Przedsiębior
czość
Wprowadzenie…
czyli jak założyć
przedsiębiorstwo,
przygotować biznes plan oraz
jak przedsiębiorczość wygląda
w Polsce od strony
statystycznej?
Procedury zakładania
własnego
przedsiębiorstwa
1. W celu rozpoczęcia własnej
działalności gospodarczej
konieczne są środki finansowe.
Dla spółki z o. o. wymagane jest
zebranie kapitału w wysokości
minimum 5 tys. zł, dla spółki akcyjnej
wartość ta jest dużo wyższa i wynosi
minimum 100 tys. zł.
Spółki osobowe nie podlegają tego
rodzaju wymogom.
2. Podstawą przy podejmowaniu
decyzji o posiadaniu własnego
przedsiębiorstwa jest dobry
biznes plan.
Dzięki niemu określa się główne cele oraz
analizuje mocne i słabe strony pomysłu na
działalność.
Do najważniejszych elementów biznes planu
należą: opis firmy, celów i oferty, analiza
rynku uwzględniająca zapotrzebowanie
konsumentów na daną ofertę, prognoza
zysków, zestawienie przepływów
gotówkowych uwzględniające gotówkę
początkową, wpływy oraz wydatki, określenie
sposobu prowadzenia księgowości (np. księga
przychodów i rozchodów).
3. Pierwszym krokiem formalnym jest
wypełnienie formularza CEIDG (wpis do
Centralnej Ewidencji i Informacji o
Działalności Gospodarczej) na stronach
www.firma.gov.pl
.
Dokument ten jest jednocześnie wnioskiem o wpis do krajowego
rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej, (przy której
nadaje się numer REGON), zgłoszeniem identyfikacyjnym do
Urzędu Skarbowego (nadanie lub wskazanie numeru NIP i wybór
formy opodatkowania) oraz zgłoszeniem płatnika składek
ubezpieczeniowych dla ZUS (płatnika, czyli osoby opłacającej swoją
składkę, jak i składki swoich pracowników).
Tym samym wnioskiem zgłasza się również wszelkie zmiany z
zakresu podawanych informacji. Na ten obowiązek posiada się 7
dni od ich zaistnienia.
Uwaga. Jeżeli rejestrując firmę nie posiada się REGON-u i/lub NIP-u,
to po jego otrzymaniu nie trzeba aktualizować danych w systemie
CEIDG, bo pojawiają się one tam automatycznie po ich nadaniu.
W przypadku wspólników spółki cywilnej – każdy z nich musi
osobno złożyć wniosek CEIDG
.
4. W formularzu należy podać
rodzaj wykonywanej
działalności.
W tym celu stworzona została Polska
Klasyfikacja Działalności, która
zawiera spis czynności, jakie może
wykonywać przedsiębiorstwo.
Do formularza CEIDG wpisuje się
jedynie numery wybranych czynności.
Nie obowiązuje żaden limit ilości
podawanych numerów PKD.
5. Urząd Skarbowy. Numer NIP
pozostaje niezmieniony – osobisty
numer staje się numerem firmy w
momencie jej powstania.
Jeśli nie posiadało się NIP-u, to został on nadany
przy realizacji przez Ministerstwo wniosku CEIDG.
Aby go poznać, najprościej jest wyszukać nasz
wpis korzystając z wyszukiwarki przedsiębiorców.
Każdy wpis powinien tam pojawić się najpóźniej
w 3 dni od podpisania wniosku CEIDG, a
najczęściej jest już następnego dnia.
Jeśli zakładamy spółkę, to należy w Urzędzie
złożyć druk NIP-2 oraz NIP D.
6. Należy zdecydować, czy
zamierza się być podatnikiem
VAT.
Należy pamiętać, że podatek VAT płaci się w
urzędzie właściwym ze względu na miejsce
wykonywania działalności, czyli najczęściej
siedziby firmy (w odróżnieniu od podatku
dochodowego, który wpłaca się do urzędu
właściwego ze względu na adres zamieszkania).
