EDUKACJA INTEGRACYJNA JAKO
FAKT W TEORII I PRAKTYCE
Na podstawie tekstu dr Danuty Al.-
Khamisy
EDUKACJA INTEGRACYJNA JAKO
FAKT W TEORII I PRAKTYCE
Na podstawie tekstu dr Danuty Al.-
Khamisy
Pojęcie integracji społecznej
łac. integratio – odnowienie, uzupełnienie; integrare –
odnawiać, odtwarzać;
scalanie, proces tworzenia całości z części albo włączania
jakiegoś elementu w całość, zespolenie, jednoczenie i
zharmonizowanie składników zbiorowości społecznych;
Integracja
społeczna
osób
pełnosprawnych
i
niepełnosprawnych, której towarzyszy wspólnota ideowa
(system wartości, norm, ocen), wspólnota interesów i
warunków życia;
Idea, kierunek przemian oraz sposób organizowania zajęć
i rehabilitacji osób niepełnosprawnych w
dążeniu do stworzenia tym osobom możliwości uczestnictwa
w normalnym życiu, dostępności do wszystkich instytucji i
sytuacji społecznych, w których uczestniczą pełnosprawni
oraz kształtowaniu pozytywnych stosunków i więzi
psychospołecznych
pomiędzy
pełnosprawnymi
i
niepełnosprawnymi;
„U
podstaw
integracji
społecznej
dzieci
niepełnosprawnych
leży
przekonanie,
że
każde
dziecko
ma
prawo
do
wzrastania w naturalnym
środowisku
swoich
rówieśników”
Integracja zastosowana we wszystkich sferach życia, tj.: rodzina,
edukacja i praca, pozwala osobie niepełnosprawnej być
sobą wśród innych…
Integracja jako proces wielowymiarowy
PROCES-stan
psychospołecznego
zbliżenia
pomiędzy
społeczeństwem a podmiotami integrowanymi. Proces ten jest
determinowany wielością komponentów, czynników, które
trudno poddają się kontroli, między innymi w obszarze
administracyjno-prawnym;
CEL-poszukiwanie takich metod, które będą sprzyjać
integracji. Wśród nich są takie, które będą sprzyjać tolerancji,
empatii, normalizacji poprzez kształtowanie kompetencji
prointegracyjnych w różnych obszarach społeczeństwa;
PROBLEM SPOŁECZNY LUB INDYWIDUALNY-promowanie
takich zmian w społeczeństwie lub instytucjach, które
wpływają pozytywnie na akceptację niepełnosprawnych;
WARUNEK-ZADANIE-stworzenie warunków integracji poprzez
likwidację separacji
Modele integracji
Model według zasady asymilacji:
Osoby niepełnosprawne przystosowuje się do
funkcjonowania w środowisku ludzi
pełnosprawnych, od których nie oczekuje się działań
dostosowawczych;
Model emergentny:
Integracja jest tu zupełnie nową jakością zbudowaną na
zasadzie równowagi partnerstwa. Powstaje zatem nowa
zbiorowość
społeczna,
która
akceptuje
różnice
w
sprawności, wyglądzie, wyznaniu, religii, stylu życia.
Członkowie
tej
społeczności
mają
równe
szanse
zaspakajania potrzeb;
Działania prointegracyjne
Kształtowanie tolerancji akceptującej;
Kształtowanie gotowości do współdziałania tam, gdzie mimo
poczucia odrębności ujawniają się podobne wartości, cele,
potrzeby;
Zrozumienie swojej odrębności z zaakceptowaniem inności
tzn.: przyznania innym prawa do bycia innym;
Zharmonizowanie funkcjonowania wszystkich grup w tej
samej przestrzeni społecznej. Oznacza to pozbywania
odrzucania tych, którzy mają inne możliwości i oczekiwania;
Ważne jest, aby działań prointegracyjnych uczyć już w
okresie przedszkolnym, by zostały one utrwalone i wdrażane
w dalszych placówkach edukacyjnych, w środowisku dziecka,
jak również w przyszłości jako osoba dorosła.
