ZARZĄDZANIE

dr inż. Agata Szeptuch

WYKŁAD 3

ORGANIZACJA I JEJ OTOCZENIE

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

2

ZARZĄDZANIE

Nakłady z
otoczenia:
-zasoby
ludzkie,
-zasoby
finansowe,
-zasoby
materiałowe
,
- zasoby
informacyjn
e

Sprawni

e

osiągnię

te cele

Planowan

ie i

podejmo-

wanie

decyzji

Organizo-

wanie

Przewo-

dzenie

(kierowani

e ludźmi)

Kontrolo-

wanie

ORGANIZACJA

MENEDŻER

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

3

OTOCZE

NIE

OTOCZE

NIE

AGENDA

1.

Definicja otoczenia

2.

Otoczenie zewnętrzne



dalsze



bliższe

3.

Środowisko wewnętrzne

4.

System organizacji według K. Bolesnej
– Kukułki

5.

System organizacyjny według H.
Leavitta

6.

Jak otoczenie oddziałuje na
organizację

7.

Cechy współczesnego otoczenia

8.

Podsumowanie

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

4

ORGANIZACJA

Grupa ludzi współpracujących
ze sobą w sposób
uporządkowany
i skoordynowany aby osiągnąć
pewien zestaw celów

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

5

LUDZIE

CELE

WSPÓŁPRAC

A

ORGANIZACJA JAKO

PODMIOT

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

6

Każda organizacja jest podmiotem działania
wyodrębnionym z otoczenia w sensie:



prawnym - posiada nazwę, statut będący
prawną podstawą jej funkcjonowania oraz
prawnie rozstrzygniętą formę własności
majątku



ekonomicznym - dysponuje swoimi lub
powierzonymi jej składnikami majątkowymi



organizacyjnym - posiada wewnętrzną
strukturę oraz zarząd

OTOCZENIE ORGANIZACJI

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

7

Wyodrębnienie z otoczenia nie oznacza niezależności
od niego, przeciwnie - żadna organizacja nie mogłaby
bez niego przetrwać, z otoczenia bowiem czerpie i dla
niego przetwarza najróżniejsze zasoby

Otoczenie stwarza organizacji możliwość
przetrwania i szanse na rozwój, w otoczeniu
tkwią również główne zagrożenia
Owe szanse i zagrożenia nie są stałe, niektóre z
nich znikają z biegiem czasu, a inne się pojawiają

Otoczenie definiuje się jako wszystko poza

granicami organizacji, co może na nią

oddziaływać

Otoczenie definiuje się jako wszystko poza

granicami organizacji, co może na nią

oddziaływać

MODEL ORGANIZACJI W OTOCZENIU

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

8

Otoczenie

bliższe

Otoczenie

dalsze

Środowisk

o

wewnętrzn

e

Wy

mia

r

mię

dzy

nar

odo

wy

Wym

iar

ekon

omicz

ny

W

ym

ia

r

ek

olo

gic

zn

o -

pr

zy

ro

dn

ic

zy

W

ym

ia

r

d

em

og

ra

fi

cz

n

y

W

ym

ia

r

po

lit

yc

zn

o -

pr

aw

n

y

W

ym

ia

r

te

ch

n

o

lo

g

ic

zn

y

Wymiar

socjoku

lturo

wy i

edukac

yjny

Wym

iar

psy

cho

log

iczn

y

Wła

ści

cie

l

e

Konku

re

nci

Grupa

interesu,

organizacje

społeczne i

profesjonalne

K

lie

n

ci

D

o

st

a

w

c

y

Regula

torz

y

i władz

a

lokalna

Soj

usz

nic

y

Zw

iąz

ki

zaw

od

ow

e

1

2

3

4

5

6

OTOCZENIE

ZEWNĘTRZNE

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

9

Otoczenie zewnętrzne dzieli się na:

 otoczenie zewnętrzne dalsze (otoczenie
ogólne) – tworzy warunki czasowo –
przestrzenne, w jakich dana instytucja
funkcjonuje

 otoczenie zewnętrzne bliższe (zadaniowe) –
to wszelkie instytucje i jednostki, z jakimi dana
organizacja wchodzi w interakcje

