ZJAWISKA PATOLOGICZNE W
PODSTAWOWYCH ŚRODOWISKACH
WYCHOWAWCZYCH DZIECI
I MŁODZIEŻY- ŚRODOWISKO
RODZINNE

Definicja rodziny według Zbigniewa Tyszki

„Rodzina ułatwia swym członkom adaptację do
zmieniającej się rzeczywistości społecznej, do jej wymogów.
Jest strefą och ronną człowieka w procesie transformacji,
oparciem w nowych sytuacjach. Rodzina jest najlepszym,
najskuteczniejszym »transmitorem« ogólno-spolecznej
kultury do jednostki, ogólnospołecznych podstawowych
norm, wzorów i wartości - szczególnie w jej wcześniejszym
okresie życia"

„Najogólniej mówiąc rodzina jest instytucją ogólnoludzką
spotykaną we wszystkich epokach i kulturach.
Rodzina stanowi integralną część każdego społeczeństwa:
stanowi jego najmniejsza, a zarazem podstawową
komórkę".

Funkcje rodziny według Z. Tyszki:

1. Materialno-ekonomiczna - zaspokajanie materialnych

potrzeb członków rodziny, a pośrednio także zaspokojenie
niektórych potrzeb społeczeństwa. Funkcja ta realizuje się
zwykle poprzez pracę zawodową rodziców, oraz traktowaną
jako inwestycję na przyszłość edukację dzieci.

2. Opiekuńczo-zabezpieczająca - polegająca na zapewnieniu

bezpieczeństwa materialnego i fizycznego członkom rodziny
małej lub rozszerzonej; w zakres jej działań wchodzi
pielęgnacja niemowląt i małych dzieci, pomoc materialna dla
osób starszych (rodziców, dziadków itp.), a także opieka
fizyczna nad osobami niedołężnymi.

3. Prokreacyjna - polegająca na powoływaniu do życia i

wychowaniu młodych pokoleń; z jednej strony, rodzina służy
zaspokajaniu potrzeb rodzicielskich mężczyzny i kobiety, a z
drugiej, jest podstawą istnienia społeczeństwa, poprzez
przyczynianie się do wymiany pokoleń.

4. Seksualna - służąca zaspakajaniu potrzeb seksualnych

pary małżeńskiej.

5. Legalizacyjno-kontrolna - polegająca na przyswajaniu norm

etycznych i społecznych oraz stosowaniu kontroli zachowania
poszczególnych członków rodziny, włącznie z sankcjami za łamanie
przyjętych kanonów. Celem rodziny jest także takie wychowanie
młodego pokolenia, by nie wpadło w niszczące nałogi takie jak:
alkoholizm, narkomania czy prostytucja. Właściwie sprawująca tą
funkcję rodzina zapobiega dewiacyjnym zachowaniom młodzieży
poprzez kontrolę ich zachowania lub też skuteczną interwencję we
właściwym momencie. Złe zachowania jednego członka rodziny
bowiem mają negatywne konsekwencje dla całej rodziny (np.
posiadania ojca alkoholika oddziałuje na opinię o tej rodzinie w
najbliższym otoczeniu).

6. Stratyfikacyjna - wyrażająca się w określeniu statusu społecznego

ze względu na pochodzenie rodzinne.
Determinuje przynależność członków rodziny do określonych klas czy
warstw społecznych. Szczególnie istotna w tradycyjnych
społeczeństwach, gdzie urodzenie się w rodzinie zajmującej określoną
pozycję społeczną praktycznie uniemożliwia jakikolwiek awans (np.
społeczeństwo w Indiach).

7. Socjalizacyjna - polegająca na wieloletnim kształtowaniu

osobowości dziecka, przygotowaniu go do życia w społeczeństwie, do
pełnienia różnych zadań społecznych (socjalizacja potomstwa
dokonuje się przez przekazywanie wiedzy, wpajanie wzorów
zachowania i określonego systemu wartości, zatem ta funkcja rodziny
jest niezmiernie ważna dla społeczeństwa, od niej zależy bowiem
kształt przyszłych pokoleń). Funkcja ta obejmuje nie tylko
socjalizację dzieci, ale również rodziców przez ich potomków.
Niejednokrotnie pod ich wpływem rodzice są zmuszeni
przemodelować swój system wartości. Funkcja ta więc działa nie
tylko na linii rodzice - dzieci, ale także w przeciwnym kierunku.

