ZASTOSOWANIE CHLORHEKSYDYNY W STOMATOLOGII

Chlorheksydyna to bardzo często wykorzystywana w stomatologii substancja o działaniu antyseptycznym. Znajduje ona zastosowanie w profilaktyce i leczeniu próchnicy, chorób przyzębia oraz podczas zabiegów higienizacyjnych i chirurgicznych.

Chlorheksydyna jest pochodną biguanidu, zazwyczaj stosowaną w postaci glukonianu lub octanu. Ze względu na swoje silne działanie bakteriobójcze (zwłaszcza na bakterie Gram-dodatnie), niewielką szkodliwość oraz zdolność do hamowania rozwoju płytki nazębnej znalazła bardzo szerokie zastosowanie w stomatologii.

Chlorheksydyna – zazwyczaj w postaci specjalnych lakierów, żeli i płukanek – jest zalecana pacjentom o wysokim ryzyku występowania próchnicy: w celu jej zapobiegania lub zahamowania rozwoju choroby. Można ją stosować zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Według badań przeprowadzonych przez naukowców, lakierowanie zębów przy użyciu preparatów z zawartością tej substancji sprawiło, że u 48% pacjentów dorosłych spadek rozwoju próchnicy utrzymywał się nawet przed 24 miesiące. Z kolei u dzieci po 6 miesiącach od aplikacji chlorheksydyny nie zanotowano wzrostu próchnicy na stałych zębach trzonowych.

Ze względu na silne i długotrwałe działanie bakteriobójcze chlorheksydyna jest wykorzystywana także w leczeniu endodontycznym – jako lek między wizytami lub płukanka podczas powtórnego leczenia kanałowego. Znajduje zastosowanie również przed niektórymi zabiegami higienizacyjnymi, takimi jak skaling oraz piaskowanie. W tych sytuacjach chlorheksydyna jest środkiem służącym do odkażania jamy ustnej. U pacjentów z ograniczoną zdolnością manualną (np. osób upośledzonych umysłowo) wykorzystuje się ją w celu utrzymania prawidłowej higieny jamy ustnej. Jak wynika z badań przeprowadzonych przez Montiela i Almericha, już po dwóch tygodniach kuracji aerozolem z chlorheksydyną u dzieci z upośledzeniem umysłowym zaobserwowano znaczny spadek poziomu nagromadzenia płytki nazębnej. W badaniu tym wysnuto również wniosek, że ze względu na właściwości hamujące odkładanie płytki nazębnej i działanie przeciwzapalne substancja może być wykorzystywana do leczenia zapaleń dziąseł. Inne obserwacje kliniczne dowiodły natomiast, że stosowanie płukanki z chlorheksydyną przyspiesza leczenie grzybicy jamy ustnej oraz zakażeń błon śluzowych będących skutkiem wirusa HIV.

Bardzo ważną cechą chlorheksydyny jest ponadto jej niska szkodliwość oraz niewielka ilość skutków ubocznych. Do najczęstszych zaliczają się przebarwienia zębów i języka, zaburzenia smaku oraz podrażnienia błony śluzowej. Mają one jednak charakter przejściowy i mijają po zakończeniu terapii.