OTOCZENIE ZEWNĘTRZNE DALSZE

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

10

Otoczenie zewnętrzne dalsze
obejmuje:
1. wymiar ekonomiczny
2. wymiar ekologiczno- przyrodniczy
3. wymiar technologiczny
4. wymiary psychologiczny
5. wymiar socjokulturowy i

edukacyjny

6. wymiar polityczno - prawny
7. wymiar demograficzny
8. wymiar międzynarodowy

WYMIAR EKONOMICZNY

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

11

 ma podstawowe znaczenie dla organizacji

gospodarczych

 obejmuje te procesy i struktury

makroekonomiczne, które określają
reguły gry ekonomicznej i możliwość
działania, np.
 ustrój ekonomiczny
 model zarządzania gospodarką
 poziom produktu krajowego brutto

(PKB)

 inflacja
 stopy procentowe
 tempo rozwoju gospodarczego
 relacje z gospodarką światową

WYMIAR

EKOLOGICZNO - PRZYRODNICZY

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

12

 odzwierciedla geograficzno –

przyrodnicze uwarunkowania życia
społecznego i działających w świecie
organizacji

 określać go będą przede wszystkim takie

czynniki jak:
 klimat
 zasoby naturalne
 stopień zanieczyszczenia środowiska
 sytuacja wodna
 jakość gleby itp.

WYMIAR TECHNOLOGICZNY

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

13

 dotyczy poziomu i tempa rozwoju

technicznego i technologicznego

 obejmuje metody umożliwiające

przekształcenie zasobów organizacji w
produkty i usługi

WYMIAR PSYCHOLOGICZNY

SOCJOKULTUROWY I EDUKACYJNY

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

14

Obejmują dość szeroką gamę czynników
rozwoju społecznego, takich jak:

 tradycja i kultura narodowa
 język
 obyczaje
 wierzenia
 charakter narodowy
 typ osobowości i nawyki motywacyjne ludzi
 sposób życia i określania sensu pracy

Do nich należą również właściwości ilościowe i
jakościowe systemu edukacji a także poziom i
jakość wykształcenia społeczeństwa

WYMIAR POLITYCZNO - PRAWNY

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

15

Wiąże się przede wszystkim z państwem oraz
prawem i obejmuje:

 reguły gry politycznej
 metody integracji polityki
 sposoby i techniki sprawowania władzy
 prawidłowości funkcjonowania systemu

politycznego, w tym również partyjnego

Ważnym aspektem w tym wymiarze jest skala
wolności i swobód obywatelskich

WYMIAR DEMOGRAFICZNY

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

16

Określony jest przez strukturę
demograficzną społeczeństwa i
dotyczy:

 wieku
 rozkładu płci
 zasobów i mobilności siły roboczej
 rozmieszczenia ludności
 tempa przyrostu naturalnego
 zjawiska starzenia się

społeczeństwa

WYMIAR MIĘDZYNARODOWY

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

17

 dotyczy relacji występujących między
państwami lub na płaszczyźnie
ponadpaństwowo – narodowej i globalnej
 znaczenie tego wymiaru coraz bardziej
wzrasta ze względu na procesy globalizacji,
internacjonalizacji i rozwoju cywilizacyjnego

OTOCZENIE ZEWNĘTRZNE BLIŻSZE

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

18

Otoczenie zewnętrzne bliższe tworzą przede
wszystkim:
1. właściciele i stosunki własności
2. konkurenci i stosunki konkurencji
3. klienci
4. sojusznicy
5. dostawcy
6. regulatorzy i władza lokalna
7. związki zawodowe
8. grupy interesu, organizacje społeczne i

nieformalne

WŁAŚCICIELE I STOSUNKI

WŁASNOŚCI

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

19

 we współczesnych koncepcjach organizacji

właścicieli traktuje się dość często jako jeden
z wymiarów otoczenia zewnętrznego

 do właścicieli zaliczać będziemy przede

wszystkim podmioty gospodarcze o różnych
formach własności

KLIENCI

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

20

 to konsumenci, którzy korzystają z dóbr i

usług wytwarzanych przez organizację

 klientem jest ten, który płaci za nabycie

wyrobów i usług oferowanych przez
organizację

 klienci mogą być indywidualni i

instytucjonalni

 o sukcesie i konkurencyjności organizacji

decyduje stosunek do klienta i postrzeganie
tej relacji w szerszym kontekście społecznej
odpowiedzialności organizacji

