METOD

A

GLENN

A

DOMAN

A

" Małe dzieci raczej
uczą się niż bawią
lub jedzą. Można je
nauczyć absolutnie
wszystkiego, co
prezentuje się im w
sposób rzetelny za
pomocą faktów -
fakty są podstawą
wiedzy "
Glenn Doman.

Kliknij ikonę, aby

dodać obraz

INFORMACJA O AUTORZE

Glenn Doman w 1940r. ukończył

Uniwersytet w Pensylwanii i rozpoczął
pracę w dziedzinie rozwoju mózgu dziecka,
przerwaną przez służbę wojskową. W
latach 1947 – 1950 wraz neurochirurgiem
Temple Fay, swoim bratem doktorem
Robertem Domanem, żoną Hazel
Doman,  Carlem H. Delacato –
psychologiem i pedagogiem stworzył
zespół badawczy, który pracował nad
opracowaniem skutecznej metody
rehabilitacji dla ludzi z uszkodzeniem
mózgu.

W 1955 roku utworzył Instytut Osiągania

Ludzkich Możliwości w Filadelfii, gdzie
opracował metody mające usprawnić dzieci
głównie z porażeniem mózgowym, a także
stymulować w najbardziej optymalny
sposób wrodzony potencjał i możliwości
mózgu małego dziecka dla rozwijania jego
inteligencji. W 1964r. została wydana
książka pt. „Jak nauczyć małe dziecko
czytać”. Była to pierwsza książka która
utworzyła serię Cicha Rewolucja.

POWSTANIE METODY

Jednym z pacjentów Instytutu był Tomek Lunski, syn

polskich emigrantów. Tomek był dzieckiem z bardzo
poważnym uszkodzeniem mózgu. W ośrodku
w Filadelfii wypróbowywano już wówczas sposoby
leczenia takich przypadków i zrobiono rodzicom
chłopca nadzieję, że może da się coś dla ich dziecka
zrobić. Utworzono specjalnie dla Tomka program
rehabilitacyjny, który zaczął przynosić rezultaty już
po pół roku. Kiedy miał on trzy i pół roku, umiał
poruszać się na czworakach i wymawiać pierwsze
słowa: mama i tata.

Uszczęśliwiona postępami syna matka

kupiła mu elementarz, aby zacząć uczyć
syna czytać. Pomysł wydawał się tak
bezsensowny, że kiedy rok później rodzice
oświadczyli, że dziecko potrafi czytać nikt
się tym nie zainteresował. Kiedy Tomek
obchodził piąte urodziny, przeprowadzono
badania, które dowiodły, że chłopiec czyta
tak dobrze jak niejeden dziesięciolatek.

Dla pracowników instytutu była to

nieprawdopodobna rewelacja. Jeżeli bowiem
osoba z tak poważnym uszkodzeniem mózgu
mogła nauczyć się czytać w wieku niespełna
czterech lat, to czy nie za późno rozpoczyna
się naukę czytania ze zdrowymi dziećmi?
Doman zaczął się więc zastanawiać nad tym,
dlaczego dzieci zdrowe uczą się czytania tak
późno i często z wielkim trudem. 

Te wydarzenia i przemyślenia doprowadziły
do powstania metody, która umożliwia
opanowanie sztuki czytania przez dzieci przed
piątym rokiem życia. Wiele zdrowych dzieci,
które nauczyły się czytać tak wcześnie, robiły
to z przyjemnością i wykazywały się lepszą
inteligencją niż ich szkolni rówieśnicy.
Z czasem Doman opracował również metodę
uczenia dzieci matematyki, wiedzy
encyklopedycznej. Zasady wszystkich tych
dyscyplin są wspólne.

METODY NAUCZANIA

MAŁYCH DZIECI

Doman uważa, że okres od roku do pięciu lat jest
decydujący dla całej przyszłości dziecka. Wtedy
mózg dziecka jest całkowicie otwarty na wszelkie
informacje, które dziecko przyswaja bez
jakiegokolwiek świadomego wysiłku. To okres
życia w którym nauczy się czytać łatwo i w
naturalny sposób. Zdolność do nauki w tym
czasie jest zupełnie wyjątkowa i nie ma
znaczenia, czy jest to język mówiony, którego
uczy się drogą słuchową, czy pisany, którego
uczy się za pośrednictwem wzroku.