Jeśli jednak posiada się dwa lub więcej miejsc
wykonywania działalności, a jedno z nich
odpowiada miejscu zamieszkania, to można w
nim rozliczać się z obu podatków.
7. Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Przedsiębiorca w ZUS-ie posiada
podwójną osobowość. Występuje on
jednocześnie, jako tak zwany Płatnik,
czyli osoba wpłacająca składki (za
swoich pracowników i siebie samego)
oraz jako Ubezpieczony (jakby na
równi ze swoimi pracownikami).
Jeśli wykonywana działalność jest jedynym naszym
źródłem dochodów wypisuje się druk ZUA. Z kolei druk
ZZA używa się w sytuacji, gdy jest się jednocześnie
zatrudnionym na umowę o pracę, w której zarabia się
powyżej minimalnej pensji krajowej – w innym przypadku
(np. pensja jest niższa) pozostaje się przy ZUA. W
przypadku spółki cywilnej, będzie to druk ZPA.
8. Koncesje, licencje.
W przypadku niektórych
rodzajów działalności
przepisy nakładają
obowiązek uzyskania
koncesji i zezwoleń.
9. PIP i Sanepid.
Państwową Inspekcję Pracy informuje się gdy zamierza się
zatrudnić pracowników. Należy to uczynić do 30 dni od
daty rozpoczęcia działalności na piśmie o miejscu, rodzaju
i zakresie prowadzonej działalności. Należy także
poinformować PIP o wszelkich zmianach w danych firmy,
czy też jej likwidacji.
Podobnie jest z Sanepidem - jeśli nie zamierza się nikogo
zatrudniać, to wizytę w tym miejscu jest zbędna. Jeśli jest
inaczej, to w ciągu 14 dni od daty rozpoczęcia działalności
należy udać się do wojewódzkiej lub powiatowej stacji
sanitarno-epidemiologicznej w celu powiadomienia o
miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej działalności oraz
przewidywanej liczbie pracowników.
Niektóre dziedziny działalności (np. gastronomia)
wymagają zastosowania szczególnych środków i procedur
wynikających z przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
10. Pieczątka.
Nie istnieje żaden prawny wymóg
wyrobienia pieczęci firmowej, to
jednak jej posiadanie często okazuje
się przydatne.
Na pieczątce umieszcza się:
- pełną nazwę firmy (wraz z imieniem
i nazwiskiem przedsiębiorcy)
- adres siedziby
- może być telefon i faks
- REGON
- NIP
11. Konto bankowe.
Nie istnieje żaden obowiązek używania konta firmowego
przy każdej transakcji związanej z prowadzoną
działalnością – można używać również prywatnego konta
albo chociażby płacić gotówką.
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej określa
obowiązek używania firmowego konta w przypadku
transakcji, których wartość przekracza 15 000 euro – bez
względu na liczbę płatności (nie zadziała rozłożenie ich
na kilka mniejszych kwot).
Po założeniu firmowego konta bankowego należy
poinformować o tym fakcie Urząd Skarbowy oraz ZUS za
wypełniając wniosek aktualizacyjny CEIDG.
Podsumowanie:
Procedury założenia własnego przedsiębiorstwa:
1. Rejestracja przedsiębiorcy w Centralnej Ewidencji i
Informacji o Działalności Gospodarczej (Urzędzie
Gminy/Miasta).
2. Reglamentacja działalności gospodarczej
3. Zgłoszenie rozpoczęcia działalności do urzędu
statystycznego i uzyskanie numeru statystycznego w
systemie REGON
4. Założenie rachunku bankowego i wyrobienie pieczątki
firmowej
5. Rejestracja w Urzędzie Skarbowym w celu uzyskania
numeru identyfikacji podatkowej NIP
6. Zgłoszenie przedsiębiorcy i jego pracowników do
zakładu ubezpieczeń społecznych (ZUS)
7. Zawiadomienie Państwowej Inspekcji Pracy o
zatrudnieniu pracowników
8. Wyrobienie pieczątki
9. Założenie konta bankowego
Obowiązujące prawo
Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie
działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr
220 poz. 1447)
Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. Przepisy
wprowadzające ustawę o swobodzie działalności
gospodarczej (Dz. U. z 2004 r. Nr 173, poz. 1808
z późn. zm.)
