Zabiegi operacyjne u

trzody chlewnej.

Weronika Grzesik

Karolina Olszewska

Dagmara Wołosecka

Gr 1b

KASTRACJA SAMCÓW

( ORCHIECTOMIA , CASTRATIO )

TRZEBIENIE - polega na odjęciu
gruczołów płciowych uniemożliwiając
produkcję komórek płciowych .

KASTRACJA

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI

z dnia 2 września 2003 r.

w sprawie minimalnych warunków

utrzymywania poszczególnych

gatunków zwierząt gospodarskich

KASTRACJA

„Kastrację samców świń wykonuje się

przy zastosowaniu technik
niepowodujących rozrywa nia tkanek.”

„Zabiegi, o których mowa w ust. 1 pkt 2

lit. b i c, mogą być wykonane u świń po
ukończeniu 7. dnia życia, wyłącznie po
zastosowaniu długotrwałego
znieczulenia. „

(kaudektomia , kastracja)

ANESTEZJOLOGIA …

Odstawienie pokarmu 6-10 h,

Zabiegi na jamie brzusznej 12-24 h

NIE odstawiać wody

Farmakologiczne obezwładnianie u trzody
chlewnej (sedacja, premedykacja), eliminuje
ucieczkę, obronę, pod warunkiem ze środek
neuroleptyczny:

• może być podawany domięśniowo
• wywoła klinicznie przydatne objawy immobilizacji
• jest lekiem nie upośledzającym czynności ukł.

kardiopulmonalnego

Żaden z dostępnych neuroleptyków użyty u

trzody chlewnej

pojedynczo nie spełnia

tych

założeń.

CELE KASTRACJI- WSKAZANIA :

1 . GOSPODARCZE

- tkanka mięśniowa poprzerastana tłuszczem
-szybsze przyrosty wagi
- większa masa
-likwidacja zapachu płciowego mięsa

3. LEKARSKIE

* wnętrostwo ( cryptorchismus)
* przemieszczenie jąder (ectopia testes)
* obojnactwo ( hermaphrodismus)
* przepuklina pachwinowa ( h . inguinalis)
* przepuklina mosznowa ( h . scrotalis)
* zapalenie jąder ( orchitis)
* nowotwory ( tumor testis , neoplasma testis)
* rana jądra ( vulnus testis)
* przerost prostaty lub brak prostaty
* nowotwory gruczołów dodatkowych

KASTRACJA KNURKÓW

METODY POSKRAMIANIA DO 2 TYG.

1. Pomocnik trzyma prosię za tylne

kończyny i przyciska je do siebie

2. Pomocnik kładzie knurka na lewym

boku i trzyma kończyny zwierzęcia

rękoma.

3. Knurek umieszczany jest w

„poskromie”

KASTRACJA KNURKÓW

1. ODKAŻANIE !

Woda z mydłem i spirytus

2. ZNIECZULENIE

Nasiękowo - Polokaina 1%

KASTRACJA KNURKÓW

2. ZABIEG

A)NAR

-chwytem lewej ręki przesuwa się jądra do tyłu
-cięcie (4-6 cm) robi się w dolnej połowie

długości jąder- u knurków metodą bez
odjęcia osłon

-osłonkę pochwową z jądrem skręca się aż

powrózek zostanie ściśnięty przy pachwinie

-emaskulator – odcinająco miażdżący- kończy

dzieło

PO ZABIEGU…

Pomieszczenie z czystą, gładką

podłogą , bez ściółki – ranę rzadko
się szyje + antybiotyk

KOMPLIKACJE …

Krwotok

Ropień – nie otwierać !

Przepuklina pachwinowa

Krwiak

KLESZCZE SANDA

EMASKULATOR HAUSMANA

ELASTATOR

KASTRACJA KNURÓW

ZE ZDJĘCIEM OSŁON ( jądro+ osłona własna + osłona

wspólna )
1 . przecinamy skórę i błonę kurczliwą
2 . oddzielamy błonę kurczliwą od osłony wspólnej
3 . oddzielamy mięsień dźwigacz jądra od osłony
wspólnej i go przecinamy
4 . podwiązujemy odsłonięty powrózek nasienny razem
osłoną wspólną pochwową ( zamykamy jamą otrzewną)

U knurów można stosować też technikę bez zdjęcia

osłon.

