Interesy narodowe,
cele strategiczne w
założeniach polityki
bezpieczeństwa.
Założenia polityki
bezpieczeństwa państwa
Interesy narodowe
Cele strategiczne
Podstawy systemu
bezpieczeństwa narodowego
Zagadnienia
Założenia
polityki
bezpieczeńst
wa państwa
Co należy rozumieć pod
pojęciem bezpieczeństwo
narodowe ?
Pod Pojęciem „bezpieczeństwa
narodowego” (inaczej bezpieczeństwa
państwa), rozumiany jest proces i stan
zabezpieczenia żywotnych interesów jednostki,
społeczeństwa i państwa jako instytucji we
wszystkich sferach ich funkcjonowania przed
zagrożeniami i niebezpieczeństwami
wewnętrznymi i zewnętrznymi, zapewniający
trwały rozwój chronionych podmiotów i
obiektów, w którym występuje małe
prawdopodobieństwo niepożądanych zmian
charakteru i parametrów warunków rozwoju,
zabezpieczone są całość, wewnętrzna
stabilność i suwerenność, oraz możliwość
występowania jako samodzielny i pełnoprawny
podmiot stosunków międzynarodowych.
Fundament bezpieczeństwa państwowego stanowią
interesy poszczególnych obywateli, z których
wynikają interesy społeczeństwa i państwa jako
instytucji. Państwo postrzegamy tutaj jako
instrument, zapewniający możliwie najlepsze
warunki rozwoju obywateli, społeczeństwa i samego
państwa.
Bezpieczeństwo narodowe
(państwowe)
to stan zabezpieczenia interesów narodowych
społeczeństwa i państwa przed zagrożeniami
wewnętrznymi i zewnętrznymi.
Bezpieczeństwo państwa (narodowe)
oznacza wolność od zagrożeń stwarzających
ryzyko dla jego przetrwania i rozwoju.
Dotyczy zabezpieczenia żywotnych
interesów narodowych w sferze
ekonomicznej, politycznej, militarnej,
społecznej, informacyjnej i innych, ochrony
suwerenności państwowej i całości
terytorialnej, podstaw ustroju
konstytucyjnego, systemu prawnego i
kierowania państwem
Czy Polska jest krajem, w którym żyje
się bezpiecznie? (w %)
CBOS, 7-13 kwietnia 2011 r., N=1192
Co to jest polityka ?
(…)umiejętność skutecznej realizacji
wyznaczonych celów społecznych w
podzielonym, zróżnicowanym społeczeństwie
.
Wg Encyklopedii PWN
I. ZAŁOŻENIA POLSKIEJ POLITYKI
BEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA.
Polska polityka bezpieczeństwa jest zgodna
z prawem międzynarodowym, zwłaszcza z
prawem Organizacji Narodów
Zjednoczonych (ONZ), z postanowieniami i
decyzjami Konferencji Bezpieczeństwa i
Współpracy w Europie oraz umowami
międzynarodowymi, których Polska jest
sygnatariuszem.
Strategia obrony Rzeczypospolitej Polskiej
nie zakłada istnienia określonego
przeciwnika i ustalonego scenariusza działań
wojennych. Jest ona ukierunkowana na
opanowanie i rozwiązywanie sytuacji
kryzysowych o charakterze militarnym.
Rzeczpospolita Polska traktuje swe granice jako
nienaruszalne i nie ma roszczeń terytorialnych
wobec państw sąsiednich. Współpraca Polski z
sąsiadami oparta na zawartych traktatach
dwustronnych obejmuje także problematykę
bezpieczeństwa, a w niej niektóre dziedziny
wojskowości. Polska dąży do skutecznego objęcia
państw leżących w Europie Środkowo - Wschodniej
przez Euroatlantycki system bezpieczeństwa
Naruszenie granic Rzeczypospolitej Polskiej jest
równoznaczne z rozpoczęciem działań wojennych z
sojuszem w którym Polska jest stroną. Załamanie
agresji na granicy RP jest strategicznym celem
sojuszniczej wspólnoty polityczno - militarnej w
której Polska uczestniczy.
Integracja z Europą Zachodnią poprzez
członkostwo Polski we Wspólnotach
Europejskich, i w Sojuszu Północnoatlantyckim
(NATO) ma strategiczne znaczenie dla naszego
kraju.
Polska współdziała z Konferencją
Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie w
zakresie zapobiegania i rozwiązywania
konfliktów, sprzyja redukcji i kontroli zbrojeń
oraz umożliwia powoływanie pokojowych misji
wojskowych.
Polskim wkładem w umacnianie
bezpieczeństwa międzynarodowego jest i
będzie udział naszych sił zbrojnych w misjach
pokojowych ONZ oraz europejskich instytucji
międzynarodowych.
Polska posiada własny system obrony
państwa (SOP) do zdecydowanej obrony
suwerenności i integralności terytorialnej. Siły
Zbrojne stanowią zasadniczy -
wyspecjalizowany element SOP, są stale
gotowe do wojennego rozwinięcia i podjęcia
zadań bojowych.
Niebezpieczeństwo destabilizacji
bezpieczeństwa wewnętrznego, a tym samym
bezpieczeństwa państwa stanowią nie militarne
zagrożenia polityczne, społeczno - ekonomiczne
i ekologiczne. Ograniczenie negatywnych
skutków tych zagrożeń jest strategicznym
celem działania władzy ustawodawczej,
wykonawczej i sądowniczej.
