Prezydenci II
RP, III RP i
na uchodźstwie

Podział administracyjny II
RP

Prezydenci
II Rzeczpospolitej
Polskiej

Gabriel Narutowicz

Sprawował
urząd od 11
grudnia 1922 r.
do 16 grudnia
1922r.

Narutowicz Gabriel (1865-1922), inżynier hydrotechnik, pierwszy prezydent 

Rzeczypospolitej Polskiej. Studiował w Zurychu, gdzie ukończył politechnikę i w 1908

został profesorem budownictwa wodnego. Zdobył międzynarodową sławę w swojej

specjalności, kierując budową szeregu elektrowni wodnych w państwach Europy

Zachodniej. W czasie I wojny światowej utworzył Polski Komitet Pomocy Ofiarom

Wojny, należał do stowarzyszenia La Pologne et la Guerre w Lozannie. Po powrocie do

kraju w marcu 1920 pełnił funkcję prezesa Akademii Nauk Technicznych (1920-1922) i

przewodniczył Krajowej Radzie Odbudowy. W 1922 jako delegat Polski uczestniczył w

międzynarodowej konferencji w Genewie, obradującej na temat przyszłości ustrojowej

państw europejskich. W latach 1920-1921 był ministrem robót publicznych, w 1922

ministrem spraw zagranicznych w gabinetach A. Śliwińskiego i J. Nowaka. 9 grudnia

1922 wybrany przez Zgromadzenie Narodowe na prezydenta głosami lewicy, centrum

i mniejszości narodowych. W pięciokrotnym głosowaniu pokonał przedstawiciela

prawicy hrabiego M. Zamoyskiego. Po wyborze stał się obiektem oszczerczych i

bezpardonowych ataków ze strony partii prawicowych, zwłaszcza endecji. Przemocą

usiłowano nie dopuścić prezydenta-elekta do złożenia przysięgi przewidzianej

konstytucją. 16 grudnia 1922 przybywającego na wernisaż do Zachęty prezydenta

zastrzelił E. Niewiadomski, fanatyczny zwolennik endecji. Gabriel Narutowicz

pochowany został w podziemiach Katedry Warszawskiej.

Stanisław Wojciechowski

Sprawował
urząd
od 22 grudnia
1992r. do 14
maja 1926r.

Wojciechowski Stanisław (1869-1953), polityk, działacz spółdzielczości, prezydent RP.

W młodości działacz ruchu robotniczego, od 1890 w Związku Młodzieży Polskiej Zet, od

1891 w Zjednoczeniu Robotniczym. Uczestnik zjazdu założycielskiego Polskiej Partii

Socjalistycznej (PPS) w Paryżu (1892) i I zjazdu tej partii w Wilnie (1893). 1905 wycofał

się z działalności partyjnej i zerwał z PPS. 1906 współzałożyciel Towarzystwa

Kooperatystów w Warszawie i czasopisma spółdzielczego Społem, którego był

redaktorem 1906-1915. 1915 wraz z Centralnym Komitetem Obywatelskim ewakuował

się do Rosji, gdzie po rewolucji lutowej w 1917 stanął na czele rady Polskiego

Zjednoczenia Międzypartyjnego w Moskwie. Po odzyskaniu niepodległości, 1919-1920

minister spraw wewnętrznych. Od 1920 członek Polskiego Stronnictwa Ludowego Piast.

W grudniu 1922 wybrany na prezydenta RP. Pełniąc urząd prezydenta starał się

zachować ponadpartyjność. Ustąpił z urzędu i wycofał się z życia politycznego w 1926

w wyniku przewrotu majowego. 1926-1939 profesor SGGW, od 1927 dyrektor

Spółdzielczego Instytutu Naukowego. Autor opracowań z zakresu historii

spółdzielczości, np. Historia spółdzielczości polskiej do 1914 roku (1939).

Ignacy Mościcki

Sprawował urząd
od 4 czerwca
1926r.
do 30 września
1939r.

