Polityka państwa wobec

sportu

Grzegorz Szymczyk

Krzysztof Tora

Ustawa o sporcie

Dz.U. z 2010 nr 127 poz. 857 • Brzmienie od 9 czerwca 2012

• Rozdział 1. Przepisy ogólne art. 1 – 2
• Rozdział 2. Kluby sportowe i związki sportowe art. 3 – 6
• Rozdział 3. Polski związek sportowy art. 7 – 15
• Rozdział 4. Nadzór nad polskim związkiem sportowym

art. 16 – 23

• Rozdział 5. Narodowy ruch olimpijski art. 24 – 26
• Rozdział 6. Wspieranie sportu przez organy władzy

publicznej art. 27 – 36

• Rozdział 7. Bezpieczeństwo w sporcie art. 37 – 40
• Rozdział 8. Kwalifikacje zawodowe w sporcie art. 41 – 42
• Rozdział 9. Zwalczanie dopingu w sporcie art. 43 – 45
• Rozdział 10. Przepisy karne art. 46 – 52
• Rozdziału 11. Zmiany w przepisach obowiązujących

art. 53 – 81

• Rozdział 12. Przepisy przejściowe i końcowe art. 82 – 94

• Ustawa o sporcie zawiera regulacje prawne sportu

dostosowane do standardów europejskich. Celem ustawy o
sporcie jest ograniczenie prawnej reglamentacji sportu –
deregulacja. Zastępuje się jednym aktem prawnym obecnie
obowiązujące ustawy: o kulturze fizycznej i sporcie
kwalifikowanym.

• Ustawa ma również na celu umocnienie pozycji klubów

sportowych. Kluby powinny mieć charakter korporacyjny i
działać jako osoba prawna. Zostają zniesione bariery prawne
w finansowaniu sportu przez organy władzy publicznej, a
zwłaszcza przez jednostki samorządu terytorialnego.

• Ustawa umacnia centralną pozycję narodowych federacji

sportowych zgodnie z zasadą – jedna federacja w jednym
sporcie. Związki muszą jednak działać zgodnie z prawem
oraz w sposób demokratyczny i transparentny. Ustawa
określa minimalne wymogi ustrojowe funkcjonowania
polskich związków sportowych.

• Ustawa wprowadza także odpowiedzialność karną za

przestępstwa przeciwko zasadom rywalizacji
sportowej. Mają one zapewnić prawidłowy przebieg
rywalizacji sportowej, a w szczególności przestrzeganie
zasad fair play. W przypadku przyjęcia korzyści
majątkowej w zamian za nieuczciwe zachowanie
mające wpływ na wynik sportowy będą groziły kary
pozbawienia wolności do 8 lub 10 lat. Analizowane
będą także najbardziej szkodliwe zachowania
dopingowe. Podanie substancji zabronionej lub
stosowanie metody zabronionej osobie małoletniej lub
zawodnikowi bez jego wiedzy będzie podlegało karze
grzywny albo pozbawienia wolności do lat 2.

Rozdział 6

Wspieranie sportu przez organy władzy publicznej

• Art. 27. 1. Tworzenie warunków, w tym

organizacyjnych, sprzyjających rozwojowi sportu
stanowi zadanie własne jednostek samorządu
terytorialnego.

• 2. Organ stanowiący jednostki samorządu

terytorialnego może określić, w drodze uchwały,
warunki i tryb finansowania zadania własnego, o
którym mowa w ust. 1, wskazując w uchwale cel
publiczny z zakresu sportu, który jednostka ta
zamierza osiągnąć.

• 3. Przepisy ustawy nie naruszają uprawnień

jednostek samorządu terytorialnego do wspierania
kultury fizycznej na podstawie przepisów odrębnych.

• Art. 28. 1. Klub sportowy, działający na obszarze danej jednostki

samorządu terytorialnego, niedziałający w celu osiągnięcia zysku, może
otrzymywać dotację celową z budżetu tej jednostki, z zastosowaniem
przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U.
Nr 157, poz. 1240 oraz z 2010 r. Nr 28, poz. 146, Nr 96, poz. 620 i Nr 123,
poz. 835) w zakresie udzielania dotacji celowych dla podmiotów
niezaliczanych do sektora finansów publicznych i niedziałających w celu
osiągnięcia zysku.