Przyspieszenie i powodzenie przeobrażeń procesu
prywatyzacji, reformy administracji państwa
(ustrojowej), ubezpieczeń społecznych , służby
zdrowia, edukacji narodowej ma stopniowo
wzmacniać strukturę kierowania państwem oraz
efektywność funkcjonowania organów
wymuszających przestrzeganie prawa.
Koncepcja jest z mocy Art. 126 i 146 Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej podstawą do
opracowania przez władzę wykonawczą, tj.
PREZYDENTA I RZĄD, programów i
dokumentów organizacyjnych dotyczących
zapewnienia bezpieczeństwa narodowego
(Rzeczypospolitej Polskiej). Programy i
dokumenty organizacyjne dotyczące
zapewnienia bezpieczeństwa państwa zgodnie z
Art. 95 Konstytucji RP podlegają rozpatrywaniu i
w miarę potrzeb aktualizacji przez
PARLAMENT.
Koncepcja
Demilitaryzacja stosunków -
międzynarodowych i zwiększenie znaczenia
prawa w rozwiązywaniu problemów spornych
pomiędzy państwami stało się faktem.
Zmalało niebezpieczeństwo bezpośredniej
agresji na Polskę. Stwarza to możliwość
mobilizacji sił i środków do rozwiązywania
wewnętrznych problemów kraju.
1. POLSKA WE WSPÓŁCZESNYM ŚWIECIE
Integracja Polski z gospodarką światową i
międzynarodowymi instytucjami
kredytowo – finansowymi, Międzynarodowym
Funduszem Walutowym, Międzynarodowym
Bankiem Odbudowy i Rozwoju, Europejskim
Bankiem Odbudowy i Rozwoju otwiera nowe szanse
dynamicznego rozwoju kraju.
Polska aktywnie współuczestniczy w
rozwiązywaniu problemów bezpieczeństwa
międzynarodowego, takich jak przeciwdziałanie
rozprzestrzenianiu się broni masowej zagłady,
zapobieganie i neutralizowanie konfliktów
regionalnych, przeciwdziałanie
międzynarodowemu terroryzmowi i handlowi
narkotykami, "rozbrajanie" tzw. bomb
ekologicznych o regionalnym znaczeniu
włącznie z zakazem stosowania min
przeciwpiechotnych, bezpieczeństwem
nuklearnym i radiacyjnym.
Czy boi się Pan-Pani że stanie się
ofiarą zamachu terrorystycznego
www.pbs.pl
Czy Polskie służby są przygotowane
na ataki terrorystyczne
www.pbs.pl
Czy Polska jest w grupie krajów najbardziej
zagrożonych terroryzmem
www.pbs.pl
Wejście Polski w struktury
Euroatlantyckie zapewnia nam
bezpieczeństwo i stabilny rozwój
społeczno - ekonomiczny w
ramach modelu ogólnego i
wszechstronnego bezpieczeństwa
Europy
Pomimo wielu trudności na drodze reform Polska ma
możliwości utrzymać i umocnić swa pozycję jako wiodące
państwo w Europie Środkowo – Wschodniej, zdolne do
zapewnienia rozkwitu swego narodu i odgrywania ważnej
roli w procesach europejskich. Polska dysponuje
znacznym potencjałem gospodarczym i naukowo -
technicznym determinującym zdolności kraju do stałego
rozwoju. Zajmuje unikatową pozycję strategiczną w
Europie Środkowo – Wschodniej, stanowiąc pomost
pomiędzy krajami ZACHODU i WSCHODU kontynentu,
dysponuje znaczącymi zasobami surowców i jest
atrakcyjnym
partnerem
w
stosunkach
międzynarodowych.
Jako kraj o ponad 1000 - letniej historii i kulturze,
własnych narodowych interesach i tradycjach jest
w stanie zapewnić sobie skuteczne
bezpieczeństwo narodowe w XXI wieku.
obrona ustroju konstytucyjnego, zapewnienie
suwerenności i integralności terytorialnej
Rzeczypospolitej Polskiej, tworzenie stabilności
politycznej i ekonomicznej, przestrzeganie
prawa i rozwój partnerskiej współpracy
międzynarodowej,
całokształt podstawowych interesów jednostki
społeczeństwa i państwa w zakresie gospodarki,
stosunków międzynarodowych, obronności i
informacji, w sferze socjalnej, życiu duchowym i
kulturze.
2. POLSKA RACJA STANU
Polska racja stanu to :
Polityka wewnętrzna ma zapewnić
porozumienie narodowe i spokój społeczny,
zaufanie obywateli do władzy i instytucji
państwa, zakończenie procesu tworzenia
społeczeństwa demokratycznego,
przeciwdziałanie powstawaniu konfliktów
socjalnych, narodowościowych (Ukraińcy,
Białorusini, Niemcy, Żydzi) czy
separatyzmu na tle narodowościowym i
religijnym. Szczególnego znaczenia nabiera
umacnianie w społeczeństwie wartości
moralnych i humanizmu oraz jego dalszy
duchowy, kulturalny i intelektualny rozwój.
Walka z przestępczością, nepotyzmem i
korupcją wymaga współdziałania państwa i
społeczeństwa w celu skutecznego zwalczania
naruszeń prawa ochrony jednostki,
społeczeństwa i państwa przed przestępcami
oraz stworzenie systemu kontroli poziomu
przestępczości.