Mościcki Ignacy (1867–1946), wybitny chemik, prezydent Rzeczypospolitej

Polskiej w latach 1926–1939. Studia politechniczne odbył w Rydze, a wiedzę

poszerzył w Technical College w Finsbury i Patent Library. Następnie pracował we

Fryburgu w Szwajcarii, dokonując wielu wynalazków. W 1912 przeniósł się do

Lwowa, gdzie stanął na czele Katedry Elektrochemii i Fizyki Politechniki Lwowskiej

(do 1925) i Warszawskiej (1925–1926). Członek Polskiej Akademii

Umiejętności (od 1928), od 1930 członek TNW, od 1926 członek

honorowy Polskiego Towarzystwa Chemicznego. autor ponad 60 prac naukowych.

Twórca metody otrzymywania kwasu azotowego(V) z powietrza, w której tlenki

azotu uzyskuje się w łuku elektrycznym. Prowadził prace związane z organizacją

przemysłu chemicznego w niepodległej Polsce (Chorzów i Mościce). Pełnił także

funkcję rektora Politechniki Lwowskiej. Dzięki poparciu J. Piłsudskiego został

wybrany w 1926 prezydentem RP. Po śmierci Piłsudskiego w 1935 zorganizował

umiarkowaną frakcję sanacyjną, tzw. grupę zamkową, na której czele stanął. 17

września 1939 został internowany w Rumunii, a 30 września tego roku przekazał

urząd prezydenta

gen. B. Wieniawie-Długoszewskiemu, a następnie W. Raczkiewiczowi. W grudniu

1939 przeniósł się do Szwajcarii. Swoje życie opisał w pamiętnikach.

Prezydenci Polski
na uchodźstwie

Władysław Raczkiewicz

Sprawował
urząd
od 30
września 1939 
do 6 czerwca
1947.

Raczkiewicz Władysław (1885-1947), polski polityk. 1921, 1925-1926 i 1936

minister spraw wewnętrznych. 1930-1935 senator z listy Bezpartyjnego Bloku

Współpracy z Rządem (BBWR) i marszałek senatu. 1921-1939 wojewoda kolejno:

nowogródzki, wileński, krakowski i pomorski. 1939-1947 prezydent

Rzeczpospolitej Polskiej (na emigracji). W czasie I wojny światowej służył w armii

rosyjskiej, 1917 należał do organizatorów Naczelnego Polskiego Komitetu

Wojskowego. Zwolennik tworzenia polskich sił zbrojnych na terenie Rosji. 1918

brał udział w obronie Mińska przed bolszewikami. 1920 dowodził ochotniczym

oddziałem kresowym walczącym o Wilno. Początkowo zbliżony do endecji, w

latach 30. związał się z sanacją. Od 1934 prezes Światowego Związku Polaków z

Zagranicy. Po klęsce wrześniowej na podstawie artykułu 13 Konstytucji

kwietniowej z 1935 mianowany następcą na stanowisku prezydenta przez I.

Mościckiego. Zrezygnował z części uprawnień prezydenckich na rzecz premiera

rządu. Przeciwny układowi Sikorski-Majski z 30 lipca 1941, groził ustąpieniem z

urzędu. Pod presją Anglików odwołał ze stanowiska Naczelnego Wodza generała K.

Sosnkowskiego wobec jego nieprzejednanej postawy w sprawie granic

wschodnich. Wbrew wcześniej dokonanym ustaleniom, przed śmiercią w swoim

politycznym testamencie następcą mianował A. Zaleskiego. Odrzucenie

uzgodnionego wcześniej kandydata, T. Arciszewskiego z PPS, doprowadziło do

secesji tej partii z rządu i spowodowało długotrwałe rozbicie emigracji polskiej.

August Zaleski

Sprawował urząd
od 9 czerwca 1947 
do 7
kwietnia 1972.

Zaleski August (1883-1972) historyk, dyplomata, polityk. W czasie I wojny

światowej w Naczelnym Komitecie Narodowym. 1918 kierownik polskiego

przedstawicielstwa w Szwajcarii, 1919-1921 poseł w Grecji, 1922-1926 we Włoszech.

