Źródła pozyskiwania
kapitału własnego.
Funkcje kapitału własnego.
• Kapitał własny pełni ważną funkcję w firmie.
Będąc podstawowym źródłem finansowania
pozostającym bezterminowo do dyspozycji
przedsiębiorstwa, stanowi jednocześnie
zabezpieczenie dla aktualnych i
potencjalnych wierzycieli firmy. Stąd też
wielkość kapitałów własnych powinna
kształtować się na poziomie, umożliwiającym
rozszerzenie działalności inwestycyjnej,
podjęcie prac rozwojowych bądź zaciągnięcie
kredytu.
Przyjmując źródło pochodzenia jako kryterium można wyróżnić
finansowanie zewnętrzne i wewnętrzne.
• Finansowanie zewnętrzne charakteryzuje się tym, że przedsiębiorstwo
otrzymuje środki finansowe - kapitał, spoza przedsiębiorstwa. W
ramach tego finansowania wyróżniamy:
- finansowanie własne
- poprzez wkłady (które mogą pochodzić od przedsiębiorstw, których
właścicielem jest jedna osoba lub spółek osobowych, bądź w formie
papierów wartościowych) lub udziały,
- finansowanie obce - dopływ kapitału odbywa się poprzez:
- rynek kapitałowy i pieniężny - krótkookresowe kredyty bankowe
(kredyt w rachunku bieżącym, kredyt pod zastaw ruchomości, kredyt
wekslowy, kredyt na poręczenie osoby trzeciej) i długookresowe
pożyczki (obligacje, pożyczki, pożyczki bez gwarancji),
- obrót kredytowy i towarowy - kredyt dostawcy i odbiorcy, tzw.
przedpłaty,
Przyjmując źródło pochodzenia jako kryterium można wyróżnić
finansowanie zewnętrzne i wewnętrzne.
• Finansowanie wewnętrzne polega na uzyskiwaniu bądź zwiększaniu
środków w drodze przekształcenia dóbr rzeczowych w środki
finansowe (kapitał wzrasta bez dopływu środków z zewnątrz) jeśli
środki wpływają w postaci zysku z tytułu obrotu bądź wcześniej
zaangażowanych środków, to jest to też finansowanie wewnętrzne.
Sposoby pozyskiwania środków:
- przekształcenia majątkowe - zmiana struktury majątku w wyniku:
- finansowania dodatkowych i okresowych inwestycji z odpisów
amortyzacyjnych,
- przyspieszenia obrotu kapitału,
- w drodze zmniejszenia majątku przez racjonalizację i sprzedaż
zbędnych elementów zasobów majątkowych przedsiębiorstwa.
- kształtowanie kapitału - tworzenie długookresowych rezerw i
zatrzymanie zysku w przedsiębiorstwie, czyli nie wypłacenie
akcjonariuszom lub udziałowcom reszty zysku pozostającego po
opodatkowaniu.
Kapitał własny a forma organizacyjno-
prawna firmy.
Nazewnictwo kapitałów własnych w
podmiotach gospodarczych zależy od
formy prawnej jednostki.
W spółkach akcyjnych kapitałami
własnymi są:
· kapitał akcyjny (zakładowy), stanowi
równowartość wyemitowanych akcji według ich
wartości nominalnej.
Kodeks spółek handlowych określa nominalną
wysokość kapitału na 500 tys. Zł. Ponadto spółka
akcyjna ma obowiązek tworzenia kapitału
zapasowego,
· kapitał zapasowy jest tworzony z zysku z
przeznaczeniem na pokrycie ewentualnych strat,
· kapitał rezerwowy, tworzony z zysku i
przeznaczony na rozwój spółki,
W spółce z o.o. wyróżnia się:
· kapitał udziałowy (zakładowy), dzieli
się na udziały, przy czym wartość
jednego udziału nie może być niższa
niż 500 zł., minimalny kapitał
udziałowy wynosi 50 tys. Zł.,
· kapitał zapasowy, są tworzone z
zysków
· kapitał rezerwowy
W przedsiębiorstwie państwowym
wyróżniamy:
· fundusz założycielski, stanowi
równowartość środków wniesionych
przez państwo,
· fundusz przedsiębiorstwa, tworzony
z zysków wygospodarowanych przez
firmę,
W spółdzielniach do funduszów
własnych zaliczamy:
· fundusz udziałowy, stanowi
równowartość udziałów wniesionych
przez członków spółdzielni,
· fundusz zasobowy
wygospodarowany z zysków
spółdzielni.
W spółkach jednoosobowych
(prywatnych) kapitałem
powierzonym jest kapitał właściciela,
a w spółkach osobowych, kapitał
zakładowy.
Autorzy:
• Tomasz Neumann
• Krzysztof Oberski