Ustawa z dnia 13 maja 2011 r. o zmianie ustawy
o swobodzie działalności gospodarczej oraz
niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r. Nr 131,
poz. 764)
Kodeks spółek,
http://prawo.legeo.pl/prawo/kodeks-spolek-handl
owych-z-dnia-15-wrzesnia-2000-r/
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 24 maja 2011 r. w sprawie
Krajowego Systemu Usług dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw (Dz.
U. z 2011 r. Nr 112 poz. 656)
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2012 r. w
sprawie Regionalnych Instytucji Finansujących (Dz.U. 2012 nr 0 poz.
765)
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 2 grudnia 2006 r. w
sprawie udzielania przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości
pomocy finansowej niezwiązanej z programami operacyjnymi (Dz.U.
2006 nr 226 poz. 1651)
Ustawa z dnia 4 marca 2010 r. o świadczeniu usług na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2010 r. Nr 47, poz. 278)
transponująca przepisy dyrektywy 2006/123/WE Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. dotyczącej usług na
rynku wewnętrznym (Dz. Urz. UE L 376 z 27.12.2006, str. 36)
Ustawa z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji
gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (Dz. U. Nr 81 poz.
530)
Ustawa z dnia 12 czerwca 2003 r. o terminach zapłaty w transakcjach
handlowych (Dz. U. Nr 139 poz. 1323)
Ustawa z dnia 22 marca 1989 r. o rzemiośle (Dz. U. z 2002 r. Nr 112
poz. 979)
Biznes plan
i jego typowa
struktura
Biznes plan to:
• dokument określający
postępowanie
przedsiębiorstwa w pewnym
okresie
• przewodnik dla jego działań
strategicznych i operacyjnych
• pozwala zidentyfikować
słabe i silne strony
działalności gospodarczej.
Typowa
struktura
biznes-planu:
1. krótka prezentacja
organizacji – historia, cele,
zadania, profil i zakres
działania firmy, wielkość
sprzedaży obecna i przyszła,
posiadane oraz planowane
środki.
.
2. analiza otoczenia –
charakterystyka obecnych
rynków, najistotniejsze
przewidywane zmiany
otoczenia firmy,
wyszczególnienie
istniejących zagrożeń i
możliwości, ocena
konkurencyjności firmy.
3. analiza organizacyjna
firmy – ogólna
charakterystyka środków,
którymi firma obecnie
dysponuje, aktualna sytuacja
finansowa, główne słabości i
mocne strony firmy, analiza
mocnych i słabych stron
konkurencji.
4. rozwiązania
strategiczne – określenie
wybranej strategii rozwoju,
warianty wyboru i ich
uzasadnienie, cele krótko
średnio i długoterminowe,
przewidywane oddziaływania
na sytuacje firmy
5. plan działania – program
działania, wybór środków,
określenie kolejności działań,
strategia wdrożenia, metody
kontroli wskaźników,
strategie alternatywne
Biznesplan -
przykład
SPIS TREŚCI
Streszczenie
Część I - Opis
przedsięwzięcia
I - Dane
przedsiębiorstwa
II - Podstawowe cele
działalności
III - Oferowane usługi
Część II - Analiza rynku i
plan marketingowy
I - Obecni konkurencji
II - Potencjalni klienci
III - Przybliżone ceny
oferowanych produktów i
usług
IV - Promocja
Część III - analiza SWOT
I - Szanse
II - Zagrożenia
III - Mocne strony
IV - Słabe strony
Część IV - Plan
techniczny
I - Struktura
organizacyjna
II - Struktura
zatrudnienia i
wynagrodzenia brutto
Część V - Plan finansowy
I - Nakłady inwestycyjne
II - Niezbędne
zaopatrzenie
III - Koszty miesięczne
IV - Planowane
przychody miesięczne
V - Źródła finansowania
Przedsiębiorczość
statystycznie
- Małe i średnie przedsiębiorstwa
stanowią 99,8% ogólnej liczby
podmiotów gospodarczych w Polsce.
