Kształcenie osób
dorosłych
Francja
Edukacja we Francji
System edukacji jest
scentralizowany,
Nadrzędną rolę spełnia
Ministerstwo Edukacji Narodowej,
Kraj jest podzielony na 27
okręgów szkolnych (akademii),
edukacja we Francji
Ogólne informacje
Przedszkola
Ecole maternelle
Przyjmują dzieci w wieku 2-6 lat,
Wskaźnik upowszechnienia
wychowania przedszkolnego jest
wysoki (97% wśród pięciolatków),
Edukacja jest bezpłatna i
nieobowiązkowa,
Realizują model szkolny.
Kształcenie obowiązkowe
Szkoła podstawowa
Ecole emementaire 6-11 lat
Nauka trwa 5 lat,
Istnieje podział na 3 cykle:
1. Przygotowawczy (CP),
2. Elementarny (CE1 oraz CE2),
3. Średni (CM1 oraz CM2),
98% dzieci rozpoczyna naukę
szkolną w 6roku życia
Szkoła średnia I stopnia
Colleges
Nauka trwa 4 lata, 11-15 lat
Istnieje podział na 2 cykle:
1. Obserwacji (klasa VI i V),
2. Orientacji (klasa III i II),
Program kształcenia obejmuje 9
przedmiotów obowiązkowych i
przedmioty fakultatywne
Szkoły średnie II stopnia:
Szkoły średnie II stopnia:
Nauczanie długie – trwa 3 lata, ma
charakter ogólny lub techniczno-
zawodowy, kończy się uzyskaniem
matury i daje możliwość kontynuacji
nauki na studiach;
Nauczanie krótkie – trwa 2 lata, ma
charakter zawodowy, kończy się
przyznaniem świadectwa zawodowego;
istnieje też możliwość uzupełnienia
wykształcenia i zdania matury.
Szkolnictwo specjalne:
Uczniowie niepełnosprawni kształceni są
w modelu integracyjnym, włączani są do
szkolnictwa masowego.
W szkołach podstawowych
organizowane są klasy integracyjne, w
szkołach średnich sekcje programów
specjalnych,
Istnieją też szkoły specjalne, za które
odpowiada Ministerstwo Edukacji
Narodowej
Edukacja dorosłych
Pod pojęciem „edukacja dorosłych” lub
równoważnie używanym w naszym kraju
terminem „oświata dorosłych” rozumie się
„całokształt formalnych i nieformalnych procesów
kształcenia, stanowiących przedłużenie lub
uzupełnienie wykształcenia nabytego w szkołach,
jak również kształcenie praktyczne, któremu
dorośli zawdzięczają rozwój umiejętności,
wzbogacenie wiedzy, doskonalenie kwalifikacji
zawodowych czy nabycie nowych kwalifikacji oraz
wzbogacenie życia osobistego, a zarazem
możliwość brania udziału w socjalnym,
ekonomicznym i kulturalnym rozwoju
społeczeństwa”
Szkolnictwo wyższe
Rodzaje uczelni
Szkolnictwo wyższe we Francji obejmuje szereg
instytucji funkcjonujących równolegle, lecz
posiadających różną strukturę, różne warunki
wstępu, a przede wszystkim różne cele.
Usługi w zakresie kształcenia na tym poziomie
oferują trzy typy instytucji:
uniwersytety,
instytucje publiczne o charakterze
administracyjnym (établissements publics à
caractère administratif, EPA) podlegające
właściwym ministrom oraz prywatne instytuty
szkoły wyższe (instituts ou écoles supérieures
privés).
Warunki wstępu
Studia wyższe pod względem warunków
wstępu podzielone są na:
programy akademickie na uniwersytetach
(z wyjątkiem akademickich instytutów
technologicznych – instituts universitaires de
technologie, IUT), warunkiem wstępu na
które jest posiadanie świadectwa
maturalnego baccalauréat;
programy studiów w ramach CPGE, STS, IUT
oraz écoles spécialisées, gdzie o rozpoczęciu
nauki decydują procedury naboru studentów
oparte na systemie aplikacji.
