ZABURZENIA EREKCJI
OBJAWOWE

EPIDEMIOLOGIA, ETIOLOGIA,
LECZENIE

Dr n. med. Wiesław Czernikiewicz

Pracownia Seksuologii i Psychoterapii

II Klinika Psychiatryczna Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA ED



Świat – 152 mln mężczyzn



USA- 30 mln mężczyzn



Polska- 1,5 mln mężczyzn

1. Feldman HA. Impotence and its medical and psychological correlates:
Results of the Massachuttes male aging study. The Journal of urology,
1994; vol. 151: 54-61.
2. Dane firmy Pfizer

CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA CAŁKOWITYCH
ZABURZEŃ WZWODU (%) U MĘŻCZYZN
LECZONYCH Z POWODU:



Choroba serca- 39 %



Cukrzyca- 38%



Nadciśnienie- 15%



Wszyscy badani- 10%

1. Feldman HA. Impotence and its medical and psychological
correlates: Results of the Massachuttes male aging study. The
Journal of urology, 1994; vol. 151: 54-61

CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA ZABURZEŃ EREKCJI
ORAZ ŁAGODNEGO ROZROSTU STERCZA W POLSCE

1. 1,5 mln mężczyzn z zaburzeniami erekcji
2. 1,5 mln mężczyzn z łagodnym rozrostem
stercza.

1. Dane w posiadaniu firmy Pfizer
2. Borówka A. Łagodny rozrost stercza- Skala problemu. Przegląd urologiczny, 2000 lipiec-
sierpień, nr 2: 40-42

CZYNNIKI RYZYKA WYSTĘPOWANIA
ZABURZEŃ WZWODU
U PACJENTÓW Z CHOROBAMI UKŁADU
KRĄŻENIA



Choroba wieńcowa;



Stan po zawale m. sercowego;



Nadciśnienie tętnicze;



Niewydolność krążenia;



Arytmia;



Występowanie wielu czynników ryzyka naraz, jak:
wiek, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, otyłość,
palenie papierosów, dyslipidemia, siedzący tryb
życia-zwiększa ryzyko występowania ED

CZYNNIKI RYZYKA

Zaburzeń wzwodu



Cukrzyca



Palenie papierosów



Nadciśnienie



Depresja



Hypercholesterolemia

Choroby wieńcowej



Palenie papierosów



Cukrzyca



Nadciśnienie



Depresja



Hypercholesterolemia



Herman HC Etal. N Engl J Med. 2000; 342:1622-6. Levin Et



Al. AM J. Caridol, 2000 86(11) : 1210-13. Nicolosi A ET AL. Urology, 2003, Jan, 61(1): 201-6. Goldstein I.Am J.
Cardiol, 2000 June, (86), Suppl. 2: 41-45

USZKODZENIE ŚRÓDBŁONKA JEST CZYNNIKIEM
RYZYKA DLA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA ORAZ ED

Zaburzenia wzwodu są głównie problemem
naczyniowym¹

Cukrzyca

Dyslipidemia

Palenie

tytoniu

Nadciśnienie

tętnicze

Stres

oksydacyjny²

Zaburzenia

czynności

sródbłonka³

Skurcz

naczyń

Zaburzenia

erekcji³

Miażdżyca

Zaburzenia

agregacji

płytek

1) Burchard M. Et Al. Hypertension is associated with severe erectile dysfunction. The

Journal of Urology, 2000 , vol. 164: 1188-1191

2) Dzau VJ Et Al. Future Horizons in cardiovasucular molecular Therapeutics. American

Journal of cardiology 1997; 80 (9A): 331-391

3) Laurence AL. Et Al. Importance of asking questions about erectile dysfunction. The

American Journal of cardiology 2000; vol. 86; DEC 1: 1210-1213

CZYNNIKI RYZYKA MIAŻDŻYCY= CZYNNIKI
ZAGROŻENIA ZABURZENIAMI EREKCJI



Zaburzenia gospodarki lipidowej



Palenie tytoniu



Stres, depresja, stany lękowe



Cukrzyca



Nadciśnienie tętnicze



Otyłość



Mało aktywny fizycznie tryb życia

Miażdżyca przyczyną 40% zaburzeń erekcji u

mężczyzn > 50 roku życia

Laurence AL. Et Al. The American Journal of cardiology 2000, vol. 86, DEC. 1: 1210-1213. Goldstein

I. AM J Cardiol 2000 June (86), Suppl. 2: 41-45

GŁÓWNE PRZYCZYNY ZABURZEŃ EREKCJI:



Cukrzyca - 40%



Miażdżyca- 30%



Radykalna prostatektomia- 13%



Urazy rdzenia- 8%



Zaburzenia hormonalne- 6%



Stwardnienie rozsiane- 3%

METODY LECZENIA OBJAWOWYCH ZABURZEŃ EREKCJI
(ED)



