Województwo i jego
zadania
Co to jest województwo?
Województwo oznacza jednostkę samorządu
terytorialnego – regionalną wspólnotę
samorządową, największą jednostkę
zasadniczego podziału terytorialnego kraju w
celu wykonywania administracji publicznej.
Podobnie jak gmina i powiat, ma ono wymiar
społeczny. Mieszkańcy województwa tworzą z
mocy prawa regionalną wspólnotę samorządową.
Ze względu na to, że województwo jest
podmiotem charakterze terytorialnym, drugim
jego elementem jest obszar.
Ustawą z dnia 24 lipca 1998r o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego
podziału terytorialnego państwa, z dniem 1 stycznia 1999r. wprowadzono
trójstopniowy podział terytorialny państwa. Jednostkami zasadniczymi są: gminy,
powiaty i województwa.
Utworzono 16 województw.
Zakres działania samorządu województwa nie narusza
samodzielności powiatu i gminy. Organy samorządu
województwa nie stanowią wobec powiatu i gminy organów
nadzoru lub kontroli oraz nie są organami wyższego stopnia
w postępowaniu administracyjnym. Samorząd województwa:
1) wykonuje określone ustawami zadania publiczne w
imieniu własnym i na własną odpowiedzialność,
2) dysponuje mieniem wojewódzkim,
3) prowadzi samodzielnie gospodarkę finansową na
podstawie budżetu.
Organami samorządu województwa są:
1) sejmik województwa,
2) zarząd województwa.
1) Sejmik województwa jest organem stanowiącym i
kontrolnym województwa.
Kadencja sejmiku województwa trwa 4 lata, licząc od dnia
wyborów. . Sejmik pochodzi z wyborów powszechnych, w
których uczestniczą mieszkańcy całego województwa,
uprawnieni do głosowania. Wybiera on ze swego grona
przewodniczącego i wiceprzewodniczących. Sejmik
województwa może powoływać ze swojego grona stałe i
doraźne komisje do wykonywania określonych zadań.
Do uprawnień sejmiku należy przede wszystkim:
Uchwalanie statutu województwa, budżetu, programów
rozwoju województwa;
Wybór i odwoływanie zarządu województwa;
Podejmowanie uchwał w sprawie współpracy regionalnej
itp.
2) Zarząd województwa jest organem wykonawczym województwa.
W jego skład , liczącego 5 osób, wchodzi marszałek województwa
jako jego przewodniczący, wicemarszałek lub 2 wicemarszałków i
pozostali członkowie. Zarząd województwa powoływany jest przez
radnych sejmiku.
Do zadań zarządu województwa należy przede wszystkim:
wykonywanie uchwał sejmiku województwa,
gospodarowanie mieniem województwa
przygotowywanie projektu i wykonywanie budżetu województwa,
przygotowywanie projektów strategii rozwoju województwa, planu
zagospodarowania przestrzennego i programów wojewódzkich,
organizowanie współpracy ze strukturami samorządu regionalnego
w innych krajach i z międzynarodowymi zrzeszeniami regionalnymi.
Zarząd województwa wykonuje swoje zadania przy pomocy urzędu
marszałkowskiego. Marszałek organizuje prace zarządu i urzędu
marszałkowskiego, reprezentuje też województwo na zewnątrz.
Samorząd województwa wykonuje zadania o charakterze
wojewódzkim określone ustawami, w szczególności w zakresie:
1) Edukacji publicznej, w tym szkolnictwa wyższego,
◦
udzielanie stypendiów uczniom szkół podstawowych,
gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych, a także studentom za
osiągnięcia naukowe, artystyczne i sportowe, ze szczególnym
uwzględnieniem uczniów i studentów niepełnosprawnych.
◦
organizowanie różnorodnych inicjatyw edukacyjnych np.
przeglądów, wystaw, warsztatów, konferencji, sympozjów,
seminariów, szkoleń lub innych imprez o charakterze
edukacyjnym;
◦
wydawanie oraz zakup niskonakładowych, niekomercyjnych
publikacji i periodyków, książek, czasopism także z
wykorzystaniem innych technik zapisu niż druk, druków
ulotnych, nagrań fonograficznych i audiowizualnych o
charakterze edukacyjnym.
◦
tworzenie zawodowych szkół wyższych i szkół średnich o
znaczeniu regionalnym
2) Promocji i ochrony zdrowia,
◦
ograniczenie palenia tytoniu, picia alkoholu i
używania środków psychoaktywnych przez dzieci i
młodzież, poprzez rozwój zajęć pozaszkolnych dla
młodzieży, angażujących ją w różnego rodzaju
aktywności sprzyjające rozwojowi osobistemu,
budującymi poczucie więzi z innymi i własnej
wartości;
◦
szkolenia dla wychowawców, nauczycieli,
pedagogów i psychologów szkolnych z zakresu
prowadzenia szkolnych zajęć profilaktycznych;
◦
utrzymanie szpitali specjalistycznych.