Osoby, które nauczyły się czytać przed
piątym rokiem życia, wyróżniały się
w szkole i przewyższały pozostałych
inteligencją. Kiedy mały człowiek uczy się
czytać, nie tylko szybciej opanowuje tę
umiejętność, lecz również rozwija swoje
zainteresowania, ciekawość, inteligencję.
Dzieci mogą nauczyć się czytać, uczą się
czytać i powinny uczyć się czytać przed
rozpoczęciem nauki w szkole.

POWODY DLA KTÓRYCH

POWINNO SIĘ WCZEŚNIE

UCZYC CZYTAC



Nadmierna aktywność 2-3-latka
faktycznie wynika z nieograniczonego
głodu wiedzy. Jeżeli damy mu okazję do
zaspokajania tego głodu przez jakiś czas
będzie mniej ruchliwe.



Takiej łatwości przyswajania informacji
dziecko nie będzie miało już nigdy więcej.



Nauczyć dziecko czytać w tym wieku jest
nieskończenie łatwiej niż kiedykolwiek
później.



Dziecko uczone czytania w bardzo młodym
wieku, wchłania więcej informacji niż
dziecko, których wczesne próby uczenia się
zostały udaremnione.



Dzieci, które uczą się czytać gdy są bardzo
małe zazwyczaj lepiej rozumieją tekst niż
pozostałe. Czytają płynniej, z właściwą
modulacją i intonacją.



Czytanie zazwyczaj jest szybsze i
swobodniejsze niż inne.



Dzieci uwielbiają uczyć się czytać w tak
młodym wieku.

PODSTAWY DOBREGO UCZENIA

1. Zacznij w możliwie najmłodszym wieku.

2. Bądź zawsze radosna.
3. Szanuj swoje dziecko.
4. Ucz tylko wtedy, gdy ty i twoje dziecko
jesteście szczęśliwi.
5. Skończ zanim twoje dziecko chce skończyć.
6. Pokazuj materiały szybko.
7. Często wprowadzaj nowe materiały.
8. Wykonuj program systematycznie.

9.Przygotowuj materiały starannie i z

wyprzedzeniem.

10.Pamiętaj o Niezawodnej Zasadzie.

MATERIAŁY DO NAUKI

Aby nauczyć małe dziecko czytać,
należy przygotować



dość sztywne duże pasy białego kartonu o

wymiarach co najmniej 10 cm x 60 cm.



duży czerwony mazak z możliwie jak

najszerszą końcówką

 Litery powinny być:



wyraźne (kreska co najmniej 1 cm lub

więcej),



duże (wysokość 8 cm)



zbliżone do liter w druku (można

wykorzystać komputer i wyrazy drukować).



słowa powinny być tak umieszczone na

kartach, aby wokół powstał margines 1 cm.



w miarę upływu czasu trzeba je stopniowo

zmniejszać.



używamy małych liter z wyjątkiem imion

własnych.



Na odwrocie każdej karty w lewym górnym

rogu piszemy jeszcze raz to słowo.

Początkowo materiały pisane są wielkimi,
czerwonymi literami i stopniowo
przechodzą do czarnych liter o normalnej
wielkości(wraz z dojrzewaniem drogi
wzrokowej)

ETAPY NAUKI

I   – Pojedyncze słowa
II  – Wyrażenia dwuwyrazowe
III – Proste zdania
IV – Rozbudowane zdania
V  – Książki

WARUNKI DO NAUKI



Pora dnia w której dziecko jest najbardziej

chłonne, wypoczęte i w dobrym nastroju.



Odpowiednia cześć mieszkania, w której

jest najmniej rozpraszających czynników(w
sensie słuchowym i wzrokowym).

Po spełnieniu tych warunków możemy
przystąpić do nauki czytania.

I

POJEDYNCZ

E SŁOWA



Uczenie czytania małego dziecka zaczyna się

od słów mama i tata, jego imienia. Później
uczy się ono o sobie. Jego świat zaczyna się
wewnątrz i rozprzestrzenia stopniowo na
zewnątrz. Po opanowaniu pierwszych 15 słów
dziecko pokonuje najtrudniejszy próg w całym
procesie nauki czytania.



