Stany zagrożenia życia w

chorobach

nowotworowych

Najczęściej spotykane

stany zagrożenia życia



Zespół żyły głównej górnej



Tamponada serca



Ostra niewydolność oddechowa



Popromienne zapalenie płuc



Wzrost ciśnienia środczaszkowego



Kompresja rdzenia kręgowego



Niedrożność przewodu pokarmowego



Ostra niewydolność nerek



Zespół rozsianego wykrzepiania
śródnaczyniowego

Zespół żyły głównej górnej-ZŻGG

Jest to zespół objawów klinicznych

spowodowanych uciskiem żyły
głównej górnej i przylegających
struktur przez guzy śródpiersia.

Może być objawem powikłań

zakrzepowych związanych z
cewnikiem podobojczykowym
stosowanym niekiedy w czasie
leczenia chorób nowotworowych.

Obraz kliniczny ZŻGG zależy od stopnia

niedrożności i czasu jego trwania .

-obrzęk i sinica twarzy, szyi i górnej części tułowia,

niepulsującym i poszerzeniem żył szyjnych i
krętym przebiegiem żył ściany klatki piersiowej

-zaburzeniami oddechowymi- dusznością ,sinica,

kaszlem, chrypka , niekiedy stridorem. Czasem
objawy zespołu Hornera (zapadniecie gałki
ocznej ,opadniecie powieki , zwężenie źrenicy i
szpary powiekowej

Obraz kliniczny ZŻGG- zależy od stopnia

niedrożności i czasu jego trwania

Objawy:
-obrzęk i sinica twarzy, szyi, górnej częsci

tułowia, niepulsujące poszerzenie żył ściany
klatki piersiowej.

-zaburzenia oddechowe-duszność, sinica, kaszel,

chrypka, czasem stridor, zespół
Hornera(zapadnięcie gałki ocznej, opadnięcie
powieki, zwężenie źrenicy i szpary powiekowej)

-objawy wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego-

ból głowy, senność, stupor, śpiączka, drgawki,
obrzęk tarczy nerwu wzrokowego.

Leczenie zespołu żyły głównej górnej

-leczenie ze wskazań życiowych: radioterapia z

jednoczesnym stosowaniem
glukokortykoidów (dexametason/ prednison).



Ewentualnie chemioterapia

-jeśli w ciągu 2-3 dni brak poprawy, to guz

śródpiersia nie jest pochodzenia neo lub
niedrożność ż.g.g jest spowodowana
zakrzepicą- rozważyć leczenie trombolityczne
( streptokinaza, urokinaza).

Tamponada serca

-zespół ostrych zaburzeń krążenia

spowodowanych nagłym wzrostem ciśnienia w
worku osierdziowym.

przyczyna- krwawienie lub szybkie

gromadzenie się wysięku w worku
osierdziowym.

Decydującą rolę w powstawaniu tamponady

osierdzia odgrywa szybkość gromadzenia się
płynu w osierdziu, a nie jego ilość .

Objawy: mała amplituda ciśnienia tętniczego i

znacznie podwyższone ciśnienie żylne.

rtg klatki piersiowej- bardzo mała amplituda

skurczów serca.

Leczenie tamponady serca.

-odbarczenie osierdzia-drogą operacyjną lub

przez nakłucie osierdzia i aspiracja płynu.

-jeśli natychmiastowe odbarczenie osierdzia

nie jest możliwe , można zyskać na czasie
przez zwiększenie wypełnienia układu
żylnego szybką podażą płynów.

Podawanie leków moczopędnych w

tamponadzie serca jest przeciwskazane.

Popromienne zapalenie

płuc



Rozwija

się

w

następstwie

napromienienia

okolicy

klatki

piersiowej. Chorzy po chemioterapii
są bardziej podatni na popromienne
zapalenie płuc



Klinicznie wyróżnia się trzy fazy
popromiennego zapalenia płuc:

•

Fazę

ostrą

(1-2

miesiące

po

napromienieniu)

•

Fazę

pośrednią

(2-9

miesięcy

po

napromienieniu)

•

Fazę przewlekłą (po 9 miesiącach po
napromienieniu)

Faza ostra popromiennego zapalenia

płuc nie musi przejść w fazę
przewlekłą.

Objawy kliniczne :
-kaszel, duszność, gorączka
-w rtg klatki piersiowej obecność

nacieku w obszarze , który był
napromieniowany.

Leczenie :



-Stosowanie glukokortykoidów.



-antybiotykoterapia- w przypadku
nałożenia się zakażenia
bakteryjnego.

