Czynności elektryczne
Czynności elektryczne
w mięśniach,
w mięśniach,
elektromiografia
elektromiografia
Czynności elektryczne w mięsniach
Czynności elektryczne w mięsniach
Komórki mięśni szkieletowych pozostające w
Komórki mięśni szkieletowych pozostające w
spoczynku są spolaryzowane, ich potencjał
spoczynku są spolaryzowane, ich potencjał
spoczynkowy wynosi około -85 mV w stosunku do
spoczynkowy wynosi około -85 mV w stosunku do
zewnetrznej powierzchni błony komórkowej.
zewnetrznej powierzchni błony komórkowej.
Potencjał czynnościowy który jest objawem
Potencjał czynnościowy który jest objawem
pobudzenia błony komórkowej zaczyna się
pobudzenia błony komórkowej zaczyna się
wcześniej niż skurcz. Potencjał ten jest zjawiskiem
wcześniej niż skurcz. Potencjał ten jest zjawiskiem
towarzyszącym pojedynczemu skurczowi włókien
towarzyszącym pojedynczemu skurczowi włókien
mięśniowych w odpowiedzi na jedno pobudzenie.
mięśniowych w odpowiedzi na jedno pobudzenie.
Depolaryzacja i odwrócenie potencjału są
Depolaryzacja i odwrócenie potencjału są
wynikiem szybkiego napływu jonów sodowych do
wynikiem szybkiego napływu jonów sodowych do
komórki.
komórki.
Czynności elektryczne w mięsniach
Czynności elektryczne w mięsniach
Dokomórkowy ruch ładunków dodatnich przez
Dokomórkowy ruch ładunków dodatnich przez
pobudzoną błonę, powoduje przesuwanie się
pobudzoną błonę, powoduje przesuwanie się
potencjału wewnątrz komórki w kierunku
potencjału wewnątrz komórki w kierunku
dodatnim, a na zewnątrz w kierunku ujemnym
dodatnim, a na zewnątrz w kierunku ujemnym
(odwrotnie niż w stanie spoczynku).
(odwrotnie niż w stanie spoczynku).
Tak więc miejsce pobudzone staje się
Tak więc miejsce pobudzone staje się
elektrycznie ujemne w stosunku do miejsc
elektrycznie ujemne w stosunku do miejsc
leżących na powierzchni nie pobudzonych
leżących na powierzchni nie pobudzonych
odcinków błony. W wyniku tego w środowisku
odcinków błony. W wyniku tego w środowisku
przewodzącym prąd elektryczny, jakim jest
przewodzącym prąd elektryczny, jakim jest
tkanka, powstaje różnica potencjałów, a więc
tkanka, powstaje różnica potencjałów, a więc
siła elektromotoryczna.
siła elektromotoryczna.
Czynności elektryczne w mięsniach
Czynności elektryczne w mięsniach
Ta różnica potencjałów powoduje, że wokół
Ta różnica potencjałów powoduje, że wokół
pobudzonej komórki mięśniowej powstaje
pobudzonej komórki mięśniowej powstaje
pole elektryczne.
pole elektryczne.
Zmienny rozkład potencjałów tego pola może
Zmienny rozkład potencjałów tego pola może
być rejestrowany za pomocą ustawionych w
być rejestrowany za pomocą ustawionych w
nim elektrod połączonych z odpowiednią
nim elektrod połączonych z odpowiednią
aparaturą rejestrującą.
aparaturą rejestrującą.
Elektromiografia
Elektromiografia
Podczas badania elektromiograficznego
Podczas badania elektromiograficznego
stosuje się albo elektrody powierzchniowe,
stosuje się albo elektrody powierzchniowe,
które umieszcza się na skórze nad mięśniem,
które umieszcza się na skórze nad mięśniem,
albo elektrody igłowe, które wkłuwa się w
albo elektrody igłowe, które wkłuwa się w
mięsień. Można też, co rzadko się wykonuje,
mięsień. Można też, co rzadko się wykonuje,
wkłuć się w pojedyncze włókno, czyli
wkłuć się w pojedyncze włókno, czyli
komórkę mięśniową. U osób zdrowych,
komórkę mięśniową. U osób zdrowych,
pozostających w spoczynku, aparatura
pozostających w spoczynku, aparatura
rejestruje ciszę elektryczną, co oznacza, że
rejestruje ciszę elektryczną, co oznacza, że
nie występują żadne zjawiska elektryczne.
nie występują żadne zjawiska elektryczne.