8. Kulturalna - polegająca na zapoznaniu pokolenia z dziejami kultury

danego społeczeństwa oraz budzeniu wrażliwości na wartości
estetyczne i duchowe. Życie rodzinne winno umożliwiać dziecku
uczestnictwo w świecie kultury i sztuki pozwalające na rozwój
własnych predyspozycji oraz zdolności. W rodzinie człowiek uczy się
języka, obyczajów, postaw oraz właściwych zachowań, a także tego
wszystkiego, co składa się na tradycję czyli istotnych dla danej
społeczności z punktu widzenia kultury wartości, przekazywanych z
pokolenia na pokolenie.

9. Religijna - polegająca na wychowaniu potomstwa w duchu

religijnym, ukazywaniu mu związku sensu życia z wiarą w Boga,
wiążąca się z funkcją socjalizacyjno-wychowawczą przez religijne
uzasadnianie norm moralnych. Poprzez uczestnictwo w rozmaitych
praktykach religijnych człowiek internalizuje właściwy danej religii
kodeks moralny (tzn. przyjmuje za własne narzucane z zewnątrz
postawy, poglądy, normy i wartości).

10. Rekreacyjno-towarzyska - polegająca na zaspokajaniu potrzeb

utrzymywania zażyłych, nieformalnych kontaktów z niewielkim
kręgiem osób, niezbędnych dla zachowania równowagi psychicznej,
uniknięcia poczucia osamotnienia, dla psychicznego odprężenia i
wypoczynku. Rodzina jest tu traktowana jako przystań chroniąca jej
członków przed wrogim światem zewnętrznym, zapewniająca
odpoczynek po stresującym dniu pracy oraz zapewniająca
regenerację sił.

11. Emocjonalno-ekspresyjna - polegającą na wypełnianiu potrzeb

intymnego kontaktu psychicznego, który zwykle nie może być
zrealizowany poza gronem najbliższej rodziny - chodzi tu o związek
uczuciowy między współmałżonkami, o wzajemne związki uczuciowe
między rodzicami a dziećmi i rodzeństwem, oraz o więzi uczuciowe
zachodzące w ramach trzech pokoleń. Służy zaspokajaniu
podstawowych potrzeb emocjonalnych człowieka - miłości,
przynależności oraz bezpieczeństwa. Każdy człowiek odczuwa
bowiem potrzebę posiadania kogoś bliskiego, któremu może zaufać.
Zaspokojenie tego typu potrzeb daje mu poczucie osobistego
szczęścia i ma wpływ na prawidłowy rozwój jego osobowości.

Funkcje

rodziny

ulegają

przekształceniom

pod

wpływem przemian ustrojowych, ekonomicznych,
ustawodawczych, emancypacyjnych itp. Współczesna
rodzina ulega szybkim przeobrażeniom na skutek
pracy zawodowej kobiet, szerokiego oddziaływania
oświaty i kultury, rozbudowy instytucji opieki nad
małym

dzieckiem,

zmiany

stosunków

między

małżonkami itp. Niepokojąco rozluźniają się więzi w
rodzinach wielopokoleniowych.

W obecnych czasach trudno jest zaobserwować jeden

dominujący model rodziny: pojawiają się małżeństwa
homoseksualne, małżeństwa „na próbę", życie w
pojedynkę. Matki wychowują dzieci samotnie, a wiele
rodzin realizuje „bezdzietny styl życia".

