POSTĘPOWANIE
W
CZYNNOŚCIACH
ELEKTRYCZNYCH
BEZ TĘTNA
Olga Waliszewska
Katarzyna Zawada
PEA (CZYNNOŚĆ ELEKTRYCZNA BEZ
TĘTNA)
DEFINICJA
Aktywność elektryczna bez tętna (PEA)
jest definiowana jako aktywność
elektryczna serca, której nie towarzyszy
obecność fali tętna. Pacjenci często mają
jeszcze mechaniczne skurcze mięśnia
sercowego, ale są one zbyt słabe by
wywołać badalne tętno czy ciśnienie. PEA
często jest powodowana przez odwracalne
przyczyny i można ją leczyć gdy te
przyczyny zostaną zidentyfikowane i
skorygowane. Szanse przeżycia NZK w
mechanizmie asystolii lub PEA są
niewielkie.
POSTĘPOWANIE W PEA
Ocena rytmu
RKO 2 minuty (5 cykli 30:2)
Adrenalina 1 mg
Atropina 3 mg
Ocena rytmu
Asystolia lub niskonapięciowe VF, PEA
RKO 2 minuty (5 cykli 30:2)
Ocena rytmu
Asystolia lub niskonapięciowe VF, PEA
RKO 2 minuty (5 cykli 30:2)
Ocena rytmu
Asystolia lub niskonapięciowe VF, PEA
RKO 2 minuty (5 cykli 30:2)
Adrenalina 1 mg i.v.
Ocena rytmu - rytm uporządkowany
SPRAWDŹ TĘTNO
TĘTNO OBECNE
–powrót spontanicznego krążenia
LECZENIE PORESUSCYTACYJNE
CZĘSTO CZYNNOŚĆ
ELEKTRYCZNA BEZ TĘTNA
SPOWODOWANA JEST PRZEZ
POTENCJALNIE ODWRACALNE
PRZYCZYNY. DLA
ŁATWIEJSZEGO
ZAPAMIĘTANIA PODZIELONO
JE NA DWIE GRUPY: 4H I 4T:
Hipoksja. Zminimalizuj ryzyko hipoksji upewniając się, że płuca
pacjenta są adekwatnie wentylowane 100% tlenem. Sprawdź, czy
klatka piersiowa wystarczająco się unosi i osłuchaj obustronnie
szmery oddechowe. Sprawdź ostrożnie, czy rurka intubacyjna nie
została błędnie umieszczona w oskrzelu lub w przełyku.
Hipowolemia. Aktywność elektryczna bez tętna, powodowana
hypowolemią jest zwykle skutkiem krwotoku. Może ją poprzedzać
uraz, krwawienie z przewodu pokarmowego lub pękniecie tętniaka
aorty. Należy szybko przywrócić objętość śródnaczyniową, a
równocześnie operacyjnie zahamować krwawienie.
Hiperkaliemią, hipokaliema, hipokalcemia
Kwasice i inne zaburzenia metaboliczne wykrywa się za pomocą
testów lub wskazuje na nie wywiad zebrany od pacjenta, np.
niewydolność nerek. Znaczenie diagnostyczne może mieć 12-
odprowadzeniowe EKG. W przypadku hiperkaliemii, hipokalcemii i
nadużycia blokerów kanału wapniowego wskazana jest dożylna podaż
chlorku wapnia.
Hipotermia. Podejrzewaj hipotermię w każdym przypadku tonięcia;
używaj termometru o odpowiednim zakresie skali.
CZTERY H:
CZTERY T:
Odma prężna
Pierwotną przyczyną PEA może być odma prężna, powstała np. w
następstwie prób umieszczenia cewnika w żyle centralnej. Rozpoznanie
stawia się klinicznie. Odbarcz szybko odmę nakłuwając klatkę piersiową
igłą, a następnie załóż dren do klatki piersiowej.
Tamponada serca
Trudno rozpoznać tamponadę serca, ponieważ typowe objawy, jak
poszerzone żyły szyjne i hipotensja, są˛ zwykle przesłonięte przez samo
zatrzymanie krążenia. Zatrzymanie krążenia po penetrującym urazie
klatki piersiowej budzi mocne podejrzenie tamponady i stanowi
wskazanie do nakłucia worka osierdziowego albo torakotomii ratunkowej.
Toksykologia
Przypadkowe lub zamierzone zażycie toksycznej substancji lub środka
terapeutycznego, przy braku charakterystycznego wywiadu, można
wykryć wyłącznie za pomocą testów laboratoryjnych. Jeżeli są wskazania,
należy podać antidotum, ale w większości przypadków leczenie jest
objawowe.
Zatorowość płucna
Masywny zator tętnicy płucnej jest najczęstszą przyczyną mechanicznej
lub zatorowo-zakrzepowej przeszkody w krążeniu. Jeśli podejrzewasz, że
do zatrzymania krążenia doszło wskutek zatoru tętnicy płucnej, rozważ
natychmiastowe podanie leku trombolitycznego.
LECZENIE:
Leczenie PEA polega na zabiegach
reanimacyjnych i nie różni się od leczenia
asystolii. Defibrylacja nie jest efektywna w
leczeniu PEA i nie należy jej stosować. Podaje
się 1 mg adrenaliny co 3–5 minut, a jeśli
występuje bradykardia, to podaje się dodatkowo
3 mg atropiny, chociaż nie ma dowodów
naukowych na jej skuteczność. Rokowanie co do
przeżycia, podobnie jak w asystolii jest złe.
Poprawia je rozpoznanie i wdrożenie
skutecznego leczenia odwracalnej przyczyny
zatrzymania krążenia.