,



koncepcja ta współgra z procesem
dojrzewania rozwojem psychicznym jednostki
i potrzebą stawania się samodzielnym.

Na procedurę siedmiu kroków składa się:

1.

wyjaśnienie kategorii i pojęć
niezrozumiałych,

2.

określenie problemu,

3.

analiza problemu, tzw. ,,burza mózgów”

4.

ułożenie systematycznego spisu wyjaśnień,

5.

sformułowanie celów uczenia się,

6.

zgromadzenie dodatkowych informacji
podczas samodzielnej nauki w odniesieniu
do celów uczenia się,

7.

Podsumowanie i usystematyzowanie nowo
przyswojonych wiadomości.

W każdej grupie turtorialnej panuje podział ról

i obowiązków.

Składa się ona z:



,,tutora”,



lidera dyskusji,



sekretarza,



pozostałych członków grupy.

Zadania „tutora”: nie egzaminuje!



ułatwia proces rozwiązania problemu,



pomaga liderowi grupy,



działa jako pośrednik między uczącymi się,



nadzoruje zgodności myślenia studenta z
treścią problemu,



stymuluje proces rozwiązywania problemów,



ogrywa aktywną i stymulującą rolę w
odniesieniu do procesów współpracy między
uczącymi się,



odgrywa aktywna i stymulującą rolę wewnątrz
małych grup w odniesieniu do promowania
procesu uczenia się.

Zadania lidera:



prowadzi sesję zgodnie z procedurą 7 kroków,



podsumowywuje tok myślenia pozostałych
członków grupy,



stymuluję pracę grupy poprzez formułowanie
pytań,



udziela pomocy sekretarzowi,

Zadania sekretarza:



zapisuje wszystkie pojawiające się pomysły,



segreguję pojawiające się pomysły,



pyta o wyjaśnienie, jeśli jest to konieczne,



prezentuje pomysły w sposób zwięzły i
rzeczowy.



Zadania pozostałych członków grupy:



aktywnie uczestniczą w sesji,



aktywnie słuchają wypowiedzi innych,



krytycznie myślą.

Uczenie się metodą problemową Based Learning

można scharakteryzować za pomocą
schematu.

Problem dyskusja w małych grupach

Wymiana informacji indywidualne uczeni się

Zdobyte umiejętności muszą być

systematycznie oceniane. Na zakończenie
bloku problemowego przeprowadzany jest
egzamin obejmujący materiał omawiany na
sesjach, a także 4 razy w ciągu roku
akademickiego po 5 modułach organizowany
jest test, umożliwiający sprawdzenie stanu
jego wiedzy.

O skuteczności tej metody dydaktycznej

świadczą wyniki badań przeprowadzonych
wśród studentek Wydziału Pielęgniarskiego
AM w Lublinie. Po kursie zorganizowanym
według siedmiu kroków studenci lepiej
współpracują w grupie, wzrasta świadomość
odnoście własnej wiedzy i możliwości jej
wykorzystania oraz przeświadczenie, że
efekty pracy zawodowej zależą głównie od
własnej aktywności.

Metoda dydaktyczna Based Learning pozwala

studentowi doskonalić umiejętności
niezależnego zdobywania informacji,
samodzielnego sprawdzania własnych
postępów, dzielenia się wiedzą z innymi
oraz pracy zespołowej. Przygotowuje ona do
profesjonalnego wykonywania swoich
przyszłych obowiązków poprzez łączenie
omawianych na zajęciach problemów z
potencjalnie możliwymi sytuacjami
zawodowymi.