- MSP wytwarzają prawie 50 proc. PKB,
w tym 30 proc. przypada na mikro
przedsiębiorstwa, 8% na firmy małe, a
10 proc. na firmy średnie.
- Prywatne przedsiębiorstwa duże
wytwarzają prawie 24 proc. PKB.
- Łącznie sektor przedsiębiorstw
prywatnych wytwarza blisko 75 proc.
PKB.
- W sektorze przedsiębiorstw zatrudnionych
jest 6,5 mln pracowników, z tego 21 proc
to pracownicy mikro firm, 16 proc. to
pracownicy firm małych, a 25 proc. to
pracownicy firm średnich.
- Łącznie w sektorze MSP zatrudnionych
jest 62 proc. ogółu zatrudnionych w
przedsiębiorstwach.
- W firmach dużych zatrudnionych było 2,5
mln osób, czyli 38 proc. ogółu
zatrudnionych w sektorze przedsiębiorstw.
Liczba zatrudnionych osób
WYSZCZEGÓLNIEN
IE
(stan na
30.11.2012
razem
0-9
10-49 50-
249
250-
999
1000 i
więcej
POLSKA
39658
38
37841
11
1473
06
298
36
3791
794
województwo
DOLNOŚLĄSKIE
33645
2
32364
5
1027
7
216
2
305
63
PODMIOTY GOSPODARKI NARODOWEJ
ZAREJESTROWANE
W REJESTRZE REGON WE WROCŁAWIU
2009
2010
OGÓŁEM
3166
86
3230
48
sektor publiczny 14390 14736
sektor prywatny 30229
6
30831
2
OSOBY PRAWNE I JEDNOSTKI ORGANIZACYJNE
NIEMAJACE OSOBOWOŚCI
PRAWNEJ
90306 93539
w tym:
Spółki handlowe 22461 23864
Spółki cywilne 22884 22993
Przedsiębiorstwa państwowe
15
14
Spółdzielnie
1388
1380
Fundacje
829
925
Stowarzyszenia i organizacje społeczne
6696
7057
OSOBY FIZYCZNE PROWADZĄCE DZIAŁALNOŚĆ
GOSPODARCZĄ
22638
0
22950
9
MSP są zatem liczebnie poważną
siłą gospodarczą.
Mając na uwadze powyższe
dane, można stwierdzić, że
rozwój przedsiębiorczości jest
istotnym czynnikiem
zrównoważonego rozwoju
gospodarczego, czyli wpływa na
wzrost gospodarczy oraz rozwój
społeczny.
Rozwój
przedsiębiorczości
jest ograniczany
licznymi barierami
Najważniejszymi barierami
przedsiębiorczości według raportu Forum
Obywatelskiego Rozwoju pt. Jak uwolnić
przedsiębiorczość w Polsce? są:
1. Wysokie podatki,
2. Bariery administracyjne,
3. Niska jakość prawa,
4. Trudności z pozyskaniem finansowania,
5. Trudności z egzekwowaniem należności z
umów,
6. Zbyt restrykcyjne regulacje dotyczące
warunków zatrudniania i zwalniania
pracowników,
7. Bariery w wykorzystaniu funduszy
strukturalnych,
8. Trudności związane z ogłoszeniem
upadłości,
9. Kosztowne badania lekarskie.
Źródło np.:www.rynekpracy.pl .
