OD RYSUNKÓW

NASKALNYCH DO

ALFABETU

System znaków, pozwalający na

widoczne utrwalenie myśli w
konkretnym języku. Pismo
pojawiło się stosunkowo późno
( ok. 5-6 tys. lat temu).
Istniały też społeczeństwa
wysoko rozwinięte, które nie
posiadały swego pisma, nawet
dziś nie posługuje się nim
wiele mln ludzi. Pismo
wynajdywano kilkakrotnie i
całkowicie odrębnie w wielu
centrach kulturowych.

PISMO

Około 20 tysięcy lat temu na

ścianach jaskiń pojawiły się
pierwsze malowidła. Z czasem
obrazy zaczęły służyć ludziom do
przekazywania prostych informacji.
Za pomocą rysunków trudno jednak
było utrwalać duże liczby czy
sporządzać precyzyjne umowy
między kupcami. Minęły tysiące lat,
zanim do wyrażania myśli ludzie
posłużyli się specjalnym systemem
znaków.

RYSUNKI NASKALNE

Zaczątkami pisma były znaki własności,

symbole, które po wynalezieniu systemu
pisma nie zanikły, lecz utrzymały się w
stanie szczątkowym. Właściwe pismo
rozwinęło się z piktografii (przedstawienia
rysunkowe, obrazkowe). Rysunki te
mogły być odczytywane przez ludzi
posługujących się różnymi językami.
Znaki-rzeczy w takim systemie mogły być
jednocześnie znakami-słowami
(logogramami). Nazywa się je też
hieroglifami (nazwa nadana przez
Greków pismu staroegipskiemu).

Początki pisma - piktografia

Piktogramy przekształciły się w system

ideograficzno-fonetyczny, który notował także
elementy fonetyczne języka (wykorzystanie
podobieństw brzmieniowych). Najstarsze tego
typu pisma ukształtowały się na starożytnym
Wschodzie (egipskie hieroglify, pismo
klinowe z Mezopotamii) pod koniec IV tysiąclecia
p.n.e.

Wynalazcami pisma klinowego (najstarszego ze
znanych) byli Sumerowie. System ten przejęli
potem Akadyjczycy i przystosowali do wymogów
języka semickiego. Znaki te ze względu na
materiał pisarski (tabliczki gliniane i rylec z
trzciny) szybko utraciły swój charakter
obrazkowy i przybrały postać klinów. W użyciu
pozostały 3 typy znaków: znaki-słowa, znaki-
sylaby i znaki-determinatywy (określające
kategorię znaczeniową).

System ideograficzno-
fonetyczny

Alfabet prawdopodobnie został

wynaleziony ok. 2. połowy II
tysiąclecia p.n.e. na
obszarach Fenicji lub Palestyny.
Zabytki z terenu Bliskiego Wschodu
(Bet Szemesz, Gezer, Megiddo,
Byblos, Ugarit) potwierdzają rozwój
tego systemu pisma. Ok. 1000
p.n.e. na terenie Byblos pojawiają
się już w pełni wykształcone
inskrypcje fenickie. Niewiele
późniejsze pierwsze inskrypcje w
języku greckim po raz pierwszy
zanotowały dźwięki samogłosek.

Powstanie alfabetu

fenicki

Rodzaje alfabetu:

Powstał w XI w. p.n.e i jest najstarszym pismem

alfabetycznym na świecie. Mimo, że brakuje w
nim liter odpowiadającym samogłoskom, był
znacznie wygodniejszy w użyciu niż
wcześniejsze rodzaje pisma.

Alfabet fenicki

Został stworzony na podstawie Alfabetu

fenickiego. Grecy wprowadzili w nim jednak
ważne zmiany:

- dodali samogłoski oraz znaki interpunkcyjne

np. kropkę i przecinek.

Alfabet grecki

Jest nazywany także alfabetem rzymskim .

Początkowo składał się tylko z 21 znaków, lecz
w kolejnych wiekach dodano ich jeszcze 5.
Obecnie zawiera 26 znaków i posługuje się
nim prawie 35% ludności świata.

Alfabet łaciński

Pismem pochodzącym bezpośrednio z pisma greckiego

posługuje ludzkość w Europie, Ameryce, dużej
części Afryki i Azji (z pisma greckiego wywodzi się
pismo łacińskie). Na piśmie greckim i aramejskim
oparte jest częściowo pismo armeńskie. Z dawnego
pisma palestyńskiego (związanego z fenickim) wywodzi
się pismo paleohebrajskie, którego najstarsza
inskrypcja pochodzi z IX w. p.n.e. Z tego pisma
wywodzą się: pismo samarytańskie i pismo aramejskie
(podstawa współczesnego pisma hebrajskiego).

Z pisma aramejskiego wywodzi się odmiana, którą
posługiwali się Nabatejczycy . Od nich przejęli pismo
Beduini z Półwyspu Arabskiego. Stało się ono podstawą
pisma arabskiego. Po zaniku staroperskiego pisma
klinowego języki irańskie używały pisma greckiego, a
następnie aramejskiego. Po przyjęciu islamu w użycie
weszło pismo arabskie.

Różne rodzaje pisma