Antagoniści kanału

wapniowego

Justyna Korfanty

Emilia Leonowicz

Agnieszka Pawlak

Aleksander Kuś

Konrad Misa

Rola Ca++

Ca++ w komórce

• Skurcz komórek kurczliwych
• Powstanie i przewodzenie

potencjałów czynnościowych w
układzie przewodzącym serca

• Endocytoza i egzocytoza w

neuronach

Kanały wapniowe

• zależne od potencjału (

kanał L)

Trzy różne miejsca wiązania specyficzne dla

poszczególnych grup

antagonistów kanałów wapniowych

Wrażliwe na niskie stężenia antagonistów kanałów

Ca++

• zależne od receptorów

ligand:

neuroprzekaźniki oraz niektóre hormony

Wrażliwe na wysokie stężenia antagonistów kanałów

Ca++

Antagoniści kanału Ca++

• Hamowanie napływu jonów Ca++

do cytosolu

poprzez wpływ na kanały wapniowe zależne

od potencjału oraz receptorów

•

Blokowanie pre- i postsynaptycznych receptorów alfa-
adrenergicznych

• Pobudzenie białek kurczliwych

Antagoniści kanału Ca++

działanie na naczynia krwionośne

•Silne rozszerzenie mięsni gładkich drobnych

tętniczek oporowych szczególnie w :

trzewiach , mięśniach szkieletowych, mózgu, naczyniach wieńcowych

Efekt:

↓ BP,
↓obciążenia następczego serca,
↓ ciśnienia późnorozkurczowego,
korzystny wpływ na ukrwienie serca, OUN i nerek,
↑GFR

↑ napięcia układu współczulnego (odruch z baroreceptorów)
↑ARO
tachykardia

Antagoniści kanału Ca++

działanie na serce

↓ częstość rytmu serca
↓ przewodzenie przedsionkowo-

komorowe

↓ siły skurczu mięśnia sercowego

Działanie przeciwarytmiczne
Zmniejszenie zużycia tlenu przez

kardiomiocyty

Antagoniści kanału Ca++

w chorobie niedokrwiennej serca

Zmniejszenie zapotrzebowania i

zużycia tlenu przez kardiomiocyty:

• zmniejszenie obciążenia następczego

serca

• efekt inotropowy ujemny
• efekt chronotropowy ujemny
• efekt dromotropowy ujemny

Antagoniści kanału Ca++

w chorobie niedokrwiennej serca

Zwiększenie podaży tlenu do

kardiomiocytów:

• zmniejszenie ciśnienia

późnorozkurczowego

• rozszerzenie drobnych naczyń

wieńcowych

Antagoniści kanału Ca++

w chorobie niedokrwiennej serca

Spowolnienie progresji miażdżycy:

• zmniejszenie gromadzenia się

cholesterolu, triglicerydów oraz
wapnia w ścianach naczyń tętniczych

• hamowanie agregacji płytek

Antagoniści kanału Ca++

w chorobie niedokrwiennej serca

• ↓ nasilenie objawów
• ↓ niedokrwienie
• Nie poprawiają rokowania (≠ ASA,

statyn, ACEI, β-adrenolityków)

• Bezpieczne i skuteczne w stabilnej

dławicy piersiowej

PODZIAŁ LEKÓW

BLOKUJĄCYCH

KANAŁY WAPNIOWE

INHIBITORY KANAŁÓW

WAPNIOWYCH



Pochodne
benzotiazepiny

DILTIAZEM



Pochodne
papaweryny

WERAPAMIL
GALLOPAMIL



Pochodne

1,4-dihydropirydyny

NIFEDIPINA

AMLODIPINA

NIMODIPINA



Difenyloalkiloami

ny

CINNARIZYNA

FLUNARIZYNA

PIMOZYD

GENERACJE

I GENERACJA:

• NIFEDIPINA
• NIKARDIPINA

•

Krótkie działanie

•

Zwiększanie śmiertelności

•

Stosowane podjęzykowo (10mg)

GENERACJE (2)

IIa GENERACJA:

NIFEDIPINA RETARD (30 lub 60mg

/dobę)

NIKARDIPINA RETARD (20 lub 30mg

/dobę)

FELODIPINA (5-10 mg /dobę)

GENERACJE (3)