KONKURENCI I STOSUNKI

KONKURENCJI

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

21

 bezpośrednio związani z organizacją
 zasadniczym przedmiotem konkurencji są

zasoby pobierane przez organizację z otoczenia

 zalicza się do nich: kapitał społeczny wraz z

ich kwalifikacjami, wiedzą, umiejętnościami i
wyposażeniem kulturowym, zasoby finansowe,
rzeczowe, informacyjne, naturalne, duchowe,
polityczne, technologiczne, naukowe itd.

 konkurencja określa charakter stosunków

pomiędzy daną organizacją a innymi
podmiotami

SOJUSZNICY

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

22

 każda organizacja oprócz konkurentów ma

również sojuszników, w tym strategicznych

 chodzi tu o współpracę czy też alianse, które

stały się popularne zwłaszcza wśród dużych
organizacji gospodarczych od lat
dziewięćdziesiątych XX wieku (koncern,
holding, kartel i syndykat, konsorcujm,
konglomerat)

DOSTAWCY

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

23

 każda organizacja pobiera z otoczenia różnego

rodzaju zasoby dostarczane poprzez
wyspecjalizowane podmioty, które składają się na
segment otoczenia zwany dostawcami

 w szerszym ujęciu nie chodzi tylko o same

podmioty i ich politykę wobec organizacji, lecz o
splot powiązań i stosunków ekonomicznych i
społecznych, w ramach których rozgrywa się
organizacyjny przetarg na zasoby

 w wyniku przetargu zasoby te pobierane są ze

środowiska poprzez różne relacje między
dostawcami mające wpływ na strukturę i koszty
dostaw, zakres i swobodę organizacji w wyborze
dostawców i na stopień uzależnienia organizacji
od określonych dostaw i określonych dostawców

REGULATORZY I WŁADZA LOKALNA

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

24

 to elementy otoczenia, które mają możliwość

kontroli i regulacji zachowań organizacji, jej
polityki i funkcjonowania

 są to przede wszystkim podmioty, organizacje

zwłaszcza ogniwa aparatu państwowego i
samorządowego

 system ich działań określony jest normami

prawa, polityką, tradycją, obyczajem jak również
wartościami odnoszącymi się do świata idei lub
przekonań moralnych

 takimi regulatorami są władze lokalne i agendy

rządowe zajmujące się np. ochroną środowiska,
podatkami, nadzorem architektonicznym,
sanitarnym, bezpieczeństwa, higieną pracy i
ochroną przeciwpożarową

ZWIĄZKI ZAWODOWE

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

25

 organizacja społeczna zrzeszająca na

zasadzie dobrowolności ludzi pracy najemnej

 podstawowym zadaniem związków

zawodowych jest obrona interesów
pracowników i działanie na rzecz poprawy
ich sytuacji ekonomicznej i społecznej

 mają szczególne znaczenie dla

funkcjonowania większości organizacji
gospodarczych

 są one organizacją, która w pewnym sensie

dubluje organizacyjną hierarchię władzy i
informacji

GRUPY INTERESU, ORGANIZACJE

SPOŁECZNE I NIEFORMALNE

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

26

 w otoczeniu organizacji istnieje wiele

środowisk społecznych, które z różnych
powodów dążą do oddziaływania na
organizację, zabiegając głównie o możliwość
pozyskania jej zasobów

 organizacje postrzegane są jako dostawcy dla

grup interesu

 funkcjonowanie podmiotów społecznych jest

zależne od działania i przychylności organizacji

 zalicza się do nich organizacje: zawodowe,

kobiece, hobbystyczne, lokalne kliki,
organizacje turystyczne, młodzieżowe,
sportowe, edukacyjne itp.