Dlatego
zadaniem
pedagoga
jest
wyodrębnianie, przede wszystkim tego,
co łączy a nie dzieli, a więc
akcentowanie wspólnych potrzeb pomimo
różnic indywidualnych. Jest to dążenie do
zmiany postaw dorosłych w środowisku
dziecka, a przez to kształtowanie jego
prawidłowej postawy do ludzi
Edukacja do integracji to szkoła głębokiego humanizmu, który
promuje takie cechy jak: sprawiedliwość, równość, cierpliwość.
Edukacja integracyjna a
integracja społeczna
INTEGRACJA SPOŁECZNA
to efekt wielu różnorodnych oddziaływań zamierzonych i
niezamierzonych, których celem jest kształtowanie właściwych
relacji interpersonalnych
INTEGRACJA EDUKACYJNA
Jest częścią integracji społecznej. Jest ukierunkowana na rozwój i
modelowanie relacji pomiędzy rówieśnikami w grupach w
przedszkolu lub klasie szkolnej
Formy integracji
Wg
G. J.
W
arn
ock:
•L
OKA
LIZA
CYJ
NA
umie
szc
ze
nie
d
zie
ci
nie
pe
łns
pra
wnych
w
szk
ole
m
asowe
j,
korz
yst
nie
z t
ych
sa
my
ch ś
rod
ków
•SOC
JA
LN
A
dzie
ci
pe
łno
i
nie
pe
łno
sp
ra
wne
roz
wija
ją w
za
je
mne
kont
akt
y
Wg
Z. Ja
nisze
wski
ej-
Nie
ścio
ru
k:
•P
EŁ
NA
wsp
ólna
sp
ołe
czno
śc l
udzi
pe
łno
i
nie
pe
łnos
pra
wnych
•N
IE
PE
ŁN
A
nie
któ
re
dzie
ci
nie
pe
łnos
pra
wne w
pla
có
wce m
asow
ej
•C
ZĘŚC
IOW
A
int
eg
racji
po
dd
ane
dzie
ci z
le
kką
nie
pe
łnos
pra
wności
ą
Mo
żn
a t
eż
wy
ró
żnić
in
tegr
acj
ę:
•SPO
ŁEC
ZNĄ
[ko
nta
kty
sp
ołe
czn
e
dzie
ci p
ełno
i
nie
pe
łnos
pra
wnych]
•PR
OGR
AMO
WĄ
[
dla
ob
u grup
ta
ka
sa
ma
struk
tur
a
nauc
za
nia
i ce
le
]
•PSY
CH
OL
OGI
CZN
Ą [
nauk
a w
ram
ach
te
go
sa
me
go
prog
ra
mu]
INDYWIDULNA
Gdy dziecko
niepełnosprawne
uczy się w grupie czy
klasie masowej
placówki edukacyjnej
GRUPOWA
W przedszkolu lub
szkole masowej
tworzona jest klasa
złożona tylko z dzieci
niepełnosprawnych
FORMALNA
Polega na tym, że
dzieci przebywają
razem, ale łączy je
tylko miejsce, a nie
bliskie kontakty
CZĘŚCIOWA
Gdy grupy dzieci
zdrowych funkcjonują
obok dzieci o
jednakowym rodzaju
zaburzeń. Oddzielne
mają pomieszczenia i
nauczycieli. Dzieci
odwiedzają się.