IIb GENERACJA:

ISRADIPINA (2,5 – 5 mg /dobę)

NITRENDIPINA (10 – 20 mg /dobę)

- Pochodne dihydropirydyny

- Duża wybiórczość względem naczyń

- Długie działanie

- Słabsze objawy niepożądane

GENERACJE (4)

III GENERACJA:

- Pochodne dihydropirydyny

- Bardzo duża wybiórczość wobec

naczyń

- Długi okres półtrwania

- Nie pobudzają układu

adrenergicznego

ani mięśnia sercowego

- Rzadkie objawy niepożądane

GENERACJE (5)

III GENERACJA:

AMLODIPINA (5-10 mg/dobę)

LACIDIPINA (2-4 mg/dobę)

DZIAŁANIE NA KANAŁY

WAPNIOWE

• SWOISTE



Fenyloalkiloaminy



Dihydropirydyny



Benzotiazepiny

• NIESWOISTE



Związki mogące
blokować różne
rodzaje kanałów
oraz wykazywać
wpływ na funkcje
biologiczne innych
substancji.

LEKI SWOISTE

•1) FENYLOALKILOAMINY

• -Werapamil
• - Gallopamil
• - Tiapamil
• - Anipamil
• - Emopamil
• - Falipamil

LEKI SWOISTE

•2) DIHYDROPIRYDYNY

• - Nifedipina
• - Nitrendipina
• - Amlodipina
• - Felodipina
• - Isradipina
• - Nikardipina
• - Nimodipina
• - Nisoldipina

LEKI SWOISTE

•3) BENZOTIAZEPINY

• Diltiazem
• Klentiazem

LEKI NIESWOISTE

•FENDILINA
•BEPRIDIL

- Leczenie choroby niedokrwiennej serca

•CINNARIZYNA
•FLUNARIZYNA

- Leczenie zaburzeń krążenia mózgowego,
zespole Raynauda, chromaniu przestankowym
i zapobieganiu napadom migreny.

• Silne działanie na naczynia wieńcowe
• Zwiększenie przepływu wieńcowego
• Obniżenie ciśnienia tętniczego
• Zmniejszenie obciążenia następczego LK
• Bezpośrednie działanie na węzeł zatokowy

• Zastosowanie: najczęściej w chorobie
niedokrwiennej serca, rzadziej – NT i

migrenie

DILTIAZEM

Przeciwwskazania:
• Hipotonia
• Zespół Wolffa – Parkinsona – White'a
• Blok przedsionkowo komorowy
• Laktacja

Działania niepożądane:
• Odczyny alergiczne
• Hipotonia
• Bradykardia
• Przerost dziąseł

DILTIAZEM

• Działanie na serce – słabsze od

werapamilu

• Działanie na naczynia krwionośne –

słabsze od nifedipiny i jej analogów

• 30 – 90 mg co 8 h p.o.
• 12,5 – 25 mg i.v. W stanach nagłych
• nie więcej niż 180 mg / dobę

DILTIAZEM

DILTIAZEM

Pochodna

fenyloalkiloaminy

WERAPAMIL



Naczynia tętnicze – słabo



Naczynia żylne – brak wpływu



Serce – b. silnie

działanie: dromotropowe(-)
inotropowe(-)
chronotropowe(-)
IV grupa leków p-arytmicznych



Słabe działanie miejscowo znieczulające

farmakokinetyka



Wchłania się prawie całkowicie z p.p. ale efekt pierwszego
przejścia–biodostępność 25%



Z białkami osocza 90%



Wydalany w postaci metabolitów

mocz 70%
kał 13%



T1/2 = 3-7h



Przenika przez łożysko i do mleka matki!



Podawanie doustne/dożylne

Wskazania



Choroba niedokrwienna serca,
zwłaszcza dławica Prinzmetala



Nadkomorowe zaburzenia rytmu



Kardiomiopatia przerostowa



Nadciśnienie tętnicze



Nadciśnienie płucne



Ciąża – zagrożenie porodem
przedwczesnym (tokoliza)

Przeciwwskazania



Ciężka niewydolność krążenia



Zespół WPW



Niedociśnienie tętnicze



Bradykardia



Wstrząs kardiogenny



Częstoskurcz komorowy



Blok p-k II i III st.