Dalszą naukę rozpoczyna się od uczenia

wyrazów dotyczących bezpośrednio osoby
wychowanka. Zapoznajemy go z 20 nowymi
słowami. Tę serię wyrazów piszemy na
węższych paskach kartonu i mniejszymi
czerwonymi literami.



rozpoczyna się od wprowadzenia 15 słów z

najbliższego otoczenia, rodziny. Wśród tych
słów powinny się znaleźć imiona członków
rodziny, krewnych, domowych zwierząt,
ulubionych potraw, przedmiotów w domu
oraz ulubionych zajęć.



prezentacja jednego wyrazu połączona jest

z podnieść karton z napisem tuż poza
zasięgiem rąk dziecka i głośnym
odczytaniem, które trwa 1 sekundę. „Tu jest
napisane Mama”.



w pierwszym dniu rozpoczynamy naukę od

1 zestawu który zawiera 5 słów.



po 5 słowie należy uściskać mocno i

ucałować dziecko, okazać mu miłość i
powiedzieć, że jest bystre i cudowne.



należy powtórzyć to samo 3 razy w ciągu

pierwszego.



pomiędzy kolejnymi sesjami powinna być

najmniej półgodzinna przerwa.

Pierwszy dzień nauki

Drugi i kolejny dzień



drugiego dnia powtarzamy początkową sesję 3

razy.



dodajemy drugi zestaw 5 nowych słów.

Powinien on być oglądany 3 razy w ciągu dnia,
tak samo jak pierwszy , co w sumie da 6 sesji.



trzeciego dnia dodajemy 3 zestaw 5 nowych

słów, co daje w sumie już 9 sesji.



po 5 zestawie usuwamy z każdego

zestawu po 1 słowie i zastępujemy je
nowym.



po tygodniu z pierwszych 3 zestawów

wymieniamy po jednym słowie, a po
kolejnych 5 dniach z pozostałych dwóch.



poczynając od tego dnia dodajemy

codziennie po jednym nowym słowie do
zestawu i odkładamy jedno stare.



nie wolno pokazywać dwóch słow.

zaczynających się od tej samej litery.



Po opanowaniu przez dziecko „słów o

sobie” przechodzimy do rzeczowników,
które są znanymi przedmiotami z otoczenia
dziecka:

-sprzęty,
-rzeczy należące do dziecka,
-pożywienie,
-zwierzęta,



Dotychczasowe słownictwo może liczyć ok.

50 słów.

Wprowadzenie czasowników



Aby uatrakcyjnić ten zestaw matka

powinna uczyć każdego nowego słowa
najpierw ilustrując je, np. skacząc i mówiąc
„Mama skacze”.



Potem pozwalamy na wykonanie tej

czynności dziecku i mówimy „Jaś skacze”



Następnie pokazujemy słowo mówiąc „Tu

jest napisane skacze”



Jeżeli dziecko wykazuje ciekawość jakimś

nie znanym słowem należy je napisać i
dołączyć do zestawu.

II

WYRAŻENIA DWUWYRAZOWE

Wyrażenia dwuwyrazowe są dla dziecka
pomostem pomiędzy słowami, a zdaniami. Etap
ten pomaga przejść do następnego poziomu.



Wyrażenia tworzymy ze słów, których uczyliśmy

dziecko.



Wprowadzamy kilka przymiotników by tworzyć

sensowne całości.



Bardzo pomocne i łatwe do nauczenia, są też

podstawowe kolory. Tabliczki z ich nazwami,
można zaopatrzyć w kwadraty o odpowiednim
kolorze umieszczone na odwrocie. Po odczytaniu
nazwy danego koloru prezentujemy ten kolor.



Po wprowadzeniu kolorów, przygotowuje

się wyrażenia z tymi kolorami:

- sok pomarańczowy
- żółty banan
- brązowe buty



Każde z tych wyrażeń ma tą wartość, że

dziecko zna oba pojedyncze słowa. Zaczyna
ono dostrzegać, iż połączenia dwóch
wcześniej znanych wyrazów, tworzą nową
ideę.



Następnym krokiem jest podzielenie kart

z wyrażeniami dwuwyrazowymi na dwa
zestawy po pięć w każdym.



Każdy zestaw prezentujemy trzy razy

dziennie przez pięć dni.



