URLOPY

PRACOWNICZE

DEFINICJA



Urlop to zagwarantowana prawem przerwa w
wykonywaniu pracy, przysługująca pracownikowi
w sytuacjach określonych w ustawie.



Urlopy pracownicze:

- Urlop wypoczynkowy - coroczna nieprzerwana i
płatna przerwa w wykonywaniu pracy,
przysługująca ogółowi pracowników w wymiarze
uzależnionym od okresów zatrudnienia, do
którego dolicza się okres nauki.

- Przerwy przysługujące z przyczyn szczególnych,
nazywane urlopami (np. wychowawczy).



Zasadą jest, że urlop jest nieprzerwany
i coroczny.



Od zasady urlopu nieprzerwanego
istnieje wyjątek, a mianowicie urlop
musi być podzielony na części pod
dwoma jednakże warunkami:

- tylko na wniosek pracownika

- przynajmniej jedna część urlopu
powinna trwać minimum 14 dni
kalendarzowych.



Pracownik podejmujący pierwszą pracę
w karierze zawodowej uzyskuje w roku
kalendarzowym, w którym ją rozpoczął,
prawo do urlopu z upływem każdego
miesiąca zatrudnienia – w wymiarze
1/12 wymiaru przysługującego po
przepracowaniu roku.



Natomiast w kolejnym roku
kalendarzowym pracownik nabywa
prawo do kolejnego urlopu w pełnym
wymiarze.



W razie ustania stosunku pracy i
ewentualnego nawiązania nowego
stosunku, pracownik ma prawo do
urlopu proporcjonalnego:

- u dotychczasowego pracodawcy
stosownie do czasu przepracowanego u
niego w danym roku,

- u nowego pracodawcy, stosownie do
czasu pracy do końca roku
kalendarzowego lub czasu, do którego
trwa umowa o pracę na czas określony
lub czas wykonywania określonej pracy.

WYMIAR URLOPU
WYPOCZYNKOWEGO.



Wymiar urlopu wzrasta w miarę
wydłużania się stażu pracy i wynosi:

- 20 dni roboczych – jeżeli pracownik
jest zatrudniony krócej niż 10 lat,
- 26 dni roboczych – jeżeli pracownik
jest zatrudniony co najmniej 10 lat.

W przypadku pracowników
zatrudnionych w niepełnym wymiarze
czasu pracy wymiar urlopu należy
ustalić proporcjonalnie do wymiaru
czasu pracy.



Do okresu zatrudnienia, od którego
zależy wymiar urlopu wlicza się :

- okresy poprzedniego zatrudnienia bez
względu na przerwy w zatrudnieniu
oraz sposób ustania stosunku pracy,

- okresy ukończonej nauki w szkole
ponadpodstawowej. Okresy nauki nie
podlegają sumowaniu.

Art. 155. § 1. Do okresu pracy, od którego zależy wymiar
urlopu, wlicza się z tytułu ukończenia:
1) zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej -
przewidziany programem nauczania czas trwania nauki,
nie więcej jednak niż 3 lata,
2) średniej szkoły zawodowej - przewidziany programem
nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat,
3) średniej szkoły zawodowej dla absolwentów
zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych - 5 lat,
4) średniej szkoły ogólnokształcącej - 4 lata,
5) szkoły policealnej - 6 lat,
6) szkoły wyższej - 8 lat.
Okresy nauki, o których mowa w pkt 1-6, nie podlegają
sumowaniu.
§ 2. Jeżeli pracownik pobierał naukę w czasie
zatrudnienia, do okresu pracy, od którego zależy wymiar
urlopu, wlicza się bądź okres zatrudnienia, w którym była
pobierana nauka, bądź okres nauki, zależnie od tego, co
jest korzystniejsze dla pracownika.

UDZIELENIE URLOPU
WYPOCZYNKOWEGO



Polega na zwolnieniu pracownika ze świadczenia
pracy w oznaczonym czasie, w celu realizacji
uprawnienia urlopowego przysługującego za dany
rok.



