HOLDING TIME
–
METODA
WYMUSZONEGO
KONTAKTU
1)
Metoda wymuszonego kontaktu
została opracowana i wprowadzona
przez Marthe Welch w USA, w
1983r. na podst. jej własnych
doświadczeń w pracy z dziećmi
zaburzonymi emocjonalnie.
2) Przytulanie (holding) to coś
więcej nawet niż dotyk czy nawet
uściskanie – jest to bardzo
intensywne fizyczne i emocjonalne
doświadczenie.
„Metoda opiera się na założeniu, że
przyczyną autyzmu jest brak
poczucia bezpieczeństwa dziecka
w jego relacji z matką”
(K. J. Zabłocki, „Autyzm”, Płock 2002).
Terapia ma na celu odbudowanie
prawidłowego kontaktu fizycznego matki z
dzieckiem. Dziecko autystyczne unika
fizycznego kontaktu, panicznie się go boi.
Dziecko ucieka, płacze, reaguje krzykiem na
próby dotykania, przytulania, noszenia na
rękach.
Holding jest jedyną metodą terapeutyczną,
która ma wymuszony charakter. Na początku
sesja terapeutyczna wygląda na bardzo
agresywną. Prowadzona regularnie daje
pozytywne efekty terapeutyczne.
M. Welch na podstawie swoich
doświadczeń wyróżniła trzy
fazy reakcji rodzica i dziecka w
trakcie sesji:
1) Faza pierwsza – konfrontacja;
2) Faza druga – odrzucenia;
3) Faza trzecia - rozwiązania:
Faza pierwsza – konfrontacja:
Matka siedzi w wygodnym miejscu z podparciem pod plecami-
koc, poduszka. Niezbędny jest komfort, odizolowanie od
wszystkiego co dzieje się w domu. Przed terapią należy dziecko
nakarmić, umożliwić skorzystanie z toalety. Konieczne jest to,
bowiem pierwsze sesje mogą trwać bardzo długo i nie można
pozwolić sobie na ich przerwanie.
Matka siedzi, trzymając dziecko na kolanach- twarzą w twarz.
Dziecko obejmuje ją w pasie nogami. Ręce dziecka pod
ramionami matki obejmują ją. W ten sposób nie dopuszcza się
do prób ucieczki, wyrywania się, bicia. Swoimi dłońmi matka
trzyma głowę dziecka.
Dopuszczalny jest udział w sesji drugiej osoby. Na przykład
ojciec, może siedzieć za matką nieco z tyłu i obejmując ją
przytrzymuje również ręce dziecka.
Faza druga - odrzucenia:
Dziecko może protestować, może
próbować odwrócić się, uciekać wzrokiem, w
różny sposób chcieć wyzwolić się z tej sytuacji.
Mama używa swej siły fizycznej by wzmacniać
cielesny kontakt i przeciwdziałać ucieczce
dziecka. Absolutnie nie należy dopuścić do tego,
by dziecko mogło realizować jakiekolwiek
działania agresywne fizycznie (np. gryzienie,
drapanie, szarpanie za włosy itp.). Matka musi
powiedzieć dziecku, że nie wolno jej krzywdzić i
siłą przytulenia powstrzymywać je przed tym.
Jeśli matka przetrzyma fazę odrzucenia i nie
pozwoli dziecku uciec, dochodzi do uspokojenia
się malucha.
Faza trzecia - rozwiązania:
Walka, zmagania i płacz ustępują miejsca
intensywnej bliskości – fizycznej, dotykowej i
słownej. Dziecko zazwyczaj zaczyna badawczo
dotykać twarz matki, wtulać się w nią, ocierać jej
łzy, mówić “kocham Cię, nie martw się już”.
Matka i dziecko uczą się podczas holdingu
swobodnego wyrażania wszystkich uczuć i emocji
– zarówno tych pozytywnych, jak i negatywnych –
bez poczucia winy, lęku czy wstydu. Uczą się
przetrzymywać gniew drugiej osoby. Dziecko uczy
się, że nie musi już demonstrować ich napadami
złości.
Terapia Holding Time łączy dwa
elementy, które przynoszą
bardzo dobre efekty:
bliski kontakt fizyczny z dzieckiem;
uczenie je otwartego (ale nie
krzywdzącego innych) wyrażania własnych
emocji;
Dlatego powinniśmy przytulać dziecko jak
najczęściej i nauczyć je mówienia:
„jestem na ciebie zły, ponieważ…”,
„czuję wściekłość, bo…”,
„bardzo mi smutno, gdyż…”,
U podstaw tej terapii leży przekonanie, że
dziecko rozwija się prawidłowo, gdy istnieje
bezpieczny i bliski związek między nim a matką.
