Leki
przeciwwirusow
e

Mateusz Skowronek
Gr 46
II rok , Lekarski

Leki przeciwwirusowe



Wirusy należą do obligatoryjnych pasożytów
wewnątrzkomórkowych



Skuteczny lek przeciwwirusowy musi albo
hamować wnikanie lub uwalnianie wirusa, albo
wykazywać aktywność wewnątrz komórek
gospodarza



Terapia przeciwwirusowa dostępna jest obecnie
w przypadku zakażeń: wirusem opryszczki,
wirusem zapalenia wątroby typu C (HCV),
wirusem zapalenia wątroby typu b (HBV),
wirusem brodawczaka, wirusem grypy
oraz ludzkim wirusem nabytego zespołu
upośledzenia odporności (HIV)

Replikacja wirusa składa się z kilku etapów:



Przyłączenia wirusa do receptora na powierzchni
komórki gospodarza



Wnikania wirusa przez błonę komórkową



Opłaszczania wirusowego kwasu nukleinowego



Syntezy wczesnych białek regulatorowych, np.
polimerazy kwasów nukleinowych



Syntezy nowego wirusowego RNA lub DNA



Syntezy późnych białek strukturalnych



Składania cząstek wirusa



Uwalniania z komórki

Leki przeciwwirusowe skierowane są na jeden z

tych etapów- są aktywne tylko wobec wirusów w
fazie replikacji, nie działają na wirusy w fazie
utajonej

Zwiąski stosowane w leczeniu zakażeń wirusem
opryszczki (HSV) i wirusem ospy wietrznej-
półpaśca (VZV)



Acyklowir



Walacyklowir



Famcyklowir



Pencyklowir



Dokozanol



Triflurydyna

ACYKLOWIR

Acyklowir



Acykliczny analog guanozyny



Stosowany w leczeniu HSV-1,

HSV-2, VZV



Działa 10 razy skuteczniej w

przypadku HSV niż VZV



Wykazuje słabszą aktywność

przeciwko wirusom Epsteina- Barr
(EBV), cytomegalii (CMV) i
ludzkiej opryszczki-6 (HHV-6)

Przechodzi przez 3 etapy fosforylacji

do formy aktywnej w zakażonej

komórce:



W pierwszym etapie zostaje

przekształcony przez wirusową

kinazę tymidynową do

monofosforanu



Następnie przez enzymy komórkowe

gospodarza do difosforanu oraz

trifosforanu- formy aktywnej



Trifosforan acyklowiru hamuje syntezę

DNA wirusa na drodze dwóch
mechanizmów:



Konkurencji z komórkowym deoksyGTP o
wirusową polimerazę DNA i włączania tak
powstałego kompleku do wirusowej
matrycy DNA- zakończenie procesu
elongacji nici DNA wirusa



Zakończenie syntezy łańcucha DNA na
skutek wbudowania się do nici DNA
wirusa- przedwczesna terminacja
łancucha DNA



Biodostępność acyklowiru po podaniu
doustnym jest mała (15-20%) i nie zależy od
przyjmowania posiłków



Dożylna postać leku również jest dostępna



Zwiąski w preparatach miejscowych osiągaja
wysokie steżenie w zmianach opryszczkowych,
niewykrywalne w krązeniu ogólnoustrojowym



Wydalany na droche filtracji i sekrecji
kanalikowej



Okres połtrwania 2,5 do 3 godz przy zdrowych
nerkach



Stężenie w płynie mózgowo-rdzeniowym to 20-
50% wartości we krwi

Doustną postać acyklowiru stosujemy w:



Pierwszym epizodzie opryszczki narządów płciowych-
400mg 3 razy dziennie lub 200mg 5razy dziennie * 7-
10 dni



Nawracających infekcjach opryszczki narządów
płciowych- 400mg 3razy dziennie lub 800 mg 2razy
dziennie * 3-5 dni



Leczeniu opryszczki narządów płciowych u osób
zakażonych wirusem HIV- 400-800 mg 2-3 razy
dziennie



Leczeniu opryszczki zwykłej wargowej-400mg 5razy
dziennie do momontu wyzdrowienia



Leczeniu ospy wietrznej- 800mg 4razy dzienie * 5 dni



Leczenie półpaśca 800mg 5razy dziennie * 7-10 dni

Dożylną postać acyklowiru stosujemy w :