Istnieją dwie podstawowe zasady udzielania urlopu:

1) urlopu należy udzielić w dni, które są dla
pracownika dniami pracy zgodnie z obowiązującym
go rozkładem pracy,

2) urlopu udziela się w wymiarze godzinowym. Do
obliczania stosuje się zasadę, że 1 dzień wymiaru
urlopu równa się 8 godzinom pracy.

PLAN URLOPÓW



Urlopy powinny być udzielane zgodnie z
planem urlopów, którego sporządzenie
należy do obowiązków pracodawcy.



Przy ustaleniu planu należy brać pod
uwagę wnioski pracowników i
konieczność zapewnienia normalnego
toku pracy.

CHARAKTER PRAWNY
PLANU URLOPÓW



Ustalenie terminu urlopu w planie urlopów powoduje
nabycie przez niego prawa do zwolnienia od pracy na
okres przewidziany w planie.



Określanie terminów urlopów nie jest jednoznaczne z
udzieleniem urlopu. Pracodawca jest obowiązany
udzielić indywidualnie każdemu pracownikowi
należnego mu urlopu w terminie podanym w planie.



Plan urlopów jest źródłem zobowiązania pracodawcy do
udzielenia pracownikowi zwolnienia urlopowego w
wyznaczonym terminie, a tym samym stanowi podstawę
roszczenia pracownika wobec pracodawcy o wykonanie
tego obowiązku.



Jeżeli pracodawca nie udzielił w tym terminie, to
powinien udzielić później (najpóźniej do końca
pierwszego kwartału następnego roku
kalendarzowego).

ZMIANA TERMINU URLOPU
WYPOCZYNKOWEGO



Polega na ustaleniu nowego dnia
rozpoczęcia urlopu, wcześniejszego lub
późniejszego.



Ustalenie późniejszego terminu
nazywamy przesunięciem terminu
urlopu.



Przyczyny uzasadniające przesunięcie
terminu urlopu dzielą się na:



1. obligatoryjne dla pracodawcy - gdy
obowiązany on jest przesunąć termin
urlopu na wniosek lub bez wniosku
pracownika, jeżeli nie może on rozpocząć
urlopu w ustalonym terminie z przyczyn
usprawiedliwiających nieobecność w
pracy z powodu:

- czasowej niezdolności do pracy wskutek
choroby
- odosobnienia w związku z chorobą
zakaźną
- powołania na ćwiczenia wojskowe lub
przeszkolenie wojskowe na czas 3 m-cy
- urlopu macierzyńskiego



2. fakultatywne - gdy pracodawca nie
może, lecz musi przesunąć termin
urlopu:

- na wniosek pracownika z ważnych
przyczyn
- z powodu szczególnych potrzeb
zakładu, jeżeli nieobecność pracownika
spowodowałaby poważne zakłócenia
toku pracy

ODWOŁANIE
PRACOWNIKA Z URLOPU



Pracodawca może odwołać pracownika z urlopu jednak
pod dwoma warunkami:

- w zakładzie pracy muszą zaistnieć okoliczności, które
wymagają obecności pracownika,

- w chwili rozpoczynania urlopu okoliczności tych nie
dało się przewidzieć.

Jeżeli więc w trakcie nieobecności pracownika pojawiły
się okoliczności wymagające jego obecności, a pojawienie
się tych okoliczności dało się przewidzieć, pracownika z
urlopu odwołać nie można.

Pracodawca, który odwołał pracownika z urlopu
zobowiązany jest pokryć koszty pracownika bezpośrednio
związane z tymże odwołaniem.

EKWIWALENT ZA
NIEWYKORZYSTANY URLOP



Pracodawca jest obowiązany wypłacić
ekwiwalent za niewykorzystany urlop z powodu:

- rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy
(bez względu na przyczyny i sposób zakończenia
stosunku pracy)

W innych wypadkach pracodawca obowiązany
jest udzielić urlopu "w naturze".