• 2. Dotacja, o której mowa w ust. 1, ma służyć realizacji celu publicznego, o

którym mowa w art. 27 ust. 2, i może być przeznaczona w szczególności na:

• 1) realizację programów szkolenia sportowego,
• 2) zakup sprzętu sportowego,
• 3) pokrycie kosztów organizowania zawodów sportowych lub uczestnictwa w

tych zawodach,

• 4) pokrycie kosztów korzystania z obiektów sportowych dla celów szkolenia

sportowego,

• 5) sfinansowanie stypendiów sportowych i wynagrodzenia kadry

szkoleniowej

• — jeżeli wpłynie to na poprawę warunków uprawiania sportu przez członków

klubu sportowego, który otrzyma dotację, lub zwiększy dostępność
społeczności lokalnej do działalności sportowej prowadzonej przez ten klub.

• Art. 30. 1. W jednostkach samorządu terytorialnego mogą

działać rady sportu powołane przez właściwe organy
wykonawcze spośród przedstawicieli organizacji i instytucji
realizujących zadania w zakresie kultury fizycznej.

• 2. Organ, o którym mowa w ust. 1, ustala skład i zasady

powoływania członków rady sportu, a także regulamin jej
działania.

• 3. Do zadań rady sportu należy w szczególności

opiniowanie:

• 1) strategii rozwoju gmin, powiatów i województw w

zakresie kultury fizycznej;

• 2) projektu budżetu w części dotyczącej kultury fizycznej;
• 3) programów rozwoju bazy sportowej na danym terenie, w

tym w szczególności miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego w zakresie dotyczącym
terenów wykorzystywanych na cele kultury fizycznej;

• 4) projektów uchwał, o których mowa w art. 27 ust. 2.
• 4. Członkowie rad sportu wykonują swoje funkcje

społecznie.

konieczność ?

Gminna rada sportu

• POWOŁANIE RADY SPORTU
• Zgodnie ze znowelizowaną ustawą o sporcie, w jednostce

samorządu terytorialnego może działać Rada Sportu – jako organ
opiniodawczy, działający społecznie.

• Do zadań Rady Sportu należy opiniowanie zagadnień z zakresu

kultury fizycznej, a w szczególności: strategii rozwoju gminy w
zakresie kultury fizycznej, projektów budżetu w części dotyczącej
kultury fizycznej, programów rozwoju bazy sportowej na danym
terenie, w tym w szczególności miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego w zakresie dotyczącym
terenów wykorzystywanych na cele kultury fizycznej oraz
projektów uchwał w sprawie określenia warunków i trybu
finansowania zadania własnego gminy w zakresie sprzyjania
rozwojowi sportu.

• Wskazane by na jej czele stał wójt.

DEPARTAMENT

SPORTU

I TURYSTYKI

Kompetencje departamentu
Departament kształtuje politykę województwa w zakresie

kultury fizycznej, sportu, turystyki i rekreacji. W ramach
swoich obowiązków stwarza warunki prawno-
organizacyjne i ekonomiczno-techniczne dla rozwoju
podległych sobie dziedzin życia. W tym celu zarządza
środkami budżetowymi. Jego zadaniem jest także
prowadzenie wykazu obiektów i urządzeń sportowych w
województwie, nadzór nad nimi oraz planowanie i
realizowanie rozbudowy bazy sportowej, rekreacyjnej i
turystycznej, a także jej wyposażenie. Na ten cel
Departament posiada środki m.in. z Funduszu Rozwoju
Kultury Fizycznej. Jego obowiązkiem jest również
przystosowanie tych obiektów do potrzeb osób
niepełnosprawnych. Departament odpowiada również za
rozwój kontaktów międzynarodowych w zakresie kultury
fizycznej i turystyki w ramach współpracy Urzędu
Marszałkowskiego z zagranicą.