Gdy istnieje porozumienie, które rozwija się
poprzez słowa, mimikę, gesty i dotyk.
Jest to świetna terapia dla dzieci, u których
występują pewne nieprawidłowości w rozwoju –
agresja, chwiejność emocjonalna, niegrzeczne i
antyspołeczne zachowania, jąkanie się, problemy
ze snem.
Terapia wymuszonego kontaktu musi być
prowadzona regularnie. Trudno określić jak
długo. Pożądany wynik zależy bowiem od wielu
czynników : głębokości zaburzeń, konsekwencji
matki, kompetencji terapeuty,. Zazwyczaj terapia
trwa wiele lat. Często zdarza się, że matki nie
wytrzymując napięć emocjonalnych, rezygnują z
niej.
Holding jest metodą bezpieczną, nie ma żadnych
przeciwwskazań co do jej stosowania.
Biofeedback
" Od naszego mózgu oczekuje się
rzeczy niezwykłych, ale tak naprawdę
on sam już jest niezwykły. Ludzie
wykorzystują bardzo niewielką
cząstkę jego możliwości. Za pomocą
biofeedbacku właśnie uczymy się
używać własnego umysłu. "
Drn.med. Michaela Pakszys, dla Priority Pass
Nazwa:
Bio (biologiczny) + Feedback (sprzężenie
zwrotne) =
biologiczne sprzężenie zwrotne
Biofeedback, biologiczne sprzężenie
zwrotne – dostarczanie człowiekowi informacji
zwrotnej („feedback”) o zmianach jego stanu
fizjologicznego.
Jest to także metoda pozwalająca kontrolować
procesy zachodzące w organizmie. Uczy
panowania nad własnymi reakcjami, pomaga
odpowiednio relaksować się, a tym samym radzić
sobie nawet w najbardziej ekstremalnych
warunkach.
Informacje przekazywane
są w formie:
wizualnej - np. podczas pogłębiania
koncentracji na ekranie monitora
powiększa się piłka lub samolot leci
wyżej, w chwilach rozproszenia piłka
znika, natomiast samolot obniża lot,
akustycznej - przyjemny dźwięk przy
„sukcesie”, nieprzyjemny przy „porażce”,
Przewagą biofeedbacku jest to, że jest to
metoda całkowicie bezpieczna. Uczy panowania
nad własnymi reakcjami a tym samym radzić sobie
nawet w najbardziej ekstremalnych warunkach.
Rodzaje biofeedback:
Istnieje całe mnóstwo odmian biofeedback, w
zależności od tego, jaki parametr fizjologiczny chcemy
monitorować i kształtować. Najbardziej znane to:
a) Biofeedback GSR (oporności skóry),
b) Biofeedback temperaturowy(temperatury);
c) Biofeedback oddechowy (oddechu);
d) Biofeedback EMG (mięśni);
e) Biofeedback EEG (czynności bioelektrycznej mózgu);
Biofeedback GSR (oporności skóry) -mierzy
elektryczne przewodzenie skóry, które zmienia się w
zależności od ogólnego pobudzenia współczulnego układu
nerwowego. Elektrody montuje się na opuszkach palców.
Wykres GSR ma największy zasięg i jest najbardziej
czułym pomiarem ze wszystkich rodzajów biofeedbacku,
Biofeedback temperaturowy (temperatury ) -
temperatura skóry zależy, oprócz czynników
zewnętrznych, również od stanu psychicznego człowieka.
Czujnik temperatury (termistor) zakłada się na opuszkę
palca. Celem treningu jest osiągnięcie wyższej
temperatury niż aktualna u danego pacjenta,
Biofeedback oddechowy (oddechu) – aparat do
biofeedbacku składa się z czujnika rytmu i długości
wydechów. Wyniki pokazywane są za pomocą krzywej
audiowizualnej,
Biofeedback EMG (mięśni) – punktem wyjścia jest założenie,
że napięcie mięśniowe (mierzone w mikrowoltach) wskazuje na
stres. Sesja biofeedbacku polega na tym, że urządzenie
wychwytuje elektryczne sygnały w mięśniach, typowo w mięśniach
ramienia i czaszki, a następnie przekłada je na formę zrozumiałą
dla pacjenta, np. żarówka błyska lub włącza się sygnał dźwiękowy,
gdy mięsień się napina,
Biofeedback EEG (czynności bioelektrycznej mózgu) –
wykorzystuje właściwość, że mózg ludzki w ramach swojej
aktywności wytwarza różne zakresy fal elektromagnetycznych,
charakterystycznych dla różnych rodzajów tej aktywności.
