Pojęcie zjawisk finansowych i ich klasyfikacja.
Zjawiska finansowe ze względu na to, czy pieniądz znajduje się w ruchu czy bezruchu:
• Zjawiska finansowe w których pieniądz znajduje się w bezruchu to zjawiska związane z występowaniem zasobu pieniądza. Np.: zasoby oszczędności pieniądza, zakumulowane zyski przedsiębiorstw, zasoby środków pieniężnych podmiotów na rachunku bankowym, pieniężny dług publiczny,
• Zjawiska finansowe w których pieniądz znajduje się w ruchu to rozmaite strumienie pieniężne przepływające w czasie między różnymi podmiotami i z różnych tytułów. Np.: dochody wpływające na rachunki rządu z tytułu podatków oraz wydatki tychże rachunków w postaci transferów i dotacji.
Klasyfikacja zjawisk finansowych:
a). podmiotowa- związana z przedsiębiorstwami, bankami i innymi ogniwami systemu finansowego.
b). przedmiotowa- w tego rodzaju zjawiskach występuje ruch pieniądza. Przychody i wydatki które odzwierciedlają strumienie pieniężne i odnoszą się do ekwiwalentu.
EKWIWALENT- np. praca za którą otrzymamy wynagrodzenie. Transakcje o charakterze ekwiwalentnym to np. osiągane wynagrodzenie z tytułu zatrudnienia (ekwiwalent-praca, przychody z pracy to strumień pieniężny). Transakcjo o charakterze nieekwiwalentym to: otrzymane ubezpieczenie, subwencje, zasiłki ponieważ brak tutaj jest wzajemnego świadczenia.
Klasyfikacja zjawisk finansowych- przedmiotowa:
• Zjawiska przychodowe- przychody ze sprzedaży towarów, usług, majątku, przychody o charakterze transferowym, przychody z tytułu zaciągniętych pożyczek i inne.
• Zjawiska rozchodowe- rozdysponowanie pieniądza związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą i pozostałą działalnością.
• Zjawiska dochodowe- związane z wytworzeniem, realizacją i wykorzystaniem dochodów:
- W sensie finansowym źródłem dochodu są zjawiska przychodowe
- W sensie ekonomicznym źródłem dochodu jest działalność gospodarcza, dochody z kapitału (renty), dochody z praw majątkowych (czynsze, tantiemy) i inne.
• Zjawiska wydatkowe- środki pieniężne są przeznaczone na zakup towarów i usług które prowadzą do produktu krajowego na wydatki konsumpcyjne, inwestycyjne i inne
• Zjawiska kosztowe- związane z powstawaniem i pokrywaniem kosztów prowadzonej działalności np. koszty rodzajowe
• Zjawiska kredytowe- związane z zasilaniem podmiotów w środki finansowe np. kredyt produkcyjny, konsumpcyjny i inne.
• Zjawiska pożyczkowe- odnoszą się do zjawisk finansowych, nie są związane z kreacją pieniądza
• Zjawiska gotówkowe- transakcje związane z gotówką
• Zjawiska bezgotówkowe- pieniądz w postaci idealnej
• Zjawiska transferowe- dotyczą przepływu pieniądza którego skutkiem nie jest ruch towarów. Typowe zjawiska redystrybucyjne
• Zjawiska oszczędnościowe- dotyczą gromadzenia i wykorzystania oszczędności. Mogą mieć formę gotówkową, bezgotówkową, lokat w papierach wartościowych i inne
• Zjawiska ubezpieczeniowe- związane z różnego rodzaju ryzykiem, przedmiotem jest ochrona przed skutkiem różnych działań losowych. Ceną za ochronę ubezpieczeniową jest składka a kontrświadczeniem pieniężnym w przypadku zaistnienia zdarzenia losowego jest odszkodowanie lub świadczenie (renta, emerytura)
Zjawisko finansowe
Ekwiwalenty Operacje kredytowe
„coś za coś”. Np. związane z kreacją
Wynagrodzenie za pracę, Nieekwiwalentne pieniądza. Występuje tylko
Reakcje popytu i podaży transfery jeden podmiot a bank jest
„tylko w jedną stronę” pośrednikiem. Są to tylko
Np. subwencje, dotacje, kredyty.
renty, emerytury.
Regulowane przez normy
prawne.
Zjawiska finansowe - wyrażą związki, jakie powstają w toku realizacji stosunków
finansowych. Inaczej mówiąc, zjawisko finansowe jest to operacyjna strona
stosunków finansowych. Pojawiają się wtedy kiedy dochodzi do realizacji
konkretnych transakcji rezultacie których następuje przesunięcie z jednej
strony środków pieniężnych z drugiej dóbr materialnych i usług. Biorąc pod
uwagę że finanse są związane z ruchem pieniądza można przepływ tego pieniądza
nazwać strumieniem pieniężnym.
STRUMIENIE FINANSOWE - to przepływ wartości pieniężnych między podmiotami w danym czasie. Wyróżniamy trzy elementy strumieni:
¬ zasób wartości
¬ kierunek ruchu (od kogo do kogo)
¬ czas w jakim jest dokonywany