Od przewrotu majowego 1926 do 1932 minister spraw zagranicznych. Czynił starania o

przyznanie Polsce stałego miejsca w Radzie Ligi Narodów (1927 Polska otrzymała

status tzw. członka półstałego, reprezentował ją Zaleski). W imieniu Polski

podpisał pakt Brianda-Kelloggao pokojowym rozstrzyganiu sporów międzynarodowych

(1928), protokół Litwinowa (1929) i pakt o nieagresji z ZSRR (1932). Podał się do

dymisji w 1932, ustępując stanowisko J. Beckowi. 1935-1938 senator. 1935-1939

prezes Rady Naczelnej Banku Handlowego. 1939-1941 minister spraw zagranicznych w

rządzie W. Sikorskiego. Przeciwny ugodzie z ZSRR, ustąpił z rządu po podpisaniu układu

polsko-radzieckiego 30 lipca 1941. 1943-1945 szef Kancelarii Cywilnej prezydenta.

1945 wyznaczony przez W. Raczkiewicza na prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na

emigracji, objął urząd 1947 i pełnił go aż do śmierci.

Stanisław Ostrowski

Sprawował
urząd
od 9
kwietnia 1972
do 24
marca 1979.

Ostrowski Stanisław (1892–1982), działacz polityczny, lekarz. Przed I wojną

światową członek Organizacji Młodzieży Narodowej i Związku Strzeleckiego. Od

1914 w Legionach Polskich i Departamencie Wojskowym Naczelnego Komitetu

Narodowego. Brał udział w obronie Lwowa 1918 i wojnie polsko-bolszewickiej

1919–1921. 1935–1939 poseł na sejm. 1936–1939 prezydent Lwowa, brał udział w

obronie miasta we wrześniu 1939. Po kampanii wrześniowej aresztowany

przez NKWD, do 1941 więzień łagrów radzieckich na Syberii. Od 1941 w Armii

Polskiej w ZSRR generała W. Andersa, ewakuowany na Bliski Wschód, przeszedł

szlak bojowy 2 Korpusu Polskiego. Po wojnie w Wielkiej Brytanii, działacz licznych

organizacji emigracyjnych, w tym rządu polskiego na emigracji. 1971 mianowany

następcą prezydenta na wychodźstwie, objął urząd 1972 po śmierci A. Zaleskiego i

sprawował go do 1979. Doprowadził do zjednoczenia skłóconej od 1954 emigracji

polskiej i samolikwidacji drugiego ośrodka politycznego, jakim była Rada Trzech.

Autor wydanych poza cenzurą wspomnień Dnie pohańbienia 1939-1941 W obronie

polskości Ziemi Lwowskiej (1986).

Edward Raczyński

Sprawował urząd
od 8
kwietnia 1979
do 8
kwietnia 1986.

Raczyński Edward Bernard, hrabia (1891-1993), dyplomata, pisarz, polityk. Przez

matkę spowinowacony z Habsburgami. Studiował w Niemczech i Anglii, doktorat

z prawa uzyskał w Krakowie. W 1919 rozpoczął pracę w Ministerstwie Spraw

Zagranicznych. Pracował w placówkach w Danii i w Genewie. Od roku 1934

ambasador RP w Londynie. Bliski współpracownik gen. W. Sikorskiego i

prezydenta Raczkiewicza. W latach 1941-1943 minister Spraw Zagranicznych.

Prezydent RP na Uchodźstwie w latach 1979-1986. Po odbyciu 7-letniej kadencji

prezydenckiej, zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią, ustąpił.

Kazimierz Sabbat

Sprawował urząd
od 8
kwietnia 1986
do 19 lipca 1989.

Sabbat Kazimierz (1913-1989), polski prawnik, polityk, działacz emigracyjny. W

czasie II wojny światowej w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie. Po wojnie na

emigracji w Wielkiej Brytanii. W latach 1954-1956 i 1959-1962 członek

Egzekutywy Zjednoczenia Narodowego (EZN), od 1967 jej przewodniczący. W 1972

po śmierci prezydenta A. Zaleskiego rozwiązał EZN. W 1976-1986 premier rządu

na emigracji. Od 1986 prezydent. Inicjator utworzenia Funduszu Pomocy

Robotnikom (1976), następnie przewodniczący Funduszu Pomocy Krajowi.

