POCZĄTKI POLSKIEJ
KINEMATOGRAFII
Pierwsze dwie dekady
KALENDARIUM
Rok 1895- skonstruawanie przez
Kazimierza Prószyńskiego pleografu
28 grudnia 1895- Paryż pierwsza
odpłatna projekcia filmowa z użyciem
aparatu braci Lumiere
14 listopad 1896- narodziny
kinematografii w Posce. Data umowna.
SYTACJA NA ZIEMIACH POLSKICH
W 1908 roku funkcjonowało w każdym
polskim mieście kilka a nawet kilkanaście
iluzjonów (np. w Warszawie działało od 20 do
30 kinematografów).
Do kinematorgafu „chodzili starsi i młodzież-
pisał Józef Jedlicz- tłum i arystokracja
duchowa, inteligencja i analfabeci, i
półanalfabeci, wykwintna dama i pokojówka,
służąca, mieszczanin i robotnik, i profesor
uniwersytetu i duchowny..”
DZIAŁALNOŚĆ BRACI KRZEMIŃSKICH
DZIAŁALNOŚĆ BRACI
KRZEMIŃSKICH
Rok 1899- początej pokazów w Gabinecie
Iluzji w Łodzi.
Kolejne pokazy w Radomiu, Częstochowie,
Włocławku.
Rok 1903- dotarcie do Tuły, Kaługi, Kurska
Rok 1904- Archangielsk, Ufa, Samara
Rok 1905- Krasnojarsk
Rok 1906- Irkuck…i jeszcze bardzo wiele
miejsc w odległych częściach Rosji
DZIAŁALNOŚĆ BRACI KRZEMIŃSKICH
Po powrocie do Polski realizowali też
krótkie filmy reportażowe np. Pożar
zapalczarni w Częstochowie.
Edukacyjna rola tych projekcji.
KAZIMIERZ PRÓSZYŃSKI (1875-1945)- PIONIER KINA
Jego przodkowie byli zwiazani z fotografią.
Louise Lumiere prawdopodobnie powiedział:
„Panowie! Ten człowiek jest piewszy w
kinematografii. Ja jestem zaledwie drugi.”
A Anatol Stern zaś: „Gdyby Prószyński
urodził się pod szczęsliwą gwiazdą,
zastąpiłby nazwę kinematografu i
mówilibyśmy wraz z milionami ludzi o
swiatowej pleografii, a nie- kinematografii”
KAZIMIERZ PRÓSZYŃSKI- PIONIER
KINA
KAZIMIERZ PRÓSZYŃSKI- PIONIER
KINA
W 1895r. sfinaizował budowę swojego, pierwszego
aparatu kinematograficznego-pleografu.
Udało mu się wygrać zmagania z drgającym i
migoczącym obrazem. Dzięki temu można było
tworzyć filmy pełnometrażowe.
Ulepszonym aparatem(biopleografem) utrwalił takie
scenki jak:
„Aleje Ujazdowskie”
„Ślizgawka w Łazienkach”
„Dolina Szwajcarska podczas letnich koncertów
Filharmonii”
KAZIMIERZ PRÓSZYŃSKI- PIONIER
KINA
Biopleografem nakręcił także:
„Przygody dorożkarza”
„Powrót Birbanda”( „Zabawne przygody pana po
świątecznych libacjach”)
„Mazura na cztery pary”
Grali w nich uczniowie Szkoły Dramatycznej: Kazimierz
Junosza-Stempowski, Władysław Neubelt
Członek i jeden z założycieli Towarzystwa Udziałowego
„Pleograf” w Warszawie.
Pzredstawienie operowe w Teatrze Wielkim „Walkirie”
R. Wagnera i wykorzystanie do tego celu pleografu.
KAZIMIERZ PRÓSZYŃSKI- PIONIER
KINA
Kamera filmowa „Aeroskop”
„Mała rewolucja dzwiękowa”-
kinofon/fotofon Prószyńskiego.
