Towary…

… i ich
klasyfikacja
rodzajowa

1

Tomasz Domagała

Mateusz Pala

Maciej Molenda

Dawid Pieczonka

Czym jest ‘towar’?



Towar - przedmiot wymiany, wszystko
to, co jest przeznaczone do sprzedaży.



Towar posiada wartość (cenę) oraz
wartość użytkową.



W wielu przypadkach towarem są
produkty ludzkiej pracy, przybierające
postać dóbr materialnych
(konsumpcyjnych i produkcyjnych) oraz
usług.



Niektóre towary nie są jednak produktami
pracy - np. ziemia, siła robocza.

2

Czym jest ‘towar’?



Towar (ang. merchandise) - zapas
artykułów na składzie, w sklepie, w
magazynie.



Towar (ang. commodity) - wszystko, co
może być przedmiotem obrotu na giełdach,
np. towary masowe, obligacje, waluty, a
nawet indeksy giełdowe.

Pojęcie

Towaroznawstwo:

w języku angielskim:

commodity science,

knowledge of goods

w języku niemieckim:

Warenkunde, Warenlehre

3

Czym jest ‘towar’?



Do towarów zalicza się także surowce

(np. metale, ropa naftowa)

i dobra

nieprzetworzone, które są najczęściej

pochodzenia rolniczego

(np. ziarno pszenicy,

kawy czy kakao). Są nimi także surowce

wytwarzane przez przemysł chemiczny (np.

kwas siarkowy).

4

Atrybuty towaru



Wartość wymienna – cena



Wartość użytkowa – zdolność

zaspokajania potrzeb

Uwaga!



Towar jest podstawową kategorią

zarówno nauk towaroznawczych
(wartość użytkowa), jak i nauk
ekonomicznych (cena)

5

Model towaru wg T.
Levitta

6

Istota

(rdzeń)produktu

Towar, rozwiązania

techniczne, cechy

funkcjonalne
Cena, jakość

opakowania, kontakt z

konsumentem

uprzejmość obsługi,

model, marka.

Gwarancja, usługi,

części zapasowe,

kredyt, itp.

Dyferencjacja i
dywersyfikacja…

Dyferencjacja – różnicowanie jakiejś

pierwotnie jednolitej całości.

Dyferencjacja produktu - to jego

różnicowanie zarówno pod względem

fizycznym (faktycznym), jak i pozornym,

mającym podłoże psychiczne wyłącznie w

wyobraźni kupującego, np. poprzez

opakowanie, promocje, usługi, itp.

7

Dywersyfikacja – czynność lub proces

prowadzący do wzrostu różnorodności

produktów lub zakładów produkcyjnych.

Pojęcie to często wiązane jest z

programem produkcyjno- handlowym

przedsiębiorstwa i dotyczy podejmowania

dodatkowych wariantów działań wobec

produktów i ich rynków.

8

Dyferencjacja i
dywersyfikacja…

Podziały towarów



Przykład:

samochód osobowy

– można

rozdzielać według:

1.

Marki samochodu

2.

Koloru

3.

Pojemności bagażnika

4.

Mocy silnika

5.

Daty produkcji

6.

Spalania paliwa

7.

Maksymalnej prędkości

8.

Poziomów jakości, itp.

9

Terminy - definicje



System – Pojęcie to wywodzi się z języka
greckiego, w którym słowo systema
oznacza zestawienie, powiązanie, grupa



Systematyka – wzajemnie powiązana
całość, uporządkowana na podstawie
przyjętych jednolitych zasad



Klasyfikacja – wydzielanie części, np.
klasa, wydział



System klasyfikacyjny – całość
podzielona na części na podstawie
przyjętych jednolitych zasad – kryteriów
klasyfikacyjnych

10

Cechy klasyfikacji



Wyczerpująca – całkowita,

obejmująca wszystkie elementy
zbioru



Rozłączna – ten sam element

winien występować tylko w jednym
podzbiorze

Dla systematyzowania towarów można
przyjmować różne kryteria klasyfikacyjne.

11

Kryteria klasyfikacyjne



Pochodzenie



Wielkość dostawy



Spełniane funkcje



Zastosowanie



Własności fizyczne, chemiczne,
biologiczne,…



Kryterium podziału może stanowić także

trwałość produktu, przeznaczenie do
konsumpcji lub dalszego przerobu,

itp.

