Pozostałe szlaki

metaboliczne

Glukoneogeneza -> szlak

pentozo-fosforanowy

• Glukoneogeneza

to szlak metaboliczny syntezy

glukozy z takich związków jak

: aminokwasy

glukogenne, mleczan, glicerol lub propionian.

Ten ciąg przemian metabolicznych zachodzi
prawie w całości na terenie cytoplazmy
komórek wątroby i nerek.

• Ma on bardzo istotne znaczenie, bo dzięki

niemu organizm jest w stanie wyprodukować
sobie glukozę nawet wtedy, gdy jej podaż w
pokarmie lub z rozpadu rezerw glikogenowych
jest niewystarczająca.

• glukoneogeneza jest odwróceniem procesu rozpadu glukozy

(glikolizy), który również przebiega na terenie cytoplazmy.

• pirogronian → szczawiooctan → fosfoenolopirogronian ←→ 2-

fosfoglicerynian ←→
3-fosfoglicerynian ←→ 1,3-bisfosfoglicerynian ←→ gliceraldehydo-
3-fosforan + dihydroksyacetonofosforan (powstały z
gliceraldehydo-3-fosforanu) ←→ fruktozo-1,6-bisfosforan →
fruktozo-6-fosforan ←→ glukozo-6-fosforan → GLUKOZA

glikogeneoliza

• To inaczej rozpad glikogenu do

cząsteczek glukozo-3-fosforanu i
dalsze wykorzystanie tef formy
glukozy w komórce. Rozpad
glikogenu rozpoczyna się od jego
nieredukującego końca. Aby glikogen
mógł być rozłożony muszą w tym
procesie uczestniczyć conajmiej 3
enzymy.

deaminacja

• deaminacja, enzymatyczny proces

odłączania reszty aminowej od →
aminokwasu; powstający amoniak,
toksyczny w większym stężeniu, włączany
jest do → cyklu mocznikowego i
przekształcany w mocznik, wydalany
następnie z moczem; pozostały po d.
ketokwas zostaje przekształcony w
metabolit pośredni przemian cukrowych
lub tłuszczowych i wykorzystywany dalej
jako źródło energii.

• W wielu przypadkach deaminacji

towarzyszą reakcje następcze, prowadzące
do zastąpienia grupy aminowej inną grupą
organiczną. Bardzo częstą formą
deaminacji jest przekształcenie grupy
aminowej do ketonowej w cyklicznych
związkach organicznych. Przykładem może
być deaminacja cytozyny, w wyniku której
powstaje uracyl.

Cykl mocznikowy

Cykl mocznikowy to szereg metaboliczny, podczas którego
toksyczny amoniak ulega przekształceniu i wydaleniu
w postaci nietoksycznego mocznika. Źródłem amoniaku
jest azot białkowy.

Cykl mocznikowy to szereg metaboliczny, podczas którego
toksyczny amoniak ulega przekształceniu i wydaleniu
w postaci nietoksycznego mocznika. Źródłem amoniaku
jest azot białkowy.

Cykl mocznikowy

• Umożliwia usunięcie z organizmu

toksycznego jonu NH

4+

, który powstaje

podczas deaminacji aminokwasów.
Wytwarzanie mocznika zachodzi w
komórkach wątroby, gdzie NH

4+

ze względu

na swoją toksyczność dostarczany jest po
jego wcześniejszym związaniu z
glutaminianem lub pirogronianem (tworzą
się wówczas odpowiednio aminokwasy
glutamina, względnie alanina). W cyklu
biorą udział aminokwasy: ornityna, cytrulina
i arginina.

Cykl mocznikowy

• Cykl mocznikowy – synteza
Mocznik jest syntetyzowany w wątrobie
Stanowi  główny produkt katabolizmu azotu

u ludzi

Reakcja sumaryczna cyklu mocznikowego:
NH

4+

+ HCO

3-

+ H

2

O + 3ATP + ASP → mocznik

+ 2 ADP + AMP + 2Pi + PPi + fumaran

Cykl mocznikowy – powstanie

karbamoilofosforanu

2ATP + HCO

3-

+ NH

3

H

2

N-C-OPO

32-

+ 2ADP + Pi

Syntetaza karbamoilofosforanowa