KNUR

* starsze - zapach zanika dopiero po
kilku (3) miesiącach wskazaniem tu
jest przepuklina mosznowa

Przepuklina

Hernia

Budowa:

• Wrota przepukliny- miejsce przez

które wydostaje się zawartość
przepukliny

• Kanał przepukliny- droga wydostania

się do tkanek podskórnych

• Worek przepuklinowy- zawierający

szyjkę, trzon i dno

• Zawartość przepukliny

Przepuklina:

• wrodzona- wada wrodzona polegająca na

niezrośnięciu uchyłku otrzewnej, ujawnia
się bezpośrednio po urodzeniu lub w
pierwszych latach życia

• nabyta- przy słabym układzie mięśni i

powięzi oraz wiotkim układzie
łącznotkankowym, nadmiernych wysiłku
fizycznym, znacznej otyłości, przewlekłym
kaszlu

• urazowa

Objawy:

• nikłe lub brak
• ból
• nudności
• miękki guz, zmieniający swe

rozmiary w zależności od pozycji
ciała, fazy oddechu, działania tłoczni
brzusznej, występuje stale bądź w
określonych sytuacjach np. kaszel,
defekacja

Uwięźnięcie przepukliny:

Stan, w którym do worka przepuklinowego zostaje wciśnięta większa
niż zazwyczaj zawartość, co uniemożliwia ponowne cofnięcie się jej
do jamy brzusznej.

• ucisk wrót → uciśnięcie naczyń krwionośnych → martwica

narządów uwięźniętych

• silny ból, nudności, wymioty, niedrożność jelita, wzdęcia
• twardy guz
• uwolnienie zawartości przepukliny z ucisku → zbadanie żywotności

narządów w worku → w przypadku zgorzeli wycięcie martwych
tkanek → dalsze postępowanie jak przy przepuklinie wolnej

Wrodzona przepuklina opon

mózgowych

• Nie dochodzi do pełnego zespolenia czaszki

w chwili urodzenia.

• Opony mózgowe i półkule mózgowe wystają

pomiędzy kości czaszki.

• Nie leczone, zalecane eutanazja.
• Profilaktyka: staranny dobór zwierząt do

reprodukcji, identyfikacja i brakowanie świń
będących nosicielami.

• Rasy predysponowane: wielka biała,

landrace.

Przepuklina pachwinowa:

• Zwykle po lewej stronie ciała.
• Często u prosiąt słabo rozwiniętych.
• Podłużny kształt, mogą mieć wielkie

rozmiary, lokalizują się między
kończynami.

• Zawiera sieć i jelita.
• Diagnostyka: badanie palpacyjne

badanie ultrasonograficzne

Leczenie

Wskazanie znieczulenie ogólne z
wyjątkiem bardzo młodych prosiąt.
Ułożenie na grzbiecie z rozłożonymi
kończynami.

1)Cofnięcie zawartości przepukliny do jamy otrzewnowej przez
wmasowanie. Konieczne jest podwiązanie skręconego powrózka
nasiennego i osłonki pochwowej oraz usunięcie jąder.
2)Przy powtórnym wprowadzeniu przepukliny do jamy
otrzewnowej: otwarcie osłonki pochwowej i przerwanie
istniejących zrostów
3)Przepchnięcie zawartości przepukliny przy użyciu metody
laparoskopowej  podwiązanie powrózka nasiennego, usunięcie
jąder.

Zawsze kanał pachwinowy powinien być zamknięty przez
poziomy szew materacowy!

Cięcie skóry na powierzchni uwypuklonej idąc od pierścienia
pachwinowego do tyłu co najmniej do połowy długości
przepukliny.
Odpreparowanie na tępo (ostrożnie!) worka wyrostka
pochwowego.

