Organizacja systemu

ubezpieczeń społecznych

Prezentacja multimedialna przygotowana przez

Christian Gasperi oraz Karolina Hajdukiewicz

Jest to ubezpieczenie, którego celem jest zapewnienie
bezpieczeństwa socjalnego w związku z przejściem na
emeryturze czy zdarzeniach losowych.

Ubezpieczenia

społeczne

• Obowiązkowe i

powszechne

• Osobowe

• Świadczenia

pieniężne i

rzeczowe

• Podmioty

publiczne i

prywatne (np.

OFE)

Ubezpieczenie

gospodarcze

• Dobrowolne

(oprócz

szczególnych

przypadków)

• Osobowe i

rzeczowe

• Świadczenia

pieniężne i

rzeczowe

• Podmioty

prywatne

Czym są ubezpieczenia

społeczne?

1.

Ubezpieczenie emerytalne;

2.

Ubezpieczenie rentowe;

3.

Ubezpieczenie w razie choroby i
macierzyństwa (,,ubezpieczenie
chorobowe”);

4.

Ubezpieczenie z tytułu wypadków przy
pracy i chorób zawodowych
(,,ubezpieczenie wypadkowe”).

Ubezpieczenia społeczne

obejmują:

Metoda repartycyjna

• Pobierane składki trafiają do wspólnej puli, z której wypłacane

są bieżące świadczenia. Środki nie są z zasady inwestowane i

nie są dziedziczone.

Metoda kapitałowa

• Środki są lokowane na oprocentowanych rachunkach, po

przejściu na emeryturze pracownik może nimi dysponować.

Ulegają częściowemu dziedziczeniu.

Metoda mieszana

• Stosuje się obydwie wymienione powyżej metody, w różnych

proporcjach.

Sposoby finansowania

świadczeń

W związku z reformą systemu emerytalnego w Polsce z 1999 roku
utworzono trzy odrębne piony oszczędzania na przyszłą emeryturę.

Filary systemu emerytalnego w

Polsce

I Filar

• Fundusz

Ubezpieczeń

Społecznych

• Obowiązkow

e

• Metoda

redystrybucy

jna

II Filar

• Otwarte

Fundusze

Emerytalne

• Dobrowolne

• Metoda

kapitałowa

III Filar

• Indywidualne

Konto

Emerytalne;

Pracowniczy

Program

Emerytalny

• Dobrowolne

• Metoda

kapitałowa

Fundusz Ubezpieczeń Społecznych

jest państwowym funduszem celowym,
powołanym w celu realizacji zadań z
zakresu ubezpieczeń społecznych.

Fundusz Ubezpieczeń

Społecznych

1.

Emerytalny,

2.

Rentowy,

3.

Chorobowy,

4.

Wypadkowy,

5.

Rezerwowe dla:

a) ubezpieczeń rentowych oraz

chorobowego,

b) ubezpieczenia wypadkowego.

W ramach FUS wyodrębnia się fundusze:

Wpływy

2010

2011

201

2

w mln zł.

Wpływy składek i

należności

pochodnych na

FUS

89

378,7

102

549,0

121

108,5

Po

za

skł

ad

ko

we

do

ch

od

y

FU

S

Dotacja z

budżetu

państwa

38

111,7

37

513,4

39

520,8

Refundacja z

tytułu

przekazania

składek do

OFE

22

347,2

15

430,8

8 180,9

Środki z FRD

7 500,0

4 000,0

2 887,0

Pozostałe

dochody

270,6

303,6

295,7

Ogółem

68

229,5

57

247,8

50

884,4

W sumie

157

608,2

159
796,8

171
922,9

Wydatki

2010

2011

2012

w mln zł.

Emerytalny

101

692,4

106

243,4

111

120,3

Rentowy

39 545,8

40 232,5

42

085,2

Chorobowy

10 589,7

11 122,2

12

504,4

Wypadkowy

5 070,8

5 123,1

5 203,5

Wydatki na

świadczenia

pieniężne

ogółem

156

898,7

162

721,2

170

913,4

Inne

wydatki

----

3 946,1

3 944

W sumie

----

166
667,3

174
857,4



http://www.stat.gov.pl/PI_gus/ludnosc_pirami
da/start.htm

Co w przypadku, gdy wydatki

FUS przewyższają wpływy ze

składek?

•

Zwiększyć składkę emerytalną?

•

Zmniejszyć wypłacana świadczenia?

•

Zlikwidować system?

Zastanówmy się…

lata

Przeciętna

wypłata

brutto

w zł

W %

przeciętnego

wynagrodzenia

w

gospodarce

Procentowy wskaźnik

wzrostu

realnego

nominalnego

2005

1 127,23

57

102,8

100,6

2006

1 214,75

59

107,8

106,7

2007

1 251,74

55

103,1

100,6

2008

1 370,81

53,2

109,5

105,1

2009

1 491,52

54,9

108,8

105,1

2010

1 588,95

56,3

106,5

103,8

2011

1 669,22

56,1

105,1

100,8

2012

1 759,85

57,1

105,4

101,6

Przeciętna miesięczna wypłata

emerytury i renty wypłacanej

przez ZUS

w latach 2005 - 2012

Dla ubezpieczeń emerytalnych ze środków

pozostających w dniu 31 grudnia każdego roku
na rachunku funduszu emerytalnego,
pomniejszonych o kwotę niezbędną na
zapewnienie wypłat świadczeń przypadających
na pierwszy miesiąc kolejnego roku – tworzy
się Fundusz Rezerwy Demograficznej.