3. ZAGROZENIA BEZPIECZEŃSTWA
PAŃSTWA
Zwalczanie zorganizowanej
przestępczości, korupcji, terroryzmu i
bandytyzmu powinno być ukierunkowane
na profilaktykę i uświadomienie, że każde
naruszenie prawa nieuchronnie prowadzi
do odpowiedzialności moralnej,
materialnej i karnej.
Spośród wszystkich zagrożeń
wpływających na bezpieczeństwo
państwa najgroźniejszym
współcześnie jest krach
gospodarczy, nie należy jednak
zapominać o zagrożeniach
politycznych, społeczno -
ekonomicznych i ekologicznych,
które osłabiają nasze państwo i
zwiększają jego podatność na
presję zewnętrzną i infiltrację
.
Coraz większe zagrożenie stanowi terroryzm
międzynarodowy, w tym z możliwością użycia broni
jądrowej i innych rodzajów broni masowej zagłady.
Daje znać o sobie także brak nowoczesnego
podejścia do sfery obronności i niedoskonałości jej
bazy normatywno – prawnej, a także zbyt niskie
nakłady na obronę narodową. Stan ten na obecnym
etapie pokazuje nękające Siły Zbrojne RP problemy
szkoleniowe, ukompletowania stanem osobowym
oraz nowym i perspektywicznym sprzętem
uzbrojenia i elektroniki, a także sygnalizuje
obniżenie możliwości zapewniania bezpieczeństwa
Polsce
Mówiąc o zagrożeniach terroryzmem nie możemy
również zapomnieć o innym zagrożeniu jakie niesie
ze sobą obecna epoka informatyzacji naszego
życia,,,tym zagrożeniem jest
CYBERPRZESTĘPCZOŚĆ!!!
Zapobieganie rozmaitym zagrożeniom bezpieczeństwa jednostki,
społeczeństwa i państwa oraz natychmiastowe zdecydowane przeciwdziałanie
ujawnionym zagrożeniom przez (instytucje) państwowe, samorządowe i
obywateli daje gwarancję skutecznej obrony interesów narodu i państwa. W
tym celu działania państwa i społeczeństwa ukierunkowane są przede
wszystkim na :
przeprowadzenie rzetelnych analiz i prognoz zagrożeń bezpieczeństwa
narodu i państwa we wszystkich sferach ich występowania ;
zdefiniowanie kryteriów bezpieczeństwa narodowego i wypracowanie
kompleksu działań zapewniających bezpieczeństwo narodowe we wszystkich
zagrożonych dziedzinach;
prace legislacyjne i działania władzy wykonawczej, sądowniczej oraz
samorządowej zmierzające do wyeliminowania, a w sytuacjach szczególnych
zminimalizowania zagrożeń dla interesów narodowych;
utrzymywanie strategicznych i mobilizacyjnych zapasów państwa
na niezbędnym poziomie.
4. ZAPEWNIENIE BEZPIECZEŃSTWA
RZECZPOSPOLITEJ POLSKIEJ
sprawne przeprowadzenie reformy ustrojowej, ubezpieczeń
społecznych, służby zdrowia, edukacji narodowej, przemysłu i
rolnictwa;
zdynamizowanie przemian gospodarczych, zmniejszenie
bezrobocia, długu wewnętrznego i zewnętrznego państwa;
doskonalenie ustawodawstwa oraz przystosowywanie go do
prawodawstwa wspólnoty Euroatlantyckiej, umocnienie
praworządności i stabilności polityczno - społecznej;
utrzymywanie poprawnych, przyjaznych i równoprawnych
stosunków międzynarodowych ze wszystkimi państwami;
przebudowa systemu obronnego państwa i przystosowanie go do
działania w strukturach Sojuszu Północnoatlantyckiego;
zapewnienie ochrony ludności w warunkach katastrof technicznych,
klęsk żywiołowych i ekologicznych oraz skuteczne przeciwdziałanie
im i usuwanie ich skutków;
ochrona informacji ważnych dla bezpieczeństwa państwa i spokoju
społecznego.
Najważniejszymi zadaniami z zakresu
bezpieczeństwa państwa są :
przestrzeganie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej ;
świadomość o labilności zagrożeń ich wzajemnym związku,
przenikaniu się i potrzebie elastycznego podejścia do priorytetowego
traktowania jednego z nich kosztem innego;
umiejętność utrzymywania w równowadze wszystkich rodzajów
bezpieczeństwa i niedopuszczenie do bezpodstawnego jej naruszania;
realność formułowanych i podejmowanych zadań;
przestrzeganie norm prawa międzynarodowego i ustawodawstwa
polskiego przy stosowaniu różnych środków o charakterze
przymusowym z użyciem sił zbrojnych włącznie;
przygotowany zawczasu i ciągle doskonalony podczas treningów i
ćwiczeń system kierowania siłami i środkami bezpieczeństwa
wszystkich szczebli władzy państwowej i samorządowej oraz
podmiotów gospodarczych, przez przygotowane do tego,
wyspecjalizowane organy kierowania (dowodzenia).