Struktura rodziny:
•Ze względu na liczbę pokoleń:
-jednopokoleniowa- sami rodzice
-dwupokoleniowa- rodzice z dziećmi
-trzypokoleniowa- rodzice, dzieci, dziadkowie

•Ze względu na kompletność członków rodziny:
-pełna: naturalna, zrekonstruowana (jeden nowy rodzic np. po
rozwodzie lub śmierci), przysposobiona (adopcyjna), zastępcza
(sprawuje prawną opiekę nad dzieckiem, przyznaną przez sąd),
kontraktowa (zawsze gotowa przyjąć dzieci na jakiś czas).
-niepełna: sieroca (brak rodziców na skutek śmierci, opiekę
nad dziećmi przejmują krewni), pół sieroca (śmierć jednego
rodzica), rozbita (rozwód, separacja, porzucenie, wyjazd
jednego rodzica za granicę), samotna matka niezamężna.

•Ze względu na ilość dzieci:
-wielodzietna
-małodzietna
-bezdzietna

Socjologowie rozróżniają kilka typów rodzin. W
zależności od kryterium klasyfikacji wyróżniamy rodziny:
•Monogamiczne - dwoje małżonków
•Poligamiczne - np. jeden mężczyzna wiele kobiet (poligymia)
lub jedna kobieta wielu mężczyzn (poliandria). Związki wielu
kobiet i wielu mężczyzn nazywa się multilateralizmem

•Endogamiczne - oboje małżonków pochodzi z jednej
zbiorowości

•Egzogamiczne - małżonkowie pochodzą z różnych
zbiorowości

•Patriarchalne - dominacja mężczyzny
•Matriarchalne - dominacja kobiet
•Patrylinearna - dziedziczenie nazwiska i majątku występuje
po ojcu
•Matrylinearna - dziedziczenie nazwiska i majątku następuje
po matce

Z punktu widzenia warunków wychowawczych w
rodzinie, interesujący i znany od dawna jest podział
rodzin według ich liczebności:

-rodzina nieliczna (1-2 dzieci)
-rodzina średnioliczna (3-4 dzieci)
-rodzina liczna (ponad 4 dzieci)

Typy rodzin ze względu na wielkość:

1) Rodzina mała- składa się z pary małżeńskiej i

niepełnoletnich dzieci

2) Rodzina duża- zawiera się w niej kilka pokoleń

krewnych żyjących we wspólnym gospodarstwie. Są one
przynajmniej trzypokoleniowe, a krewni w jej ramach są
połączeni wspólnota majątkową.

3) Rodzina duża zmodyfikowana- jest to wielopokoleniowa

bliska sobie grupa, rodzinna nie mieszkająca jednak we
wspólnym gospodarstwie.

Podział rodzin według stanu ekonomicznego:

-rodziny bardzo biedne
-rodziny biedne
-rodziny zamożne
-rodziny bardzo zamożne

Ze względu na układ stosunków pracy zawodowej
członków rodziny wyróżnia się rodzinę:

-tradycyjną- gdy pracuje tylko mąż i ojciec a żona i matka
prowadzi gospodarstwo
-rodzinę w której pracują oboje małżonkowie nie mając przy
tym nikogo z dorosłych do pomocy w gospodarstwie domowym
i wychowaniu dzieci
-rodzinę która przy zaangażowaniu zawodowym korzysta z
takiej pomocy

Ze względu na kryterium zawodu wykonywanego przez
żywiciela rodziny a tym samym status społeczny rodziny:

-rodzina robotnicza
-rodzina chłopska
-rodzina inteligencja
-rodzina elitarna

W ujęciu socjologicznym ważny jest podział rodziny na

zasadzie zróżnicowania więzi społecznej. Możemy, zatem
wyróżnić następujące typy rodzin:

•rodzina normalna, oparta na więzi biologicznej między rodzicami i
wszystkimi dziećmi, w której panuje poprawna atmosfera współżycia,
zaspokojone są potrzeby i aspiracje wszystkich jej członków, w
szczególności wychowanie i wykształcenie dzieci, dążąca do
likwidowania pojawiających się konfliktów między członkami,