Elektrody podłączane w różnych miejscach na skórze czaszki i
uszach zbierają dane o występowaniu poszczególnych pasm fal,
oprogramowanie zamienia te informacje w zrozumiały dla pacjenta
obraz. Pacjent ma tak sterować aktywnością swojego mózgu, aby
np. widziany na ekranie samochód wyścigowy przyśpieszył,
WSKAZANIA DO TRENINGÓW EEG BIOFEEDBACK:
EEG Biofeedback polecany jest wszystkim, niezależnie
od wieku, zdrowym i aktywnym
oraz posiadającym pewne deficyty. A także:
a)wszystkim uczącym się, zdającym egzaminy, chcącym zwiększyć
efektywność uczenia się (studenci, maturzyści, gimnazjaliści);
b) osobom narażonym na stres, pracującym pod presją czasu,
przeciążonych pracą;
c)osobom występującym publicznie, aktorom, artystom;
d) w celu skrócenia czasu reakcji tym, którzy tego potrzebują
m.in. sportowcy, piloci, kierowcy;
e)cierpiącym na bezsenność;
f) jako kuracja wspomagająca uwolnienie od uzależnień: od
alkoholu, jedzenia, leków, narkotyków itp.;
BIOFEEDBACK DLA DOROSŁYCH:
- problemy z pamięcią i
koncentracją,
- problemy z planowaniem
i skupieniem,
- mała odporność na stres,
- padaczka,
- zaburzenia samooceny,
depresja, zaburzenia
lękowe,
- zaburzenia
przyjmowania pokarmów
bulimia i anoreksja,
- uzależnienia (alkoholizm,
narkomania, hazard,)
- treningi wskazane są
również dla osób
zdrowych, których praca
wymaga skupienia,
szybkich, prawidłowych
decyzji lub gdy powoduje
długotrwały stres,
BIOFEEDBACK DLA
DZIECI:
- zwiększenie szybkości i
objętości przyswajania
materiału,
- zaburzenia pamięci i
koncentracji uwagi,
- poprawa szybkości uczenia
się,
- nadpobudliwość
psychoruchowa (adhd),
- problemy szkolne,
- dysleksja, dysortografia,
autyzm,
- trema,
- reakcje stresowe, agresja,
- chęć poprawy wyników w
dziedzinach wymagających
koncentracji (sport, muzyka,
nauka języków obcych),
- niepełnosprawność
intelektualna,
- jąkanie,
- zaburzenie rozwoju mowy,
Biofeedbck a dziecko z dysleksja:
Dysleksja to specyficzne trudności w
czytaniu i pisaniu u dzieci.
Zdiagnozowana na wczesnym etapie może
zostać skutecznie zniwelowana.
W przypadku dziecka z rozpoznanymi
symptomami
dysleksji trening trwa od 40 do 60 sesji,
Efekty jakie
daje zastosowanie biofeedbacku to przede
wszystkim lepsza pamięć i koncentracja.
Nauczyciele i rodzice zauważają jeszcze
inne efekty. A są to:
Dzieci stają się bardziej aktywne;
Zaczynają rozumieć czytany tekst;
Nie rozpraszają się;
Pamiętają co jest zadane;
Robią mniej błędów;
Nie marudzą przy odrabianiu lekcji;
Znajdują kilka sposobów na rozwiązanie
jednego zadania;
JAK WYGLĄDA PIERWSZE SPOTKANIE?
1) Czas trwania jednego treningu to 30-60 minut, 2-3 razy w tygodniu.
Między treningami nie może wystąpić przerwa dłuższa niż 10 dni .
Rundy trwają po 3-minuty, po każdej z nich jest przerwa 20 -
sekundowa. Pacjent ma do dyspozycji monitor na którym śledzi grę .
Jeżeli ćwiczy przy oczach otwartych przerwa odbywa się przy oczach
zamkniętych ,
2) Terapia trwa w zależności od zaburzenia , najczęściej efekty są
widoczne po 10 treningach u dzieci zdrowych , 20 treningach – u
dzieci z zaburzeniami uczenia się, zachowania, zaburzeniach mowy, 40
treningach i więcej w autyzmie, depresji, tikach, padaczce, porażeniu
mózgowym, niepełnosprawności intelektualnej,
3) Przed terapią terapeuta ma obowiązek założyć pacjentowi kartę, w
której znajduje się wywiad z rodzicami, wszystkie dane pacjenta, zeszyt
obserwacji pacjenta podczas badania, u dzieci z niepełnosprawnością
intelektualna orzeczenie Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej,
Literatura:
I.
T.Gałkowski, „Dziecko
autystyczne w środowisku
rodzinnym i szkolnym”, Warszawa
1995;
II.
K. J. Zabłocki, „Autyzm”, Płock
2002;
III.
Smyk K.K., „Terapia
neurofeedback”, Lublin 2008;
Dziękujemy za
uwagę !