Sztuka prehistoryczna oraz
kultury starożytnego Egiptu
i Mezopotamii
Jest to sztuka związana z najstarszymi
dziejami ludzkości. Jedynym "zapisem"
mówiącym nam o dokonaniach człowieka są
znaleziska archeologiczne pochodzące z
tamtych czasów. Na kulturę prehistoryczną
składają się przede wszystkim:
Malowidła ścienne
Figurki, rzeźby
Przedmioty codziennego użytku(ceramika,
narzędzia itp.)
Sztuka prehistoryczna
Za najwcześniejsze przejawy malarstwa jaskiniowego
uważa się obrysy dłoni ludzkich. Są to obrysy płasko
dociśniętych do skały dłoni, wykonane czarną,
brązową, żółtą lub białą farbą. Obrysy uzyskiwano
niekiedy wydmuchując przez (zapewne kościaną) rurkę
barwniki mineralne na przystawioną do ściany dłoń. W
licznych przypadkach na odciskach lewych dłoni
widoczny jest brak jednego lub kilku palców.
Przypuszcza się, że jest to ślad obrzędowych
okaleczeń.
Równie często na ścianach jaskiń były przedstawiane
zwierzęta, ponieważ odgrywały one znaczącą role w
życiu ludzi prehistorycznych.
Malowidła ścienne
Lascaux to jaskinia krasowa w Akwitanii, w południowo-
zachodniej części Francji, w której w 1940 roku odkryto
rysunki i malowidła wykonane na ścianach w okresie
paleolitu.
Jaskinia została przypadkowo odkryta w roku 1940 przez
czterech chłopców.
Naskalne rysunki przedstawiają
głównie zwierzęta roślinożerne
(jelenie, byki, bizony i konie).
Malowidła z Lascaux
Tematem plastyki figuralnej jest w przeważającej mierze
kobieta. Modelowane, albo rzeźbione figurki,
wyobrażają najczęściej nagą postać kobiecą,
niekiedy otyłą lub ciężarną,
o silnie zaakcentowanych cechach płci.
Są one związane z kultem płodności,
stąd wyolbrzymione cechy płciowe.
Być może są dowodami na istnienie
w paleolicie kultu Wielkiej Bogini - Matki,
którego ślady znajdujemy w starożytnych kultach bogiń
płodności.
Figurki i rzeźby
Najstarszymi przykładami samodzielnej twórczości
człowieka były narzędzia.
Były to otoczaki, przeznaczone
do cięcia lub przebijania ostrzem.
Już te pierwsze wyroby świadczyły
o pewnym podstawowym
pojęciu estetyki.
Przedmioty codziennego
użytku
Teren Mezopotamii, czyli Międzyrzecza to miejsce, gdzie rozwinęło
się wiele kultur i starożytnych cywilizacji. Pierwotnie znane były one
jedynie z przekazów pozostawionych przez starożytnych Greków.
Pierwsze badania archeologiczne, prowadzone początkowo przez
amatorów i poszukiwaczy skarbów miały miejsce w XIX wieku.
Jednym z najcenniejszych znalezisk były gliniane tabliczki pokryte
pismem klinowym. Odczytanie ich rozpoczęło czas poznawania
długich dziejów Mezopotamii. Tereny te były zamieszkane już w
okresie paleolitu. Do starożytnych państw związanych z
Mezopotamią należą: Sumer, Akad, Asyria, Babilonia.
Sztukę (w tym architekturę) tego rejonu świata
reprezentują:
sztuka sumeryjska i akadyjska
sztuka babilońska
sztuka asyryjska.
Sztuka Mezopotamska
Sztuka Mezopotamii służyła głównie królowi i świątyniom, a
pozycja artystów była anonimowa. Sztukę te cechowała
przede wszystkim monumentalna architektura.
W rzeźbie dominują sceny walki i polowań.
Króla ukazuje się jako postać gigantyczną,
który nieustraszenie atakuje wrogów.
Postacie ludzkie są przedstawiane
w sztywnych pozach frontalnie
z głowami z profilu. Znaczącą rolę
odgrywają zikkuraty-budowle złożone
z tarasów połączone schodami,
na najwyżej położonej platformie
znajdowała się kaplica bóstwa.
Były wznoszone w pobliżu świątyń,
stały się więc pomnikiem kultu religijnego.
Posążek Gudei, władcy Lagasz (Luwr, Paryż)
Sztuka rozwijająca się na terenie
starożytnego Egiptu od IV tysiąclecia p.n.e.
Pełniła funkcję służebną w stosunku
do władzy państwowej i religii.
Większość przedmiotów, które przetrwały do naszych
czasów, została stworzona po to, aby wiecznie
towarzyszyć zmarłemu w zaświatach, miała zastępować
swoje ziemskie odpowiedniki i zapewniać wieczyste
trwanie duszy zmarłego.
Kanon i konserwatyzm sztuki egipskiej wynika z doktryny
funkcjonalnego rozumienia świata oraz ze swoistego
rozumienia postępu i trwania. Cechą egipskiej sztuki jest
trwałość i względna jednolitość form artystycznych.
Starożytny Egipt
Hieroglify (dosł. "święte znaki") – najwcześniejszy
rodzaj pisma starożytnego Egiptu, obok pisma
hieratycznego i demotycznego. Nazwa wywodzi
się (podobnie jak nazwa władcy - faraona) z greki i
oznacza święte znaki.
W piśmie hieroglificznym występują 3 rodzaje
znaków:
znaki fonetyczne
znaki ideograficzne
determinatywy
Dziękuje za uwagę