Po pięciu dniach wycofuje się po jednym

wyrazie z każdego zestawu i dodaje nowe,
po czym codziennie dodaje się po jednym
wyrażeniu i wycofuje jedno w każdym
zestawie.



Na tym etapie nauki wprowadza się

przymiotniki w przeciwstawnych
parach:

*duże - małe
*czysta – brudna
*prawa – lewa



W zależności od wieku i doświadczenia

dziecka można wprowadzić te karty z
obrazkami ilustrującymi znaczenie słowa
na odwrocie lub bez nich.



Teraz możemy już tworzyć wyrażenia

dwuwyrazowe:



*pusty kubek



*małe krzesło



*lewa ręka



*brudna bluza

III

PROSTE ZDANIA

Przejście od wyrażeń dwuwyrazowych do
prostych zdań jest krokiem stosunkowo
prostym. Polega on na włączeniu nazwy
czynności do wyrażenia dwuwyrazowego.
W taki sposób tworzy się krótkie zdania.

3 SPOSOBY UCZENIA

PROSTYCH ZDAŃ

1. Używamy kart z pojedynczymi słowami,

które już mamy i dodajemy tylko słowo
„jest”



przygotowujemy:

•

5 imion lub nazw zwierząt,

•

5 kart „jest”

•

5 przymiotników



Wybieramy po jednym słowie z każdej piątki i
czytamy dziecku



Następnie dziecko wybiera po jednym wyrazie
i układa zdanie.



Czytamy dziecku zdanie ułożone przez

niego.



później układamy wspólnie 3 do 5 zdań:

*Mama jest wesoła
*Basia jest mała
*Jacek jest czysty



Następnie odkładamy karty i bawimy się w

ten sposób z dzieckiem tak często jak
będzie mieć na to ochotę.



Należy pamiętać o częstej wymianie

rzeczowników i przymiotników.

2. Używamy kart o wymiarach 10 cm x

60 cm



Robimy zestaw 5 zdań.



Litery o wysokości 5 cm.



Nie piszemy słów zbyt ciasno.



Pokazujemy je 3 razy dziennie przez 5
dni.



Potem dodajemy 2 nowe zdania , a 2
wycofujemy.

3.

Książeczka z prostych zdań



Powinna mieć 5 zdań z ilustracją do
każdego zdania



Wymiary książeczki 20cm x 45cm z
czerwonymi literami wysokości 5cm.



Zapisana strona poprzedza obrazek i jest
oddzielona od ilustracji.



W pierwszej książeczce można opisać
zwykły rozkład dnia dziecka.



Ilustracjami mogą być fotografie dziecka.

IV

ROZBUDOWANE

ZDANIA

To etap, w którym dziecko jest już gotowe
do czytania rozbudowanych zdań,
wyrażających złożoną myśl.
Rozpoznawanie pojedynczych słów
i rozumienie, że przedstawiają one
przedmiot lub pojęcie, jest podstawowym
krokiem w nauce czytania. W dalszym
ciągu stosuje się te same podstawowe
sposoby, jakie zostały zastosowane przy
wprowadzaniu zdań prostych, z tą różnicą,
że dodaje się dodatkowe czasowniki oraz
rzeczowniki tworząc zdania.



Następnie wprowadza się przyimki (w, na,

do, za) przedstawiając je najpierw
w dwuwyrazowych wyrażeniach
z rzeczownikiem w odpowiedniej formie
gramatycznej, później włączając
w rozbudowane zdania. Możliwość
tworzenia zdań znacznie się powiększa.
Aby nie utrudniać wychowankowi czytania
słów pojawiających się w zmienionej
formie, należy budować zdania zawierające
tylko jedno słowo z przyimkiem, np.
Czerwone auto jedzie do domu.



Teraz litery mają mieć wysokość 3,5cm

( wysokość karty 10cm, długość 60cm),



Do budowy zdań rozbudowanych najlepiej

jest wybrać około 50 wyrazów i używać ich
do tworzenia tylu zdań, ile razem
z dzieckiem potrafimy ułożyć. W ten sposób
dziecko uzyska wprawę w operowaniu tymi
słowami. Jego pewność wzrośnie w takim
stopniu, że bez względu na to, w jakiej
kombinacji i ustawieniu pojawią się one
w zdaniu, będzie umiało je rozszyfrować.



