PRZYCZYNY

SPECYFICZNYCH

TRUDNOŚCI W

UCZENIU SIĘ

MATEMATYKI

Anna Wesoły

Agnieszka Faber

Magda Zawadzka

TRUDNOŚCI
SPECYFICZNE



Przez

„trudności specyficzne

”,

wymienione w tej prezentacji
rozumiemy trudności dzieci,
które mimo wysiłku

nie potrafią

poradzić sobie nawet z łatwymi
zadaniami z matematyki.

W tej

prezentacji omówimy przyczyny
takich specyficznych trudności,
jest ich wiele.

Dzieci z takimi

trudnościami, znajdują się niemal
w każdej klasie i w każdej szkole
w Polsce

.

TRUDNOŚCI ZWYKŁE A
TRUDNOŚCI SPECYFICZNE



Głównym sposobem uczenia się matematyki
jest rozwiązywanie zadań. Jest to źródło
doświadczeń logicznych i matematycznych jest
równoznaczne z pokonaniem trudności nie jest
źle , jeżeli dziecko ucząc się matematyki
napotyka na trudności lecz ważne jest, aby
potrafiło je w miarę samodzielnie pokonać.
Jeżeli tak się dzieje są to

trudności zwyczajne i

przeżywają je wszystkie dzieci.

Jest jednak w

szkole spora grupa dzieci, które mimo wysiłku
nie potrafią poradzić sobie nawet z łatwymi
zadaniami. Nie rozumieją ich matematycznego
sensu i nie dostrzegają zależności pomiędzy
liczbami.

PRZYCZYNY SPECYFICZNYCH
TRUDNOŚCI W UCZENIU SIĘ
MATEMATYKI



Zdecydowana większość dzieci doznających
specyficznych trudności w uczeniu się matematyki
rozpoczyna naukę w szkole

bez należytej dojrzałości

do uczenia się matematyki

wyróżnić w niej można

następujące wskaźniki

:



Świadomość, w jaki sposób należy liczyć przedmioty



Odpowiedni poziom operacyjnego rozumowania



Zdolność do funkcjonowania na poziomie
symbolicznym i ikonicznym bez potrzeby odwołania się
do poziomu enaktywnego, do poziomu działań
praktycznych



Stosunkowo niski poziom odporności emocjonalnej na
sytuacje trudne



Należyta sprawność manualna, precyzja spostrzegania
i koordynacja wzrokowo-ruchowa

ŚWIADOMOŚĆ W JAKI SPOSÓB
NALEŻY LICZYĆ PRZEDMIOTY

Dziecięce liczenie



sprawne liczenie i odróżnianie
liczenia

błędnego

od

poprawnego



umiejętność

wyznaczania

wyniku

dodawania

i

odejmowania w zakresie 10 „w
pamięci”

ODPOWIEDNI POZIOM
OPERACYJNEGO ROZUMOWANIA

Rozumowanie operacyjne na poziomie
konkretnym w zakresie:



uznawanie stałości ilości nieciągłych
( zdolność do wnioskowania o równoliczności
mimo obserwowanych zmian w układzie
elementów porównywanych zbiorów).



wyznaczanie konsekwentnych serii
( zdolność do ujmowania każdego z
porządkowych elementów jako mniejszego
do nieuporządkowanych i jednocześnie jako
największego w zbiorze już
uporządkowanym).

ZDOLNOŚĆ DO FUNKCJONOWANIA NA
POZIOMIE SYMBOLICZNYM I IKONICZNYM
DO POZIOMU DZIAŁAŃ PRAKTYCZNYCH

Zdolność do odrywania się od konkretów
i posługiwania się reprezentacjami
symbolicznymi w zakresie:



pojęć liczbowych ( aspekt językowo-
symboliczny)



działań arytmetycznych( formuła
arytmetyczna i jej przekształcanie)



schematu graficznego( grafy
strzałkowe, drzewka, tabelki i inne
uproszczone rysunki)

STOSUNKOWO NISKI POZIOM
ODPORNOŚCI EMOCJONALNEJ NA
SYTUACJE TRUDNE

Dojrzałość emocjonalna wyrażająca się :



pozytywne nastawienie do
samodzielnego rozwiązywania zadań



Odporności emocjonalnej na sytuacje
trudne intelektualnie ( zdolność do
kierowania swym zachowaniem w
sposób racjonalny mimo przeżywanych
napięć)

NALEŻYTA SPRAWNOŚĆ MANUALNA
PRECYZJA SPOSTRZEGANIA I
KOORDYNACJA WZROKOWO-RUCHOWA

Zdolność do syntezowania oraz
zintegrowania funkcji percepcyjno-
motorycznych, która wyraża się w
sprawnym odwzorowywaniu złożonych
kształtów, rysowaniu i konstruowaniu.