• Odprowadzenie przepukliny:
1)Trzymając jądro w palcach przez osłonkę pochwową, jelita
przesuwamy drugą ręką przez kanał pachwinowy.
2) Wprowadzenie palca do worka przepuklinowego i przesuwanie
pętli jelit przez kanał. Jądro pozostaje w worku, który skręcamy.
Zakładamy przewiązkę przy pierścieniu pachwinowym
zewnętrznym i w odstępie 1cm kolejną, za którą odcinamy worek.

Przepuklina pępkowa:

• Na powłokach brzusznych w okolicy pępka.
• Często, zarówno u samic, jak i samców.
• Wrodzona lub następstwo zapalenia pępka

(obecne ropnie i tkanka ziarninująca).

• Możliwe leczenie, ale koszt wyższy niż

wartość rynkowa zwierzęcia.

• Worek przepuklinowy stożkowaty lub lekko

zaokrąglony, wrota szczelinowate lub
owalne, zawartość to tłuszcz otrzewnowy i
jelita.

Leczenie:

• Zawsze w znieczuleniu ogólnym!
• Pozycja leżąca grzbietowa, napletek i

prącie odsunięte, skóra nacięta w
podstawie przepukliny.

Czasem stosuje się siatkę
polipropylenową.

• Odpreparowanie skóry i tkanki podskórnej od worka

otrzewnowego  odsłonięcie rozścięgna mięśnia prostego
brzucha na 3-5cm od krawędzi wrót przepukliny.

• Odcięcie obwodowej części worka otrzewnowego

pokrycie wrót płatem tkanki podskórnej  połączenie
brzegów szwami materacowymi z rozścięgnem mięśnia
prostego brzucha

• Przeciwny płat tkanki podskórnej przyszywa się do tkanek

leżących nad mięśniami.

• Usunięcie nadmiaru skóry.
• W małych przepuklinach wystarczy podwiązanie worka

otrzewnowego u podstawy (nie odcina się) , z
ewentualnym przeszyciem w miejscu zaciśnięcia.

Operowanie przepukliny o dużych wrotach, zawierającej
pętle jelit oraz przyrośniętą do blizny sieć:

Odsłonięcia worka przepuklinowego  uchwycenie go w
kleszczyki Mikulicza  rozcięcie na wierzchołku  usunięcie
zrostów  odprowadzenie do jamy otrzewnowej
Zamknięcie wrót przepukliny szwem ciągłym na okrętkę.
Odcięcie jednego płatu worka osierdziowego będącego
ponad szwem , przyszycie przeciwległego płata do mięśnia
prostego brzucha.
Ułożenie tkanki podskórnej „na zakładkę” i przyszycie do
podłoża. Zszycie skóry szwami węzełkowymi przerywanymi.

Wnętrostwo

Cryptorchidismus

Wnętrostwo:

• częste u knurów
• brak jednego lub obu jąder w mosznie (najczęściej

lewego)

• połączone niekiedy z obojnactwem
• czasami zupełny brak na skutek niedorozwoju lub

zaniku

• oba jądra poza workiem mosznowym= bezpłodność
• Wnęter niepokoi świnie, nie tuczy się, ma

nadmiernie rozwinięty worek napletkowy

Jądra wyczuwalne w:
• kanale pachwinowym (WNĘTRY PACHWINOWE)
-jądro mniejsze niż zwykle, normalnie rozwinięte, otoczone niedorozwiniętym
wyrostkiem pochwowym otrzewnej
-jądro leży częściowo w zewnętrznym pierścieniu pachwinowym, częściowo poza
nim-zwykle wyczuwalne; czasem na zewnątrz przestrzeni pachwinowej- trudno
wyczuwalne

• jamie brzusznej (WNĘTRY BRZUSZNE ZUPEŁNE)
-jądro znacznie mniejsze, blade, ruchome, leży wolno, przyściennie w okolicy
podbrzusza
-powrózek naczyniowy znacznie słabszy, kanaliki najądrza jak drobnekoraliki

