Dziedziczenie autosomalne
recesywne
Patrycja Kasprowicz
Agnieszka Oleczek
Marcin Zombecki
Ogólne cechy dziedziczenia
autosomalnego recesywnego
u ludzi
• Choroba ujawnia się tylko u homozygot recesywnych
— aa (rodzice są heterozygotami pod względem
zmutowa nego genu - Aa)
• Ze związku dwóch heterozygot (Aa) 25% potomstwa
będzie zdrowe (AA). 50% to nosiciele choroby (Aa)
i 25% to osoby chore (aa)
• Cecha występuje z jednakową częstością u obojga płci
• Choroby o tym typie dziedziczenia wystę pują głównie
u rodzeństwa
• Częstość występowania chorób autosomalnych
recesywnych (w tym rzadkich) jest zwiększona
w małżeństwach spo krewnionych
Dziedziczenie autosomalne recesywne
aby zachorować trzeba odziedziczyć dwa zmutowane
allele po jednym od każdego rodzica
Ogólne cechy dziedziczenia
autosomalnego recesywnego
u ludzi
Choroby dziedziczone autosomalnie rece
sywnie najczęściej są wynikiem mutacji,
genów strukturalnych, kontrolujących
syntezę białek enzymatycznych, co prowadzi
do za burzeń metabolicznych ustroju, a przez
to do zaburzeń jego procesów życiowych.
Więk szość bloków metabolicznych dziedziczy
się autosomalnie recesywnie.
FENYLOKETONURIA
• Częstość występowania śred nio na 1:10 000 urodzeń
• Przyczyną choroby jest brak enzymu hydroksylazy
fenyloalaninowej
• Patologia molekularna polega na częściowych
delecjach genu i mutacjach punktowych
• Skutkuje akumulacją w organizmie aminokwasu
fenyloalaniny, który w postaci osiąga znaczne
stężenie w moczu
• Chorych można leczyć za pomocą diety ubogiej
w fenyloalaniny i bogatą w inny aminokwas-
tyrozynę
Obraz kliniczny przy nie
stosowaniu diety
• opóźnienie rozwoju
psychoruchowego
• niepełnosprawność
intelektualna
• „mysi” zapach moczu
• napdy padaczkowe
• uporczywe wymioty
• zaburzenia chodu i postawy
• wzrost napięcia mięśniowego
• zesztywnienie stawów
• siedzenie na skrzyżowanych
nogach oraz
charakterystyczne kiwanie
tułowia do przo du i do tyłu
• w 68-94% przypadków obser
wuje się małogłowie
ALBINIZM
(bielactwo uogólnione)
• Częstość występowania 1:10 000 urodzeń
• Jest to blok metaboliczny przemiany tyrozyny
• Zachodzi mutacja w którymś z genów
odpowiadających za produkcję lub
rozmieszczenie naturalnego barwnika -
melaniny
• Brak barwnika w tęczówce oka, włosach, skórze
(rzadziej tylko w tęczówce)
• Brak melaniny skutkuje nadmierną wrażliwością
na promieniowanie UV światła słonecznego
( światłowstręt)
OBRAZ KLINICZNY
• Jasna skóra ( różowo-czerwona, łatwo ulega
poparzeniom po ekspozycji na UV)
• Białe włosy (czasem blado-żółte), brwi, rzęsy
• Tęczówki niebieskie lub różowe, z za znaczonym
czerwonym połyskiem, „czerwo ne źrenice"
ALBINIZM
ALKAPTONURIA
• Rzadka choroba występująca z czę stością
1:200 000 urodzeń
• Opisana przez Garroda w roku 1902 jako
pierwszy gene tycznie uwarunkowany blok
metaboliczny
• Spowodowana jest mutacją genu
oksydazy kwasu homogentyzynowego
OBRAZ KLINICZNY
• Mocz chorych z alkaptonurią po
zetknięciu się z powie trzem
ciemnieje, przechodząc od
barwy różowej do prawie
czarnej.
• Objawy choroby pojawiają się
najczęściej w drugiej lub trze
ciej dekadzie życia.
• Występuje tzw. ochronoza -
polegająca na ciemnieniu
chrząstek, ścięgien i wiązadeł,
co prowadzi do
wystę powania stanów
zapalnych i zmian zwyrod
nieniowych stawów.
Dzię
kuje
my
za u
wag
ę