Amatorski aparat „Oko”
Zginął w niemieckim obozie
koncentracyjnym Mauthausen-Gausen
BOLESŁAW MATUSZEWSKI (1856-1943)
-PIERWSZY
TEORETYK FILMU
Od wczesnej młodości zajmował się
fotografią.
Działał w Paryżu jako fotograf w ramach
stowarzyszenia LUX.
Będąc na dworze cara Mikołaja II w
Petersburgu nauczył się obsługi
kinematografu. A następnie zaczął działać
jako niezależny opretor w różnych krajach.
1897r. pierwsze reportaże filmowe (również
polityczne).
BOLESŁAW MATUSZEWSKI-PIERWSZY TEORETYK
FILMU
Idea „składnicy kinematograficznej”/
„archiwizowania świata”
Broszura „Nowe źródła historii”-kino jako
niezastąpiony rejestrator rzeczywistości,
mogący dostarczyć bardzo wiarygodnych
źródeł historycznych;
Broszura „Ożywiona fotografia-czym jest,
czym być powinna”- cały, szczegółowy
plan rozwoju kinematografii;
BOLESŁAW MATUSZEWSKI-PIERWSZY TEORETYK
FILMU
„Kinematografia ocala od zapomnienia te
zjawiska dnia wczorajszego, które są
użyteczne dla postępwa u w dniu
jutrzejszym.”
„Żywa Fotografia” to pomocniczy element
badań naukowych(np. medycznych)
Kolejne działy kinematografii: kinematografia
przemysłowa i naukowa; kinematografia
historyczna; kinematografia jako sztuka/w
służbie sztuce.
BOLESŁAW MATUSZEWKI- PIERWSZY TEORETYK FIMU
Idea „kina rodzinnego”
Propagator prasy filmowej
Pionier w produkcji filmów oświatowych
i krajoznawczych.
JAN SZCZEPANIK (1872-1826)- POLSKI EDISON
Autor około 50 wynalazków w dziedzinie
tkactwa, telewizji, fotografii i filmu barwnegoz
dźwiękiem.
Interesował się fotografią i kinematografią
kolorową od wczesnej młodości.
Wynalazki w dziedzinie kinematorgafii:
projektor do zdjęć barwbych, papier do
barwnych odbitek, metoda uzyskiwania
barwnych fotografii, kolorymetr, konstrukcja
kamery filmowej.
JAN SZCZEPANIK- POLSKI EDISON
Pierwszy pomysł na film kolorowy opatentowany w
Angli w 1899r.- ten system został wykorzystany w
1928 r. przez amerykańska firme „Kodak”. Z kolei
niemiecka AGFA ulepszyła projekt aparatu Jana
Szczepanika i wyprodukowała własne aparaty
"Agfacolor„.
Film dźwiękowy - czyli pożegnanie z taperami w
salach kinowych.
Film barwny - świat nabrał barw
Fotosculptor - każdy może być rzeźbiarzem
JAN SZCZEPANIK- POLSKI EDISON
Pierwszy model kamery Szczepanika
JAN SZCZEPANIK- POLSKI EDISON
Etykieta opakowania do papieru
kolorowych zdjęć wg systemu Jana
Szczepanika.
BIBLIOGRAFIA
W. Banaszkiewicz,W. Witczak; Historia filmu polskiego 1985-
1929; tom 1;Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk; Warszawa
1966
Z. Czeczot-Gawrak; Zarys dziejów teorii filmu pierwszego
pięćdziesięcioecia 1895-1945; Polska Akademia Nauk Instytut
sztuki:1977
A. Helman, J. Ostaszewki;Historia myśli filmowej; Gdańsk 2007
W. Jewsiewicki;Polska kinematografia w okresie filmu niemego
(1895-1929/30); Łódzkie Towarzystwo Naukowe;Łódź 1966
T. Lubelski;Historia kina polskiego. Twórcy, filmy, konteksty;
Wideograf; 2009
://www.toya.net.pl/~zse/patron/patmain.html
http://www.tarnow.pl/index.php/pol/Nauka/Szczepanik-Polski-Ed
ison
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
MONIKA ZALESKA