Systematyczna nauka pozwoli zauważyć,

że dziecko zaczyna układać zdania
śmieszne lub absurdalne:

*Duży słoń pije żółte mleko.
*Małe krzesło nosi fioletowe buty.

„Im więcej zabawy, tym więcej nauki.”



W miarę przechodzenia od zdań

czterowyrazowych do dłuższych,
należy wykonać następujące
czynności;

– zmniejszyć wielkość liter,
– zwiększyć liczbę słów na kartonie,
– zmienić kolor czcionki z czerwonego na

czarny.



Należy przestrzegać ważnej zasady, aby

nie zmniejszać wielkości liter i zwiększać
liczby słów jednocześnie. Czynność tę
wykonuje się stopniowo, aby dziecko nie
straciło zainteresowania.

V

KSIĄŻKI

To gotowość dziecka do czytania
prawdziwej i odpowiedniej książki.
Opanowało ono pojedyncze słowa,
wyrażenia i zdania, które znajdzie w swojej
pierwszej książce. Dziecko będzie na tym
etapie zmagać się z małym drukiem i dużą
ilością słów na stronie. Im będzie to osoba
młodsza, tym większym wyzwaniem będzie
ten etap.

Prezentowana dziecku książka musi

spełniać następujące wymagania:



– słownictwo od 50 do 100 słów,



– zawierać jedno zdanie na jednej stronie,



– wysokość liter powinna wynosić 2 cm,



– tekst powinien poprzedzać ilustracje

i znajdować się na oddzielnej stronie.



Na tym etapie nauki należy dostarczać

ciekawych i dobrze opracowanych pozycji.
Zawartość książki ma tutaj zasadnicze
znaczenie. Początkowo teksty książeczek
można układać wspólnie z dzieckiem. Ich
treść dotyczy najbliższego otoczenia,
wydarzeń w rodzinie.



Należy czytać dziecku w naturalnym

tempie z entuzjazmem i ekspresją



Czytać 2 lub 3 razy dziennie przez kilka dni

REGUŁY DOTYCZĄCE WYBORU

KSIĄŻKI

1.

wykonuj lub wybieraj książki, które będą
interesujące dla dziecka

2.

Wprowadzaj całe nowe słownictwo w
formie pojedynczych słów zanim
rozpoczniesz czytanie książki

3.

Tekst ma być duży i wyraźny

4.

Dziecko musi przewróci stronę żeby
zobaczyć ilustrację po przeczytaniu
tekstu.

Dopóki dziecko nie skończy czytać

swojej 1 książeczki, nie należy je uczyć
alfabetu, ponieważ będzie czytało literki
zamiast słów. 

PODSUMOWANIE

W metodzie Domana nauka czytania

pełni ważną rolę w stymulacji rozwoju
dziecka. Informacje płynące drogami
wzrokowymi i słuchowymi usprawniają ich
funkcjonowanie, wpływające jednocześnie
na pracę mózgu. Doskonali się i rozwija
percepcja wzrokowa. Rozwija się system
pojęć, podnosi się poziom wiedzy i
inteligencja. 
    

    

W metodzie Domana nauka nie jest

nudą, lecz przyjemnością i radością dla
dziecka i rodziców, i to jest jedna z jej
podstawowych zalet. Czytanie jest jednym
z elementów procesu rewalidacyjnego.
Wielość sesji czytania wpływa na
osłuchanie się z prawidłowym wzorcem
artykulacyjnym słowa, ćwiczy słuch,
różnicowanie wzrokowe oraz czynną
artykulację dzieci poprzez powtarzanie
ćwiczonego słowa. 

   

 

Z koncepcji G. Domana mogą korzystać w
szczególności dzieci z zaburzoną analizą i
syntezą słuchową, gdyż nie potrafią one
wyróżnić poszczególnych dźwięków z potoku
słów. Dzieci upośledzone umysłowo w stopniu
lekkim mogą uczyć się, a więc także
opanowywać technikę czytania i pisania, ale
wyłącznie przy zastosowaniu metod
nauczania dostosowanych do ich możliwości
percepcyjnych. 
Powinny one zostać objęte opieką w
zespołach wyrównawczych i korekcyjno
kompensacyjnych.