Ryszard Kaczorowski

Sprawował
urząd
od 19 lipca 1989
do 22
grudnia 1990.

Kaczorowski Ryszard (ur. 1919, zm. 2010), ostatni prezydent rządu

Rzeczpospolitej Polskiej na uchodźstwie. Przed wojną działacz harcerski w

Białymstoku. Po zajęciu miasta przez Armię Radziecką tworzył Szare Szeregi,

pełnił funkcję komendanta okręgu białostockiego. Aresztowany w 1941

przez NKWD, skazany na karę śmierci, zamienioną na dziesięć lat łagrów.

Wywieziony na Kołymę, odzyskał wolność po podpisaniu traktatu Sikorski-Majski.

Wstąpił do Armii Polskiej w ZSRR formowanej przez generała Andersa. Przeszedł

szlak bojowy 2 Korpusu, walcząc m.in. pod Monte Cassino. Po wojnie pozostał na

emigracji w Anglii, gdzie ukończył Szkołę Handlu Zagranicznego. Działał na forum

Rady Narodowej . W 1986 w rządzie na emigracji został ministrem do spraw

krajowych, w 1989 objął stanowisko prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej na

uchodźstwie. W dniu zaprzysiężenia L. Wałęsy (22 XII 1990) przekazał elektowi

insygnia prezydenckie z okresu II Rzeczpospolitej, pieczęć i oryginalny

egzemplarz Konstytucji kwietniowej z 1935. Zginął w katastrofie lotniczej 10

kwietnia 2010 roku, udając się z urzędującym prezydentem, Lechem Kaczyńskim

na obchody rocznicy Zbrodni Katyńskiej.

Podział administracyjny III
RP

Prezydenci
III Rzeczpospolitej
Polskiej

Wojciech Jaruzelski

Sprawował

urząd

od 31
grudnia 1989

do

22

grudnia 1990.

Jaruzelski Wojciech (ur. 1923), generał Ludowego Wojska Polskiego (LWP), polityk PRL.

Pochodzi z rodziny ziemiańskiej. Po wybuchu wojny znalazł się na Litwie, a następnie

na Syberii. Nie dostał się do armii generała W. Andersa, wstąpił do wojska

organizowanego przez ZPP. Ukończył szkołę oficerską w Riazaniu. Powrócił do kraju

wraz z armią Z. Berlinga.1945–1947 brał udział w walkach z polskim podziemiem

antykomunistycznym. W 1947 wstąpił do PPR i szybko awansował, by w 1956 zostać

najmłodszym generałem w Ludowym Wojsku Polskim. 1957–1960 był dowódcą dywizji

zmechanizowanej, a następnie szefem Głównego Zarządu Politycznego Wojska

Polskiego (do 1965). 1965–1968 zajmował stanowisko szefa sztabu generalnego,

1962–1968 wiceminister obrony narodowej.

Od 1968 minister obrony narodowej,

oskarżony o współudział w tłumieniu wystąpień grudniowych na Wybrzeżu (1970).

Po objęciu władzy przez E. Gierka wszedł do Biura Politycznego KC PZPR. Na

szerszą arenę polityczną wypłynął w okresie "Solidarności" w latach 1980–1981.

Był kolejno premierem rządu (1981), I sekretarzem KC PZPR (1981). 13 grudnia

1981 wprowadził w Polsce stan wojenny i stanął na czele Wojskowej Rady

Ocalenia Narodowego – WRON (do lipca 1983). W połowie lat 80. zreorganizował

swą władzę, zrzekł się urzędu premiera i został przewodniczącym Rady Państwa.

Był autorem nieudanych reform gospodarczych. W wyniku pieriestrojki i

upadku komunizmu musiał zgodzić się na rozmowy Okrągłego Stołu. W 1989

został wybrany na prezydenta. W sierpniu 1989 desygnował na stanowisko

premiera kandydata opozycji T. Mazowieckiego. Po wyborze w grudniu 1990 L.