Leczeniu ciężkiego HSV- 5mg/kg co 8 godz
*7-10 dni



Leczeniu opryszczki skóry i błon śluzowych
u pacjentów z osłabioną odpornością –
10mg/kg co 8 godz *7-14 dni



Leczeniu opryszczkowego zapalenia
mózgu- 10-15 mg/kg co 8 godz *14- 21 dni



Leczeniu ospy lub półpaśca u osób z
immunosupresją -10mg/ kg co 8 godz * 7
dni

Miejscową postać acyklowiru
stosujemy w :



Leczeniu
opryszczki
wargowej za
pomocą
nakładania
cienkiej warstwy
5% kremu na
zmiany 5 razy
dziennie * 4 dni



Oporność wirusów HSV i VZV na

acyklowir pojawia się na skutek
zmian w budowie wirusowej kinazy
tymidynowej, czy polimerazy DNA-
oporność krzyżowa na walcyklowir,
famcyklowir i gancyklowir



Skutecznym rozwiązaniem są:

foskarnet, cydofowir, triflurydyna,
które nie są aktywowane przez
wirusową kinazę

Działania niepożądane acyklowiru:



Na ogół dobrze tolerowany



Sporadycznie nudności,

biegunka, bóle głowy



Przemijające działanie

nefrotoksyczne i neurotoksyczne
(drżenie mięśni, majaczenie,
napady drgawkowe)

WALACYKLOWIR

Walacyklowir



L-walinowy ester acyklowiru



Po podaniu doustnym ulega szybkiej
hydrolizie do acyklowiru ( wątroba ,
jelita), w wyniku czego osiąga we krwi
stężenie 3-5 razy wyższe niż uzyskane po
podaniu doustnym acyklowiru



Biodostępność po podaniu doustnym to
54-70%



Poziom w płynie mózgowo- rdzeniowym
stanowi ok. 50% poziomu we krwi



Okres póltrwania 2,5-3,3 godz

Walacyklowir stosuje się doustnie w :



Pierwszym epizodzie opryszczki narządów
płciowych- 1000mg 2 razy dziennie * 10 dni



Nawracających infekcjach opryszczki narządów
płciowych- 500mg 2razy dziennie * 3 dni



Leczeniu opryszczki narządów płciowych u osób
zakażonych wirusem HIV- 500-1000 mg 2-3 razy
dziennie* 5-10 dni



Leczeniu opryszczki zwykłej wargowej-2000mg
2razy dziennie * 1 dzień



Leczeniu ospy wietrznej- 20mg 3razy dzienie * 5
dni



Leczenie półpaśca 1g 3razy dziennie * 7-10 dni

Działania niepożądane walacyklowiru:



Na ogół dobrze tolerowany



Sporadycznie nudności, bóle głowy,

wymioty, wysypki



Stosowany w wysokich dawkach

powoduje splątanie, omamy i
dezorientacje

Famcyklowir

FAMCYKLOWIR



Jest prolkiem, dwuacetylowym estrem 6-
deoksypencyklowiru, niecyklicznym analogiem
guanozyny



Po podaniu doustnym ulega szybkiej deacetylacji i
utlenieniu- powstaje pencyklowir



Wykazuje aktywność przeciwko HSV-1, HSV-2, VZV, EBV i
HBV



Podobnie jak acyklowir fosforylowany przez kinaze
tymidynową wirusa i równie podobnie w wyniku inhibicji
kompetycyjnej hamuje proces elongacji łańcucha DNA,
lecz nie dziala jako czynnik terminacyjny łancucha



Trifosforan pencyklowiru wykazuje mniejsze
powinowactwo do wirusowej polimerazy DNA niż
trifosforan acyklowiru lecz osiąga wyższe stężenie
wewnątrzkomórkowe



Biodostępność pencyklowiru po

podaniu doustnym famcyklowiru
wynosi 70%



Okres półtrwania trifoforanu

pencyklowiru to 7-20 godz



Lek wydalany głównie z moczem

Famcyklowir stosuje się doustnie w :



Pierwszym epizodzie opryszczki narządów
płciowych- 500mg 3 razy dziennie * 5-10 dni



Nawracających infekcjach opryszczki narządów
płciowych- 1000mg 2razy dziennie * 1 dni