• rzadziej pod skórą brzucha, uda, w kroczu, w fałdzie kolanowym
• opóźnienie zstąpienia jądra- po ok. 10-15 miesiącach życia, jądro i osłonki

normlanie rozwinięte, w czasie trzebienia schowane jądro często zostaje
pozostawiane, odcięcie jednego jądra przyspiesza zstąpienie drugiego,
zatrzymanego

Potwierdzenie rozpoznania:

Próbne cięcie w linii pośrodkowej między
udami odpreparowanie na tępo tkanki
łącznej poszukiwanie powrózków nasiennych

Brak kikuta powrózka i jądra na danej
stronie= wnętrostwo całkowite

Leczenie:

 
• operacyjne: prosięta- z cięcia

bocznego

dorosłe-z cięcia

przyśrodkowego
• hormonalne: duże dawki

gonadotropiny

Cięcie boczne:

Ułożenie boczne prawe z
podwyższonym zadem.
Przecięcie skóry rozpoczynając w
odległości 3-4 palców od zewn. guza
biodrowego  idąc od góry i tyłu do
dołu i przodu rozdzielenie mięśni
wzdłuż ich włókien  rozdzielenie
tłuszczu na tępo rozcięcie otrzewnej 
znalezienie jądra  podwiązanie
powrózka zszycie- osobno mięśni i
skóry

Cięcie przyśrodkowe:

Ułożenie na grzbiecie, zadem wyżej.
Cięcie skóry na ok. 6cm obok prącia po
stronie niezstąpionego jądra
przecięcie mięśni i otrzewnej tuż obok
linii białej  znalezienie jądra w pobliżu
pierścienia pachwinowego wewn. 
podwiązanie powrózka zszycie
osobno mięśni i skóry

Skracanie zębów

• Prosięta rodzą się z pełni wyrżniętymi

ośmioma zębami – są to kiełki i
ostatnie siekacze

Zabieg wykonuje się, aby zapobiegać
ranieniu sutków lochy oraz rodzeństwa
z miotu.

Ból powodowany zębami sprawia, że
locha wstaje i przestaje karmić, rany
są też narażone na infekcje bakteryjne.
Prosięta w czasie walki o sutki mogą
dotkliwie poranić się wzajemnie.

Kiedy skracamy ząbki?

Zabieg należy przeprowadzić w czasie
6-24h po urodzeniu. Przycinanie
wcześniejsze, zanim prosię zdąży się
nassać siary może predysponować do
zakażeń.
Separacja młodych od matki powinna
być możliwie jak najkrótsza.

Narzędzia

Szczypce do obcinania
kiełków

Kleszcze do obcinania
kiełków

Szlifierka do skracania
zębów

Zabieg

1. Odseparować lochę – jeżeli nie stoi

w poskromie

2. Zapędzić prosięta w róg i przełożyć

je do pudełka

3. Zdezynfekować narzędzia i

sprawdzić pod światło, czy nie ma
ubytków na ostrzach

4. Trzymać głowę prosięcia i ucisnąć
kącik ust, aby rozwarł szczęki

5. Ułożyć szczypce równolegle szczęki,
jak najbliżej dziąseł. Przechylić głowę
prosięcia, by odcięte fragmenty
wyleciały na zawnątrz. Najlepiej ciąć
po jednym zębie, a nie parami.

6. Upewnić się, że nie pozostały ostre
fragmenty, które będą raniły język i
policzki
7. Oznaczyć prosię i odłożyć do
pudełka
8. Zdezynfekować szczypce przed
ponownym użyciem

Obcięcie ogonka -

kurtyzacja

Powodem profilaktycznego
wykonywania tego zabiegu u prosiąt
jest zapobieganie obgryzaniu ogonków.
Przyczyny obgryzania nie są jeszcze w
pełni znane i przycinanie stanowi
jedyną w 100% skuteczną metodę jego
zapobiegania.

Kiedy?

Zalecany czas przeprowadzenia
zabiegu to między 12 a 72h po
urodzeniu. Rekomandowane jest
wykonanie zabiegu w 3 dobie życia,
wraz z podaniem żelaza.

