ZASTOSOWANI
E METODY
PROBLEMOWEJ
W NAUCZANIU
CO TO JEST NAUCZANIE
PROBLEMOWE?
Według Wincentego Okonia nauczanie
problemowe to zespół czynności
takich, jak organizowanie sytuacji
problemowych, formułowanie
problemów, udzielanie uczniom
niezbędnej pomocy w rozwiązywaniu
problemów i sprawdzaniu tych
rozwiązań, wreszcie kierowanie
procesem systematyzowania
i utrwalania tak uzyskanej wiedzy.
Nauczanie problemowe opiera się nie na
przekazywaniu gotowych wiadomości, lecz na
uzyskiwaniu przez uczniów nowych
wiadomości i sprawności za pośrednictwem
rozwiązywania problemów teoretycznych i
praktycznych. Cechą istotną tego nauczania
jest aktywność badawcza ucznia, pojawiająca
się w określonej sytuacji i zmuszająca go do
stawiania sobie pytań- problemów, do
formułowania hipotez i weryfikowania ich w
toku operacji umysłowych i praktycznych.
PRACA GRUPOWA
Dostosowanie tempra pracy uczniów
zdolnych,średnio i mniej zdolnych są
znaczne. Stosunkowo dobrze pozwala je
przezwyciężyć praca grupowa, w której
wszyscy muszą być aktywni. Praca
grupowa sprzyja sprawdzeniu
osiągniętych wyników.
ISTOTA NAUCZANIA
PROBLEMOWEGO
Istota jego nie polega wcale na pytaniach
nauczyciela i odpowiedziach ucznia,
lecz na powstawaniu sytuacji
problemowych, na samodzielnym
poszukiwaniu przez uczniów pomysłów
ich rozwiązywaniu oraz na sprawdzeniu
trafności (prawdziwości) tych
pomysłów.
DEWEYOWSKA ANALIZA
PROBLEMOWA
Podstawą klasycznej metody problemowej
stała się Deweyowska analiza problemowa.
Uwzględnia się w niej 4 istotne momenty:
wytwarzanie sytuacji problemowej
formułowanie problemów i pomysłów ich
rozwiązania
weryfikacja pomysłów rozwiązania
porządkowanie i stosowanie uzyskanych
wyników w nowych zadaniach
praktycznych i teoretycznych.
Cechą charakterystyczną tej metody jest
swoista dominacja uczenia się nad
nauczaniem. Wprawdzie polega ona na ciągłej
interakcji między nauczycielem i uczniami,
lecz celem tej interakcji jest uruchomienie sił
ucznia, wzbudzenie jego wiary w siebie i
nabycie przez niego przekonania, że jest on w
stanie rozwiązywać coraz trudniejsze
problemy. Jest to więc nie tylko kształcenie,
lecz także i wychowywanie do umysłowej
wolności i moralnej niezawisłości, do
harmonii między tym, co się myśli wie, a tym,
co się robi i na zewnątrz ujawnia.
WALORY METODY
PROBLEMOWEJ
dominacja uczenia się nad nauczaniem
uruchomienie sił aktywności i
samodzielności ucznia
wzbudzanie jego wiary w siebie i
nabycie przekonania, że jest on w stanie
rozwiązywać coraz trudniejsze
problemy.
NAJAWAŻNIEJSZE CECHY NAUCZANIA
PROBLEMOWEGO:
Nowe wiadomości uzyskują uczniowie za
pośrednictwem rozwiązywzania problemów
teoretycznych i praktycznych.
W toku rozwiązywania problemu uczeń pokonuje
wszystkie przeszkody.
Tempo uczenia się jest zależne od ucznia lub od
grupy uczniów.
Większa aktywność uczniów sprzyja rozwojowi
pozytywnych motywów i zmniejsza potrzebę
formalnego sprawdzania osiągnięć.
Efekty uczenia się są stosunkowo wysokie i trwałe.
TOK LEKCJI
PROBLEMOWEJ:
przygotowanie uczniów do pracy,
stworzenie sytuacji problemowej i
sformułowanie przez uczniów zagadnienia
głównego oraz kwestii z nim związanych,
ustalenie planu pracy i w toku jego realizacji
sformułowanie pomysłów rozwiązania,
sprawdzenie pomysłów rozwiązania na drodze
teoretycznej,
usystematyzowanie i utrwalenie nowych
wiadomości,
zastosowanie ich w nowych sytuacjach
praktycznych, teoretycznych, na lekcji lub w
pracy domowej.
Badania eksperymentalne wykazały, i
wykazują nadal, że obok wyraźnie
lepszych efektów w rozwoju
produktywnego myślenia przynosi ono
również zdecydowanie lepsze efekty
w opanowaniu wiedzy, a nawet, co
więcej, więcej „operatywności” tej
wiedzy. Jako bardziej samodzielnie
opanowana daje się ona łatwiej
stosować w nowych sytuacjach –
zadaniach teoretycznych i praktycznych.