Podstawowe znaczenie w zapewnieniu
bezpieczeństwa narodowego ma
walka z zanieczyszczeniem środowiska naturalnego poprzez
zwiększenie bezpieczeństwa ekologicznego w związku z
zastosowaniem nowoczesnych technologii składowania i utylizacji
toksycznych odpadów przemysłowych i komunalnych;
walka ze skażeniami radioaktywnymi;
opracowanie technologii czystych ekologicznie;
racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych.
Do priorytetów w dziedzinie
zabezpieczenia bezpieczeństwa
ekologicznego należą :
Jednym z najważniejszych elementów
zapewnienia Polsce bezpieczeństwa
narodowego jest utrwalenie
równoprawnego partnerstwa i
współpracy z krajami wspólnoty
międzynarodowej.
II. Interesy
narodowe
Rzeczypospolitej
Polskiej
Polska jest suwerennym i demokratycznym
państwem w Europie Środkowej o znaczącym
potencjale demograficznym, politycznym,
wojskowym i ekonomicznym. Pragnie realizować
swoje interesy narodowe i aspiracje obywateli do
bezpiecznego i godnego życia w pokojowym i
ustabilizowanym otoczeniu. Tworzy warunki dla
osiągania dobrobytu przez swoich obywateli przy
poszanowaniu prawa i demokratycznych wartości.
Zarazem chce wnieść wkład do utrwalenia
wspólnych wartości i rozwoju mechanizmów
współpracy w ramach Unii Europejskiej, w
przestrzeni euroatlantyckiej i w skali globalnej,
celem zagwarantowania trwałego bezpieczeństwa
światowego.
Wstęp:
Podstawowe interesy narodowe są niezmienne i
oparte na całościowej koncepcji bezpieczeństwa
państwa, uwzględniającej aspekty polityczno-
militarne, ekonomiczne, społeczne i ekologiczne.
Interesy narodowe wynikają z fundamentalnych i
niezmiennych wartości Polski, a ich realizacja
stanowi dla państwa i jego mieszkańców
potrzebę nadrzędną. Realizacja interesów
narodowych oraz wynikających z nich celów
odbywa się w ramach działań wewnętrznych
państwa oraz w jego relacjach z otoczeniem
zewnętrznym. Zdolność Polski do skutecznego
działania na zewnątrz jest uwarunkowana
jakością wewnętrznego ładu politycznego,
gospodarczego i społecznego.
Interes danego podmiotu (społeczności
międzynarodowej, narodu, grupy, osoby itp.) – to
wyraz jego tożsamości, wyznawanych wartości,
historycznego dorobku, tradycji, bieżących potrzeb
oraz dążeń i aspiracji przyszłościowych
Interes narodowy to ogólne, długookresowe i
kontynuowane cele funkcjonalne w stosunku do celu
ostatecznego, któremu
służy państwo, naród i władza.
z punktu widzenia obiektywnego – konieczny
element systemu wartości narodowej, trwały i
żywotny dla zaspokojenia potrzeb narodu
z punktu widzenia subiektywnego – element
zmienny, zależny od okoliczności zewnętrznych i
wewnętrznych.
Interes narodowy:
Strategia Bezpieczeństwa
Narodowego Rzeczypospolitej
Polskiej
dokument zatwierdzony w Warszawie, 13 listopada 2007
roku przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego na
wniosek Prezesa Rady Ministrów. Zawiera podstawowe
interesy i cele państwa polskiego w zakresie
bezpieczeństwa narodowego.
Zapewnienie nienaruszalności granic RP wraz
z zapewnieniem jej suwerenności.
Zapewnienie dogodnych warunków rozwoju
cywilizacyjnego oraz gospodarczego.
Zagwarantowanie obywatelom korzystania z
wolności wynikającej z Konstytucji RP
Stworzenie możliwości aktywnego
kształtowania stosunków międzynarodowych
Zapewnienie bezpieczeństwa obywatelom
mieszkającym poza granicami RP
Główne cele dokumentu:
Wspieranie polskiej gospodarki na arenie
międzynarodowej
Ochronę duchowego i materialnego dziedzictwa
narodowego
Zapewnienie poczucia bezpieczeństwa własnym
obywatelom
Ochronę środowiska naturalnego
Zadbanie o wysoki poziom intelektualny obywateli
poprzez podniesienie poziomu edukacji oraz
zapewnienie szerokiego dostępu do informacji, a
także stworzenie silnego zaplecza naukowo-
badawczego
Diagnoza potencjału Polski jest niezbędna do
poprawnego zdefiniowana interesów
narodowych i celów strategicznych w
dziedzinie bezpieczeństwa, co stanowi punkt
wyjścia do opracowania całościowej
koncepcji systemu bezpieczeństwa
narodowego.
W proponowanym katalogu interesów i
celów za punkt wyjścia przyjmuje się
interesy konstytucyjne ,czyli wymienione
w art. 5 Konstytucji RP podstawowe funkcje
Rzeczypospolitej Polskiej.