FRD posiada osobowość prawną.

Fundusz Rezerwy

Demograficznej

1.

Z części składek na ubezpieczenie emerytalne;

2.

z przekazywanych środków z prywatyzacji mienia Skarbu
Państwa w wysokości 40% przychodów z ogólnej kwoty
brutto, pomniejszonej o kwoty obowiązkowych odpisów na
fundusz celowy, uzyskanej ze wszystkich procesów
prywatyzacyjnych prowadzonych w danym roku;

3.

z przychodów od środków FRD ulokowanych zgodnie z art.
63 ust. 2 i art. 65 ust. 2 i 4;

4.

z odsetek uzyskanych z lokat na rachunkach prowadzonych
przez Zakład, a niestanowiących przychodów FUS i Zakładu;

5.

z innych źródeł.

FRD zasilany jest z:

1.

uzupełnienie wynikającego z przyczyn
demograficznych niedoboru funduszu
emerytalnego,

2.

nieoprocentowaną pożyczkę uzupełniającą
środki funduszu emerytalnego na bieżącą
wypłatę świadczeń, zapewniającą płynność
finansową FUS, zwrotną w terminie nie
dłuższym niż 6 miesięcy od dnia otrzymania
środków przez FUS.

Środki FRD mogą być wykorzystane wyłącznie na:

FEP jest państwowym funduszem celowym powołanym w celu
finansowania emerytur pomostowych. Dysponentem FEP jest
Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie z art. 35 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych,

składka na Fundusz Emerytur Pomostowych (zwana dalej składką
na FEP), winna być opłacana za okres od 1 stycznia 2010 r. za
pracownika, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.,
2) wykonuje prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym
charakterze, o których mowa w art. 3 ust. 1 i 3 ustawy.

Fundusz Emerytur

Pomostowych

Przychody FEP pochodzą:

1.

ze składek na FEP;

2.

z dotacji budżetu państwa;

3.

z oprocentowania rachunków bankowych FEP;

4.

z odsetek od nieterminowo opłaconych składek na FEP;

5.

z dodatkowej opłaty, o której mowa w art. 40 ust. 2;

6.

ze zwrotu nienależnie pobranych świadczeń wraz z odsetkami;

7.

z lokat wolnych środków FEP;

8.

z wpłaty, o której mowa w art. 17 ust. 2;

9.

z innych tytułów.

Przychody FEP

1.

wypłaty emerytur pomostowych;

2.

odsetki za nieterminowe wypłaty
emerytur pomostowych;

3.

odpis stanowiący przychód
Zakładu.

Ze środków zgromadzonych

w FEP są finansowane:

1.

Dysponentem FEP jest:

a) Powiatowy Urząd Pracy;
b) Zakład Ubezpieczeń Społecznych;
c) Prezydent RP.

Quiz

2.

W ramach Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych wyodrębnia się fundusze:

a) emerytalny, pracowniczy, rentowy;
b) emerytalny, chorobowy, rezerwowy;
c) emerytalny, społeczny, wypadkowy.

Quiz

3.

Zasiłek macierzyński finansowany jest z:

a) FEP;
b) FRD;
c) FUS.

Quiz

4.

Fundusz Ubezpieczeń Społecznych zasilany jest:

a) ze środków Unii Europejskiej, dotacji budżetu
państwa, oprocentowania rachunków bankowych FUS;
b) ze środków FRD, datków od dobrowolnych
darczyńców, składek na ubezpieczenia społeczne;
c) z dotacji budżetu państwa, środków FRD, składek na
ubezpieczenia społeczne.

Quiz

5.

Prawo do emerytur pomostowych mają
pracownicy wykonujący pracę:

a) w specjalnych warunkach lub o

wyjątkowym charakterze;

b) w szczególnych warunkach lub o

szczególnym charakterze;

c)w wyjątkowych warunkach lub o

wyjątkowym charakterze.

Quiz

6.

W chwili obecnej polski system

emerytalny opiera się na:

a) Dwóch filarach obowiązkowych;
b) Dwóch filarach dobrowolnych;
c) Jednym filarze dobrowolnym.

Quiz

7.

Na który z poniższych funduszy Fundusz
Ubezpieczeń Społecznych wydał najwięcej
w 2012 roku:

a) Chorobowy;

b) Wypadkowy;
c) Rentowy.

Quiz

8.

Fundusz Rezerwy Demograficznej zasilany
jest między innymi przez:

a) Części środków uzyskanych z

prywatyzacji mienia Skarbu Państwa;

b) Części przychodów uzyskanych z

podatku dochodowego od osób fizycznych;

c) Opłat celnych.

Quiz

9.

Przeciętna miesięczna wypłata emerytury i
renty wypłacanej przez ZUS w 2012r
wyniosła:

a) 1 759,85 zł;
b) 1235,97 zł;
c) 2547,44 zł.

Quiz

10.

Struktura systemu ubezpieczeń

społecznych w Polsce ustalana jest na
podstawie:

a) Rozporządzeń Komisji Europejskiej;
b) Konstytucji RP;
c) Ustaw.

Quiz