W 2011 r. w świetle analiz Polskiej Agencji Rozwoju
Przedsiębiorczości najważniejszymi czynnikami
ograniczającymi rozwój firmy były:
- pozapłacowe koszty pracy,
- brak przejrzystości, jednoznaczności podatków
pośrednich (VAT),
- brak przejrzystości systemu podatku dochodowego
od działalności gospodarczej,
- stawki podatku dochodowego od działalności
gospodarczej,
- nieelastyczne prawo pracy,
- konkurencja ze strony szarej strefy,
- brak możliwości stosowania elastycznych form
zatrudnienia,
- brak wykwalifikowanych pracowników,
- procedury administracyjne,
- konkurencja ze strony uprzywilejowanych
przedsiębiorstw.
Źródło: www. ksu.parp.gov.pl .
Przedsiębior
czość
w ujęciu
definicyjnym
Analiza uwarunkowań rozwoju
przedsiębiorczości wraz ze
wskazaniem możliwości
eskalacji przedsiębiorczości
stwarzanych przez czynniki
zarówno systemowe ja i te o
charakterze lokalnym w swej
istocie dotyczy aktywności
ekonomicznej.
Oznacza to badanie
wykorzystywania
podmiotowości ekonomicznej
Aktywność
ekonomiczną, w tym
przedsiębiorczość
rozumieć można w
dwojaki sposób:
wąsko i szeroko.
W ujęciu szerokim
aktywność
ekonomiczna zawiera
w sobie zagadnienia
dysponowania i obrotu
kapitałem, ziemią i
pracą (oraz wiedzą).
W szerokim ujęciu
przedsiębiorczość jest
atrybutem związanym z
umiejętnością człowieka
zdobywania nie tylko dóbr
ekonomicznych, ale także
społecznych czy
psychologicznych.
Można na
przedsiębiorczość
patrzeć przez pryzmat
zdolności jednostki,
czyli zwracać uwagę na
pewną zaradność
życiową, obejmującą
ogólnie umiejętność
radzenia sobie z
problemami rzadkości
zasobów.
W ujęciu wąskim
aktywność ekonomiczna
jest synonimem
przedsiębiorczości
utożsamianej z
działalnością
gospodarczą na własny
rachunek, związaną ze:
-skłonnością do
podejmowania ryzyka,
-innowacyjnością,
-kreatywnością.
Wąskie podejście do
przedsiębiorczości odnosi ją
do sfery gospodarowania
zasobami ekonomicznymi
(obszar wspólny z szerokim
ujęciem).
Jest niezbędnym elementem
funkcjonowania w
warunkach konkurencji
rynkowej.
Przedsiębiorczość
jest
ponadnarodowym
i ponadczasowym
zjawiskiem
społeczno-
gospodarczym.
Rozwój
przedsiębiorczości
jest istotnym
czynnikiem
zrównoważonego
rozwoju
gospodarczego.
Rozwój przedsiębiorczości,
zakładanie własnego
przedsiębiorstwa, zachęcanie
do inicjatywy przedsiębiorczej
jest zjawiskiem pożądanym z
punktu widzenia m.in.:
-podnoszenia wartości bazy
gospodarczej,
-zwiększania możliwości
podażowych i popytowych
- w konsekwencji poprawy
jakości życia społeczeństwa.
W Polsce, od początku lat
90. XX wieku,
przedsiębiorczości sprzyjały
warunki stworzone przez
gospodarkę rynkową, w
szczególnie – wprowadzenie
zasad demokracji
gospodarczej,
zakładających swobodę
tworzenia i prowadzenia
przedsiębiorstw dla
wszystkich oraz równe
prawa regulujące ich
funkcjonowanie.
Dzięki regułom
demokracji gospodarczej
przedsiębiorczość stała
się procesem
wzmacniającym
gospodarkę rynkową,
zmieniając stopniowo jej
strukturę własności na
korzyść sektora
prywatnego.
Na ogół pod pojęciem
„przedsiębiorczość” wyraża
się aktywność ludzką,
działanie prowadzące do
tworzenia czegoś nowego, a
zarazem mającego
określoną wartość.
Wymaga to wysiłku tak
fizycznego jak i
psychicznego oraz
poświęcenia czasu.