,,Biała księga bezpieczeństwa narodowego”
Odnoszą się one do czterech wymiarów
Rzeczpospolitej Polskiej jako narodowej całości:
Państwa-jako politycznej organizacji narodowej
Obywateli- tworzących wspólnotę narodową
Potencjału niematerialnego- składnikiem którego
ciągłym jest dziedzictwo historyczne
Potencjału materialnego- budowanego w ramach
rozwoju społeczno-gospodarczego,
uwzględniającego potrzebę ochrony środowiska
Interesy konstytucyjne stanowią podstawę
do zidentyfikowania następujących
interesów narodowych w dziedzinie
bezpieczeństwa:
dysponowanie skutecznym narodowym
potencjałem bezpieczeństwa (gotowość i
zdolność do odstraszania, obrony i ochrony)
członkostwo w wiarygodnych systemach
bezpieczeństwa międzynarodowego
swoboda korzystania przez obywateli z
praw i wolności człowieka, bez szkody dla
bezpieczeństwa innych osób i
bezpieczeństwa państwa
Interesy konstytucyjne:
ochrona indywidualna obywateli i zbiorowa
ludności przed losowymi i celowymi zagrożeniami
dla ich życia i zdrowia oraz przed naruszeniem,
utratą lub degradacją dysponowanych przez nich
dóbr (materialnych i niematerialnych)
bezpieczne warunki rozwoju potencjału
społecznego i gospodarczego
adekwatne, odpowiadające potrzebom i
możliwościom, społeczne i gospodarcze wsparcie
bezpieczeństwa
Z interesów tych z kolei wyprowadza się
odpowiadające im zestawy celów strategicznych o
charakterze operacyjnym i preparacyjnym
(przygotowawczym).
Interesy narodowe można podzielić na trzy
grupy :
Żywotne interesy narodowe Rzeczypospolitej
Polskiej- ich realizacja to bezwzględny priorytet
polskiej polityki bezpieczeństwa. Wiążą się one z
zapewnieniem przetrwania państwa i jego obywateli.
Obejmują potrzebę zachowania niepodległości i
suwerenności państwa, jego integralności terytorialnej
i nienaruszalności granic; zapewnienia bezpieczeństwa
obywateli, praw człowieka i podstawowych wolności, a
także umacniania demokratycznego porządku
politycznego.
Interesy narodowe-podział
II.
Ważne interesy narodowe Polski- należą do
nich: zagwarantowanie trwałego i zrównoważonego
rozwoju cywilizacyjnego oraz gospodarczego kraju,
stworzenie warunków do wzrostu dobrobytu
społeczeństwa, do rozwoju nauki i techniki oraz do
należytej ochrony dziedzictwa narodowego i
tożsamości narodowej, a także środowiska
naturalnego.
III.
Inne istotne interesy narodowe Polski-
związane są z dążeniem do zapewnienia silnej
pozycji międzynarodowej państwa oraz możliwości
skutecznego promowania polskich interesów na
arenie międzynarodowej.
Obecnie Polska jest krajem demokratycznym i
suwerennym. Z punktu widzenia zintegrowanego
bezpieczeństwa najistotniejszym jest członkostwo w
Sojuszu Północnoatlantyckim oraz w Unii
Europejskiej. Dzięki temu Polska jest częścią
zachodniej demokracji, a członkostwo w tych
organizacjach umożliwia współpracę z krajami
partnerskimi w oparciu o wspólne wartości.
Współczesne interesy narodowe i cele strategiczne
w dziedzinie bezpieczeństwa zdefiniowane są w
„Strategii bezpieczeństwa narodowego
Rzeczpospolitej Polskiej” z 2007 roku. Interesy
narodowe podzielono na żywotne, ważne i inne
istotne.
Podsumowanie:
Interesy narodowe podzielono na żywotne,
ważne i inne istotne. Interesy stanowią punkt
wyjścia do określenia celów strategicznych w
dziedzinie bezpieczeństwa. Najogólniej rzecz biorąc
cele strategiczne w dziedzinie bezpieczeństwa to
nic innego, jak zoperacjonalizowane interesy.
Nadrzędnym celem strategicznym w dziedzinie
bezpieczeństwa, za którego realizację odpowiadają
organy państwa odpowiedzialne za bezpieczeństwo
narodowe, jest i będzie zapewnienie korzystnych
warunków dla realizacji wszystkich interesów
narodowych.
III. CELE
STRATEGICZNE
POLSKI
nadrzędnym celem strategicznym
Rzeczypospolitej Polskiej jest
zapewnienie korzystnych i
bezpiecznych warunków realizacji
interesów narodowych poprzez
eliminację zewnętrznych i
wewnętrznych zagrożeń,
redukowanie ryzyka oraz
odpowiednie oszacowanie
podejmowanych wyzwań i umiejętne
wykorzystywanie pojawiających się
szans.