Ciąża – kategoria C



Karmienie piersią

Działania niepożądane



Niedociśnienie tętnicze



Bloki p-k



Obrzęk płuc



Częstoskurcz komorowy



Ból brzucha, nudności



Zaparcie



Uszkodzenie wątroby (obowiązkowa
kontrola czynności)

Pochodne 1,4 –

dihydropirydyny

I generacji

II generacji

III generacji

Nifedypina

Nifedypina SR
Nitrendypina
Nisoldipina
Nikardypina

(SR)
Felodipina (ER)
Isradypina
Nimodypina

Amlodipina
Lacidipina

(Na podstawie s.568 Kostowskiego tom
2)

Nifedypina

Farmakokinetyka

• Biodostępność: 40-70%
• Wiązanie z białkami: >90%
• Początek działania (p.o.): 30-60 min
• Biologiczny okres półtrwania: 3-5h
• Nieaktywne metabolity wydalane głównie z

moczem

Nifedypina

Działanie

• Silny i gwałtowny rozkurcz naczyń tętniczych

powodujący znaczące i gwałtowne obniżenie

ciśnienia krwi (nie wpływa na łożysko żylne)

• Niewielki bezpośredni ujemny wpływ inotropowy i

chronotropowy w porównaniu z werapamilem czy

diltiazemem

• Aktywacja odruchu z baroreceptorów, czyli

aktywacja układu współczulnego, co prowadzi do

tachykardii i zwiększenia siły skurczu (pośredni

dodatni efekt inotropowy)

Nifedypina

Wskazania

• ChNS → formy o przedłużonym

działaniu

• Angina Prinzmetala
• NT

-

izolowane nadciśnienie skurczowe u osób starszych

- NT u osób z chorobą naczyń obwodowych/astmą

• Choroba Raynauda
• Achalazja przełyku
• Tokoliza
• Nadciśnienie płucne

Nifedypina

Przeciwwskazania

• Hipotonia, wstrząs
• NYHA III/IV
• Niestabilna ChNS, świeży zawał
• Zwężenie aorty
• Ciąża, karmienie piersią

Nifedypina

Objawy niepożądane

• Bóle i zawroty głowy

• Zaczerwienienie twarzy

• Obrzęki wokół kostek

• Uderzenia gorąca

• Nudności

• Hopotensja, wzrost HR

• Zaparcia

• Kaszel świszczący oddech

• Zespół podkradania

• Obrzęk płuc

Amlodypina

Farmakokinetyka

• Biodostępność:

70 - 90 %

• Wiązanie z białkami: 97 – 99 %

• Długi osoczowy okres półtrwania:

30 - 50

h

Amlodypina vs nifedypina

↑ naczyniowybiórczość, ↓ wpływ na

serce
↑ T1/2 (ok. 10 x)
↓ ↓ aktywacja współczulna
↓ ↓ obj. niepożądanych (np. nagłe

spadki BP)

↑ naczyniowybiórczość, ↓ wpływ na

serce
↑ T1/2 (ok. 10 x)
↓ ↓ aktywacja współczulna
↓ ↓ obj. niepożądanych (np. nagłe

spadki BP)

Amlodypina

Wskazania
• Stabilna ChNS
• Angina Prinzmetala
• NT umiarkowane i łagodne

Przeciwwskazania
• Niewyrównana niewydolność wątroby
• Okres karmienia piersią

• NYHA IV, znaczna koarktacja aorty, ciąża

Amlodypina

Najczęstsze działania niepożądane:

• Zaczerwienienie twarzy

• Ból głowy

• Obrzęk stóp

Amlodypina

Interakcje

• Nie popijać sokiem grejpfrutowym

• ↓ dawkę: flukonazol, itrakonazol, ketokonazol, sakwinawir,

rytonawir

• Ryfampicyna ↓ działanie przeciwnadciśnieniowe

• Terapia skojarzona: diuretyki tiazydowe, ACEI, β-

adrenolityki, nitrogliceryna

Amlodypina vs

werapamil/diltiazem

• ↑ naczyniowybiórczość (rozkurcz tętniczek

obwodowych)

• α-antagonizm

• Natriureza

• ↓ insulinowrażliwość

• ↓ działanie ino- i dromotropowoujemne

• Można łączyć z β-blokerami

Dziękujemy