Budżet UE-
strona dochodowa i
wydatkowa
(wraz z danymi statystycznymi)
Przygotowały:
Sylwia Sowa
Kornelia Wiech
Monika Czekaj
Budżet Unii Europejskiej-
-to podstawowy fundusz, z którego finansuje
się politykę realizowaną przez Unię oraz
wydatki administracyjne instytucji
wspólnotowych.
Cechy budżetu UE:
•
Sporządzany na okres jednego roku (tożsamego z rokiem
kalendarzowym)
•
Plan dochodów i wydatków
•
Musi być zrównoważony (nie może wykazywać deficytu)
•
Sporządzany w walucie europejskiej, czyli euro
•
Nie może przekroczyć poziomu 1,24% Dochodu
Narodowego Brutto państw członkowskich
Źródła dochodów budżetowych UE
UE posiada tzw. zasoby własne, z których
finansuje swoje wydatki. Z prawnego punktu
widzenia zasoby te należą do Unii.
Państwa członkowskie gromadzą je w jej
imieniu i przekazują do unijnego budżetu.
Zasoby własne UE :
o tradycyjne środki własne
o dochody z tytułu podatku od wartości
dodanej od towarów i usług VAT
o składki państw członkowskich obliczane na
podstawie ich dochodu narodowego brutto
DNB
o pozostałe źródła
Zasoby własne UE
Tradycyjne środki własne
◦
Zaliczamy do nich opłaty rolne i cukrowe oraz cła pobierane od
towarów sprowadzanych z krajów nienależących do UE
◦
Wysokość składki wynosi 75% od wartości opłat rolnych,
cukrowych i celnych
◦
Przynoszą w przybliżeniu 12% całkowitej wartości dochodów UE
Dochody z tytułu podatku VAT
◦
Ustala się tzw. „jednolitą stawkę VAT”- (z uwagi na to, że w UE
podatki VAT nie są na jednakowym poziomie), aby możliwe było
ustalenie wysokości wpłaty do budżetu przez każde państwo
członkowskie.
◦
Podstawa opodatkowanie nie może przekroczyć 50% DNB
państwa członkowskiego
◦
Przynoszą w przybliżeniu 11% całkowitej wartości dochodów UE
Zasoby własne UE
Bezpośrednie wpłaty/ składki państw członkowskich
◦
Obliczane na podstawie ich DNB
◦
Wprowadzono dopiero w 1988
◦
Wysokość wpłaty jest proporcjonalna do udziału
poszczególnych państw członkowskich w DNB Unii
Europejskiej
◦
Największe źródło środków finansowych w UE- ok. 76%
całkowitej wartości dochodów
Pozostałe źródła
◦
Odsetki od pożyczek dla państw trzecich
◦
Podatki od wynagrodzeń pracowników instytucji UE
◦
Kary finansowe nakładane na przedsiębiorstwa za łamanie
prawa konkurencji i innych przepisów
◦
Stanowią łącznie ok. 1% dochodów UE.
75,90%
11,30%
11,60%
1,20%
Dochody budżetu UE
Zasoby oparte
na dochodzie
narodowym
brutto (DNB)
Zasoby oparte
na podatku VAT
Cła, opłaty rolne
i cukrowe
Inne
Dochody budżetu UE w latach 2006-
2011
Źródło: Opracowanie własne.
Dochody budżetu UE w latach 2006-2011
Źródło: Opracowanie własne.
Rabat brytyjski
o
Jest to upust w wysokości składki wpłacanej przez
Wielką Brytanię do kasy Unii Europejskiej mechanizm
korygujący
o
Wywalczyła go w latach 80. ówczesna premier Margaret
Thatcher, argumentując, że Wielka Brytania znacznie
więcej wpłaca do budżetu UE niż z niego otrzymuje, a
mając niewielki sektor rolniczy w małym stopniu
korzysta z dotacji unijnych dla rolnictwa.
o
Rabat brytyjski współfinansowany jest przez inne kraje
członkowskie.
Rabat brytyjski
o
Od 2001 roku niektórym płatnikom netto (Niemcom,
Holandii, Austrii i Szwecji) przysługuje obniżenie
wysokości składki na pokrycie rabatu brytyjskiego do
25% pierwotnej kwoty przypadającej na te państwa.
o
W związku z tym powiększony ciężar finansowania
rabatu brytyjskiego został przeniesiony na pozostałe
państwa członkowskie, w tym zwłaszcza Francję i
Włochy.
Wydatki budżetowe UE
Zasady ogólne dokonywania wydatków:
Zgodnie z obowiązującą w Unii zasadą dotyczącą zachowania
równowagi w budżecie ogólnym wydatki muszą być
kształtowane w taki sposób, aby możliwe było ich pełne
sfinansowanie w ramach dostępnych dochodów, na zapewnienie
których zgodziły się kraje członkowskie.
Wydatki na finansowanie rynków rolnych (Wspólna
Polityka Rolna)
Wydatki na cele strukturalne
Wydatki na polityki wewnętrzne (kształcenie
zawodowe, edukacja, rozwój młodzieży, kultura,
ochrona konsumenta, badania i rozwój
technologiczny)
Wydatki na działania zewnętrzne (pomoc
humanitarna i żywnościowa, pomoc dla
najbiedniejszych krajów)
Wydatki budżetowe UE
Wydatki UE dzielą się na dwie kategorie:
Obligatoryjne
o
wynikające z zobowiązań określonych w traktacie i
aktach, które zostały wydane na jego podstawie,
o
muszą być finansowanie w pierwszej kolejności– mają
priorytet w stosunku do wydatków nieobligatoryjnych
o
obejmują m.in. finansowanie interwencji na rynku rolnym
Nieobligatoryjne
◦
mogą, ale nie muszą być finansowane z środków UE
◦
pozostałe wydatki przeznaczone m.in. na finansowanie
rozwoju regionalnego czy działań dotyczących rynku
wewnętrznego
Wydatki budżetu UE w latach
2006-2011
Źródło: Opracowanie
własne.
