ETAPY PRAWIDŁOWEGO

ROZWOJU CHWYTU

U noworodka chwyt składa się z
odruchu chwytnego oraz z reakcji na
podciąganie. Wprowadzając palec lub
przedmiot do otwartej dłoni dziecka
wywołujemy u niego odruch chwytny –
noworodek odruchowo zgina palce i
chwyta przedmiot stymulacji.
Podciągając ku górze palec lub przedmiot
trzymany przez dziecko, wywołujemy u
niego reakcję na podciąganie – niemowlę
zaciska chwyt i następuje napinanie
mięśni od nadgarstka do barku.

Od 2 do 4 miesiąca życia trwa

okres przejściowy w rozwoju chwytu.

Odruch chwytny już zanika, a

chwytanie polegające na ruchach
dowolnych nie jest jeszcze
wykształcone.

W 3 i 4 miesiącu życia dziecko

znacznie krócej trzyma przedmiot
włożony do ręki. W trzymaniu nie
bierze udział kciuk oraz palec
wskazujący, a nadgarstek jest zgięty
dłoniowo.

Między 4 - 5 miesiącem życia,

swój początek ma chwytanie
dłoniowe, którego rozwój trwa przez
dłuższy czas. Dziecko zbliża obydwie
ręce do widzianego przedmiotu,
jednak nie jest jeszcze zdolne do jego
samodzielnego chwycenia. Wsunięty
do rączki przedmiot niemowlę szybko
wypuszcza.

W wieku 5 – 6 miesięcy dziecko

zaczyna posługiwać się chwytem
dłoniowym, z udziałem II i IV palca,
kciuk jest przywiedziony do
trzymanego przedmiotu. W tym
okresie rozwija się również chwyt
promieniowo – dłoniowy, który
polega na tym, że przy zgiętym nadal
dłoniowo nadgarstku, palce od II do V
pchają trzymany przedmiot w
kierunku opozycji kciuka i
promieniowej strony dłoni.

W 7 – 8 miesiącu życia, dziecko
zaczyna już posługiwać się przy
chwytaniu także kciukiem. Chwyt ten
określany jest jako nożycowy, ponieważ
niemowlę nie przeciwstawia jeszcze
kciuka pozostałym palcom, wykonuje
jedynie ruch przywodzenia i odwiedzenia
kciuka w stosunku do pozostałych
palców dłoni. Dziecko potrafi już trzymać
w każdej rączce po jednym przedmiocie i
można zaobserwować u niego początki
zabaw manipulacyjnych.

W 9 miesiącu dalej doskonali się

chwyt promieniowo – palcowy,
zwiększa się zgięcie grzbietowe
nadgarstka, wzrasta opozycja kciuka.
Rozwijają się także wyizolowane
ruchy palca wskazującego.

W wieku 10 miesięcy, dzięki

wykształceniu się ruchów w dalszych
odcinkach palców niemowlę
opanowuje chwyt opuszkowy,
zwany też pęsetowym. Kciuk
przeciwstawia się pozostałym
palcom, palec III, IV i V są
nieznacznie zgięte. Przedmiot jest
trzymany między opuszkami
paliczków dalszych kciuka i palca II.

Około 12 miesiąca życia

kształtuje się doskonały chwyt
opuszkowy. Wszystkie palce
przyjmują pozycję całkowitego
zgięcia, a nadgarstek – zgięcia
grzbietowego. Dziecko może trzymać
nawet bardzo małe przedmioty
między koniuszkami, a nawet
opuszkami kciuka i palca II.

• W ciągu następnych lat życia dalej

doskonalą się swobodne, niezależne
ruchy palców, zwiększa się
ruchomość łuków śródręcza i
doskonali się chwyt.

• Około szóstego roku życia dziecko

osiąga całkowitą dojrzałość ruchów
palców oraz nadal doskonali
złożoność i precyzję ruchów.