Departament Sportu i Turystyki podejmuje ponadto szereg

działań związanych bezpośrednio z obrazem sportu i
rekreacji w województwach . Jest to m.in. nadzór na
szczeblu wojewódzkim nad państwowym systemem
rozwoju sportowego dzieci i młodzieży, współpraca przy
projektach szkoleniowych dla młodzieży oraz kadr
reprezentacyjnych, podejmowanie działań z zakresu
upowszechniania kultury fizycznej i turystyki wśród osób
niepełnosprawnych, nadzór nad przygotowywaniem
sportowców województwa – reprezentantów kraju do
zawodów rangi mistrzowskiej. Ponadto organizacja
regionalnych, ogólnopolskich i międzynarodowych
imprez sportowych oraz rozpatrywanie spraw
dotyczących odznak, nagród i wyróżnień za działalność
w dziedzinie kultury fizycznej, sportu i turystyki, a także
przyznawania stypendium sportowego.

Sport i polityka

Państwo może zwrócić na siebie uwagę świata poprzez

osiągnięcia gospodarcze, naukowe, polityczne a także
sportowe. W pamięci ludzkiej najdłużej pozostają
osiągnięcia sportowe i dlatego tak często dane państwo
jest kojarzone właśnie z osiągnięciami sportowymi.

Juz w pierwszej połowie XX wieku polityka zaczęła

odgrywać kluczową rolę w sporcie. Prześledźmy
przykłady:

1916 rok

• Miały się odbyć Igrzyska,

gospodarzem – Niemcy

• Igrzyska nie doszły do skutku z

powodu
I Wojny Światowej

• W starożytności na czas Igrzysk

wszelkie konflikty były przerywane…

• Współczesna „cywilizacja” złamała tę

zasadę.

W czerwcu 1936 r. świetny niemiecki bokser wagi ciężkiej Max Schmeling,

juz wtedy ulubieniec Hitlera i jego otoczenia, stacza na stadionie Yanki w
Nowym Jorku w obecności 60 tys. widzów walkę z czarnoskórym
amerykańskim pięściarzem Joe Louisem. Po wyrównanych pierwszych
rundach, w czwartej Schmeling posyła Louisa na deski, zyskuje także w
następnych rundach niewielka przewagę. Ostatecznie w 12-tej rundzie
Schmeling nokautuje Louisa. W Niemczech hitlerowska propaganda
niesłychanie te wygrana nagłaśnia, podkreślając niemiecka sile a także
wyższość białej rasy nad czarna. Sam Schmeling raczej dystansuje sie
tych zachwytów.

Pojedynek rewanżowy wyznaczono na czerwiec 1938 r., walka odbyła sie

również w Nowym Jorku. Tym razem na Louisie ciążyła wielka
odpowiedzialność za walkę, która odbywała sie w przededniu wojny.
Wcześniej Louis został przyjęty w Białym Domu przez prezydenta
Roosevelta, który uswiadamil mu polityczne znaczenie tej walki. Sama
walka w obecności 75 tys. widzów także na stadionie Yanki trwała bardzo
krotko. Juz w pierwszej rundzie Louis znokautował Schmelinga. Ambasador
Niemiec w USA nakłaniał Schmelinga do złożenia protestu odnośnie
prawidłowości zadanych ciosów przez Louisa. W Niemczech także nie
mogą pogodzić sie z jego przegrana. Dzisiaj, mieszkający w Hamburgu 93-
letni Max Schmeling, tak mówi: "Byla to dla mnie bolesna przegrana.
Sadze, jednak ze dobrze sie stalo. Od tego momentu przestałem istnieć
dla Hitlera i Goebelsa, moje nazwisko zniknęło z łamów prasy. Nigdy nie
stałem sie maskotka w rekach Trzeciej Rzeszy".

Po II wojnie światowej, kiedy powstały dwa obozy polityczne, państwa bloku

wschodniego z ZSRR na czele, w klasyczny sposób wykorzystywały sport w
tym celu. Na sport łożono olbrzymie pieniądze, często kosztem innych
dziedzin życia. Miał on stanowić o sile danego państwa, był wizytówką jego
przywódcy, no i ważnym elementem propagandowym "zimnej wojny".