PRZYCZYNY TRUDNOŚCI W UCZENIU
MATEMATYKI ZWIĄZANE Z RODZINĄ

Przyczyny niekiedy tkwią w niekorzystnych warunkach
środowiskowych nie sprzyja postępom:



brak własnego kąta do nauki



stałego miejsca na zeszyty i książki



odrabianie lekcji przy akompaniamencie głośnych rozmów
domowników lub nastawionego na pełny regulator
telewizora



Takie sytuacje maja miejsce niekoniecznie w ciasnych
mieszkaniach. Bywają domy , w których pomimo wielkiej
ciasnoty tak zorganizowano życie rodzinne, aby umożliwić
dzieciom odrabianie lekcji w spokoju. Bywa i odwrotnie nawet
w kilkupokojowym mieszkaniu dziecko nie znajduje warunków
do pracy

. W dużej mierze zależy to od postawy rodziców

dostrzegania potrzeb dziecka i zainteresowania jego nauką ma
tu decydujące znaczenie. Rodzice, którzy nie stwarzają dziecku
odpowiednich warunków do nauki – tym samym nie zapewniają
mu warunków niezbędnych do prawidłowego rozwoju.

PRZYCZYNY TRUDNOŚCI W
NAUCE ZWIĄZANE Z RODZINĄ



nadmierne obciążanie dziecka obowiązkami
domowymi lub opieką nad młodszym rodzeństwem



rażące niewywiązywanie się rodziców ze swoich
obowiązków

Spotyka się dzieci zaniedbane, spędzające większą
część dnia poza domem, puszczone samopas a więc
dzieci wobec których opieka rodzicielska i
oddziaływania wychowawcze są niedostateczne. U
tych dzieci nie został :



wykształcony nawyk systematycznej pracy



poczucie obowiązku



potrzeba wywiązywania się z zadań

PRZYCZYNY TRUDNOŚCI
ZWIĄZANE Z RODZINĄ



nadopiekuńczość rodziców ograniczająca
samodzielność dzieci i źle pojęta troska o dziecko
powoduje opóźnienie rozwoju ruchowego dziecka



wyręczanie dziecka w pokonywaniu trudności nie
pomaganie aby dzieci je przezwyciężyły same



negatywny stosunek rodziców do szkoły i nauczycieli



niewłaściwa współpraca rodziców ze szkołą lub jej
brak



wygórowane wymagania rodziców wobec dziecka



przelewanie swoich ambicji na dziecko



przewlekłe choroby



wszelkiego rodzaju alergie



nadpobudliwość psychoruchowa ADHD

PRZYCZYNY TRUDNOŚCI
ZWIĄZANE Z RODZINĄ

Jedną z przyczyn są

niekorzystne warunki środowiskowe

. Dzieci z

rodzin o niskim poziomie wiedzy i ogólnej kultury, pozbawione są
oddziaływań pobudzających ich rozwój. Niewiele mają okazji do
rozmów i dyskusji, które rozbudzałyby ich ciekawość, chęć
poznawania, rozwijały zainteresowania i słownictwo. Nie posiadają
zbyt wielu książek, gier i zabawek

. Wynika to niekoniecznie z

braku czasu lub trudności materialnych, a często z faktu, że
wartości te nie są w środowisku uznawane. Środowisko jest
jednym z czynników wpływających na rozwój i pełna realizacja
potencjalnych możliwości dziecka zależy od jego stymulujących
oddziaływań.

Bywa i odwrotnie , że rodziny przeciętne i z wysokim

poziomem życia intelektualno-kulturalnego mogą przywiązywać
dużą wagę do rozwoju umysłowego oddziaływać na tę sferę

kosztem poważnego zaniedbania jakiejś innej sfery, np. sprawności
motorycznej

wtedy działalność ruchowa dziecka pozostaje na

uboczu. Te hierarchie wartości bywają odmienne w różnych
rodzinach

chodzi o niedocenianie, traktowanie jako mniej ważne

niektórych dziedzin rozwoju, przy równoczesnym intensywnym
pobudzaniu innych.