Leczeniu opryszczki narządów płciowych u osób
zakażonych wirusem HIV- 500-1000 mg 2-3 razy
dziennie* 5-10 dni



Leczeniu opryszczki zwykłej wargowej-1500mg
jednorazowo



Leczeniu półpaśca 500 mg 3razy dziennie * 7 dni

Możliwe działania uboczne identyczne jak w

przypadku acyklowiru

Pencyklowir

Pencyklowir



Analog guanozyny, aktywny

matabolit farmcyklowiru
dostępny do stosowania
zewnętrznego pod postacią 1%
kremu



Stosowany w przypadku

opryszczki pospolitej lub
opryszczki narządów płciowych



Dawkę kremu nakłada się co 2

godz przez 4 dni

Dokozanol

Dokozanol



22- karbonowy alkohol nasycony



Zapobiega fuzji błony

komórkowej z otoczką wirusa HSV
przez co uniemożliwia wnikanie
wirusa do komórki



Stosowany w postaci maści 10%

w przypadkach nawracającego
zakażenia wirusem opryszczki
pospolitej



Dostępny bez recepty

Triflurydyna

Triflurydyna



Fluorowany nukleozyd pirymidynowy



Hamuje syntezę DNA wirusa HSV-1, HSV-2,
CMV, krowianki i niektórych adenowirusów



Ulega wewnątrzkomórkowej fosforylacji
przez enzymy gospodarza i konkuruje z
trifosforanem tymidyny o wbudowania do
wirusowej polimerazy DNA



1% roztwór leczy stany zapalne nabłonka
rogówki wywołane przez HSV-1 lub HSV-2



Aplikacja na skórę leczy oporne na
acyklowir infekcje HSV

Związki stosowane w
zakażeniu wirusem
cytomegalii (CMV)

Gancyklowir

Gancyklowir



Niecykliczny analog guanozyny



Ulega aktywacji na drodze potrójnej foforylacji



Początkowa fosforylacja katalizowana jest przez
specyficzną wirusową kinazę- fosfotransferazę
UL-97, w komórkach zakażonych CMV



Czynna postać gancyklowiru konkurencyjnie
hamuje wirusową polimerazę DNA i powoduje
zakończenie procesu elongacyjnego



Wykazuje aktywność przeciwko CMV, HSV, VZV,
EBV, HHV-6 i HHV-8



Jego aktywność przeciwko CMV jest 100
razy większa niż acyklowiru

Gancyklowir



Podawany doustnie, dożylnie lub w postaci
implantu wewnątrzgałkowego



Biodostępność po podaniu doustnym jest
mała



Stężenie w płynie mózgowo-rdzeniowym
wynosi 50% stężenia we krwi



Okres półtrwania eliminacji wynosi 4 godz



Wewnątrzkomórkowy okres póltrwania 16-
24 godz



Gancyklowir jest z łatwością usuwany
drogą hemodializy

Postać dożylna gancyklowiru

stosowana jest w :



Leczeniu zapalenia siatkówki

wywołanego wirusem CMV-
początkowo 5mg/kg co 12 godz*
14-21 dni a w leczeniu
podtrzymującym 5mg/kg/dzień



Leczeniu zapalenia okrężnicy,

zapalenie przełyku oraz zapalenia
płuc wywołanego przez CMV

Postać doustna gancyklowiru

stosowana jest w:



Profilaktyce chorób narządów

docelowych wywołanych przez CMV



Leczeniu zapalenia siatkówki

wywołanego przez CMV- 1g 3 razy
dziennie

Postać implantu wewnątrz gałkowego:



Leczenie zapalenia siatkówki

wywołanego przez CMV- 4,5mg co 5-
8 godz



Oporność na gancyklowir

wzrasta wraz z czasem
stosowania leku



Najczęściej pojawiająca się wśród

wirusów mutacja dotyczy genu
UL97 i powoduje zmniejszenie
poziomu trifosforanu
gancyklowiru



Rzadziej mutacja w genie UL54

wirusowej polimerazy DNA

Najczęstszym działaniem ubocznym

podczas stosowania gancyklowiru jest
mielosupresja ale obserwuje się również



Nudności



Biegunke



Gorączke



Wysypke



Bezsennosć



Neuropatie obwodową



Może działać również karcynogennie

Walgancyklowir

Walgancyklowir



L-walinowy ester, prolek gancyklowiru, który
występuje w postaci dwóch diastereomerów