Do polowy lat 70. potęga w sporcie był ZSRR. Później, jednak zaczęli

dominować sportowcy byłej NRD. W państwie tym wprowadzono system szkol
sportowych. Dzieci w takich szkołach zaczęły uprawiać sport juz w wieku 10-
ciu lat. Skoszarowane w internatach, chodziły do szkoły z rozbudowanym
programem sportowym. Podobne szkoły powstały w innych państwach
wschodnich jak Bułgaria, Rumunia. Wykorzystywano wszelkie możliwe środki
medyczne dla osiągniecia celu, przy tym nie zważano specjalnie na zdrowie i
skutki uboczne. Wyniki przyszły szybko. NRD dominowało w lekkiej atletyce,
Bułgarzy w podnoszeniu ciężarów i zapasach, Rumunia w gimnastyce kobiet.
Doprowadziło to do wynaturzenia sportu, można było oglądać niemieckie
atletki o rozbudowanych ramionach, przy zaniku innych cech kobiecych.
Bułgarscy ciężarowcy charakteryzowali się długim tułowiem przy bardzo
krótkich nogach, rumuńskie gimnastyczki przy niewielkim wzroście w
granicach 120 cm, wadze 40 kg lub mniej, na przyrządach gimnastycznych
ćwiczyły jak "małpki" w ZOO. Dzisiaj po latach można jeszcze spotkać tych
atletów, większość z nich stała sie kalekami, niektórzy są na wózkach
inwalidzkich, kilku w młodym wieku zeszło z tego świata. Taka była cena
zaspokojenia ambicji niejednego komunistycznego przywodcy.

Meksyk 1968 – ofensywa

czarnoskórych

• W Meksyku obserwowaliśmy ofensywę

czarnoskórych olimpijczyków, jednak nie tylko
sportową. Ze strony Stanów Zjednoczonych
objawiło się to kilkakrotnie w demonstracjach
„Black Power”, podniesione wysoko dłonie
Tommiego Smitha, Johna Carlosa i ich
współtowarzyszy, odziane w czarne rękawiczki,
pozostaną na zawsze w pamięci widzów. Był to
protest przeciw rasizmowi w USA.

• Sensacją polityczną stał się rozdzielny występ

reprezentacji NRD i RFN, startujących przedtem
jako jedna ekipa niemiecka. Już wtedy
sportowcy tego pierwszego kraju potrafili
udokumentować swoje mocarstwowe aspiracje

Moskwa 1980 rok



Zainicjowany przez prezydenta USA Jimmy Cartera bojkot igrzysk 1980
roku, spowodowany agresją w Afganistanie, wyłączył z udziału w kolejnym
olimpijskim festiwalu ery nowożytnej nie tylko same Stany Zjednoczone,
lecz także kraje z nimi współdziałające. Spośród potęg sportowych
zabrakło jeszcze RFN, Japonii, Kanady. Nie zjawili się sportowcy Argentyny,
Egiptu, Iranu, Indonezji, Izraela, Korei Południowej, Pakistanu, Turcji,
Norwegii.



Wiele spraw związanych z moskiewskimi igrzyskami zblakło, zszarzało,
utknęło w zakamarkach pamięci. Natomiast do historii przeszedł na pewno
słynny "GEST KOZAKIEWICZA." Obraźliwy w zasadzie, stał się dla nas
symbolem, a Kozakiewicz bohaterem tych igrzysk. Gest Kozakiewicza" to
dziś obiegowe powiedzenie, stwierdzające swoiste podejście do sprawy.
Zdjęcie Władysława Kozakiewicza obiegło świat, ale nikt nie mógł go
uświadczyć w polskiej prasie. Ręce skrzyżowane w obraźliwym geście,
skierowanym przeciw moskiewskiej publiczności, która przyjęła Polaka
bardzo źle. Gwizdała kiedy skakał w konkursie, gwizdała nadal, kiedy po
odniesionym już zwycięstwie bił rekord świata. To nie była tylko walka
Kozakiewicza o zwycięstwo, ale także jego prywatna wojna ze
zgromadzoną na Łużnikach publiką. Potem, kiedy ambasador ZSRR w
Polsce - Awierkij Aristow, zażądał wręcz odebrania Polakowi medalu i
unieważnienia rekordu za obrazę narodu radzieckiego, gest ten
tłumaczono bólem ramienia, który nagle chwycił naszego tyczkarza i
dlatego musiał je... zgiąć