Decydujące w procesie selekcji są:
rodzaj świadectwa maturalnego, które posiada
kandydat oraz oceny z ostatnich dwóch lat nauki w
lycée;
• grand écoles, najbardziej prestiżowe szkoły wyższe,
na które rekrutacja odbywa się na podstawie egzaminu
konkursowego, do którego uczniowie przygotowują się
podczas dwuletnich zajęć w klasach CPGE;
• programy studiów w instituts universitaires de
formation des maîtres (IUFM), t.j. instytucjach
szkolnictwa wyższego, administracyjnie związanych z
jednym lub dwoma uniwersytetami i oferujących
krótkie studia nauczycielskie w pełnym wymiarze, o
przyjęciu na które decydują procedury naboru
studentów posiadających już zazwyczaj dyplom
licencjata (licence).
Kwalifikacje
Wdrożenie "Reformy LMD (Licence-
Master-Doctorat)" w ramach
realizacji celów Procesu Bolońskiego
i dostosowywania struktury
francuskiego systemu szkolnictwa
wyższego do systemu europejskiego
prowadzi do powstania nowej
trójstopniowej struktury studiów
(licence-master-doctorat) na
poziomie szkolnictwa wyższego:
Kwalifikacje cd.
dyplomy uzyskiwane po dwóch latach studiów pomaturalnych (post-
baccalauréat), odpowiadających 120 punktom ECTS: dyplom w
dziedzinie technologii (DUT, diplôme universitaire de technologie),
tytuł dyplomowanego technika (BTS, brevet de technicien supérieur),
dyplom ukończenia studiów wyższych (DEUG, diplome d’études
universitaires générales), oraz dyplom w dziedzinie nauk ścisłych i
technicznych (DEUST, diplôme d’études universitaires scientifiques et
techniques). Dyplomy są wydawane jedynie na życzenie studenta jako
kwalifikacje pośrednie.
• dyplomy uzyskiwane po trzech latach studiów pomaturalnych (post-
baccalauréat), odpowiadającym 180 punktom ECTS: państwowy
dyplom w zakresie technologii specjalistycznych (DNTS, diplôme
national de technologie spécialisée), licence professionnelle oraz
licence;
dyplomy uzyskiwane po pięciu latach studiów pomaturalnych (post-
baccalauréat), odpowiadających 300 punktom ECTS: zawodowy
dyplom magistra; dyplom magistra w dziedzinie badań naukowych;
dyplomy uzyskiwane po ukończeniu studiów pomagisterskich (3-
letnich): dyplom doktora.
Kształcenie osób
dorosłych
We Francji dominuje
kształcenie zawodowe, ale
rozwinięte;
kształcenie ogólne ;
dla własnych zainteresowań,
Kształcenie osób dorosłych c.d.
Ze szkoleń zawodowych korzysta
¼ pracujących,
Najczęściej edukację dorosłych
organizują centra szkoleniowe,
Instytuty Wyższego
Wykształcenia, związki
zawodowe, Krajowe
Stowarzyszenie Edukacji
Zawodowej Dorosłych.
Kształcenie zawodowe dorosłych
c.d.
Wiele z tych instytucji - a
szczególnie wszystkie instytucje
publiczne - prowadzą zarówno
szkolenia dla pracowników w imieniu
pracodawcy, jak i szkolenia dla
specyficznych grup adresatów, np.
poszukujących pracy, pracowników
przeznaczonych do zwolnienia,
młodzieży bez kwalifikacji
zawodowych itp.
Instytucje te oferują następujące
typy kształcenia:
programy akademickie;
kursy przygotowujące (classes
préparatoires) do 'grandes
écoles' (CPGE), prowadzone w
lycées;
grandes écoles’’ (szkoły elitarne)
sekcje dla dyplomowanych
techników (sections de
techniciens supérieurs – STS);
écoles spécialisées
Publiczne Instytucje ds. szkolenia
AFPA - Stowarzyszenie ds. Szkolenia Zawodowego
Dorosłych
AFPA jest pierwsza tego typu instytucja we Francji.
Prowadzi ponad centrów szkoleniowych. Wydaje
wlasne dyplomy, uznawane za równoprawne
z dyplomami wydawanymi przez szkoły podlegle
Ministerstwu Edukacji
Narodowej. Zakres możliwych do uzyskania
kwalifikacji od robotnika po technika. Ośrodki
badan psychometrycznych AFPA
prowadza poradnictwo zawodowe dla dorosłych.
GRET A - Stowarzyszenie publicznych szkól
zawodowych
Publiczne Instytucje ds. szkolenia
c.d.