Perspektywa finansowa
Jest to umowa między trzema najważniejszymi
instytucjami UE: Komisją Europejską, Radą UE i
Parlamentem Europejskim, określająca maksymalne
pułapy wydatków, jakie mogą przyjąć budżety roczne
UE.
Jest to plan finansowy długoterminowy
Wymaga jednomyślności państw członkowskich
Wyodrębnia środki na zobowiązania oraz środki na
płatności
Cel ustanawiania perspektyw:
o
zwiększenie dyscypliny budżetowej Unii
o
zapobieganie pojawieniu się trudności finansowych związanych z
przekroczeniem możliwości finansowych Wspólnoty
o
zwiększenie stabilności budżetu (można przewidzieć poziom
wydatków)
Perspektywa finansowa na lata
2007-2013
45,04%
42,16%
1,29%
5,65% 5,85%
Konkurencyjność i
spójność
(zrównoważony
wzrost)
Zasoby naturalne
(rolnictwo, rozwój
obszarów wiejskich,
środowisko i
rybołóstwo)
Obywatelstwo,
wolność,
bezpieczeństwo i
sprawiedliwość'
UE jako partner na
arenie
międzynarodowej
Inne, w tym wydatki
administracyjne
Perspektywa finansowa na lata
2007-2013
Perspektywa finansowa uchwalona przez Parlament
Europejski w maju 2006 na 7 lat wynosi 864,3 mld euro.
Perspektywa finansowa na lata
2007-2013
Perspektywa finansowa na lata
2007-2013
Perspektywa finansowa na lata
2007-2013
W latach 2007–2013 kraje UE postanowiły skierować
znaczą część środków z unijnego budżetu na
przyspieszenie wzrostu gospodarczego i tworzenie
miejsc pracy.
Zrównoważony wzrost stał się jednym z głównych
priorytetów Unii. Gospodarka UE musi być bardziej
konkurencyjna, a regiony słabiej rozwinięte muszą
nadrobić dystans dzielący je od innych.
Pozostałe cele to m.in.:
Rozwój infrastruktury
Udzielenie regionom pomocy w szkoleniu pracowników
Wdrażanie najnowszych technologii
Wspomaganie współpracy społeczno-ekonomicznej między regionami i
krajami
Pozycja netto
Podsumowując charakterystykę budżetu ogólnego UE należy
zwrócić uwagę na pozycję netto, jaką mogą zajmować
poszczególne kraje członkowskie.
Pozycja netto- to różnica między wysokością wpłat kraju
członkowskiego do budżetu UE a wysokością wypłat z budżetu
ogólnego na rzecz tego kraju.
◦
Pozycja płatnika netto (kraj wpłacający więcej do budżetu UE niż z niego
otrzymujący w postaci transferów)
◦
Pozycja beneficjenta netto ( kraj otrzymuje więcej z budżetu niż do niego
wpłaca)
Z reguły płatnikami netto są kraje bogate, a beneficjentami netto
kraje uboższe.
Największymi płatnikami netto od wielu lat są Wielka Brytania,
Niemcy, Austria, Francja, Holandia, Szwecję.
Beneficjenci netto w latach 2007-
2013
Podatnicy netto w latach 2007-2013
Budżet UE na 2012r.
Przedstawiciele Parlamentu Europejskiego i unijni ministrowie
finansów doszli w nocy z 18 na 19 listopada 2011r. w Brukseli
do porozumienia w sprawie budżetu UE na 2012 rok
Informacje ogólne:
• Budżet na 2012 roku został przyjęty jednomyślnie przez wszystkie
kraje członkowskie
• Budżet na 2012 rok jest budżetem oszczędnościowym.
• Poziom zaangażowania wynosi 147,23 mld euro, czyli 1,12 proc.
dochodu narodowego brutto krajów UE
• Poziom płatności wynosi 129,088 mld euro, czyli zaledwie 0,98%
• Budżet na 2012 rok będzie co prawda wyższy o 2,3 mld euro od
tegorocznego, ale wzrośnie tylko o 1,85% czyli poniżej
zapowiedzianych przez KE na przyszły rok 2 proc. inflacji. To z kolei
oznacza, że w liczbach rzeczywistych budżet UE zmniejszy się w
stosunku do obecnego.
• Największe dochody UE będą pochodziły z zasobów własnych
opartych na DNB
• Najwięcej środków pieniężnych UE przeznaczy na: rolnictwo i
rozwój obszarów wiejskich, politykę regionalną oraz na zatrudnienie i
sprawy społeczne
Bibliografia
Owsiak Stanisław, Finanse publiczne- teoria i praktyka.
Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005.
Oręziak Leokadia, Finanse Unii Europejskiej,
Wydawnictwo Naukowe PWN, 2004.
http://eur-lex.europa.eu/budget/www/index-pl.htm
Publikacja Eur-Lex- Budżet online.
http://ec.europa.eu/budget/library/biblio/publications/g
lance/budget_glance_pl.pdf
Publikacja Komisji Europejskiej- Budżet Unii Europejskiej
w pigułce.
http://polskawue.gov.pl/files/informacje_o_ue/Publikac
je_o_UE/budzet_budzet_2010.pdf
Publikacja Ministerstwa Spraw Zagranicznych- Budżet
Unii Europejskiej.