Wałęsy na stanowisko prezydenta wycofał się z czynnego życia politycznego.

Lech Wałęsa

Sprawował urząd
od 22 grudnia 1990 
do 22 grudnia 1995.

Wałęsa Lech (ur. 1943), działacz związkowy, polityk, przywódca opozycji

demokratycznej w PRL w latach 80., z zawodu elektryk. W latach 1961-1963 i 1965-

1967 elektrotechnik w Państwowych Ośrodkach Maszynowych w Łochocinie, następnie

w Leniach. Od 1967 elektryk w Stoczni Gdańskiej.

W grudniu 1970 członek

stoczniowego Komitetu Strajkowego, zwolniony za krytykę działalności związków

zawodowych w kwietniu 1976. W latach 1976-1978 pracował w Zakładach

Remontowo-Budowlanych, a następnie w gdańskim Elektromontażu (1979). W 1978

współzałożyciel Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża.

W styczniu 1980

zorganizował w zakładach Elektromontażu Komisję Robotniczą, w sierpniu 1980 stanął

na czele strajku w Stoczni Gdańskiej. Następnie przewodniczący Międzyzakładowego

Komitetu Strajkowego

,

w którego imieniu podpisał porozumienia z komisją rządową, tzw. porozumienia

sierpniowe.

W latach 1980-1981 przewodniczący Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego i

Krajowej Komisji Porozumiewawczej Niezależnego Samorządnego Związku

Zawodowego "Solidarność". Na I Krajowym Zjeździe Delegatów NSZZ "Solidarność"

wybrany na przewodniczącego Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność".

W latach 1980-

1981 pracował w Stoczni Gdańskiej. Od 13 grudnia 1981 do 11 listopada 1982

internowany w Arłamowie. Po zwolnieniu powrócił do pracy w Stoczni, kontynuując

konspiracyjną działalność związkową.

W 1986 utworzył Tymczasową Radę NSZZ "Solidarność", od 1987 kierował Krajową

Komisją Wykonawczą NSZZ "Solidarność". W maju i sierpniu 1988 inspirował strajki

robotnicze w Stoczni Gdańskiej. W grudniu 1988 powołał Komitet Obywatelski przy

przewodniczącym NSZZ "Solidarność". Od 1988 koordynował oraz osobiście brał

udział w negocjacjach z władzami komunistycznymi, zakończonych

porozumieniami Okrągłego Stołu. W Sejmie X kadencji (1989–1991) doprowadził

do koalicji Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego, Zjednoczonego Stronnictwa

Ludowego i Stronnictwa Demokratycznego oraz powołania rządu T.

Mazowieckiego(12 września 1989). W 1990 na II Zjeździe NSZZ "Solidarność"

wybrany na przewodniczącego związku. Od grudnia 1990 do grudnia 1995

prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. Wspierał przebudowę gospodarczą i ustrojową

Polski (zwolennik systemu prezydencko-parlamentarnego). 1995 przegrał w

kolejnych wyborach prezydenckich z postkomunistycznym kandydatem A.

Kwaśniewskim. Zainicjował powstanie Bezpartyjnego Bloku Wspierania Reform,

Instytutu im. Lecha Wałęsy (1995) i Chrześcijańskiej Demokracji III

Rzeczypospolitej Polskiej. Wspierał działalność przedwyborczą Akcji Wyborczej

Solidarność. W 1983 uhonorowany pokojową Nagrodą Nobla. Oficer francuskiej

Legii Honorowej. Doktor honoris causa kilkunastu uniwersytetów, m.in.

Uniwersytetu Columbia (1981), Uniwersytetu Katolickiego w Leuven (1982),

Uniwersytetu Harvarda (1983), Uniwersytetu Gdańskiego (1990).

Aleksander Kwaśniewski

Sprawował urząd
od 23 grudnia 1995 
do 3 grudnia 2005.