życia narodu, jego organizacji zapewnienie
niepodległości i nienaruszalności terytorialnej
Rzeczypospolitej Polskiej oraz suwerenności w
decydowaniu o wewnętrznych sprawach oraz
ustroju państwa;
stworzenie warunków rozwoju cywilizacyjnego
i gospodarczego, decydujących o możliwościach
działania narodu i państwa;
zapewnienie możliwości korzystania przez
obywateli z konstytucyjnych
Główne cele strategiczne:
wolności, praw człowieka i obywatela oraz stworzenie
bezpiecznych warunków do godziwego życia obywateli i
rozwoju całego narodu, w wymiarze materialnym i
duchowym;
zapewnienie możliwości aktywnego kształtowania
stosunków w otoczeniu międzynarodowym i zdolności
skutecznego działania poprzez obronę interesów
narodowych i promowanie wizerunku wiarygodnego
uczestnika stosunków międzynarodowych, a także
realizowanie zobowiązań sojuszniczych, stanowiących o
wiarygodności Polski;
zapewnienie bezpieczeństwa, ochrony i opieki nad
obywatelami polskimi przebywającymi poza granicami
kraju;
promowanie polskiej gospodarki i wspieranie polskich
przedsiębiorców oraz budowanie prestiżu Polski w
otoczeniu międzynarodowym;
zapewnienie poczucia bezpieczeństwa prawnego
obywateli Rzeczypospolitej Polskiej;
ochrona duchowego i materialnego dziedzictwa
narodowego (bogactwa naturalne, majątek indywidualny
obywateli i zbiorowy majątek narodowy) oraz
zapewnienie możliwości jego bezpiecznego rozwoju we
wszystkich sferach aktywności narodowej, w tym
zwłaszcza ekonomicznej, społecznej i intelektualnej;
zapewnienie ochrony środowiska naturalnego i ochrony
przed skutkami klęsk żywiołowych, a także katastrof
spowodowanych poprzez działalność człowieka;
zapewnienie szerokiego dostępu do informacji,
podniesienie poziomu edukacji narodowej oraz
stworzenie silnego zaplecza naukowo-badawczego,
połączonego z potencjałem wytwórczym, poprawiającym
konkurencyjność gospodarki.
Nadrzędnym celem strategicznym Rzeczypospolitej
Polskiej jest zapewnienie korzystnych i
bezpiecznych warunków realizacji interesów
narodowych poprzez eliminację zewnętrznych i
wewnętrznych zagrożeń, redukowanie ryzyka oraz
odpowiednie oszacowanie podejmowanych wyzwań
i umiejętne wykorzystywanie pojawiających się
szans.
Wśród wymienionych celów strategicznych w
pierwszej kolejności mówi się o „zapewnieniu
suwerenności w decydowaniu o wewnętrznych
sprawach życia narodu, jego organizacji oraz ustroju
państwa”. Jest to cel oddający pewne, niekiedy
skrywane, obawy przed uszczerbkiem suwerenności
w państwie, które dopiero co ją odzyskało,
zawierający obawy przed ingerencją zwłaszcza Unii
Europejskiej w nasze prawodawstwo. W strategii nie
powinno się podkreślać naszych obaw i lęków, lecz
prezentować nastawienie pozytywne, odważnie
opowiadające się za taką czy inną ewolucją
organizacji, do których należymy. Powinniśmy - inni
partnerzy tego od nas oczekują – jasno i dobitnie
formułować postulaty, jakiej chcemy Unii, jakiego
chcemy NATO. Takich elementów strategia
bezpieczeństwa z 2007 roku właściwie nie zawiera.
Przy określaniu celów strategicznych można
wskazać na inne jeszcze niejasności.
Słusznie wskazuje się na konieczność
stworzenia warunków rozwoju
cywilizacyjnego i gospodarczego, lecz nie
ma konkretnych ustaleń o jakie warunki
chodzi, jakie są w tej dziedzinie nasze
priorytety. Nie wyjaśnia się też, na czym
miałoby polegać aktywne kształtowanie
stosunków w otoczeniu międzynarodowym.
Należałoby dokładniej określić aktywność w
naszym otoczeniu, na przykład jak układać
polskie relacje z Rosją, Ukrainą czy
Białorusią.
Reasumując analizę współczesnych interesów
narodowych i celów strategicznych w dziedzinie
bezpieczeństwa należy podkreślić, że chociaż ustalenia
zawarte w „Strategii bezpieczeństwa narodowego RP” z
2007 r. są w dużej mierze słuszne, to zawierają również
pewne niedopowiedzenia, obawy oraz zachowawcze
ustalenia. Jesteśmy krajem sukcesu transformacji
ustrojowej. To stwierdzenie powinno owocować
konstruktywnym i odważnym podejściem do
rzeczywistości. Możemy być dumni ze swoich osiągnięć i
z wiarą we własne siły stawiać sobie nowe, ambitne cele.
W strategii bezpieczeństwa ważne jest określenie świata,
nie tylko jakim jest, ale również o jaki się staramy. Ważne
jest nastawienie kreatywne, prorozwojowe, a nie
zachowawcze. Jasne i wyraźne określenie interesów
narodowych i wynikających z nich celów strategicznych
ma nam w tym pomagać. Dlatego niezbędne jest
zweryfikowanie i zredefiniowanie interesów narodowych i
celów strategicznych w dziedzinie bezpieczeństwa na
najbliższe dwie dekady.
Warto też zaznaczyć, że w typologii celów strategicznych
w dziedzinie bezpieczeństwa można dodatkowo
uwzględnić fakt, że bezpieczeństwo realizuje się w
dwóch obszarach: stosunków zewnętrznych
(bezpieczeństwo zewnętrzne) i stosunków
wewnętrznych (bezpieczeństwo wewnętrzne). W
każdym z tych obszarów można z kolei zidentyfikować
dwa rodzaje aktywności w imię interesów narodowych:
wzmacnianie tego, co korzystne dla bezpieczeństwa
(pozytywne stosunki z innymi podmiotami, silne własne
strony) oraz przeciwdziałanie wszystkiemu co
niekorzystne (negatywne zjawiska międzynarodowe
i słabości własne). Dlatego w bardziej szczegółowych
analizach pomocne może okazać się dodatkowe badanie
czterech typów celów strategicznych w dziedzinie
bezpieczeństwa: promowanie pozytywów w
w środowisku międzynarodowym i wykorzystywanie
wynikających z tego szans; przeciwdziałanie
zagrożeniom i ryzykom zewnętrznym; wzmocnienie
własnej siły oraz eliminowanie własnych słabości.