Ulegają one hydrolizie w ścianie jelita i w
wątrobie do gancyklowiru



Biodostępność walgancyklowiru po podaniu
doustnym wynosi 60%



Stosowany w leczeniu zapalenia siatkówki
wywołanego przez CMV u pacjentów chorych na
AIDS- 900 mg 2razy dziennie *21 dni oraz w
profilaktyce CMV u pacjentów po
transplantacjach



Działania niepożądane i profil oporności taki sam
jak w przypadku gancyklowiru

Foskarnet

Foskarnet



Kwas fosforomrówkowy, analog
pirofosforanu



Hamuje polimeraze DNA herpeswirusów ,
polimerazę RNA i odwrotną transkryptazę
HIV bezpośrednio bez konieczności
aktywowania na drodze fosforylacji



Blokuje miejsce wiązania pirofosforanu
oraz hamuje odłączenie pirofosforanu od
trójfosforanu deoksynukleotydu



Wykazuje aktywność przeciwko HSV, VZV,
CMV, EBV, HHV-6, HHV-8, HIV-1 i HIV-2

Foskarnet



Dostępny tylko w postaci dożylnej



Stężenie w plynie mózgowo-rdzeniowym
43-67% wartości stężenia we krwi



Pomimo ze okres półtrwania wynosi 3-7
godz , ponad 30% leku odkłąda się w
kościach a tam okres półtrwania wynosi
kilka miesiecy



Stosowany w leczeniu chorób wywołanych
przez CMP: zapalenie siatkówki, jelita
grubego, przełyku a także w leczeniu
HSV i VZV opornych na acyklowir



Oporność pojawia się na skutek mutacji genu
dla polimerazy DNA



Pomimo że izolaty CMV oporne na foskarnet
są również oporne na gancyklowir to
foskarnet zachowuje aktywność przeciwko
izolatom CMV opornym na gancyklowir i
cydofowir



Możliwe działania niepożądane to:



Uszkodzenia nerek



Hipo- i hiperkalcemia



Hipo- i hiperfosfatemia



Hipokaliemia



hipomagnezemia

Cydofowir

Cydofowir



Analog cytozyny



Wykazuje aktywność wobec CMV, HSV-1,
HSV-2, VZV, EBV, HHV-6, HHV-8,
adenowirusa, pokswirusów,
poliomawirusów i ludzkiego
papillomawirusa



Proces przejscia cydofowiru do aktywnej
postaci difosforanowej przebiega
niezależnie od enzymów wirusowych,
skąd wykorzystuje się go do leczenia CMV
lub HSV ze zminioną kinazą tymidynową



Działa zarówno jako silny inhibitor jak i

alternatywny substrat wirusowej
polimerazy DNA



Izolaty oporne na cydofowir wykazują

oporność krzyżową na gancyklowir ale
zachowują wrażliwość na foskarnet



Okres półtrwania formy aktywnej to 17-

65 godz, a fosfonianu cydofowiru to
nawet 87 godz- służy on jako
wewnątrzkomórkowy rezerwuar aktywnej
formy leku



Cydofowir stosowany jest dożylnie w

leczeniu zapalenia siatkówki
wywolanego CMV i podajemy go z
probenecydem w wysokich dawkach:



2g na 3 godz przed infuzją



1g na 2-8 godz po infuzji



Terapia tym lekiem nie jest

stosowana u pacjentów z chorobami
nerek



Działania niepożądane to:



Nefrotoksyczność prowadząca do
uszkodzenia kanalika proksymalnego



Białkomocz



Azotemia



Kwasica metaboliczna



Zespół Fanconiego

Leki przeciwretrowirusowe

1)

Nukleozydowe/ nukleotydowe
inhibitory odwrotnej
transkryptazy (NRTI)

2)

Nienukleozydowe inhibitory
odwrotnej transkryptazy (NNRTI)

3)

Inhibitory proteazy (PI)

4)

Inhibitory fuzji

5)

Anatagoniści receptora CCR5

6)

Inhibitory integrazy

Nukleozydowe/ nukleotydowe inhibitory
odwrotnej transkryptazy (NRTI)