Kwaśniewski Aleksander (ur. 1954), polityk, prezydent Rzeczypospolitej Polskiej.

Działacz Socjalistycznego Związku Studentów Polskich. Od 1977 członek PZPR. Od

listopada 1981 do lutego 1984 redaktor naczelny tygodnika "Itd", od lutego 1984

do listopada 1985 – Sztandaru Młodych. 1985–1987 minister do spraw młodzieży.

1987–1990 przewodniczący Komitetu Młodzieży i Kultury Fizycznej.

1988–1989

członek prezydium Rady Ministrów w rządzie M. Rakowskiego, przewodniczący

Komitetu Społeczno-Politycznego Rady Ministrów. 1988–1991 prezes Polskiego

Komitetu Olimpijskiego. Uczestnik obrad Okrągłego Stołu, współprzewodniczący

zespołu do spraw pluralizmu związkowego. Po rozwiązaniu PZPR (styczeń 1990),

1990–1995 przewodniczący Rady Naczelnej Socjaldemokracji Rzeczypospolitej

Polskiej wystąpił z SARP po wyborach prezydenckich w listopadzie 1995. Poseł na

sejm I (1991–1993) i II kadencji (do grudnia 1995). 1991–1995 przewodniczący

klubu parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej (SLD). 1993–1995

przewodniczący komisji konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego.

19 listopada

1995, w drugiej turze wyborów, wybrany (51,7% głosów) na stanowisko prezydenta

Rzeczypospolitej Polskiej. 8 października 2000 wybrany na drugą kadencję. Pokonał

rywali w I turze wyborów uzyskując 53,9% głosów. Oficer francuskiej Legii

Honorowej.

Lech Kaczyński

Sprawował
urząd od 23
grudnia 2005
do 10
kwietnia 2010.

Kaczyński Lech (ur. 18 czerwca 1949, zm. 10 kwietnia 2010), brat Jarosława,

prawnik, polityk. Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu

Warszawskiego. Współpracownik Komitetu Obrony Robotników (od 1977).

Działacz Wolnych Związków Zawodowych (od 1978). Doradca

Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Stoczni Gdańskiej (1980). Członek

Zarządu Regionu Gdańskiego NSZZ"S" (od 1981). Współpracownik

przewodniczącego L. Wałęsy. Po ogłoszeniu stanu wojennego internowany (1981–

1982). Uczestnik obrad okrągłego stołu(1989).

Senator (1989–1991). Poseł na

Sejm (1991–1993). Minister stanu do bezpieczeństwa w rządzie L. Wałęsy (1991).

Prezes Najwyższej Izby Kontroli (1992–1995). Minister sprawiedliwości i

prokurator generalny w rządzie J. Buzka (2000–2001). Współzałożyciel

partii Prawo i Sprawiedliwość (od 2001). Prezydent Warszawy (od 2002).

Prezydent Polski od 2005.

Zginął, udając się na obchody rocznicy Zbrodni

Katyńskiej. W katastrofie lotniczej 10 kwietnia 2010 roku śmierć poniosła także

żona Prezydenta, Maria.

Bronisław Komorowski

Sprawuje urząd
od 6 sierpnia 2010
do dziś.

Bronisław Komorowski (ur. 4 czerwca 1952 w Obornikach Śląskich)

– polski polityk, z wykształcenia historyk, od 6 sierpnia 2010 Prezydent

Rzeczypospolitej Polskiej.

W okresie PRL działacz opozycji demokratycznej. Poseł na Sejm I, II, III, IV, V i VI

kadencji. Minister obrony narodowej w rządzie Jerzego Buzka, na początku lat 90.

wiceminister w tym resorcie. Wicemarszałek Sejmu V kadencji z

ramienia Platformy Obywatelskiej, od 2007 do 2010 Marszałek

Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej VI kadencji. Od 10 kwietnia 2010 do 8 lipca

2010 wykonywał tymczasowo obowiązki Prezydenta RP, a od 8 sierpnia jest

Prezydentem Polski.

Prezentację wykonała:

Monika Gwizdal klasa II C