IV. PODSTAWY
SYSTEMU
BEZPIECZEŃSTWA
NARODOWEGO
Organy kierowania bezpieczeństwem narodowym
Organy dyplomatyczne państwa
Sądy i Trybunały
Organy kontroli państwowej i ochrony prawa
Instytucje bezpieczeństwa wewnętrznego – typu
policyjnego
Siły Zbrojne
Cywilne organy ochrony prawa
Samorząd terytorialny
Korporacje ochrony prawa
Organizacje pozarządowe
Instytucje bezpieczeństwa narodowego :
Organy kierowania bezpieczeństwem narodowym :
Sejm i Senat
Prezydent
Rada Ministrów
Administracja
rządowa w
województwie
Instytucje typu
policyjnego :
Formacje policyjne
Służby specjalne
Służby ochronne
Straże
Służba
dyplomatyczna
Konsulowie
Organy
dyplomatyczne
państwa:
Sądy i Trybunały
Sąd – we współczesnych
demokratycznych
systemach prawnych jest
niezawisłym organem
państwowym, powołanym
do stosowania prawa w
zakresie rozstrzygania
sporów między podmiotami
pozostającymi w sporze, a
także decydowania o
przysługujących
uprawnieniach oraz
dokonywania innych
czynności określonych w
ustawach lub umowach
międzynarodowych.
Trybunał – organ władzy
sądowniczej uprawniony do
sądzenia, rozstrzygania,
ustalania roszczeń lub
sporów – bez względu na
to, czy w jego nazwie
występuje słowo trybunał.
Sąd Najwyższy
Sądy powszechne
Sądy administracyjne
Trybunał Konstytucyjny
Trybunał Stanu
Krajowa Rada Sądownictwa
Sądy Wojskowe
Sąd wyjątkowy ( doraźny)
Organy kontroli państwowej i ochrony
prawa:
Najwyższa Izba Kontroli
Ministerstwo Sprawiedliwości
Prokuratura
Instytut Pamięci Narodowej
Rzecznik Praw Obywatelskich
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji
Rzecznik Praw Dziecka
Generalny Inspektor Danych Osobowych
Siły Zbrojne :
Wojska Lądowe
Marynarka Wojenna
Siły powietrzne
Wojska Specjalne
Szef Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych
Dowódca Operacyjny Sił Zbrojnych
Służba Wywiadu Wojskowego
Służba Kontrwywiadu Wojskowego
Żandarmeria Wojskowa
Samorząd terytorialny :
Samorząd rozumiany jako organizacja mieszkańców
jest przymusową korporacją prawa publicznego
mieszkańców danego obszaru, mających wspólne
interesy i potrzeby publiczne. Ustawodawca
konstytucyjny i zwykły powierza samorządowi
uprawnienie stanowienia prawa miejscowego i
wykonywanie olbrzymiej większości zadań z zakresu
administracji lokalnej (i ewentualnie również
regionalnej, jak to jest w przypadku polskiego
samorządu województwa).
Samorząd województwa
Samorząd powiatowy
Samorząd gminny
Cywilne organy ochrony państwa :
Służby
Inspekcje
Urzędy
Zgodnie z art. 137 ustawy z dnia 21 listopada 1967
r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej
Polskiej (tekst jednolity, Dz.U. 2004, Nr 241, poz. 2416
z późn. zm.) obrona cywilna ma na celu:
ochronę ludności, zakładów pracy i urządzeń
użyteczności publicznej, dóbr kultury;
ratowanie i udzielanie pomocy poszkodowanym w
czasie wojny;
współdziałanie w zwalczaniu klęsk żywiołowych i
zagrożeń środowiska oraz usuwaniu ich skutków.
Korporacje Ochrony Prawa:
Adwokatura
Radcy Prawni
Notariat
Komornicy Sądowi
Konstytucyjna podstawa
systemu bezpieczeństwa
RZECZPOSPOLITA
Art.5
Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego
terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz
bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia
ochronę środowiska ,kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju .
Art.26
1. Siły zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej służą ochronie niepodległości
państwa i niepodzielności jego terytorium oraz zapewnieniu bezpieczeństwa i
nienaruszalności jego granic .
2. Siły Zbrojne zachowują neutralność w sprawach politycznych oraz
podlegają cywilnej i demokratycznej kontroli.
Art. 85
1. Obowiązkiem obywatela polskiego jest obrona Ojczyzny.
2. Zakres obowiązku służby wojskowej określa ustawa.
3. Obywatel, któremu przekonania religijne lub wyznawane zasady
moralne nie pozwalają na odbywanie służby wojskowej, może być obowiązany
do służby zastępczej na zasadach określonych w ustawie .
(ROZDZIAŁ II. WOLNOŚCI, PRAWA I OBOWIĄZKI CZŁOWIEKA I OBYWATELA)
SEJM I SENAT
Art.116
1. Sejm decyduje w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej o stanie
wojny i o zawarciu pokoju.