Znaczenie grupy integracyjnej
sprzyja tolerancji, empatii;
Chroni przed stygmatyzacją, izolacją i odrzuceniem;
Dzieci pełnosprawne uczą się właściwego stosunku do swoich
niepełnosprawnych rówieśników: zaufania, zrozumienia, akceptacji;
Sprawne dzieci zaczynają dostrzegać indywidualne cechy, zdolności u
mniej sprawnych kolegów, uczą się nawiązywać z nimi przyjaźnie;
Obcowanie z niepełnosprawnymi skłania dzieci do świadomego
posługiwania się swoimi zmysłami, zdolnościami;
Zmaganie się z problemem niepełnosprawności i proces identyfikacji
są ważne we wzajemnym rozumieniu się oraz uczeniu;
Ważne jest wyrabianie w dziecku zarówno w pełnosprawnym jak i
niepełnosprawnym, że jest wyjątkowe, niepowtarzalne, niezwykłe;
Dzieci pełnosprawne stają się bardziej pracowite, ambitne i
prospołeczne
Dzieci niepełnosprawne lepiej rozwijają się intelektualnie;
Rodzice dziecka niepełnosprawnego uczą się akceptacji swojego
dziecka, stawania przed problemem niepełnosprawności i zmierzania
się z nim;
Środowisko sprzyjające integracji
Likwidacja barier urbanistyczno-architektonicznych (winda,
podjazdy dla wózków, balkoniki);
Poszerzenie drzwi do budynku, toalet, klas i innych
pomieszczeń;
Zharmonizowane barwy pomieszczeń pozwalające utrzymać
dobry nastrój, koncentrację, wewnętrzne wyciszenie;
Eksponowanie aktualnych prac wszystkich dzieci;
Zajęcia terapeutyczne i kształcące;
Komputery;
Otwarta przestrzeń;
Urządzenie sali
Własne ławka, stolik, krzesło;
Stolik dopasowany do parametrów budowy fizycznej
dziecka, stolik łatwy i swobodny do przemieszczania go;
Rotacyjny układ stolików i ławek, który może być zmienny w
zależności od prowadzonych zajęć;
Miejsca uczniów są dobierane według zasad ogólnych
uwzględniających indywidualne preferencje ucznia mając na
uwadze jego specjalne potrzeby edukacyjne;
Kącik relaksacyjny wyposażony w miękką pufę, materace,
kanapę, poduszki, przytulanki, kącik czytelniczy, czystości,
przyrodniczy, prac plastyczno-technicznych, multi-medialny;
Łagodne kanty mebli, zaznaczone kontury – w zależności od
rodzaju niepełnosprawności dzieci;
Układ pracy uczniów
W KSZTAŁCIE
PODKOWY
STYLEM BISTRO
W KSZTAŁCIE
KWADRATU
W KSZTAŁCIE
JODEŁKI
Z MINI
STOLIKAMI
Zasady rekrutacji do przedszkoli
i szkół integracyjnych
Obowiązuje zasada pełnej tolerancji zarówno pod względem schorzeń
jak i stopnia uszkodzenia;
Ostateczną decyzję o zakwalifikowaniu dziecka do grupy integracyjnej
na podstawie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego
podejmuje zespół do spraw integracji składający się z PEDAGOGA
SPECJALNEGO, PSYCHOLOGA oraz innych SPECJALISTÓW DOBRANYCH
ZE WZGLĘDU NA RODZAJ NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI DZIECKA;
Organizowane jest też spotkanie informacyjne z rodzicami i dziećmi na
którym przybliża się ideę integracji, podkreślając korzyści i mocne
strony;
Dla nowo przyjętych uczniów okres adaptacji, podczas którego rodzice
mogą przebywać z dzieckiem podczas zajęć dydaktycznych w klasie;
Liczebność grupy integracyjnej to 15 – 20 osób w tym do 6 uczniów z
orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego;
Dzieci i młodzież ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi
niewątpliwie potrzebują wiedzy, ale
często bardziej potrzebują uśmiechu,
serdecznego gestu, ciepłej i szczerej
rozmowy lub samej tylko obecności
nauczyciela – przyjaciela, który
doceni ich wysiłek, pochwali za
każdy, nawet niewielki sukces i w ten
sposób zachęci do dalszej pracy i
pokonywania piętrzących się przed
nimi trudności
Kompetencje nauczycieli
pracujących w grupie integracyjnej
Kompetencje nie sprowadzają się do zgromadzonej wiedzy,
ale również ZDOLNOŚCI DZIAŁANIA, PRZETWARZANIA,
PRZEKSZTAŁCANIA I MODYFIKACJI SYTUACJI w jakiej znalazło
się dziecko, zwłaszcza niepełnosprawne;
KOMPETENCJE INTERPERSONALNE;
KOMPETENCJE POZNAWCZE;
KOMPETENCJE TERAPEUTYCZNE;
KOMPETENCJE ORGANIZACYJNE;
Dziękuję za
uwagę
Opracowała Hiacynta Gonczaronek
Życzę sukcesów
na
drodze integrac
ji…