Bilans płatniczy (BP) danego kraju jest

zestawieniem w ujęciu księgowym

wszystkich transakcji gospodarczych

dokonanych między rezydentami krajowymi

a zagranicą w danym okresie, zazwyczaj w

ciągu 1 roku.

• Pozwala on na ocenę sytuacji płatniczej kraju w

kontaktach z otoczeniem zewnętrznym.

• Za rezydentów określonego kraju uznaje się

osoby na stałe zamieszkujące na jego terytorium

oraz przedsiębiorstwa działające tam jako

podmioty prawa krajowego.

• Przy sporządzaniu bilansu płatniczego

obowiązuje zasada podwójnego zapisu: wszystkie

transakcje są zapisywane podwójnie, tj. po

stronie debetowej (-), tj. „winien” i kredytowej

(+), tj. „ma”.

Konstrukcja bilansu płatniczego



Transakcje po stronie debetowej np.

zakup zagranicznych towarów 
płatność dla podmiotów zagranicznych



Transakcje po stronie kredytowej np.

eksport towarów krajowych  płatność
dla podmiotów krajowych

Przykłady transakcji



Niemiecki konsument importuje

amerykańskie produkty - transakcja
po stronie kredytowej w bilansie
obrotów bieżących USA



Amerykańska firma kupuje japońską

fabrykę- transakcje po stronie
debetowej na rachunku obrotów
finansowych

Przykład

• Telefon wyprodukowany przez włoską firmę Mafia, opłata za

zakup czekiem opiewającym 1200 $:

• Płatność związana z zakupem telefonu od zagranicznego

rezydenta zostaje zapisana na amerykańskim rachunku
obrotów bieżących ze znakiem ujemnym;

• Musi pojawić się zapis równoważący po stronie kredytowej –

przedstawiciel handlowy włoskiej firmy Mafia deponuje czek
na rachunku włoskiej firmy Mafia w Ctibanku w USA;

• Włoska firma Mafia nabyła, zaś Citibank sprzedał,

amerykańskie aktywa – depozyt bankowy = 1200 $;

• Transakcja (1200$) zostanie zapisana po stronie kredytowej

na amerykańskim rachunku obrotów finansowych;

• Transakcja spowoduje dwa znoszące się zapisy w

amerykańskim bilansie płatniczym;

Kredyt

Debet

Zakup telefonu

(rachunek obrotów

bieżących, import

towarów przez

USA)

- 1 000 $

Sprzedaż depozytu

bankowego przez

Citibank

(rachunek obrotów

finansowych,

eksport aktywów

przez USA)

+ 1 000 $

• Wlk. Brytania dokonuje transferu kapitału w

wysokości 10 000$ do Kenii, co zostaje
zapisane jako

– 10 000$.

Towarzyszący

zapis kredytowy odnotowany jest na
rachunku obrotów finansowych i przybiera
formę

zmniejszenia

o

10 000$

zasobu

brytyjskich aktywów za granicą (jest to
„eksport” aktywów netto, a zatem zapis
jest ze znakiem

dodatnim

w bilansie

płatniczym).

Przykład - rozwiązanie

Kredyt

Debet

Umorzenie długu

przez bank

brytyjski

(rachunek obrotów

kapitałowych,

brytyjska płatność

transferowa)

- 10 000 $

Spadek należności

banku w Kenii

(rachunek obrotów

finansowych,

eksport aktywów

przez Wlk.

Brytanię)

+ 10 000 $

Bilans obrotów bieżących



Bilans handlu towarami



Bilans handlu usługami



Bilans dochodów



Bilans transferów jednostronnych

Rachunek obrotów

kapitałowych



Transakcje w wyniku których dochodzi do
transferu majątku między krajami



Przykład - umorzenie długu