PROFILAKTYKA

CHOROBY

NIEDOKRWIENNEJ

SERCA

1

Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Wydział Pielęgniarstwa i Położnictwa

Kierunek Pielęgniarstwo

Ewelina Bożyk gr 7

Choroba niedokrwienna serca

jest to choroba serca o różnej
etiologii i o wspólnym
mechanizmie
patofizjologicznym,
polegającym na
niewydolności naczyń
wieńcowych, co w
konsekwencji powoduje
dysproporcję między
zapotrzebowaniem a ilością
tlenu dostarczanego do
mięśnia sercowego.

2

ETIOLOGIA



Wynika ze zwiększonego oporu naczyń wieńcowych

bądź z tzw. przyczyn pozawieńcowych.



Najczęściej przyczyną niewystarczającego

przepływu krwi przez naczynia wieńcowe, a tym
samym zbyt małego dowozu tlenu do mięśnia
sercowego, jest makroangiopatia (90%),
zawężająca miażdżyca dużych nasierdzowych
tętnic wieńcowych.



Rzadszą przyczyną jest skurcz tętnicy wieńcowej

oraz mikroangiopatia małych śródściennych tętnic
wieńcowych rozwijajaca się w nadcisnieniu
tętniczym, cukrzycy lub podczas stanów zapalnych
tętnic.

3



Dodatkowe czynniki to:



Przerost mięśnia sercowego (dochodzi w tej
sytuacji do zwiększenia masy mięśnia, jednak
łożysko naczyniowe pozostaje wciąż to samo)



Niedostateczna kurczliwość mięśnia
sercowego



Nadciśnienie



Tachykardia



Czynniki pozawieńcowe:



Wady zastawek



Zaburzenia rytmu serca

4

Również zwiększone zapotrzebowania
na tlen mięśnia sercowego podczas
gorączki czy w nadczynności tarczycy, a
także zmniejszona podaż tlenu
występująca u osób z niedokrwistością,
z chorobami płuc i przebywających na
dużych wysokościach może
spowodować niedotlenienie, które
klinicznie może się objawić
wystąpieniem napadu bólu
dławicowego. Zwiększona lepkość krwi
wywołana utratą wody w wyniku
wymiotów, biegunki czy obfitych potów,
również upośledza przepływ krwi przez
naczynia wieńcowe.

5

CHOROBA WIEŃCOWA może

przybierać postać

utajoną i jawną.

W

utajonej

chorobie wieńcowej

niedokrwienie mięśnia sercowego
przebiega bezobjawowo.

Gdy występują objawy kliniczne

niedokrwienia, mówimy o

jawnej

chorobie wieńcowej, która dzieli się
na

stabilną i niestabilną dławicę

piersiową.

6

Stabilna dławica piersiowa

,

tzw. wysiłkowa, objawia się
napadami bólu po wysiłku
fizycznym lub po obciążeniu
psychicznym. Napady
pojawiają się regularnie i są
wywoływane przez określony
bodziec psychiczny lub wysiłek
fizyczny, a ból ustępuje po
podaniu azotanów lub po
odpoczynku.

7

Niestabilna dławica piersiowa
spowodowana jest coraz bardziej
narastającą miażdżycą naczyń
wieńcowych. Napady bólowe pojawiają
się po niewielkim wysiłku fizycznym lub
pobudzeniu psychicznym. Napady w
miarę rozwoju choroby są coraz
częstsze i trwają coraz dłużej. W
rezultacie dochodzi do rozwoju dławicy
spoczynkowej, czyli napadów bólu
nawet podczas pełnego wypoczynku.
Towarzyszy temu również wzrastające
zapotrzebowanie na leki
przeciwdławicowe. Wzrasta też ryzyko
wystąpienia zawału serca.

8

GŁÓWNYM OBJAWEM KLINICZNYM jest
trwający krótko (kilka minut) ból zamostkowy
wywołany przez obciążenie fizyczne i/lub
psychiczne, a także niska temperaturę powietrza
lub pełen żołądek. Ból może promieniować do
karku, szczęki dolnej, okolicy barków i lewego
ramienia. Czasami jedymi objawami są uczucie
ucisku ciasnoty w klatce piersiowej, pieczenia
lub palenia za mostkiem. Ból zanika po podaniu
azotanów, a w przypadku bólu wysiłkowego
ustępuje w spoczynku. Czasami bólowi
towarzyszą takie objawy, jak: szybkie lub
niemiarowe bicie serca, zawroty głowy, poty,
niepokój.

9

CZYNNIKI RYZYKA rozwoju choroby niedokrwiennej
serca można podzielić na zależne i niezależne.



Niezależnym czynnikiem jest starzenie się organizmu i z
nim związany rozwój zmian miażdżycowych w
naczyniach. Częstość występowania miażdżycy wzrasta
wraz z wiekiem, ale nie jest proporcjonalna do upływu
lat i może być słabo nasilona u osób nawet po 90. roku
życia.