Za czas urlopu pracownikowi przysługuje
wynagrodzenie, jakie by otrzymywał, gdyby w
tym czasie pracował.

URLOP NA ŻĄDANIE



Każdemu pracownikowi w danym roku
kalendarzowym przysługuje 4 dni
urlopu na żądanie.



Żądanie takie należy zgłosić najpóźniej
w dniu rozpoczęcia urlopu.
Uprawnienie do wykorzystania urlopu w
omawianym trybie nie przechodzi na
kolejny rok.

URLOP BEZPŁATNY



Na wniosek pisemny pracownika pracodawca
może udzielić mu urlop bezpłatny.



Inicjatywę w złożeniu wniosku o urlop bezpłatny
posiada pracownik. Tylko on może wystąpić z
wnioskiem o udzielenie takiego urlopu.



W czasie urlopu bezpłatnego ulegają zawieszeniu
prawa i obowiązki pracownika i pracodawcy:
- okresu urlopu bezpłatnego nie wlicza się do
okresu czasu pracy,
- za okres zwolnienia nie przysługuje
pracownikowi wynagrodzenie.

URLOP MACIERZYŃSKI -
JAK Z NIEGO KORZYSTAĆ?



Urlop macierzyński nie wymaga składania
specjalnych wniosków.



Dzień porodu automatycznie rozpoczyna urlop
macierzyński pracownicy.



Jednak jeśli chcesz wykorzystać dodatkowy urlop
macierzyński, musisz złożyć wniosek. Trzeba w nim
wskazać, że chce się skorzystać z urlopu
dodatkowego bezpośrednio po wykorzystaniu
podstawowego. Dodatkowy urlop macierzyński należy
bowiem wykorzystać bezpośrednio po podstawowym
macierzyńskim, a nie w innym terminie.

Dodatkowy urlop macierzyński to urlop fakultatywny,
a więc pracownica-mama nie musi z niego korzystać
wcale, lub wykorzystać tylko jego część.

WYMIAR URLOPU
MACIERZYŃSKKIEGO



20 tygodni w przypadku urodzenia
jednego dziecka przy jednym porodzie;



31 tygodni w przypadku urodzenia
dwojga dzieci przy jednym porodzie;



33 tygodnie w przypadku urodzenia
trojga dzieci przy jednym porodzie;



35 tygodni w przypadku urodzenia
czworga dzieci przy jednym porodzie;



37 tygodni w przypadku urodzenia
pięciorga i więcej dzieci przy jednym
porodzie.

DODATKOWY URLOP
MACIERZYŃSKI



Urlop ten wynosi w przypadku jednego
dziecka do 4 tygodni. Od 1 stycznia
2014 r. czas ten wydłuży się do 6
tygodni.

Dodatkowy urlop macierzyński w
przypadku urodzenia więcej niż
jednego dziecka wynosi do 6 tygodni
(ten przepis obowiązuje do końca 2013
r.), od 2014 r. będzie wynosił do 8
tygodni.)

URLOP OJCOWSKI



Od stycznia 2010 roku cieszymy się w
Polsce nowym uprawnieniem - jest nim
urlop ojcowski.



Urlop ojcowski, to dodatkowe uprawnienie
wyłącznie dla ojca dziecka, które nie jest
zależne od urlopu mamy - urlopu
macierzyńskiego.



Urlop ojcowski w latach 2010-2011
wynosił zaledwie jeden tydzień, ale w
2012 r. wynosi już 2 tygodnie.



Urlop ojcowski przysługuje ojcu do
ukończenia przez dziecko 12-go
miesiąca życia. Korzystanie z tego
urlopu jest dobrowolne.



Tata sam może zadecydować czy będzie
chciał urlop ojcowski wykorzystać, czy też
nie. Pracodawca ma natomiast obowiązek
urlop ojcowski udzielić.



Urlop ojcowski to nie tylko odciążenie
kobiet umożliwiające im realizację w
innych, nie związanych z domem sferach.
Urlop ojcowski, to także pomoc w
podziale obowiązków rodzicielskich,
dających ojcu szansę na pełniejsze
uczestniczenie w życiu rodzinnym.



