ZASTOSOWANIE OZONOTERAPII W
ZWALCZANIU ZAKAŻEŃ JAMY USTNEJ
Justyna Kulczycka i Karolina Szczepańska GRUPA 5C
Wiadomości ogólne dotyczące ozonu:
Gaz
Alotropowa odmiana tlenu
Zbudowany z 3 atomów tlenu
Niepalny
Nietrwały t
1/2
= 10min
Charakterystyczny zapach (1:600)
Jasnobłękitna barwa
Dobrze rozpuszczalny w wodzie
Natura:
Ozon, w warunkach naturalnych
powstaje w wyniku fotooksydacji
tlenu cząsteczkowego pod
wpływem wyładowań
elektrycznych i promieniowania
elektrycznego.
W stanie wolnym występuje w
atmosferze (głównie stratosferze)
na wysokości 10- 50 km
To skuteczny i naturalny filtr dla
promieni ultrafioletowych,
szczególnie dla
wysokoenergetycznego UVC i UVB
Mechanizm działania ozonu:
Ozon charakteryzuje się silnymi
właściwościami:
BAKTERIOBÓJCZYMI,
GRZYBOBÓJCZYMI i WIRUSOBÓJCZYMI
Posiada także wysoką aktywność
chemiczną ponieważ posiada bardzo
wysoki potencjał oksydo- redukcyjny
prowadzący do zniszczenia większości
struktur enzymatycznych
mikroorganizmów.
Mechanizm działania ozonu:
Wirusy- dezaktywacja reprodukcji,
działanie ozonu na WNKT w otoczkach
Wirusy- dezaktywacja reprodukcji,
działanie ozonu na WNKT w otoczkach
Prokariota- łączenie ozonu z cysteiną,
metioniną i histydyną bakterii, niszczenie
ścian komórkowych i ustanie procesów
życiowych
Prokariota- łączenie ozonu z cysteiną,
metioniną i histydyną bakterii, niszczenie
ścian komórkowych i ustanie procesów
życiowych
Eukarciota- negatywna działanie ozonu
związane z obecnością cholesterolu w
strukturze błon komórkowych
Eukarciota- negatywna działanie ozonu
związane z obecnością cholesterolu w
strukturze błon komórkowych
Tkanki jamy ustnej są ozonochłonne,
dzięki temu długo po zakończeniu
terapii ozonowo- tlenowej pozostają
zabezpieczone przed procesami
patologicznymi
Dochodzi do aktywacji systemu
immunologicznego
Pobudzone zostaje mikrokrążenie
Zwiększa się utlenowanie tkanek i
poprawa metabolizmu komórkowego
Mechanizm działania w
jamie ustnej:
Ozon w medycynie:
Po raz pierwszy został zastosowany przez Carla Lendlera w
1870r do oczyszczania krwi
Ozon do celów medycznych stosowany jest w formie
mieszaniny ozonowo- tlenowej o max. stężeniu ozonu 5% a
tlenu 95%
Nie może być stosowany bezpośrednio w formie wziewnej z
uwagi na silne działanie utleniające. W bezpośrednim
kontakcie z tkankami wywiera efekt toksyczny (np.
obumieranie kom nabłonka płuc)
Terapeutyczne stężenie ozonu: 1- 100 µg/ml
Zastosowanie ozonu w
medycynie:
Dezynfekcja ran
Leczenie chorób wirusowych i bakteryjnych
Pobudzanie układu immunologicznego
szczególnie u pacjentów z obniżoną
odpornością
Stymulator krążenia
Metody podawania ozonu:
Ozonowanie krwi
Podawania mieszaniny
ozonowo- tlenowej do jam ciała,
do płynu mózgowo-
rdzeniowego, domięśniowo,
podskórnie, doodbytniczo
Przymoczki nawilżone
naozonowanym roztworem
wodnym lub oleistym
Maść ozonowa
OZON W STOMATOLOGII
W stomatologii
wykorzystywana jest tzw.
ozonowo – tlenowa terapia
niskich stężeń
, podczas której
dochodzi do maksymalnego i
radykalnego działania
antyseptycznego ozonu.
Wskazania do zastosowania terapii
ozonem:
1)
Profilaktyka i leczenie próchnicy zębów mlecznych i stałych, w
szczególności zmian początkowych
2)
Choroby infekcyjne błony śluzowej jamy ustnej (stosowanie
przymoczek nawilżonych naozonowanym roztworem wodnym
lub oleistym, a także maści ozonowej)
3)
Choroby przyzębia brzeżnego
4)
Odkażanie kanałów korzeniowych w leczeniu
endodontycznym
5)
Zwiększona wrażliwość zębiny i zapobieganie zwiększonej
wrażliwości pozabiegowej
6)
Wybielanie zębów
7)
Protetyka (filary), chirurgia stomatologiczna, ortodoncja i
zabiegi implantologiczne (odkażanie pola zabiegowego)
Przeciwskazania do stosowania terapii
ozonem:
1)
Próchnica trudno dostępnych
miejsc , zmian ukrytych, głębokich
ubytków próchnicowych
osłoniętych nawisami szkliwa, a
także próchnica gdzie zębina
próchnicowa przekracza 2mm.
2)
Rozległe zmiany
okołowierzchołkowe ( zagrożenie
odmą podskórną)
3)
Kanały korzeniowe kontaktujące
się ze światłem zatoki szczękowej
W Polsce dostępne są trzy typy
urządzeń:
•
HealOzone
– w stomatologii
zachowawczej
•
OzonyTron XL
– wykorzystywany
do dezynfekcji kanałów
korzeniowych oraz w leczeniu
periodontopatii i przetok
• Ozotop
– wykorzystywany w
leczeniu trudno dostępnych
powierzchnii.