Preparaty hormonalne, Johimbina



Iniekcje preparatów naczynioaktywnych
do ciał jamistych prącia



Inhibitory fosfodiesterazy 5 (PDE-5)



Implanty

PREPARATY STOSOWANE W LECZENIU
INIEKCYJNYM



Papaweryna



Fentolamina



Prostaglandyna E1



Preparaty mieszane

Montrosi F. Salonia A. Zanoni M, Etal. Current Status Of Local Penile
Therapy,
Int J. Of Impotence Res., 2002, 14, Suppl. 1, 70-81

PAPAWERYNA



Hamuje fosfodiesterazę, prowadząc do wzrostu stężenia camp,
osłabiając napięcie mięśniówki gładkiej uzależnione od aktywności
receptorów L1.



Rozkurcz mięśniówki gładkiej zatok ciał jamistych, poszerzenie tętnic
ślimakowatych.



Dawka terapeutyczna: 10-60 mg

Powikłania



Zwłóknienia



Ciał jamistych (5-30% chorych)



Priapizm ( 3-18% chorych)



Obecnie bardzo rzadko stosowany, głównie w krajach rozwijających się
ze względu na niski koszt.

Andersson K.E., Holmquist F. Wagner G., Pharmacology of Drugs used for treatment of erectile dysfunction
& priapism. Int. J Impotence Res. 1991, 3, 155-172

FENTOLAMINA



Bloker receptorów L1 i L2 adrenericznych, powoduje
dylatację naczyń tętniczych i znosi współczulne
hamowanie erekcji

.

Dawka: 5-20 Mg
Objawy uboczne:
-tachykardia
-hipotonia
-często stosowany w preparatach mieszanych

Andersson K.E., Holmquist F. Wagner G., Pharmacology of Drugs used for treatment

of erectile dysfunction & priapism. Int. J Impotence Res. 1991, 3, 155-172

PGE1- ALPROSTADIL



Bloker receptorów L1 adrenergicznych
powoduje rozkurcz mięśniówki gładkiej ciał
jamistych i ich tętnic



Działa przeciwzakrzepowo, hamując agregację
płytek krwi



Zwiększa napływ krwi tętniczej do zatok
żylnych, podnosząc utlenowanie krwi w
ciałach jamistych- zmniejsza ryzyko zwłóknień



Szybki metabolizm miejscowy zmniejsza
ryzyko przedłużanego wzwodu



Dawka : 2,5- 60 mg

Powikłania
- Ból członka (13-18%)
- Zwłóknienia w ciałach jamistych (7,5-12%)
- Krwiak w miejscu iniekcji (3%)
- Przedłużony wzwód : 4-6 godz. (2%)
- Priapizm (0,5%)



Wysoka skuteczność kliniczna (70-90% leczonych
chorych)



Linet O.I Ogrinc F.G., Efficacy and safety of intracavernosal Alprostadil in men with erectile dysfunction.
New Eng l J. Med. 1996, 334, 873-877

INHIBITORY FOSFODIESTERAZ



Metyloksantyny (kofeina, teofilina)



Papaweryna



„specyficzne”

-PDE 1 – winpocetyna
-PDE 3- amrinon, milrinon
- PDE 5 – sildenafil, zaprinast, wardenafil,

tadalafil…?

Tlenek azotu ANP

Guanylocyklaza

GTP

CGMP

GMP

Fosfodiesteraza

Rozkurcz
mięśni
gładkich

Dezaktywacja
płytek krwi

FARMAKOKINETYKA INHIBITORÓW PDE5

1.

Sildenafil

2.

Wardenafil

3. Tadalafil

T max (h)

1,16 ≠

0,99

0,660

2,0

T ½ (h)

3,82 ≠0,84 3,94≠ 1,31

17,5

100

mg

20

mg

20

mg

1. Viagra product monography
2. Klotz, World J. Urol 2001
3. Ferguson, Lilly/ Icos, Symposium 2001

INHIBITORY PDE-5 W LECZENIU ZABURZEŃ EREKCJI U
MĘŻCZYZN Z USZKODZENIEM RDZENIA KRĘGOWEGO

SILDENAFIL

TADALAFIL

VARDENAFI

L

ZDOLNOŚĆ DO

PENETRACJI

94%

73%

75,9%

ZDOLNOŚĆ DO

ODBYCIA

PEŁNEGO

STOSUNKU

72%

64%

59.1%

LECZENIE ZABURZEŃ EREKCJI U MĘŻCZYZN Z PSYCHOZAMI ORAZ ED
INDUKOWANE SELEKTYWNYMI INHIBITORAMI WYCHWYTU ZWROTNEGO
SEROTONINY

SILDENAFIL 50 mg/ dobę

Rohschild A.J. 2000.