12

Asortyment



Celowo dobrany zestaw wyrobów, wykazujący

określone cechy wspólne, wynikające z

podobieństwa użytych surowców, procesu

technologicznego lub sposobu wykończenia,

bądź z przydatności do zaspokajania

określonych potrzeb lub wymagań.

UWAGA!

Asortyment

stanowi zawsze

zestaw

towarów, a nie pojedynczy towar.

13

Przykłady asortymentów



Handlowy



Produkcyjny



Branżowy



Głęboki

(znaczna liczba odmian,

rodzajów i gatunków)



Płytki

(mała liczba odmian, rodzajów i

gatunków w poszczególnych gr.
towarowych



Specjalistyczny

(dobrany w sposób

specjalny, np. sprzęt medyczny,
turystyczny, sportowy)

14

Klasyfikacja towarów



Systemy klasyfikacyjne stanowią

podstawę racjonalnych systemów kodowania

towarów



Kodowanie – szyfrowanie, podawanie

informacji w sposób nie bezpośrednio jawny,

lecz za pomocą umownych znaków lub cyfr



W kodzie każda cyfra (lub inny znak) jest

nośnikiem określonej informacji

15

Klasyfikacje towarowe – SITC

(Standard International Trade Classification)



Wg tej klasyfikacji towary w handlu
zagranicznym dzieli się na 10 grup.

0. Żywność i zwierzęta żywe
1. Napoje, tytoń i wyroby tytoniowe
2. Surowce z wyjątkiem paliw
3. Paliwa mineralne, smary i podobne
4. Tłuszcze roślinne i zwierzęce
5. Chemikalia
6. Produkty przetworzone, dalej

klasyfikowane według surowców

16

7. Maszyny i środki transportu
8. Różne artykuły przetwórstwa
9. Towary i transakcje nie klasyfikowane

17

Klasyfikacje towarowe – SITC

(Standard International Trade Classification)

W ujęciu bardziej zagregowanym stosuje się podział na:

1.

towary rolno spożyw

cze (grupa 0+1)

2.

surowce

(bez surowców do produkcji żywności) (grupa 2+4)

3.

paliwa mineralne i artykuły pochodne

(grupa 3)

4.

produkty przetwórstwa przemysłowego

(grupa 5+6+8+9)

5.

maszyny, urządzenia i sprzęt transportowy

(grupa 7).

Systematyczny Wykaz
Wyrobów (SWW)



W Polsce obowiązującą klasyfikacją wyrobów, do
roku 1969, był JWW (Jednolity Wykaz
Wyrobów).Potem zastąpiono go przez SWW.



W ramach SWW utworzono

9 grup gałęzi

przemysłu

o

zbliżonych procesach technologicznych



W ramach gałęzi wyodrębniono

branże

obejmujące jednostki produkujące wyroby

zbliżone pod względem technologicznym,
surowcowym, przeznaczenia itp.



W ramach branż –

podbranże

i niższe szczeble

podziału.

18

Symbol SWW składa się z 5 – 7

cyfr:

-

2 pierwsze

(łącznie)

oznaczają

gałęzie

przemysłu lub

wyrobów

-

3 pierwsze

(łącznie)

oznaczają

branże

(przemysłu lub

wyrobów)

-

4 pierwsze

(łącznie)

oznaczają

podbranże

(wyrobów)

19

Systematyczny Wykaz
Wyrobów (SWW)

Przykład oznaczenia SWW

SWW

19

2

7

-

323

:

19

–

gałąź

: wyroby przemysłu

włókienniczego

19

2

–

branża

: wyroby przemysłu wełnianego

19

2

7

–

podbranża

: tkaniny wełniane i

wełnopodobne wykończone

20

Kolejne szczeble podziału klasyfikacyjnego, czyli cyfry:

3, 32, 323

,

nie mają już indywidualnego charakteru

ekonomicznego ani określonego z góry

przeznaczenia, lecz jedynie charakter

porządkujący.

Polska Klasyfikacja
Wyrobów i Usług PKWiU

21

Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług jest

klasyfikacją produktów tzn. obejmującą

zarówno usługi, jak i wyroby. Jest

klasyfikacją siedmiopoziomową,

określoną przez Polską Klasyfikację

Działalności (PKD 2007) oraz

Nomenklaturę Scaloną (CN 2007).