Urlop ojcowski od 1 stycznia 2013 r.  wydłuży się
do 8 tygodni, nie dłużej niż:

do ukończenia  przez dziecko 2. roku życia albo,
do upływu 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia się
postanowienia orzekającego przysposobienie i nie
dłużej niż do ukończenia przed dziecko 7. roku życia,
do ukończenia 10 roku życia w przypadku dziecka,
wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu
obowiązku szkolnego.



Zmiany w urlopach ojcowskich, które wejdą w życie od
1 stycznia 2013 r.  zakładają nie tylko jego wydłużenie,
ale również umożliwienie ojcom podzielenia tego
urlopu na dwie części (ale jedna nie może być krótsza
niż 2 tygodnie). Dodajmy, że 8-tygodniowy urlop
ojcowski nie może być również wykorzystany w tym
samym czasie co urlop macierzyński matki malucha.

URLOP DLA PRACOWNIKA - OJCA
WYCHOWUJĄCEGO DZIECKO



W 2012 roku tata może nie tylko pójść na urlop ojcowski,
ale także na urlop dla pracownika - ojca
wychowującego dziecko



Urlop dla pracownika - tata dziecka ma prawo
wykorzystać wtedy, gdy matka dziecka zrezygnuje z
części urlopu macierzyńskiego.

To nie jedyne możliwości wykorzystania tego urlopu.
Oto pozostałe:

- mama musi wykorzystać co najmniej 14 tygodni urlopu
macierzyńskiego
- po wykorzystaniu 8 tygodni, jeśli matka wymaga opieki
szpitalnej ze względu na stan zdrowia, który
uniemożliwia jej osobistą opiekę nad dzieckiem
- w razie zgonu matki w czasie urlopu macierzyńskiego.

URLOP WYCHOWAWCZY



Urlop wychowawczy w 2012 r. może trwać
maksymalnie 3 lata, ale nie musisz go
wykorzystać w całości, możesz podzielić
urlop na 4 części, lub wykorzystać
częściowo; warunkiem jest wykorzystanie
wychowawczego do 4. roku życia dziecka.
Nie musisz też wykorzystywać go zaraz po
macierzyńskim.



Pamiętajmy, że z urlopu wychowawczego
może skorzystać także ojciec, a także
opiekunowie prawni dziecka.



Żeby dostać urlop wychowawczy w 2012
r., na dwa tygodnie przed jego
planowanym rozpoczęciem trzeba złożyć
wniosek u pracodawcy (osobiście lub
pocztą). Jeśli w trakcie urlopu
postanowisz, że chcesz wrócić do pracy,
masz do tego prawo, pod warunkiem, że
pracodawca się na to zgodzi.



Jeśli chcesz skorzystać z urlopu
wychowawczego razem z ojcem dziecka,
macie do tego prawo, ale tylko przez 3
miesiące. Potem urlop wychowawczy
przysługuje tylko jednemu rodzicowi.

URLOP
OKOLICZNOŚCIOWY



Urlop okolicznościowy to nazwa
zwyczajowa dnia lub dwóch dni
zwolnienia z pracy, które pracodawca
jest zobowiązany udzielić
pracownikowi.



Pracownikowi przysługują:

- dwa dni płatnego dodatkowego wolnego od
pracy z okazji: ślubu pracownika, urodzenia
się dziecka pracownika lub śmierci i pogrzebu
najbliższych pracownika tj. małżonka
pracownika lub jego dziecka, ojca, matki,
ojczyma lub macochy,

- jeden dzień dodatkowego urlopu w
przypadku: ślubu dziecka pracownika czy też
śmierci i pogrzebu rodzeństwa pracownika
(siostry, brata), teściowej, teścia, babki,
dziadka, a także innej osoby pozostającej na
utrzymaniu pracownika lub pod jego
bezpośrednią opieką.