PRZYCZYNY TRUDNOŚCI W UCZENIU
MATEMATYKI ZWIĄZANE ZE SZKOŁĄ



Szkolny system żąda od uczniów by uczniowie
dostosowali się do nauczycieli



Nieprawidłowe metody nauczania



Niewłaściwe formy, metody i środki realizacji
programów



Nieodpowiednie podręczniki przedstawiające treści
nauczania w mało atrakcyjny sposób



Narzucone metody dydaktyczne przez dyrektora
placówki



Zbyt duże i czasochłonne materiały do nauki



Brak nowoczesnych środków dydaktycznych



Mała ilość zajęć wyrównawczych



Wadliwie ułożony plan np. 2x matematyka



Zbyt duża ilość uczniów

PRZYCZYNY TRUDNOŚCI W UCZENIU
SIĘ MATEMATYKI ZWIĄZANE Z
NAUCZYCIELEM



Osobowość nauczyciela, nie miły, niedostępny,
ponury



Brak należytej znajomości mechanizmów myślenia
dzieci w wieku wczesnoszkolnym



Utrwalanie przez nauczycieli syndromu „ wyuczonej
bezradności”, negatywnej postawy wobec szkoły,
obniżanie aspiracji oświatowych



Niewłaściwe metody nauczania, brak środków
dydaktycznych, materiałów do logicznego myślenia,
klocków, plansz

PRZYCZYNY RUDNOŚCI W NAUCE
MATEMATYKI ZWIĄZANE Z
NAUCZYCIELEM



Wytykanie błędów, naśmiewanie się ze słabego
ucznia co przyczynia się do wycofania edukacyjnego



Brak systematycznego kontrolowania pracy ucznia-
zadań domowych



Brak wynagradzania ucznia nawet za małe postępy
w nauce

DYSKALKULIA
ROZWOJOWA

Jest to zaburzenie zdolności matematycznych,
mające swoje źródło w genetycznych
nieprawidłowościach tych części mózgu, które są
bezpośrednim podłożem dojrzewania zdolności
matematycznych zgodnie z wiekiem . W
klasyfikacji chorób i zaburzeń dzieci
przejawiające trudności w uczeniu się
matematyki są umieszczone w kategorii trudności
w uczeniu się i określone jako osoby, które nie
mogą osiągnąć adekwatnego do poziomu
biegłości w procesach matematycznych pomimo
inteligencji w normie, sprzyjających warunkach
edukacyjnych, braku zaburzeń emocjonalnych i
odpowiedniego poziomu motywacji do nauki.

DYSKALKULIA
ROZWOJOWA

Wyróżniamy:



Dyskalkulia

werbalna



Dyskalkulia leksykalna



Dyskalkulia

graficzna



Dyskalkulia wykonawcza



Dyskalkulia

pojęciowo – poznawcza



Dyskalkulia operacyjna

DYSKALKULIA
ROZWOJOWA

Objawy dyskalkulii w okresie
przedszkolnym

:



słaba koordynacja wzrokowo- ruchowa



trudności w budowaniu klocków



trudności w rysowaniu, nie potrafią
rysować koła-3latki, kwadratu4-
latki,trójkąta5-latki



w kasie zerowej występują opóźnienia
orientacji w schemacie całego ciała i
przestrzeni, dziecko ma trudności ze
wskazaniem na sobie części ciała



nie potrafi odwzorować żadnej figury
geometrycznej

DYSKALKULIA
ROZWOJOWA

Objawy dyskalkulii w okresie szkolnym:



nadal opóźnienie rozwoju orientacji w schemacie
ciała i przestrzeni



brak zdolności do rozróżniania cyfr



gubienie cyfr, trudności w zapisie liczb
wielocyfrowych



trudności ze zrozumieniem symboli graficznych,
które reprezentują cyfry



trudności z odczytaniem i zrozumieniem takich
symboli jak „ dodać”, „ odjąć”



trudności z nauką tabliczki mnożenia



problemy z przecinkiem przy zapisie liczb
dziesiętnych



błędy w zapisach symboli i wzorów

DYSKALKULIA
ROZWOJOWA



trudności w przekształcaniu wzorów



błędy w zapisie działań pisemnych



mylenie stron i kierunków



pomijanie drobnych elementów graficznych figur



problemy z zapamiętywaniem dat, faktów, nazw,
nazwisk