3) Kultury i ochrony jej dóbr,
◦
zahamowanie procesów degradacji zabytków i doprowadzenie do
poprawy stanu ich zachowania;
◦
konsekwentne stosowanie wymogów konserwatorskich dla wszelkich
podejmowanych prac remontowych i budowlanych w obiektach i
obszarach objętych nadzorem służb konserwatorskich;
◦
odnowa regionalnej architektury i ochrona przed zniszczeniem, a co
za tym idzie – utrzymanie obiektów o niekwestionowanych
wartościach artystycznych i historycznych oraz właściwa opieka nad
nimi;
◦
wspieranie, promowanie i tworzenie warunków sprzyjających
rozwojowi talentów, uprawianiu i rozwojowi profesjonalnej sztuki oraz
prowadzeniu działalności kulturalnej w formach zorganizowanych
programowo (festiwale, przeglądy, cykle artystyczne,
interdyscyplinarne działania artystyczne itp.)
◦
wsparcie projektów związanych z prezentacją dzieł sztuki
współczesnej (muzyka, malarstwo, rzeźba, plakat, instalacje,
fotografia, dizajn i wzornictwo, architektura), budowanie społecznej
świadomości znaczenia sztuki oraz rozwoju talentów i niezależnych
inicjatyw artystycznych i twórczych w obszarze sztuki (m.in.
warsztaty, zajęcia dydaktyczne, plenery, wystawy i prezentacje
multimedialne).
◦
utrzymanie teatrów, bibliotek i muzeów o znaczeniu regionalnym.
4) Pomocy społecznej
◦
przeciwdziałanie społecznemu wykluczaniu osób starszych;
◦
wspieranie działań na rzecz osób przewlekle i terminalnie
chorych i ich rodzin (m.in. poprzez udostępnianie informacji
niezbędnych do opieki nad chorym);
◦
pomoc osobom opuszczającym zakłady karne i ich rodzinom;
◦
wspieranie szkoleń dla organizacji pozarządowych
prowadzących działalność pomocową;
5) Polityki prorodzinnej
◦
organizacji kampanii promującej mediacje rodzinne (w tym
szkolenia z zakresu mediacji)
◦
wspieraniu zastępczego rodzicielstwa,
◦
przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie poprzez edukację
społeczną i promocję postaw społecznych oraz działań
wolnych od przemocy, realizacja programów ochrony ofiar
przemocy oraz pracę ze sprawcami przemocy w rodzinie.
6) Modernizacji terenów wiejskich
◦
zajmowanie się restrukturyzacją i modernizacją rolnictwa oraz
poprawą infrastruktury technicznej terenów wiejskich.
7) Zagospodarowania przestrzennego
◦
opracowanie planu zagospodarowania
przestrzennego w regionie.
8) Ochrony środowiska
◦
ustalanie strategii rozwoju województwa i programu
ochrony środowiska.
9) Gospodarki wodnej, w tym ochrony
przeciwpowodziowej
◦
Gospodarka wodna w regionie, melioracja,
utrzymanie urządzeń wodnych.
10) Transportu zbiorowego i dróg publicznych
◦
tworzenie warunków działania oraz nadzór nad
funkcjonowaniem systemów komunikacyjnych i
transportowych, a także współdziałanie w
kształtowaniu założeń kierunków rozwoju
województwa w zakresie transportu drogowego,
kolejowego, lotniczego i wodnego;
◦
zarządzanie siecią dróg wojewódzkich.
11) Kultury fizycznej i turystyki
◦
upowszechnianie sportu w środowisku wiejskim,
akademickim i osób niepełnosprawnych;
◦
organizacja imprez sportowych wojewódzkich,
ogólnopolskich i międzynarodowych promujących w
województwie kulturę fizyczną i osiągnięcia
sportowe regionu;
◦
organizacja ponadpowiatowych i wojewódzkich
zawodów sportowych dla uczniów szkół
podstawowych, gimnazjalnych i
ponadgimnazjalnych;
◦
promocja walorów krajoznawczo-turystycznych
województwa;
◦
utrzymywanie w dobrym stanie szlaków i
infrastruktury turystycznej oraz współpraca z
samorządami, organizacjami i stowarzyszeniami w
zakresie upowszechniania turystyki i
krajoznawstwa.
12) Bezpieczeństwa publicznego
◦
Zapewnienie porządku publicznego i bezpieczeństwa w
województwie
13) Przeciwdziałania bezrobociu i aktywizacji lokalnego rynku
pracy
o
organizowanie pośrednictwa pracy w skali wojewódzkiej i
międzywojewódzkiej;
o
współdziałanie z wojewódzką radą zatrudnienia w
podejmowaniu przedsięwzięć zmierzających do ograniczenia
bezrobocia i jego negatywnych skutków, w tym tworzenie
nowych miejsc pracy;
o
opracowywanie analiz i ocen dotyczących problematyki
zatrudnienia i przeciwdziałania bezrobociu w województwie;
o
inicjowanie i współfinansowanie szkoleń, prac
interwencyjnych, zatrudnienia;
o
absolwentów i programów specjalnych.