Niemodyfikowalnym czynnikiem jest płeć – u mężczyzn
miażdżyca rozwija się wcześniej o mniej więcej 10 lat w
porównaniu z kobietami, natomiast czynnikiem ryzyka
jest przedwczesna menopauza. Kolejnym czynnikiem jest
obciążenie rodzinne, a przede wszystkim wczesne
wystąpienie w rodzinie choroby niedokrwiennej serca
lub innych chorób naczyniowych na tle miażdżycowym –
u mężczyzn przed 55. rokiem życia, a u kobiet przed 66.
rokiem życia.

10

DZIAŁANIA PROFILAKTYCZNE:

1)

PRAWIDŁOWA DIETA
Zmniejszenie udziału tłuszczów
zwierzęcych w diecie orz spożywanie olejów
roślinnych wpływa korzystnie na profil
lipidowy krwi i zmniejsza ryzyko
wystąpienia choroby niedokrwiennej serca.
Również regularne spożywanie ryb,
zwłaszcza ryb morskich, dużej ilości warzyw
i owoców i produktów zbożowych bogatych
w błonnik pokarmowy oraz ograniczenia
spożycia słodyczy, żywności
wysokoprzetworzonej i soli chroni przed
rozwojem zmian miażdżycowych w
tętnicach.

11

2)

ZWIĘKSZENIE AKTYWNOŚCI
FIZYCZNEJ
Należy wykonywać wysiłek fizyczny
przynajmniej 3-4 razy w tygodniu prze
30-60 minut. Nasilenie wysiłku musi być
ustalone indywidualnie, poczynając od
lekkiego do umiarkowanego. Zalecany jest
szybki spacer, marsz, biegi, jazda na
rowerze lub inne wysiłki (aerobowe).
Jednocześnie zaleca się zwiększenie
normalnej dziennej aktywności (chodzenie
żwawym krokiem, korzystanie ze schodów,
prace w ogrodzie).

12

3)

REZYGNACJA Z PALENIA PAPIEROSÓW
Dotyczy to zarówno palenia papierosów,
cygar, jak i fajki. Ryzyko choroby
niedokrwiennej serca wzrasta wraz z ilością
wypalonych papierosów.

13

4)

ZWALCZANIE STRESU
Należy nauczyć się technik relaksacyjnych i
radzenia sobie z problemami dnia
codziennego.

14

5)

LECZENIE NADCIŚNIENIA
TĘTNICZEGO
Osoby, u których stwierdzono istnienie
nadciśnienia tętniczego powinny mieć tak
dobrane leki hipotensyjne, by wartości
ciśnienia tętniczego mieściły się w
zalecanym przedziale normy. Obowiązuje
również ograniczone spożycie soli
kuchennej.

15

6)

LECZENIE OTYŁOŚCI
U osób otyłych obserwuje się hiperinulinizm
i zaburzenia lipidowe, powodujące
nadmierne obciążenie układu krążenia.
Przyczynia się do rozwoju cukrzycy typu 2 i
nadciśnienia tętniczego. Szczególnie
niebezpieczna jest otyłość typu brzusznego.
Podstawową metodą leczenia jest dieta
ubogokaloryczna z ograniczeniem spożycia
tłuszczów i słodyczy oraz zwiększenie
aktywności fizycznej.

16

7)

LECZENIE CUKRZYCY
Prawidłowo leczona cukrzyca pozwala na
utrzymanie glikemii we krwi w prawidłowym
zakresie, a to szczególnie cukrzyca typu 2
zwiększa ryzyko choroby niedokrwiennej
serca. Prawidłowa jej kontrola wpływa na
zmniejszenie zaburzeń lipidowych,
zmniejsza rozwój miażdżycy i
mikroangiopatii.

17

8)

LECZENIE HIPERLIPIDEMII

Należy wdrożyć, po konsultacji
z dietetykiem,
odpowiednie postępowanie
dietetyczne lub farmakologiczne.

18

9)

ZMNIEJSZENIE GOTOWOŚCI
POZAKRZEPOWEJ KRWI
Uzyskuje się poprzez
regularne przyjmowanie
leków hamujących
agregację płytek
krwi lub antykoagulantów.

19

10)

ZWALCZANIE

HIPERHOMOCYSTEINEMII
istotnym czynnikiem chorób układu krążenia
jest podwyższony poziom homocysteiny we
krwi. Jest to następstwo spożycia dużej
ilości pokarmów bogatych w metioninę oraz
niedobór kwasu foliowego i witaminy B6 w
diecie. Zapobieganie polega na
suplementacji kwasem foliowym.

20

11)

NADMIERNE SPOZYCIE ALKOHOLU

Powoduje wzrost stężenia
triglicerydów we krwi,
natomiast niewielka
konsumpcja alkoholu,
a zwłaszcza czerwonego wina,
może mieć działanie
ochronne na powstawanie

choroby niedokrwiennej
serca.

21