2. Sejm może podjąć uchwałę o stanie wojny jedynie w razie
zbrojnej napaści na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub gdy z
umów międzynarodowych wynika zobowiązanie do wspólnej obrony
przeciwko agresji. Jeżeli Sejm nie może się zebrać na posiedzenie, o
stanie wojny postanawia Prezydent Rzeczypospolitej .
Art. 117
Zasady użycia Sił Zbrojnych poza granicami Rzeczypospolitej
Polskiej określa ratyfikowana umowa międzynarodowa lub ustawa.
Zasady pobytu obcych wojsk na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i
zasady przemieszczania się ich przez to terytorium określają
ratyfikowane umowy międzynarodowe lub ustawy .
PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ
Art.126
1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej jest najwyższym przedstawicielem
Rzeczypospolitej Polskiej i gwarantem ciągłości władzy państwowej.
2. Prezydent Rzeczypospolitej czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji, stoi
na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności i
niepodzielności jego terytorium.
Art.134
1. Prezydent Rzeczypospolitej jest najwyższym zwierzchnikiem Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.
2. W czasie pokoju Prezydent Rzeczypospolitej sprawuje zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi za pośrednictwem Ministra Obrony Narodowej.
3. Prezydent Rzeczypospolitej mianuje Szefa Sztabu Generalnego i dowódców rodzajów Sił Zbrojnych na czas określony. Czas trwania kadencji, tryb i warunki odwołania przed jej upływem określa ustawa.
4. Na czas wojny Prezydent Rzeczpospolitej, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, mianuje Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych .W tym samym trybie może on Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych odwołać. Kompetencje Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasady jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej określa ustawa.
5. Prezydent Rzeczypospolitej, na wniosek Ministra Obrony Narodowej, nadaje określone w ustawach stopnie wojskowe.
6. Kompetencje Prezydenta Rzeczypospolitej związane ze zwierzchnictwem nad Siłami Zbrojnymi, szczegółowo określa ustawa.
Art. 135
Organem doradczym Prezydenta Rzeczypospolitej w
zakresie wewnętrznego i zewnętrznego bezpieczeństwa
państwa jest Rada Bezpieczeństwa Narodowego.
Art.136
W razie bezpośredniego, zewnętrznego zagrożenia
państwa Prezydent Rzeczypospolitej, na wniosek Prezesa Rady
Ministrów, zarządza powszechną lub częściową mobilizacje i
użycie Sił Zbrojnych do obrony Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 141
1. W sprawach szczególnej wagi Prezydent
Rzeczypospolitej może zwołać Radę Gabinetową . Radę
Gabinetową tworzy Rada Ministrów obradująca pod
przewodnictwem prezydenta Rzeczypospolitej .
2. Radzie Gabinetowej nie przysługują kompetencje Rady
Ministrów.
RADA MINISTRÓW I ADMINISTRACJA
RZĄDOWA
Art.146
1. Rada Ministrów prowadzi politykę wewnętrzną i zagraniczną
Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Do Rady Ministrów należą sprawy polityki państwa nie
zastrzeżone dla innych organów państwowych i samorządu
terytorialnego.
3. W zakresie i na zasadach określonych w Konstytucji i ustawach
Rada Ministrów w szczególności :
7) zapewnia bezpieczeństwo wewnętrzne państwa oraz porządek
publiczny,
8) zapewnia bezpieczeństwo zewnętrzne państwa,
9) sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie stosunków z
innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi,
11) sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie obronności kraju
oraz określa corocznie liczbę obywateli powoływanych do czynnej
służby wojskowej
STANY NADZWYCZAJNE
Art. 228
1. W sytuacjach szczególnych zagrożeń, jeżeli zwykłe
środki konstytucyjne są niewystarczające, może zostać
wprowadzony odpowiedni stan nadzwyczajny: stan wojenny,
stan wyjątkowy lub stan klęski żywiołowej.
Art. 229
W razie zewnętrznego zagrożenia państwa, zbrojnej
napaści na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej lub gdy z
umowy międzynarodowej wynika zobowiązanie do wspólnej
obrony przeciwko agresji, Prezydent Rzeczypospolitej na
wniosek Rady Ministrów może wprowadzić stan wojenny na
części albo na całym terytorium państwa.
Art. 230.
W razie zagrożenia konstytucyjnego ustroju państwa, bezpieczeństwa obywateli lub porządku publicznego, Prezydent Rzeczypospolitej na wniosek Rady Ministrów może wprowadzić, na czas oznaczony, nie dłuższy niż 90 dni, stan wyjątkowy na części albo na całym terytorium państwa. Przedłużenie stanu wyjątkowego może nastąpić tylko raz, za zgodą Sejmu i na czas nie dłuższy niż 60 dni.
Art. 231.
Rozporządzenie o wprowadzeniu stanu wojennego lub wyjątkowego Prezydent Rzeczypospolitej przedstawia Sejmowi w ciągu 48 godzin od podpisania rozporządzenia. Sejm niezwłocznie rozpatruje rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej. Sejm może je uchylić bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.
Art. 232.
W celu zapobieżenia skutkom katastrof naturalnych lub awarii technicznych noszących znamiona klęski żywiołowej oraz w celu ich usunięcia Rada Ministrów
może wprowadzić na czas oznaczony, nie dłuższy niż 30 dni, stan klęski żywiołowej na części albo na całym terytorium państwa. Przedłużenie tego stanu może nastąpić za zgodą Sejmu.
Dziękujemy za
uwagę