Samo pojęcie
prawdopodobnie
wywodzi się z języka
francuskiego i pojawiło
się już w średniowieczu.
Terminem tym określano
osobę, która sprawowała
nadzór nad
wytwarzaniem dóbr.
Na przestrzeni wieków
termin ewoluował, i tak
np. w XVII mówiąc o
przedsiębiorcy mówiono
o osobie, która ponosi
ryzyko uzyskania zysku
lub poniesienia straty.
Ciekawostka:
W tradycji języka
angielskiego, w okresie
średniowiecza do
renesansu,
przedsiębiorcą była
osoba zajmująca się
sztuką teatralną, np.
aktor.
Przedsiębiorczość powinna
wyrażać się w:
-kreatywności,
-pomysłowości,
-podejmowaniu inicjatyw,
-odwadze w podejmowaniu
decyzji i działaniu,
-gotowości do podejmowania
ryzyka,
- umiejętności
wykorzystywania szans,
- umiejętności dostosowywania
się do zmiennych sytuacji.
Kreatywność
należy traktować, jako:
-wytworzenie nowego
pomysłu,
-przekształcenie takiego
pomysłu w nowy wyrób,
usługę lub sposób
produkcji.
Innowacja
stanowi konkretny
instrument
przedsiębiorczości, jest
działaniem wyposażającym
zasoby w nową zdolność do
tworzenia bogactwa, nie
musi zatem mieć charakteru
rzeczowego.
Może to być idea, nowy
sposób postępowania.
Systematyczna innowacja
polega na celowym i
zorganizowanym
poszukiwaniu zmian, a
także na systematycznej
analizę możliwości, jakie te
zmiany mogą generować
dla innowacji ekonomicznej
lub społecznej.
Przedsiębiorczość,
jak stwierdził P.F.Drucker,
to:
celowe poszukiwanie źródeł
innowacji, wypatrywanie
zmian i ich symptomów,
wskazujących na możliwość
wprowadzenia udanej
innowacji.
Przedsiębiorczość zatem,
sprowadza się do
poszukiwania zmian i
wykorzystywania ich, jako
szansy.
Wieloaspektowość terminu
przedsiębiorczość można
sprowadzić do pięciu
sposobów jego
interpretacji:
1. Można traktować
przedsiębiorczość, jako
prowadzenie własnego
przedsiębiorstwa, co
charakterystyczne jest dla
przedstawicieli nauki o
organizacji
2. Można patrzeć na
przedsiębiorczość, jako na
cechę jednostki, która
charakteryzuje się skłonnością
do inicjatywy działań na
własny rachunek, nie boi się
ryzyka itp., co z kolei odnosi
się do płaszczyzny badań
psychologicznych
3. Przedsiębiorczość może być
zjawiskiem o charakterze
społeczno-gospodarczym,
odnoszącym się do
innowacyjności w aktywności
ekonomicznej czego wyrazem
podmiotowym jest zakładanie
przedsiębiorstwa.
Zgodne jest to z
socjoekonomiczną oraz
kulturową perspektywą badań
nad przedsiębiorczością
4. Przedsiębiorczość, jako
właściwość działania
gospodarczego, także na dużą
skalę, przejawiająca się
inicjatywą w organizacji.
Jest to przedmiot badań
teoretyków organizacji i
socjologii organizacji. Mówi się
tu o przedsiębiorczości
korporacyjnej, czy też
intraprzedsiębiorczości
5. Wreszcie można
traktować
przedsiębiorczość, jako
dziedzinę dydaktyki, czyli
nauczania
przedsiębiorczości, jako
sposobu radzenia sobie w
rzeczywistości gospodarczej
Charakter
„przedsiębiorczości” jest
interdyscyplinarny.
Analizując czynniki
kształtujące przedsiębiorczość
warto odwołać się do
uwarunkowań:
-Ekonomicznych,
-Psychologicznych,
-Społeczno-kulturowych
-Formalno-prawnych
…i wielu, wielu innych