ŚRODOWISKO

WEWNĘTRZNE

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

27

Na środowisko wewnętrzne organizacji
składają się:
1. zarząd
2. pracownicy
3. fizyczne środowisko pracy
4. kultura organizacji
5. zasoby informacyjne
6. zasoby finansowe, rzeczowe i

technologiczne

ZARZĄD

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

28

Organ sprawujący władzę w firmie,
wybrany przez akcjonariuszy i powołany do
nadzoru nad ogólnym zarządzaniem firmą
po to, aby zapewnić jej prowadzenie w
sposób, który najlepiej służy interesom
akcjonariuszy

PRACOWNICY

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

29

Zmiana charakteru siły roboczej wynikająca
z rosnącego zróżnicowania ze względu na:

 płeć
 pochodzenie etniczne
 wiek

Pracownicy domagają się udziału w kapitale
firmy, udziału w określaniu sposobu
wykonywania swojej pracy
Częstą praktyką jest obecnie zatrudnianie
pracowników okresowych - zatrudnianych
na krótkie okresy, bez perspektywy stałej
pracy
Stali pracownicy są często zorganizowani w
związki zawodowe

ŚRODOWISKO I KULTURA

PRACY

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

30

Fizyczne środowisko pracy
Organizacja miejsca, w którym pracownicy
wykonują pracę
Organizacja pomieszczeń, w których się
pracuje - przestrzenie otwarte, lub z
przepierzeniami pozbawione drzwi,
biurowce

Kultura organizacji
zestaw przekonań, zachowań, obyczajów i
postaw, który pomaga członkom organizacji
zrozumieć, za czym organizacja się
opowiada, jak działa i co uważa za ważne

SYSTEM ORGANIZACJI WEDŁUG

K. BOLESTEJ – KUKUŁKI

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

31

Model Bolestej – Kukułki dzieli
otoczenie organizacji na segmenty
według kryterium stopnia kontroli
i charakteru kontroli organizacji nad
środowiskiem

MODEL K. BOLESTEJ – KUKUŁKI

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

32

ORGANIZACJA

SEGMENT „NATURA”

-globalne trendy rynkowe

-przyroda

-procesy demograficzne

-przemiany kulturowe i
świadomości w skali masowej

SEGMENT „WALKA”

-konkurenci
-przeciwnicy

SEGMENT
„WŁADZA”
-instytucje
państwowe
-właściciele
- centrale

SEGMENT
„GRA”
-klienci
-dostawcy
-banki
-firmy usługowe
-firmy ubezp.
-pośrednicy
-akcjonariusze

SEGMENT NATURA

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

33

Zaliczono tu elementy otoczenia, na które
wpływ organizacji jest niewielki i bardzo
ograniczony

- globalne trendy rynkowe
- przyroda
- procesy demograficzne
- przemiany kulturowe i świadomości w

skali masowej

SEGMENT GRA

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

34

 tworzą go najróżniejsi partnerzy organizacji
 realizują własne interesy i cele, ale

potrzebują do tego innych organizacji i
zasobów, którymi dysponują

 wchodzą w najróżniejsze związki,

wymieniają dobra, usługi i informacje ale
tak, by było to dla nich opłacalne

 w partnerskiej grze musi być ona korzystna

dla wszystkich uczestników

SEGMENT GRA CD.

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

35

 mają interesy wspólne, ale również odrębne
 muszą nieustannie rozpoznawać swoje

interesy, negocjować i dochodzić do
kompromisów

 muszą znaleźć wspólny język porozumiewania

się oraz odkryć i stosować reguły gry

 partnera można „ograć” ale nie wolno

zniszczyć, można być negocjatorem
„twardym” ale lojalnym

 lojalność i wzajemne szanowanie odrębnych

interesów są etyczną podstawą tych gier

SEGMENT WALKA

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

36

 w segmencie tym również odbywa się gra,

tyle że chodzi w niej o zniszczenie
przeciwnika lub znaczne osłabienie jego siły

 jest to gra o sumie zerowej, czyli wygrana

jednej strony oznacza przegraną drugiej

 przeciwnicy organizacji rynkowych to ich

rynkowi konkurenci, gdy jeden z nich
poszerza swój udział w rynku inny go traci

 przestaje obowiązywać wzajemna lojalność,

żadna wspólnota interesów nie istnieje

SEGMENT WŁADZA

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

37

 oddziałuje na organizację celowo i

świadomie, sam jednocześnie poddając się
w niewielkim stopniu lub wcale
oddziaływaniom z jej strony