Narzędzia

Obcinacz
gazowy –
ostrze
rozgrzewa się
do temp.
400

o

C

Obcinacz
elektryczny -
rozgrzane ostrze
odcina ogonek,
jednocześnie
rana jest
wypalana

Możliwe jest również użycie cążków do
obcinania kiełków (ale używanych tylko
do ogonków!), ostrych nożyczek czy
skalpela.

Przed przystąpieniem do zabiegu
należy przygotować również środek
dezynfekujący i marker do znaczenia
prosiąt.

Procedura

1. Wymyć i zdezynfekować używane

narzędzia

2. Zagonić prosięta w róg i przełożyć

do pudełka

3. Przyłożyć nożyce do ogona i usunąć

go szybkim cięciem, zostawiając ok.
16mm

4. Oznaczyć prosiaka i odłożyć go w
czyste miejsce, ewentualne
krwawienie powinno ustać po 30
sekundach
5. Po pięciu minutach skontrolować
wszystkie prosięta, żeby sprawdzić,
czy żadne nie krwawi – jeżeli się to
zdaży założyć opaskę uciskową na 15
minut
6. Umyć i zdezynfekować narzędzia

Zarośnięcie odbytu – atresia

ani

Jest to wada rozwojowa, którą
stwierdza się u kilku-
kilkunastodniowych prosiąt.
Najczęstszym objawem zauważanym
przez właściciela jest wzdęcie.
Gromadzący się kał prowadzi do
intoksykacji ismierci zwierzęcia.

Możliwe jest leczenie chirurgiczne, o ile
nie występuje jednocześnie
niedorozwój prostnicy. Również zbyt
długo trwające rozciągnięcie okrężnicy
i prostnicy może powodować
powikłania mimo udanej operacji.

Jest to wada genetyczna i zwierzęta
nią dotknięte powinny być wyłączone z
hodowli!

Operacja odtworzenia odbytu –

reconstructio ani

Znieczulenie miejscowe nasiękowe 5%
polokainą.
Prosię ułożyć zadem wyżej, na boku, z
odwiedzioną kończyną tylną.

W miejscu uwypuklenia się skóry
przeciąć ją na krzyż dwoma krótkimi
cięciami.
Znaleźć ślepy koniec prostnicy i
podciągnąć do skóry kleszczykami
Allisa.

Ślepy koniec prostnicy również
przeciąć na krzyż. Po usunięciu gazów i
kały przyszyć do skóry.
Aby w czasie zabiegu odchody nie
zanieczyszczały pola operacyjnego
należy zatkać prostnicę tamponikiem.
Do szycia można używać jedwabiu,
robiąc gęste szwy węzełkowe.

Krwiak ucha

Jest to krew zbierająca się pod skórą
małżowiny. Powstaje on jako efekt urazu np. w
czasie transportu lub używania wyposażenia
klatki. Zapalenia kanału słuchowego lub
obecność w nim ciała obcego może powodować
gwałtowne trzepanie głową, co również może
być przyczyną powstania krwiaka.
Krwiak może wchłonąć się samoistnie, powinno
się więc poczekać 2-3 tygodnie przed
przystąpieniem do operacji.

Ucho musi zostać zdezynfekowane.
Kanał słuchowy zatkać watą, aby
zapobiec przypadkowemu dostaniu się
tam płynu.

Naciąć skórę skalpelem i wypuścić płyn

Początkowe nacięcie przedłuża się
dalej w kształt litery S, wzdłuż
małżowiny. Przy użyciu prostego cięcia
blizna może deformować małżowinę.

Pary guzików (po jednym z każdej
strony) są przyszywane na powierzchni
małżowiny. Trzymają one obie warstwy
skóry blisko chrząstki i zapobiegają
przecinaniu skóry przez nici

Bibliografia

• „Choroby świń” P. G. G. Jackson, P.

D.Cockcroft

• Chirurgia weterynaryjna Kulczyckiego