Dziura ozonowa

Maciej Flejtuch

Definicja

Dziura ozonowa – zjawisko spadku stężenia

ozonu(O

3

) w stratosferze atmosfery ziemskiej.

Występuje głównie w obszarach

podbiegunowych. Tworzenie się i rozpad O

3

zachodzi pod wpływem światła, którego

natężenie różni się dla danego obszaru w

poszczególnych porach roku. Naturalna

zawartość ozonu zmienia się z szerokością

geograficzną, dlatego trudno jest podać

uniwersalną wartość stężenia granicznego,

które określa pojawienie się dziury ozonowej.

Przyczyny powstania dziury

ozonowej

Przyczyną tworzenia się dziury ozonowej jest

niszczenie ozonu w atmosferze przez freony.

Są to związki chemiczne, które w wyniku

promieniowania ultrafioletowego rozkładają

się na węgiel, fluor i chlor. Chlor wchodzi

następnie w reakcję z ozonem prowadząc

do tworzenia się tlenków i zwykłego tlenu.

Tlenki chloru łączą się z kolei w dwutlenki

chloru i uwalniają pojedyncze atomy chloru,

które rozbijają cząsteczki ozonu.

Funkcja warstwy ozonowej

Ozonosfera jest warstwą ochronną

bardzo ważną dla życia na Ziemi.

Chroni przed promieniowaniem

ultrafioletowym, które jest szkodliwe

dla organizmów żywych. Dzięki niej

jest możliwe życie na lądzie.

Współczesne zagrożenia dla

warstwy ozonowej

Problem dziury ozonowej pojawił się wraz z

użyciem w przemyśle produkcyjnym

związków nazywanych potocznie freonami.

Związki te wykorzystywane są:



w sprężarkach,

 w urządzeniach chłodniczych i

klimatyzacyjnych,

 do produkcji lakierów,

 w przemyśle kosmetycznym,



w medycynie.

Skutki jakie niesie dziura ozonowa

W krajach gdzie zaobserwowano znaczne

ubytki w ozonie odnotowano większą liczbę
zachorowań na choroby skóry (czerniaki-rak
skóry),

Nadmiar promieniowania UV przyczynia

się także do osłabienia odporności organizmów,

Jest również niebezpieczny dla oczu - może

być przyczyną m. in. zaćmy,

Zanik ozonu w atmosferze prowadzi także

do zmian klimatycznych na Ziemi.

Ochrona warstwy ozonowej

W celu jej ochrony z inicjatywy UNEP

(Program Ochrony Środowiska

Narodów Zjednoczonych)

przedstawiciele 31 państw podpisali

w 1987 Protokół Montrealski - umowę

zakładającą 50-procentowy spadek

produkcji freonów do roku 2000, w

stosunku do 1986. Od 1990

obserwowane jest zmniejszenie

tempa wzrostu freonów w atmosferze

- z 5% rocznie do mniej niż 3%.

Zmiany w wielkości dziury ozonowej

Pomiary ozonu w Polsce

W Polsce systematyczne pomiary ilości ozonu

prowadzi od 30 lat Centralne Obserwatorium

Geofizyczne PAN w Belsku koło Grójca. Ilość

ozonu nad Belskiem potrafi wzrosnąć niemal

dwukrotnie w ciągu paru dni, by w ciągu

następnych paru dni opaść do stanu

wyjściowego. Jednak od 15 lat ozonu jest

coraz mniej. Spadek ilości ozonu zaznacza się

wyraźnie w miesiącach zimowych, w których

jest go teraz około 4% mniej niż w miesiącach

zimowych przy końcu lat 60.

Dziękuję za uwagę