 władza dla współczesnej organizacji to

przede wszystkim państwo stanowiące
prawa i egzekwujące ich stosowanie

 ono uwzględnia interesy organizacji, ale

nie nimi głównie się kieruje

SEGMENT WŁADZA CD.

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

38

 władza dysponuje przymusem i sankcjami,

wydaje nakazy, zakazy i ustala normy
postępowania

 zasady opodatkowania, stawki celne, stopa

refinansowa, zakazy lub ograniczenia
transferu zysków, dopuszczalne normy emisji
zanieczyszczeń środowiska to tylko przykłady
władczych oddziaływań państwa

 organizacje nie zawsze są w stanie

przewidzieć decyzje parlamentów, rządów i
administracji państwowej, ale z reguły muszą
się im podporządkować

SYSTEM ORGANIZACYJNY

WEDŁUG H. LEAVITTA

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

39

Organizacja, to strukturalizowany, czyli
uporządkowany w pewien sposób system
złożony z czterech podstawowych elementów
(podsystemów):
 celów
 ludzi
 wyposażenia materialno - technicznego i
technologicznego oraz określonych zasad
posługiwania się nimi
 formalnej struktury

MODEL LEAVITTA

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

40

Otoczenie

Otoczenie

Cele i

zadania

Struktura

organizacyjn

a

Ludzie

Środki

techniczne

PODSYSTEMY LEAVITTA

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

41

Cele
Realizowane przez organizację i
determinujące zadania
Ludzie
Uwzględnia się ich wraz z indywidualnymi i
zbiorowymi dążeniami oraz wzorcami
zachowania
Wyposażenie
Materialno – techniczne i technologiczne
oraz określone zasady posługiwania się nimi
Formalna struktura
Przyjęte zasady podziału zadań
i odpowiedzialności za nie, władzy i związanej
z nią odpowiedzialności oraz informacji

CHARAKTER OTOCZENIA

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

42

1.Zmienność i złożoność
2.Występowanie 5 sił konkurencji

(Porter)

 zagrożenie ze strony nowych

przedsiębiorstw wchodzących na rynek

 rywalizacja ze strony konkurentów
 zagrożenie substytutami
 siła nabywców
 siła dostawców

3. Zakłócenia

ZMIENNOŚĆ I ZŁOŻONOŚĆ

OTOCZENIA

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

43

Otoczenie organizacji można opisać zgodnie z
dwoma wymiarami - stopniem zmienności i
stopniem jednorodności
Stopień zmienności, to zakres, w jakim
otoczenie jest stosunkowo stabilne czy
stosunkowo dynamiczne

Stopień jednorodności to zakres, w jakim
otoczenie jest stosunkowo proste (niewiele
elementów, małe rozczłonkowanie) lub
stosunkowo złożone (wiele elementów, znaczne
rozczłonkowanie)

ZMIENNOŚĆ I ZŁOŻONOŚĆ

OTOCZENIA CD.