Wyższe techniczne szkoły średnie i szkoły zawodowe
(Liceum techniczne i Liceum zawodowe) należą do
Stowarzyszenia GRETA. Organizują szkolenia dla dorosłych.
Czynnie działają w dziedzinie organizowania ustawicznego
kształcenia osób aktywnych zawodowo.
CNAM - Krajowe Konserwatorium Sztuk Pięknych i Rzemiosła
Kursy prowadzone są w godzinach pracy i przybierają formę
ustawicznego kształcenia. Jeśli jednak kursy te są
podejmowane przez uczestników własnym czasie, po
godzinach pracy noszą nazwę rozwoju indywidualnego
(promotion sociale)
Prywatne instytucje szkoleniowe
Generalnie specjalizują się w prowadzeniu szkoleń w
różnych dziedzinach zawodowych.
Kształcenie zawodowe dorosłych
Francuskie zakłady pracy zatrudniające
więcej niż 10 pracowników przeciętnie
3,3% wynagrodzeń na rzecz szkolenia
swojego personelu,
Pracownicy przedsiębiorstw przeważnie
wysyłani są na różnego rodzaju kursy do
instytucji zewnętrznych prowadzących
szkolenia.
Rynek kształcenia ustawicznego jest
bardzo zróżnicowany i podzielony na
sektor publiczny i prywatny.
Doskonalenie, dokształcanie, samokształcenie, przekwalifikowanie,
Doskonalenie – proces systematycznego
aktualizowania, poszerzania i pogłębiania wiadomości i
umiejętności oraz sprawności ogólnych i zawodowych.
W przypadku doskonalenia zawodowego jest to proces
związany z wykonywanym zawodem, umożliwiający
stopniowe dochodzenie do mistrzostwa w zawodzie oraz
uzyskanie coraz wyższej pozycji społeczno-zawodowej.
Potrzeba doskonalenia wynika z rozwoju nauki i techniki,
z odczucia potrzeby bycia samodzielnym organizatorem
procesu.
Dokształcanie – to proces podwyższania kwalifikacji
formalnych a szczególnie proces teoretycznego dopełniania
kwalifikacji zawodowych, kończących się uznaniem
odpowiedniego świadectwa, dyplomu lub certyfikatu.
Doszkalanie prowadzone jest zazwyczaj przez odpowiednie
szkoły dla pracujących – na zasadzie łączenia nauki z pracą
zawodową. W przypadku ludzi niepracujących a w tym również
bezrobotnych, dokształcanie stwarza szanse dojścia do
nowego zawodu gwarantującego uzyskanie zatrudnienia. Są
realizowane funkcje – wyrównawcza, poszerzająca i
renowacyjna.
Dominującym celem dokształcania jest przebudowa
świadomości społecznej, że kwalifikacje są wprawdzie
warunkiem skutecznego działania, ale również towarem na
rynku pracy. Dokształcanie traktowane jest jako składnik
dalszego kształcenia.
Samokształcenie – to w istocie
rzeczy proces całożyciowym,
swoista odmiana uczenia się, to
proces przedłużonego i
poszerzonego kształcenia,
prowadzący do wzbogacania
intelektu i osobowości jednostki
zgodnie z jej potrzebami
ideowymi, społecznymi,
zawodowymi i indywidualnymi.
Przekwalifikowanie – to proces
edukacyjny lub prawny, prowadzący do
zmiany zawodu lub specjalności, a tym
samym do zmiany kwalifikacji i kompetencji
zawodowych.
Przekwalifikowanie pracowników i osób
niepracujących staje się coraz wyraźniej
istotnym składnikiem polityki zatrudnienia
oraz polityki socjalnej państwa tym bardziej,
że prawidłowością staje się kilkakrotne
zmienianie zawodu przez jednostkę w całym
okresie aktywności zawodowej.
Przyczyny przekwalifikowywania:
- stany zdrowotne, osób, które utraciły
dotychczasową sprawność działania
- zmiana miejsca zamieszkania i niemożność
uzyskania pracy w dotychczasowym
zawodzie
- zmiana nastawień i aspiracji zawodowych
- chęć podwyższenia zarobków lub zmiany
charakteru pracy
- dążenia do zmian – podwyższenia statusu
społeczno-zawodowego
- obumieranie zawodów i powstawanie
nowych
Dziękujemy za uwagę!
Danuta Średzińska
Magdalena Grundman