Wystarczy jednak lekki skurcz, żeby odebrać
Wystarczy jednak lekki skurcz, żeby odebrać
tzw. potencjał jednostki ruchowej.
tzw. potencjał jednostki ruchowej.
Elektromiografia
Elektromiografia
W zależności od rodzaju rejestrowanych
W zależności od rodzaju rejestrowanych
potencjałów można dociec, jak działają
potencjałów można dociec, jak działają
poszczególne elementy badanego
poszczególne elementy badanego
układu. W miarę zwiększania siły skurczu
układu. W miarę zwiększania siły skurczu
pojawia się coraz więcej potencjałów z
pojawia się coraz więcej potencjałów z
różnych jednostek ruchowych. Przy
różnych jednostek ruchowych. Przy
maksymalnym wysiłku powstaje tzw.
maksymalnym wysiłku powstaje tzw.
zapis interferencyjny, w którym nie
zapis interferencyjny, w którym nie
można już rozróżnić pojedynczych
można już rozróżnić pojedynczych
potencjałów.
potencjałów.
Elektromiografia
Elektromiografia
Na dole zapis z pojedynczej jednostki ruchowej
występujący przy lekkim skurczu mięśnia, a u góry tzw.
zapis interferencyjny, w którym nie można odróżnić
pojedynczych potencjałów, występujący przy maksymalnej
sile skurczu
Elektromiografia
Elektromiografia
Lekarz przeprowadzający badanie
Lekarz przeprowadzający badanie
najpierw musi wytypować właściwe
najpierw musi wytypować właściwe
mięśnie do zdiagnozowania
mięśnie do zdiagnozowania
obserwowanych nieprawidłowości, musi
obserwowanych nieprawidłowości, musi
też ustalić, jaka jest maksymalna siła
też ustalić, jaka jest maksymalna siła
skurczu dla konkretnej osoby. Dopiero
skurczu dla konkretnej osoby. Dopiero
potem rozpoczyna właściwe badanie, w
potem rozpoczyna właściwe badanie, w
trakcie którego wkłuwa elektrody w
trakcie którego wkłuwa elektrody w
różne punkty mięśnia (jest od 20 do 30).
różne punkty mięśnia (jest od 20 do 30).
Elektromiografia
Elektromiografia
Wiele jest też parametrów, na które musi
Wiele jest też parametrów, na które musi
zwracać uwagę. Obserwuje więc
zwracać uwagę. Obserwuje więc
aktywność elektryczną w trakcie
aktywność elektryczną w trakcie
spoczynku, sposób narastania liczby
spoczynku, sposób narastania liczby
potencjałów w miarę zwiększania się
potencjałów w miarę zwiększania się
wysiłku, przy jakim wysiłku pojawia się
wysiłku, przy jakim wysiłku pojawia się
zapis interferencyjny, wreszcie
zapis interferencyjny, wreszcie
charakterystykę impulsu - jego kształt,
charakterystykę impulsu - jego kształt,
czas trwania, amplitudę, częstotliwość
czas trwania, amplitudę, częstotliwość
wyładowań.
wyładowań.
Elektromiografia
Elektromiografia
Elektromiografię w codziennej pracy wykorzystują
Elektromiografię w codziennej pracy wykorzystują
lekarze ortopedzi, reumatolodzy, rehabilitanci,
lekarze ortopedzi, reumatolodzy, rehabilitanci,
najważniejszy jednak polem zastosowań tej
najważniejszy jednak polem zastosowań tej
metody diagnostycznej są choroby nerwowo-
metody diagnostycznej są choroby nerwowo-
mięśniowe. EMG pozwala zbadać stan unerwienia
mięśniowe. EMG pozwala zbadać stan unerwienia
mięśnia, dostarcza dowodów odnerwienia, potrafi
mięśnia, dostarcza dowodów odnerwienia, potrafi
wychwycić procesy związane z odbudowywaniem
wychwycić procesy związane z odbudowywaniem
uszkodzonego unerwienia, wskazuje na stopień
uszkodzonego unerwienia, wskazuje na stopień
uszkodzenia mięśnia i nerwu. Generalnie można
uszkodzenia mięśnia i nerwu. Generalnie można
powiedzieć, że badanie daje odpowiedź na
powiedzieć, że badanie daje odpowiedź na
pytanie, czy obserwowane objawy chorobowe
pytanie, czy obserwowane objawy chorobowe
wynikają z uszkodzenia w ośrodkowym układzie
wynikają z uszkodzenia w ośrodkowym układzie
nerwowym, uszkodzenia nerwów obwodowych czy
nerwowym, uszkodzenia nerwów obwodowych czy
też samego mięśnia.
też samego mięśnia.