Healozone
Healozone
• Obieg: zamknięty
• Stężenie: 2100 ppm
• Czas aplikacji: 10-40 s
Ozonytron
Ozonytron
• Obieg: otwarty
• Stężenie: 525 ppm
• Czas aplikacji:30 s
Ozotop
Ozotop
• Obieg: otwarty
• Stężenie: 700 ppm
• Czas aplikacji: 6 -24 s
Porównanie urządzeń stosowanych do
ozonoterapii:
Obieg otwarty i zamknięty:
Ozon powstaje w
szklanych
końcówkach,
którymi jest
podawany do pola
zabiegowego.
Ozon powstaje w
szklanych
końcówkach,
którymi jest
podawany do pola
zabiegowego.
Niszczenie
komórek
bakteryjnych.
Niszczenie
komórek
bakteryjnych.
Brak konieczności
odsysania
nadmiaru ozonu,
ze względu na
jego minimalną
ilość
przedostającą się
do jamy ustnej.
Brak konieczności
odsysania
nadmiaru ozonu,
ze względu na
jego minimalną
ilość
przedostającą się
do jamy ustnej.
Urządzenie
przetwarza tlen
atmosferyczny
na ozon.
Ozon za pomocą
specjalnego rękawa jest
aplikowany na
powierzchnię zęba,
otoczonego szczelnie
specjalnym kapturkiem
obejmującym koronę
zęba.
Ozon podawany jest do
kapturka w stężeniu
2100 ppm z prędkością
615cm3/min, co
oznacza że wewnątrz
kapturka dochodzi do
wymiany ozonu 300
razy na sekundę.
Po
kilkudziesięciu
sekundach
pracy ozon
zostaje
wypompowany
z powrotem do
urządzenia.
Po przejściu
przez filtr
dezaktywujący
trafia z
powrotem do
otoczenia w
postaci tlenu.
Warunkiem niezbędnym do prawidłowego
działania urządzenia jest
szczelne przyleganie
kapturka do leczonej powierzchni, tak aby ozon
nie dostawał się do jamy ustnej.
Zalety ozonoterapii:
Radykalność i
krótki czas
działania
• Gwałtowne
usunięcie flory
bakteryjnej
zapobiega zjawisku
oporności.
• Poziom eliminacji
drobnoustrojów po
20 sekundowej
aplikacji wynosi
99,9%
.
• Procedura jest
bezbolesna, szybka
i nieinwazyjna.
Działa w głąb
tkanek twardych
zęba
• Prowadzi do
utlenienia zmian
próchnicowych i
otwarcia kanalików
zębinowych co
ułatwia penetrację
do zębiny jonów
wapnia i fosforu –
powierzchnia zmian
staje się twardsza
.
Opóźnia
rekolonizację
zmiany
próchnicowej
• Utlenia metabolity i
toksyny bakteryjne
(np. kwas
pirogronowy do
acetonu i CO2)
dzięki czemu
bakterie zostają
pozbawione
ważnych
metabolitów.
Wpływ ozonu na patogeny jamy
ustnej:
Antybakteryjny efekt ozonu stwierdzono wobec:
Streptococcus mutans
Streptococcus salivarius, S. sanguis
Streptococcus sorbinus
Staphylococcus aureus
Lactobacillus casei
Actinomyces naeslundii
Candida albicans
oraz wobec bakterii beztlenowych takich jak Porphyromonas
gingivalis
Ozon eliminuje wraz z istniejącą florą również kwaśną niszę
ekologiczną, w wyniku czego ząb jest zasiedlany normalną florą
bakteryjną jamy ustnej pacjenta. Ozon neutralizuje kwasy
pochodzenia bakteryjnego.
Wady ozonoterapii:
•K
on
ie
czno
ść
lik
wid
acji
prze
bar
wie
nia
est
ety
czn
ym
wy
pe
łn
ie
nie
m ad
he
zyjn
ym
Możliwość
przebarwien
ia zmian
Możliwość
przebarwien
ia zmian
•K
on
ie
czno
ść
uży
wa
nia
pre
par
ató
w
re
min
eral
iza
cy
jn
ych
zaw
ie
raj
ących
jo
ny
fl
uo
rko
we
, w
ap
nio
we
i
fo
sfo
ran
ow
e
Specjalna
pozabiegow
a higiena
Specjalna
pozabiegow
a higiena
•S
uch
ość
jamy
u
stn
ej,
b
óle
g
ło
wy
,
nap
ady
kas
zlu
, zao
str
zen
ie
a
stmy
•T
oks
yczn
ość
Możliwe
działania
niepożądane
Możliwe
działania
niepożądane
Toksyczność ozonu
Ozon
nie jest toksyczny
w dawce:
1.
0,05 ppm przez 8h w ciągu dnia, 5 razy w
tygodniu
2.
W krótkotrwałej dawce 0,3 ppm przez 15
minut
Ozon
jest śmiertelny
w dawce:
1.
50 ppm aplikowane przez 60 minut
Bibliografia:
Klepacz Justyna, Łęski Michał, Prace
poglądowe – Możliwości wykorzystania
ozonu w endodoncji, Dent.Med.Probl,
2008,45
Tanasiewicz Marta, Próchnica zębów,
Elamed, Katowice 2009
Antoszewski Z., Skalski J.H, Mały atlas
ozonoterapii klinicznej., Śląsk, Katowice
2007
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ!