filozofia

zahorodna

filozofia

• gr.

φιλοσοφία

– umiłowanie mądrości,

poszukiwanie i posiadanie mądrości

• dziedzina wiedzy o świecie oraz o

kategoriach, w których myślimy

• świadomy namysł nad światem i nad sobą

w świecie

+

metodologia

• filozofia jako nauka?
• filozofia a światopogląd?
• filozofia a ideologia?

dziedziny filozofii

• ontologia
• epistemologia
• etyka
• estetyka

aksjologia

Co to znaczy ‘istnieć’?

ontologia

• gr. ‘to on’
• chaos a kosmos

ontologia

• dział

filozofii

badający

strukturę

rzeczywistości oraz kwestie bytu, istoty,
sposobów istnienia, przedmiotów i ich
własności, a także przyczynowości,
czasu,

przestrzeni,

konieczności

i

możliwości;

epistemologia

• gr.

episteme

-

odbicie

• gnoseologia

gr.

gnosis

- poznanie,
wiedza

epistemologia

• dział filozofii, badający naturę, sposób

budowania i granice ludzkiej wiedzy;

• czym jest wiedza

?

• jak jest gromadzona?
• skąd wiemy, że wiemy?

+ logika, semiotyka, metodologia, filozofia nauki,

filozofia umysłu, filozofia języka, ...

etyka

• gr. ethos – zwyczaj
• etyka jako

filozofia moralności

- dział

filozofii zajmujący się badaniem moralności i
tworzeniem systemów myślowych, z których
można wyprowadzić zasady moralne

• metaetyka

• etyka opisowa

– dziedzina dociekań

etnografii,

antropologii,

psychologii,

socjologii, historii, biologii, badająca praktykę
etyczną, jej przyczyny, mechanizmy, itd.

wartości - ?

• etyka + estetyka =

aksjologia

, czyli

nauka o wartościach

estetyka

• gr. aisthetikos - 'dotyczący poznania

zmysłowego', też 'wrażliwy’

• dziedzina filozofii

• badanie

przeżyć,

pojęć

i

sądów

wyrastających na podłożu świadomości
estetycznej,

w

której

dokonuje

się

rozpoznanie wartości dzieł sztuki oraz
wszelkich przedmiotów, które wydają się
ludziom piękne, wzniosłe, itp.

• co to jest piękno?
• jak odróżnić piękno od kiczu?
• czy istnieją prawdziwe/trafne sądy

estetyczne?

• czy można ludzi nauczyć wydawania

‘trafnych’ sądów estetycznych?

• czy istnieją estetyczne uniwersalia?

(niezależne od czasów i kultur?)

• czym jest talent twórczy?

Podsumowanie - dziedziny

filozofii

• ontologia
• epistemologia
• etyka
• estetyka

PS: nauka… produkt
społeczny?

• peer review
• John Bohannon dla Science
• Who's Afraid of Peer Review?

• z 305 wydawnictw 157 przyjęło do

druku (61%)