•rodzina rozbita wskutek trwałej nieobecności jednego z rodziców
(śmierć, separacja, rozwód), gdzie każda z tych przyczyn
nieobecności stwarza trudności i problemy wychowawcze,

•rodzina zreorganizowana przez zawarcie po jej rozbiciu drugiego
lub następnego małżeństwa, co stanowi skomplikowany układ
stosunków społecznych między naturalnymi a przybranymi rodzicami
a dziećmi oraz problem ojczyma, macochy,

•rodzina zdezorganizowana, gdzie panują stosunki konfliktowe,
zaburzające proces uspołecznienia,

•rodzina zdemoralizowana, która pozostaje w kolizji z prawem lub
zasadami współżycia ze środowiskiem, będąca głównym źródłem
deprawacji dziecka,

•rodzina zastępcza oparta na więzi współżycia i funkcji opiekuńczo-
wychowawczej w stosunku do dzieci, przy świadomości braku więzi
biologicznej z nimi

Z. Tyszka, analizując różne definicje struktury rodziny
zauważa, że wyróżniają one zwykle trzy jej aspekty:
•Psychologiczny (układ więzi emocjonalnych)

•Społeczny (układ pozycji społecznej, struktura władzy)

•Kulturowy (wzory regulujące życie rodzinne, normy i wzory
wewnątrzrodzinnych ról społecznych)

Według Tyszki strukturę rodziny określa:

1. Liczba i jakość członków.
2. Układ ich pozycji i ról społecznych.
3. Przestrzenne ich usytuowanie.
4. Siła więzi instytucjonalnych i psychicznych.
5. Podział czynności.
6. Struktura wewnątrzrodzinnej władzy i autorytetów.
7. Wewnątrzrodzinny rozkład miłości i względów.

J. L. Lewis wyróżnił cztery typy rodzin posługując się

kryterium funkcji:

•rodzina optymalna, w której małżonków łączą pozytywne
uczucia, nie występują destrukcyjne koalicje, a konflikty
rozwiązywane są na drodze negocjacji,

•rodzina kompetentna, ale cierpiąca to taka, w której nie
występuje destrukcja, ale dają się już zauważyć tendencje do
dominacji jednego z członków,

•rodzina o zaburzonym funkcjonowaniu:
-występuje system dominacji - uległości, brak bliższych
związków uczuciowych między małżonkami, brak negocjacji,
-występują stałe konflikty między rodzicami, dzieci uczestniczą
w kon flikcie, występuje wrogość tak na płaszczyźnie rodzic -
rodzic, jak i rodzic - dziecko,

•rodzina nie wypełniająca swych funkcji:
-jedno z rodziców wykazuje zaburzenia emocjonalne, wysoki
poziom stosunku dominacji - uległości,
-rodzina chaotyczna, wyizolowana, pozbawiona
kierownictwa.

Według

Zbigniewa

Lwa-Starowicza

występuje

wiele

psychologicznych modeli współczesnej rodziny, m. in. :

•Autokratyzm ojców - ojciec jest w tej rodzinie głową, sędzią i

prokuratorem. Jego autorytet nie podlega dyskusji. Role męskie i kobiece są
ściśle określone i oddzielone.

•Mamizm - rodzina kierowana jest przez pełną energii kobietę, która

podporządkowała sobie swojego partnera - męża. Jest on sprowadzony do roli
wykonawcy poleceń.

•Rodzina „atomowa" - każdy z członków rodziny żyje własnym życiem.

Przeważają relacje pozadomowe (zawodowe, przyjacielskie, towarzyskie).
Dzieci szybko się usamodzielniają, wobec rodziców ujawniają dystans i chłód
emocjonalny.

•Rodzina „Króla Maciusia" - typ rodziny zogniskowany na dziecku.

Rodzice nastawiają się na realizację jego potrzeb, ułatwienie mu życia i
uwolnienie go od obowiązków.

•Rodzina kumplowska - stosunki między członkami rodziny są

koleżeńskie, na pograniczu infantylizmu. Między pokoleniem rodziców i dzieci
nie ma bariery wieku,

•pozycji, autorytetu.