Wzrost ciśnienia

śródczaszkowego

-obserwuje się głównie w nowotworach

śródczaszkowych- w przypadku krwotoku do guza
lub nagłym zablokowaniu przepływu płynu
mózgowo-rdzeniowego. Wzrost ciśnienia
środczaszkowego zagraża wystąpieniem
wgłobienia mózgu do otworu potylicznego
wielkiego.

Objawy wskazujące na zagrożenie wgłobieniem

mózgu:

-postępujące upośledzenie świadomości.
-objawy źreniczne ( zwężenie lub rozszerzenie).
-obustronny objaw Babińskiego.
-zaburzenia oddychania.

Kompresja rdzenia kręgowego

Stan naglący , który może doprowadzić do

porażenia kończyn dolnych, pęcherza
moczowego i odbytu.

Objawy kliniczne wskazujące na

niebezpieczeństwo ucisku rdzenia kręgowego:

-ból grzbietu i miejscowa bolesność uciskowa

kręgosłupa.

-zaostrzenie bólu przy próbie Valsalvy (wydech

przy zamkniętej głośni).

-zwiększone napięcie mięśni kończyn dolnych i

utrata czucia.

-obustronne objawy korzeniowe.
-nietrzymanie moczu i stolca.

Postępowanie z chorym z objawami

ucisku rdzenia kręgowego

•

Podanie deksametazonu-100mg dożylnie.

•

Wykonanie badań dodatkowych w trybie
pilnym –mielografii.

•

W przypadku potwierdzenia ucisku
rdzenia kręgowego –leczenie chirurgiczne
lub radioterapia

Niedrożność przewodu pokarmowego .



Może wystąpić w każdym odcinku – od przełyku
po odbyt. Najczęściej dotyczy jelita cienkiego i
jelita grubego.



Onkolog spotyka się najczęściej z niedrożnością
mechaniczną. Polega ona na zatrzymaniu
pasażu treści pokarmowej przez nowotwory,
zrosty pooperacyjne lub zwężenia popromienne.



Objawy kliniczne:

•

Ból o charakterze kolki, wymioty.

•

Przy osłuchiwaniu brzucha –metaliczne szmery
perystaltyczne.

•

Liczne poziomy płynu w rtg przeglądowym jamy brzusznej

Zespół ostrego rozpadu guza



Jest zespół ostrych zaburzeń metabolicznych
pojawiających się w wyniku rozpadu neo ,
rozwijający się w ciągu 2-3 dni od rozpoczęcia
chemioterapii.



Jest najczęściej związany z neo
hematologicznymi: białaczki, chłoniaki złośliwe,
czasem u chorych z neo litymi np. rak
drobnokomórkowy płuca, rak sutka.



Masywny rozpad tkanki nowotworowej
powoduje:

•

Wzrost stężenia kwasu moczowego i fosforanów, które
wiążą się z jonami wapnia w nierozpuszczalny fosforan
wapnia. Wytrącanie się fosforanów wapnia i moczanów w
cewkach nerkowych może doprowadzić do wystąpienia
ostrej niewydolności nerek.

Ostra niewydolność nerek w chorobach neo.



Niektóre leki cytostatyczne –
cisplatyna, mitomycyna C, wywołują
ostra nefropatię cewkowo-
śródmiąższową, której może
towarzyszyć ostra niewydolność nerek.



Leki –antybiotyki aminoglikozydowe
(gentamycyna, tobramycyna,
amikacyna) niesterydowe leki
przeciwzapalne .



Może być związana z:

•

Powikłania procesu neo-
krwawienia,odwodnienie.

•

Po lekach przeciw-neo.

•

Tzw. zespół lizy guza.

•

Ostra niedrożność dróg moczowych.

Zapobieganie i leczenie ostrej

niewydolności nerek w chorobach neo.



Leczenie powikłań związanych z chorobą
neo-

•

Utrzymanie prawidłowej objętości płynów, leczenie
wymiotów, biegunek, zatrzymanie krwawienia.

•

Unikanie stosowanie leków nefrotoksycznych

Dobre nawodnienie chorego przed

leczeniem cytostatycznym.

W przypadku niedrożności układu

moczowego –leczenie urologiczne.

Zespół rozsianego krzepnięcia
wewnątrznaczyniowego.



Z tkanki neo mogą uwalniać się substancje
aktywujące krzepnięcie krwi. W wyniku
krzepnięcia zużywają się czynniki krzepnięcia i
płytki krwi, jednocześnie uruchamia się
fibrynoliza z tworzeniem FDP ( produkty
degradacji fibryny), które hamują krzepnięcie .



Jeśli ten proces nie zostanie przerwany – może
on zużyć czynniki krzepnięcia w stopniu
prowadzącym do krwawienia.



Występuje po zabiegach operacyjnych –ca
prostaty, żołądka, okrężnicy, płuca.



Leczenie stały wlew heparyny, przetaczanie
osocza.