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

44

Zmienność i złożoność nakładają się na
siebie określając łącznie poziom niepewności,
z jakim musi zmierzyć się organizacja

Z kolei niepewność jest siłą napędową
wpływającą na wiele decyzji podejmowanych
w organizacji

NIEPEWNOŚĆ W ORGANIZACJI

WG THOMPSONA

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

45

S

T

O

P

IE

Ń

JE

D

N

O

R

O

D

N

O

Ś

C

I

Prost

e

Złożon

e

STOPIEŃ ZMIENNOŚCI

Stabiln

e

Dynamicz

ne

Najmniejsza

niepewność

Umiarkowana

niepewność

Umiarkowana

niepewność

Największa

niepewność

SIŁY KONKURENCJI WG PORTERA

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

46

Porter zaproponował aby organizacje
postrzegały swoje otoczeni w kategoriach
pięciu sił konkurencji:
1. zagrożenie ze strony nowych

przedsiębiorstw wchodzących na rynek

2. rywalizacja ze strony konkurentów
3. zagrożenie substytutami
4. siła nabywców
5. siła dostawców

ZAGROŻENIE ZE STRONY NOWYCH

PRZEDSIĘBIORSTW WCHODZĄCYCH

NA RYNEK

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

47

Zależy od łatwości, z jaką nowi konkurenci
mogą wchodzić na rynek lub na jakiś jego
segment
Na przykład zagrożenie wejściem na rynek
nowych konkurentów jest dość wysokie dla
lokalnego baru szybkiej obsługi, ale całkiem
niewielkie dla Forda i Toyoty

RYWALIZACJA ZE STRONY

KONKURENTÓW

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

48

Należy do samej istoty konkurencyjnych
stosunków między firmami dominującymi w
danej gałęzi

Takie koncerny jak Cocoa-Cola i PepsiCo Inc.
często prowadzą ze sobą zacięte wojny
cenowe, natomiast lokalne myjnie
samochodowe rzadko uciekają się do takich
praktyk

ZAGROŻENIE SUBSTYTUTAMI

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

49

Zakres w jakim alternatywne wyroby lub
usługi mogą zastąpić dotychczas
sprzedawane wyroby czy usługi lub
zmniejszyć zapotrzebowanie na nie

Przykład: elektroniczny kalkulator wyparł
suwak logarytmiczny

SIŁA NABYWCÓW

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

50

Zakres, w jakim nabywcy produktów lub usług
w danej gałęzi są w stanie wywierać wpływ na
dostawców

Na przykład Boeing 747 ma stosunkowo
niewielu nabywców, bo na tego typu samoloty
może pozwolić sobie niewielu przewoźników

SIŁA DOSTAWCÓW

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

51

Zakres w jakim dostawcy mogą wywierać
wpływ na potencjalnych nabywców

Boeing ma niewielu klientów ale też sam jest
potentatem w tej dziedzinie i jego odbiorcy nie
mają alternatywy, Boeing ma więc sporą siłę

ZAKŁÓCENIA W OTOCZENIU

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

52

Zarówno zmienność i złożoność, jak i 5 sił
konkurencji można badać i oceniać choć
zawsze mogą one podlegać nieoczekiwanym
zamianom i zaburzeniom
Organizacje muszą liczyć się z możliwością
takich zmian i zakłóceń w otoczeniu jakie
niekiedy przychodzą zupełnie bez ostrzeżenia
Najczęściej spotykaną formą zaburzeń w
organizacji jest jakiegoś rodzaju kryzys –
katastrofa lotnicza, trzęsienie ziemi, czy
przemoc w miejscu pracy

CECHY WSPÓŁCZESNEGO OTOCZENIA

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

53

Otoczenie współczesnych organizacji staje się
coraz bardziej:
 rozległe
 zróżnicowane
 niestabilne
 kompleksowe

W takim świecie współczesne organizacje
odkrywać muszą swoje szanse i
zagrożenia oraz silne i słabe strony, a
przed menedżerami pojawiają się nowe
wyzwania i oczekiwania

PODSUMOWANIE

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

54

 organizacje, choć podmioty wyraźnie z

otoczenia wyodrębnione, nie są od niego
niezależne

 otoczenie rozumiane jest jako otoczenie

zewnętrzne i wewnętrzne

 otoczenie oddziałuje na organizację

wpływając na sposób jego
funkcjonowania oraz sukcesy

 otoczenie jest zróżnicowane i niestabilne

i wymusza na organizacjach odkrywanie
swoich szans i zagrożeń oraz silnych i
słabych stron

PRZERWA – 10 MINUT!

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

55