•Rodzina z mitami - typ rodziny, w której jedno z rodziców przebywa

przez długi czas poza kręgiem życia rodzinnego. Drugie z rodziców konstruuje
na użytek własny i dzieci mity na temat jego osoby.

•Rodzina z sojuszami - w relacjach uczuciowych dochodzi do

powstawania jawnych bądź ukrytych sojuszy (np. matki z córkami przeciwko
ojcu, ojca z synami przeciwko matce itp.).

•Rodzina partnerska - współpraca członków rodziny z demokratycznym

podziałem ról i obowiązków. Autorytet rodziców opiera się na ich dojrzałości i
kompetencji, a działania wychowawcze są świadomie planowane i sterowane.

Przejawy kryzysu rodziny:
 
Obecnie często mówi się o kryzysie rodziny. Wśród jego

przejawów najczęściej wymieniane są:



Wzrost liczby rozwodów- główne przyczyny tego
zjawiska to zdrady małżeńskie, zanik więzi małżeńskich, a
także nasilenie zjawisk patologicznych, takich jak
alkoholizm, przemoc.



Spadek liczby zawieranych małżeństw- związanych ze
wzrostem popularności związków nieformalnych.



Zanik tradycyjnych funkcji rodziny.



Spadek dzietności- przyczyny tego zjawiska są złożone,
jedną z nich są przemiany społeczno-obyczajowe, m. in.
postępująca emancypacja kobiet, które chcą realizować
się nie tylko w rodzinie jako matki, lecz także zawodowo. 

Mówiąc o przemocy wyróżnia się:



przemoc fizyczną,



przemoc psychiczną (emocjonalną),



przemoc seksualną,



zaniedbanie.

Różnorodne formy krzywdzenia występują łącznie,
przemoc fizyczna wiąże się z psychiczną, przemoc
seksualna z fizyczna i psychiczna. Wszystkie formy
przemocy są bardzo dotkliwe.

Przemoc fizyczna



niesie ona ryzyko uszkodzenia ciała, niezależnie czy do tego dochodzi



przejawami tej przemocy fizycznej są :



popychanie



policzkowanie



szarpanie za włosy



uderzanie pięścią



kopanie



przypalanie papierosem



duszenie



rzucanie przedmiotami



drapanie



plucie



wykręcanie rąk



napaść z użyciem broni



krępowanie lub uwięzienie



świadome stwarzanie niebezpiecznych sytuacji, stanowiące zagrożenie fizyczne



przymus fizyczny bywa często bolesny i wpływa na poważne obniżenie „poczucia mocy”



u osób, wobec których stosowana jest przemoc fizyczna niejednokrotnie występują
objawy fizycznych zachowań agresywnych



można występować w postaci :



czynnej – czyli klapsy, uderzenia, bicie, kopanie, zadawanie ran ciętych, szarpanie,
duszenie, itp.



biernej – przejawiającej się w postaci zakazów mówienia, chodzenie, załatwiania
potrzeb fizjologicznych, areszt domowy, itp.

Przemoc psychiczna



jest to znęcanie się nad drugim człowiekiem dużo bardziej wyrafinowane i
przynoszące większe szkody emocjonalne niż bicie



przejawia się słownym poniżaniem, wyzywaniem, a nawet izolację,
pozbawieniem snu i pożywienia oraz zastraszaniem



do przemocy psychicznej możemy zaliczyć również pozbawienie ofiary
środków uniemożliwiających właściwe funkcjonowanie psychiczne i fizyczne



znęcanie psychiczne towarzyszy przemocy fizycznej, seksualnej, a także
zaniedbaniu



izolowanie i narzucanie własnych sądów to element operacji prania mózgu,
na które składają się następujące działania :



izolacja – pozbawia ofiarę społecznego wsparcia, uzależnia od oprawcy,
doprowadzają do skoncentrowania się na nim, a następnie do
monopolizacji uwagi



monopolizacja uwagi – ma miejsce, gdy ofiara koncentruje się na
aktualnym położeniu, eliminuje bodźce inne niż te, którymi manipuluje
oprawca



osłabienie, prowadzenie do przemęczenia – celem jest minimalizacja
fizycznej i psychicznej możliwości stawiania oporu



groźby – nasilają lęk i rozpacz



demonstrowanie wszechwładzy – wskazujące na daremność stawiania
oporu



degradowanie – rodzi przekonanie, że opór bardziej naruszy szacunek do
samej siebie i poczucie własnej wartości niż kapitulacja

