Monitoring środowiskowych

zagrożeń zdrowia i ich

skutków, monitoring zdrowia

i promocja zdrowia

Agnieszka Iwanek

gr. 4B

Monitoring

Regularne jakościowe i ilościowe pomiary
lub obserwacje zjawiska czy obecności
np. substancji, przeprowadzane przez z
góry określony czas. Zgromadzone dane
ułatwiają wybór właściwych działań w
przypadku szkodliwego wpływu tego
stanu na życie i mienie człowieka czy
stan środowiska. Pozwalają także na
podjęcie akcji naprawczych lub usuwania
skutków w już istniejącej sytuacji.

Ogólne zasady monitoringu

ciągłe oznaczanie/pomiar pewnej
wielkości charakteryzującej monitorowany
problem

procedury pomiarowe wystandaryzowane

wynik zrozumiały i przydatny do
podejmowania decyzji i informowania opinii
publicznej

Państwowy Monitoring

Środowiska

jakości powietrza,
jakości wód śródlądowych powierzchniowych i
podziemnych,
jakości gleby i ziemi,
hałasu,
pól elektromagnetycznych,
promieniowania jonizującego,
stanu zasobów środowiska,
rodzajów i ilości substancji lub energii
wprowadzanych do powietrza, wód, gleby i ziemi
wytwarzania i gospodarowania odpadami,
uruchomienie monitoringu wód,
możliwość przedstawiania prognoz środowiskowych,
wpływ pyłu drobnego i ozonu na zdrowie

Podstawa do opracowania programów

wojewódzkich monitoringu

dostarczanie informacji o aktualnym stanie i stopniu
zanieczyszczenia poszczególnych komponentów środowiska,
informować o wprowadzanych do środowiska substancjach
lub energii,
stanowić podstawę do formułowania programów ochrony
środowiska oraz do oceny skuteczności realizacji tych programów,
umożliwiać identyfikację obszarów, na których występują
przekroczenia standardów jakości środowiska oraz dokumentowanie
i ocenę skuteczności działań podejmowanych w celu ich
przywrócenia bądź utrzymania;
określać wpływ źródeł zanieczyszczenia oraz
projektowanych przedsięwzięć gospodarczych na jakość środowiska,
dostarczać informacje o przewidywanych skutkach
użytkowania środowiska, lokalizacji potencjalnych zagrożeń i
przeciwdziałania im w warunkach ekstremalnych,
informować społeczeństwo o zagrożeniach ekologicznych.

Badania epidemiologiczne

długotrwałe
kosztowne
podstawa do przewidywania
skutków zdrowotnych

Zintegrowany monitoring środowiska

i zdrowia

Ilościowa ocenę środowiskowego ryzyka
zdrowotnego w oparciu o monitoring:
środowiska
chorób zależnych od zanieczyszczenia
środowiska,
biologicznego narażenia środowiskowego,
skutków zdrowotnych narażeń
środowiskowych i wrażliwości na działanie
szkodliwych czynników środowiska,
wskaźniki zdrowia środowiskowego.

Badanie czystości gleb

W programie badania stanu czystości

gleb, przewiduje się oznaczenie

zawartości 9 metali, wilgotności,

zanieczyszczeń specyficznych i

odczynu w wyciągu wodnym, w

wyznaczonych punktach.

Zintegrowany monitoring środowiska

i zdrowia

Powinien dostarczyć danych, które

pozwolą na określenie wielkości

środowiskowego obciążenia

chorobami.

Ilościowa ocena środowiskowego

ryzyka zdrowotnego w oparciu o wyniki

monitoringu środowiska.

Podstawa dla polityki środowiska

i zdrowia

Informacja o

stanie środowiska

Informacja o

stanie środowiska

Informacja o

stanie zdrowia

Informacja o

stanie zdrowia

Polityka

Zdrowotna

Polityka

Zdrowotna

Polityka

ekologiczna

Polityka

ekologiczna

Integracja

Oceny oddziaływania

środowiska na

zdrowie

Integracja

Oceny oddziaływania

środowiska na

zdrowie

Polityka

Środowiska i

Zdrowia

Polityka

Środowiska i

Zdrowia

Wskaźniki środowiskowego

narażenia

U podstaw ich wypracowania leży tzw.
schemat DPSEEA.
Siły wymuszające: np. przyrost naturalny
Presje: np. produkcję odpadów
komunalnych i przemysłowych
Stan istniejący: zagrożenia środowiskowe
Narażenie: np. dawka pobrana, dawka
wchłonięta
Skutek zdrowotny: np. chorobowość,
Działanie np. polityka ekonomiczna i
socjalna, edukacja, promocja zdrowia

Obecnie

Współpracę z dwoma Wojewódzkimi Stacjami
Sanitarno-Epidemiologicznymi, we Wrocławiu i w
Katowicach.
Trwają prace nad zbieraniem danych do obliczeń
wskaźników zdrowia środowiskowego
Przykładowe zestawy danych zbieranych w
stacjach dla potrzeb obliczeniowych wskaźników
zdrowia środowiskowego:
Liczba samochodów osobowych, Ilość sprzedanej
benzyny bezołowiowej, całkowita ilość
sprzedanego paliwa, Ilość emitowanych
zanieczyszczeń – SO2 [g/rok], Roczna umieralność
spowodowana chorobami układu oddechowego.

