Maciej

Smoła

Alkohol i paracetamol

Wstęp

• Często występująca u alkoholików

niewydolność wątroby z reguły
kojarzona jest z toksycznym
działaniem alkoholu.

• Może ona być jednak również

następstwem zespołu alkoholowo-
paracetamolowego.

2

Paracetamol

• Jest najczęściej stosowanym

powszechnie dostępnym lekiem
przeciwbólowym i
przeciwgorączkowym.

• Może powodować niewydolność

wątroby i zgon.

3

Metabolizm paracetamolu

• 50% sprzęgane z resztami kwasu

glukuronowego

• 30% sprzęgane z resztami kwasu

siarkowego

• 2-5% z moczem w stanie niezmienionym
• 2-5% przez enzymatyczny układ oksydaz

cytochromu P-450

4

CYP2E1 i AB

• Paracetamol utleniany jest przez

CYP2E1 do
N-acetylo-p-benzochinonoiminy
(AB), która cechuje się wysoką
toksycznością.

• W normalnych warunkach AB jest

szybko sprzęgana z glutationem i
wydalana z moczem w postaci
nietoksycznej.

6

Dawki a toksyczność

• Wysoka dawka lub przewlekła terapia

paracetamolem prowadzi do zmiany
głównych szlaków metabolicznych.

• Szlaki siarczanu i glukuronianu zostają

nasycone.

• Wzmożone zapotrzebowanie na

glutation w szlaku CYP2E1 powoduje
jego wyczerpanie.

• Następuje gromadzenie się AB w

hepatocytach.

7

8

N-acetylo-p-

benzochinonoimina

• Zgromadzona w hepatocytach

toksyczna AB reaguje z błonami
komórkowymi.

• Skutkuje to obszerną martwicą

hepatocytów.

• Ostatecznie następuje ostra martwica

wątroby.

9

Czynniki ryzyka w zatruciu

paracetamolem

Poza przedawkowaniem samego leku wyróżnia się:
• Przewlekły alkoholizm
• Głód
• Leki indukujące cytochrom P-450 (rifampicyna,

fenobarbital, fenytoina, karbamazepina, izoniazyd)

Wszystkie powyższe indukują CYP2E1.

10

Alkoholizm

• Poważnie zwiększa ryzyko niewydolności

wątroby nawet przy stosowaniu dawek
terapeutycznych paracetamolu.

• Etanol u przewlekłych alkoholików działa

protekcyjnie hamując oksydacyjny
metabolizm leku. Działanie to mija po
eliminacji alkoholu.

11

Alkoholizm

• Największe ryzyko działania

hepatotoksycznego paracetamolu
występuje po krótkotrwałej
abstynencji.

• Indukowana przez etanol aktywność

enzymatyczna jest wtedy jeszcze
wysoka.

• Brakuje natomiast alkoholu - czynnika,

z którym paracetamol
współzawodniczy o enzymy
mikrosomalne.

12

Bibliografia

• Farmakologia ogólna i kliniczna - Katzung
• Farmakologia - Brenner
• ”Paracetamol as a possible cause of fulminant

liver failure” - M. Kiszka, G. Buszewicz - The Chair
and Department of Forensic Medicine, Medical
Academy, Lublin

Maciej Smoła, gr 47, III lek

13