Przemoc seksualna



przemoc seksualna jest rozpoznawana jeszcze rzadziej niż przemoc
fizyczna



do przemocy seksualnej zalicza się : gwałt, stosunek analny,
stosunek oralny wbrew woli partnera/partnerki, filmowanie
podczas aktywności seksualnej, rozbieranie z użyciem siły,
przyzwolenie, aby inni patrzyli na akt seksualny



rodzaje gwałtu :



gwałt agresywny – z pobiciem



gwałt nieagresywny – nie związany z maltretowaniem fizycznym



gwałt obsesyjny – czasami związany z pobiciem, a cechą
charakterystyczną są obsesje nie uwidaczniające się w innych
sferach życia



przemoc seksualna, a w szczególności zgwałcenie jest zamachem
na wolność w zakresie dysponowania swoją osobą w dziedzinie
stosunków seksualnych

Zaniedbanie



rozumiane najogólniej jako niezapewnienie lub uniemożliwienie
zaspokojenie potrzeb jednostce zależnej



jest zjawiskiem obejmującym bardzo szeroką skalę zachowań



może dotyczyć działań nieświadomych, jak i świadomej
niemożności działania



typy zaniedbywania :



zaniedbywanie fizyczne



zaniedbywanie emocjonalne lub psychiczne



zaniedbywanie może być spowodowane m.in. brakiem pieniędzy na
życie, brakiem doświadczenia i ambiwalentnymi uczuciami.



Przykłady zaniedbania to: odbieranie zarobionych pieniędzy,
uniemożliwianie podjęcia pracy zarobkowej, niezaspokajanie
materialnych potrzeb rodziny, brak opieki i uniemożliwianie
zaspokajania podstawowych potrzeb fizjologicznych (związanych ze
snem, jedzeniem, higieną itp.

W POLSCE PRZEPISY DOTYCZĄCE PRZEMOCY W
RODZINIE REGULUJĄ:



Kodeks rodzinny i opiekuńczy,



Kodeks karny,



Kodeks postępowania karnego,



Ustawa o systemie oświaty,



Ustawa o postępowaniu w sprawie nieletnich,



Ustawa z dnia 29 listopada 2005 r. o przeciwdziałaniu
przemocy w rodzinie,



Ustawa z dnia 10 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o
przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz
niektórych innych ustaw.

Najbardziej dostępną formą pierwszej pomocy są

telefony zaufania, które ze względu na niskie koszty
są w naszym kraju dość dobrze rozpowszechnione.

Instytucje telefonu zaufania są czynne całą dobę przez

siedem dni w tygodniu. Zatrudnia się w nich
wykwalifikowanych pracowników socjalnych,
psychologów, lekarzy, prawników, pedagogów,
kuratorów i doradców rodzinnych.

Bardzo znanym telefonem zaufania jest Ogólnopolskie
Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie ,,Niebieska

Linia”.

Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w

Rodzinie

realizuje zadania w zakresie przeciwdziałania przemocy
w rodzinie na zlecenie wielu instytucji państwowych
i samorządowych oraz zagranicznych.

Zadania realizowane przez pogotowie:



Telefon dla Ofiar i Świadków Przemocy w Rodzinie
- "Warszawska Niebieska Linia" 022 668 70 00



Poradnia Środowiskowa "Niebieska Linia"



Poradnia E-mail



Centrum Informacyjne o Przemocy Domowej



Program "Starszy Pan, Starsza Pani"



Obsługa i rozwój Ogólnopolskiego Porozumienia Osób i
Organizacji Pomagających Ofiarom Przemocy w Rodzinie
"Niebieska Linia" - w tym projekt "Niebieska Sieć -
regionalnych liderów Niebieskiej Linii".