22

Nomenklatura scalona (CD)

• z ang. combined nomenclature
• to statystyczny system kodowania stosowany

w Unii Europejskiej, stosowanie jej ma na celu

właściwą identyfikację towaru. Nazwom

towarów są przyporządkowane kody cyfrowe.

Nomenklatura scalona jest tak ułożona, że

rozpoczyna się od towarów o najmniejszym

stopniu przetworzenia np. rośliny, a kończy

towarami najbardziej przetworzonymi przez

człowieka np. maszyny, automaty itp.

23

Nomenklaturę scaloną stosuje się w :
- taryfie celnej UE
- systemie INTRASTAT
Jedną z konsekwencji utworzenia Unii
Europejskiej było zniesienie granic
pomiędzy państwami członkowskimi
tworzącymi jednolity rynek. Fakt ten
spowodował, że statystyka Unii
Europejskiej została pozbawiona źródła
danych o wymianie towarowej z innymi
krajami Unii Europejskiej, ponieważ
zaprzestano odpraw celnych, a zatem
zniknął dokument celny SAD (Single
Administrative Document). Konieczne
było utworzenie nowego, wspólnego
systemu statystyki obrotu towarowego
pomiędzy państwami członkowskimi
Unii Europejskiej.

24

Od 1 stycznia 1993 r. na obszarze
obejmującym Jednolity Rynek Europejski
zaczął obowiązywać system INTRASTAT.
Obecnie w państwach członkowskich Unii
Europejskiej dane o handlu zagranicznym
pochodzą z dwóch równolegle
funkcjonujących systemów statystyki:

-Systemu EKSTRASTAT, obejmującego
swym zakresem obrót towarowy realizowany
przez państwa członkowskie UE z tzw. krajami
trzecimi, tj. nie będącymi państwami
członkowskimi UE;

 -Systemu INTRASTAT, tj. systemu
statystyki obejmującego handel pomiędzy
państwami członkowskimi UE opartego na
danych pochodzących z deklaracji INTRASTAT

Struktura grupowań PKWiU



Grupowania poz. I – „

sekcje

” oznaczone są

symbolami jednoliterowymi.



Grupowania poz. II – „

działy

” oznaczone są symbolami

dwucyfrowymi.



Grupowania poz. III – „

grupy

” oznaczone są symbolami

trzycyfrowymi.



Grupowania poz. IV – „

klasy

” oznaczone są symbolami

czterocyfrowymi.



Grupowania poz. V – „

kategorie

” oznaczone są

symbolami pięciocyfrowymi.



Grupowania poz. VI – „

podkategorie

” oznaczone są

symbolami sześciocyfrowymi.



Grupowania poz. VII – „

pozycje

” oznaczone są

symbolami siedmiocyfrowymi.

25

26

27

Struktura grupowań PKWiU

Na poziomach piątym i szóstym („kategorie” i
„podkategorie”) w PKWiU 2008 przyjęto podział
produktów określony na tych samych
poziomach co w europejskiej Klasyfikacji
Produktów wg Działalności (CPA), przejmując
również z tej klasyfikacji pięcio- i
sześciocyfrowe symbole oraz ich nazwy.

Dla pierwszych czterech poziomów PKWiU 2008
przyjęto (analogicznie jak w CPA 2008) jako
kryterium podziału produktów ich pochodzenie
zdefiniowane przez PKD 2007.
W efekcie powoduje to, że każdy produkt będący
wyrobem lub usługą powinien być
przyporządkowany wyłącznie do jednego rodzaju
działalności zaliczonego do określonej sekcji,
działu, grupy i klasy.

Na poziomie siódmym za podstawę podziału
przyjęto potrzeby krajowe.

28

Zakres rzeczowy PKWiU

• pod pojęciem produktów rozumie się
wyroby i usługi,

• pod pojęciem wyrobów rozumie się
surowce, półfabrykaty, wyroby finalne
oraz zespoły i części tych wyrobów – o
ile występują w obrocie,

• pod pojęciem usług rozumie się:
- wszelkie czynności na rzecz jednostek
gospodarczych
- wszelkie czynności na rzecz jednostek
gospodarki narodowej.

Powiązania PKWiU



Polska Klasyfikacja Działalności (

PKD

)



Polska Scalona Nomenklatura Towarowa

Handlu Zagranicznego (

PCN

)



Lista

PRODCOM

(Lista produktów

wspólnoty - UE)



SWW

- w zakresie wyrobów



Klasyfikacja Usług i

CPC

– w zakresie usług

29