Monitoring jamy ustnej

Najmłodsze grupy wiekowe populacji
są badane w odstępie 2 lat,
dorastająca młodzież oraz młodzież
kończąca szkołę licealną w odstępach
odpowiednio 3 i 5 lat, grupy osób
dorosłych w odstępach 5-8 letnich.

2000 osób w 1 grupie wiekowej

Efekty realizacji

obniżenie średniej liczby zębów z ubytkami próchnicowymi
wypełnionych lub usuniętych z powodu próchnicy u dzieci i
młodzieży oraz
wzrost odsetka dzieci bez próchnicy i ze zdrowym
przyzębiem jako następstwo wdrażania do praktyki strategii
zdrowia,
wzrost odsetka dzieci objętych edukacją prozdrowotną i
profilaktyką próchnicy na terenie przedszkola, szkoły,
wzrost odsetka osób dorosłych posiadających wiedzę na
temat zdrowia jamy ustnej,
zwiększenie odsetka dzieci objętych przeglądami
stomatologicznymi,
zwiększenie odsetka dzieci objętych leczeniem i
zapobieganiem profesjonalnym próchnicy,
obniżenie różnic w dostępie do edukacji prozdrowotnej,
zapobiegania i leczenia próchnicy zależnych od lokalizacji i regionu.

OSOZ – Ogólnopolski System

Ochrony Zdrowia

SERWIS „Parametry Zdrowotne”

Umożliwia to pacjentowi systematyczne
monitorowanie stanu zdrowia we własnym
zakresie i porównanie ich z przyjętymi normami.
wcześniejsze wykrycie niepokojących

większa precyzja diagnozy lekarskiej
system automatycznie przypomina
pacjentowi o konieczności wykonania kolejnych
pomiarów

Parametry

Do parametrów tych należą m.in.:
temperatura ciała
ciśnienie krwi
poziom cukru
waga
wzrost
puls
wskaźnik BMI

Działania polegają na szeroko pojętej edukacji prozdrowotnej
oraz przeprowadzaniu podstawowych badań profilaktycznych.

„Dostrzegając problem późnego wykrywania chorób
cywilizacyjnych, takich jak cukrzyca czy nadciśnienie, wychodzi
temu naprzeciw! W trakcie akcji grupa przeszkolonych wcześniej
wolontariuszy wykonuje pomiary cukru, ciśnienia tętniczego oraz
oblicza wskaźnik BMI. Dodatkowo organizujemy stoiska przy
których dowiedzieć się można czegoś na temat chorób
przenoszonych przez kleszcze, profilaktyki nowotworów,
osteoporozy, zaburzeń odżywiania, takich jak anoreksja czy
bulimia i uzyskać pomoc w rzucaniu palenia. Organizujemy
również pokazy udzielania pierwszej pomocy.”

Promocja zdrowia

Proces umożliwiający jednostkom i
grupom społecznym zwiększenie
kontroli nad uwarunkowaniami zdrowia
w celu poprawy ich stanu zdrowia, oraz
sprzyjający rozwijaniu zdrowego stylu
życia, a także kształtowaniu innych
środowiskowych i osobniczych
czynników prowadzących do zdrowia.

Uwarunkowania zdrowotne

Dekalog Zdrowego Stylu

Życia

1. Wiedza o samym sobie.
2. Utrzymywanie sił obronnych w stałej gotowości.
3. Nie nadużywanie leków
4. Utrzymywanie wszechstronnej aktywności fizycznej
5. Prawidłowe odżywianie się
6. Hartowanie się
7. Rozwijanie umiejętności walki ze stresem
8. Wyeliminowanie nałogów
9. Życzliwość dla innych
10.Zachowanie postawy copingowej – dawanie sobie

rady w życiu

Fundacja „Promocja

Zdrowia”

Powstała w grudniu 1991 roku. Głównym
celem jej działania jest zmniejszenie
liczby zachorowań na raka wśród Polaków,
szczególnie poprzez ograniczenie palenia
i wymuszonej inhalacji dymu tytoniowego.
„Rzuć palenie razem z nami”
„5 razy dziennie warzywa i owoce”
Programu Edukacji Tłuszczowej

Bibliografia

• http://www.ietu.katowice.pl/wpr/Doku

menty/Materialy_szkoleniowe/Szkol2/
17-mniszek.pdf

• http://www.mz.gov.pl/wwwfiles/ma_st

ruktura/docs/monitjamyust_progr201
3_20130510.pdf

• http://www.wios.lodz.pl/docs/plan200

9_cele_pms.pdf