Miejscami cieszącymi się sporym powodzeniem, gdzie mogą się

zgłosić ofiary przemocy to schroniska dla kobiet i dzieci, które
zapewniają dach nad głową na jedną lub kilka nocy. Pierwszej
pomocy pokrzywdzonym udzielają także pogotowia rodzinne
oraz centra kryzysowe. Interwencje podejmują również
organizacje działające na rzecz dzieci, domy dla samotnych
matek a także noclegownie dla ofiar przemocy. Funkcję
pogotowia ratunkowego w sytuacjach przemocy spełnia
niejednokrotnie policja.

Obecnie intensywnie rozwijają się stowarzyszenia społeczne

starające się uświadomić skalę zagrożeń dzieci i młodzieży
we współczesnym świecie oraz inicjować i organizować
rozmaite formy pomocy. Takie działania podejmuje między
innymi Komitet Ochrony Praw Dziecka, a szczególnie
udzielające pomocy dzieciom krzywdzonym Biuro
Interwencji. Podobne funkcje pełnią również różne fundacje,
np. Dzieci Niczyje, Towarzystwo Ochrony Dzieci przed
Okrucieństwem.

Ustawa z dnia 10 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o

przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych
innych ustaw wprowadziła między innymi zakaz stosowania
kar cielesnych, wzmacnia ochronę ofiar przemocy oraz
kładzie szczególny nacisk na profilaktykę, a także zmianę
świadomości społeczeństwa.

Duże znaczenie w zakresie monitorowania sytuacji w
rodzinie przypisuje się również postępowaniu
interwencyjnemu na podstawie procedury „Niebieskiej
Karty”. Jest to procedura interwencji w sprawach
przemocy domowej, która ułatwia rozpoznawanie i
dokumentowanie takich przypadków, a także
organizowanie pomocy w środowiskach lokalnych. Pozwala
na dokumentowanie zaistniałych sytuacji, pokazuje skutki i
stanowi ważny dowód w sprawie karnej. Cała procedura
obejmuje czynności podejmowane przez przedstawicieli:



jednostek organizacyjnych pomocy społecznej,



gminnych komisji rozwiązywania problemów
alkoholowych,



policji,



oświaty,



ochrony zdrowia.

Podejmowanie interwencji w środowisku wobec rodziny
dotkniętej przemocą odbywa się na podstawie procedury
„Niebieskiej Karty” i nie wymaga jej zgody.

Osoby dotknięte przemocą wymagają długiej
psychoterapii, którą mogą uzyskać w poradniach
psychologicznych. Poddaje się tam terapii wszystkich
uczestników przemocy w rodzinie.

Poradnie prowadzą między innymi:



- oddziaływania skierowane na sprawcę przemocy
(motywacja do podjęcia terapii),



- oddziaływania skierowane na ofiary,



- oddziaływania skupione na rodzinie (diagnoza
relacji małżeńskich),



- oddziaływania skupione na dzieciach

Przemoc w rodzinie jest coraz częstszym zjawiskiem w
naszym społeczeństwie, okrucieństwo dotyka dzieci, kobiety
są bite przez mężów, ludzie starsi także nie są w stanie
uniknąć agresji. Powinniśmy starać się przeciwdziałać
przemocy zaczynając od swojej klatki schodowej, osiedla,
dzielnicy, ponieważ tam w rodzinach naszych sąsiadów i
znajomych rozgrywają się niezauważane przez nas tragedie. Z
większą wrażliwością powinniśmy dostrzegać potrzebujących
naszej pomocy, nikt, bowiem nie zasługuje na przemoc i każdy
ma prawo do godnego życia, o czym zawsze warto pamiętać.
Należy również pamiętać o tym, że rodzina jest naturalnym i
najodpowiedniejszym środowiskiem do prawidłowego rozwoju
każdego człowieka.