Mechanizm działania NRTI polega na
konkurencyjnym hamowaniu odwrotnej
transkryptazy HIV-1 i wbudowaniu się do
powstającej nici DNA wirusowego



powodują przedwczesne zakończenie syntezy
łańcucha spowodowane zahamowaniem
wiązania z prawidłowym nukleotydem



Każdy z tych zwiąsków wymaga aktywacji
cytoplazmatycznej na drodze fosforylacji do
trifosforanu



Do najczęstszych mutacji powodujących
oporność należą:



M184V



L74V



D67N



M41L



Wszystkie NRTI mogą działać toksycznie na
mitochondria, powodować kwasice mleczanową
ze stłuszczeniem wątroby



Leczenie NRTI powinno być wstrzymane w
przypadku nagłego wzrostu poziomu
aminotransferaz, postępującej hepatomegalii,
lub kwasicy metabolicznej o nieznanej
przyczynie

NRTI



Abakawir



Didanozyna



Emtrycytabina



Lamiwudyna



Stawudyna



Tenofowir



Zalcytabina



Zydowudyna

Abakawir



Analog guanozyny, który po

podaniu doustnym wchłania się w
83%



Okres półtrwania to 1,5 godz



Ulega glukuronidacji i

karboksylacji w wątrobie



Stężenie w płynie m-r to 30%

steżenia we krwi



Często stosowany z lamiwuduną

lub z lamiwudyną i zydowudyną

Abakawir



Objawy niepożądane to:



Gorączka



Zmeczenie



Nudności biegunka



Duszności



Zapalenie gardła



Wysypka (u 50% pacjentów)

Didanozyna



Syntetyczny analog

deoksyadenozyny



Biodostępność 40% po podaniu

doustnym



Podawany w postaci

zbuforowanej dla unikniecia
inaktywacji przez kwas żołądkowy



Stężenie w płynie m-r 20%

steżenia we krwi



Okres półtrwania formy aktywnej

to 20-24 godz

Didanozyna



Działania niepożądane to :



Zapalenie trzustki



Obwodowa nadwrażliwość
neuropatyczna



Biegunka



Zapalenia wątroby



Owrzodzenia przełyku



Kardiomiopatie



Zapalenie nerwu wzrokowego

Emtrycytabina



Fluorowany analog lamiwudyny



Ma długi wewnątrzkomórkowy

okres półtrwania(>24 godz) i
dlatego dawkowany raz na dobę



Biodostępność wynosi 93% ale

przenikanie do płynu m-r bardzo
słabe



Eliminacja przez nerki



Wykazyje aktywność wobec HIV i

HBV



Roztwory doustne z glikolem
propylenowym przeciwskazane są u
dzieci, kobiet w ciąży, pacjentów z
niewydolnością nerek, wątroby oraz
stosujących metronidazol lub disulfiram



Emtrycytabina jest często stosowana z
tenofowirem



Działania niepożądane to:



Bóle głowy



Biegunka



Nudności



wysypka

Lamiwudyna

Lamiwudyna



Analog cytozyny



Lek działa synergistycznie z

innymi antyretrowirusowymi
analogami nukleozydów, w tym
zydowudyną i stawudyną



Wykazuje aktywność wobec HIC i

HBV



Biodostępność przekracza 80 %



Okres półtrwania we krwi to 2,5

godz, a wewnątrzkomórki to 11-
14 godzin

Lamiwudyna



Najczęściej lamiwudyna

stosowana jest z abakawirem



Potencjalne działania

niepożądane to:



Bóle głowy



Zawroty głowy



Bezsenność



Suchość w jamie ustnej

Stawudyna



Analog tymidyny



Biodostępność 86%



Okres półtrwania we krwi 1,1godz a
wewnątrz komórki 3-3,5 godz



Stężenie w płynie m-r to 55% stężania
we krwi

Działania niepożądane to:



Obwodowa neuropatia czuciowa



Zapalenie trzustki



Bóle stawów

Tenofowir

Tenofowir



Acykliczny fosfonian nukleozydu- analog
adenozyny



W drodze do formy aktywnej ulega
dwukrotnej fosforylacji



Stosuje się go również wobec HBV



Podawany w postaci famaranu
dizoproksylu, rozpuszczalenego w wodzie



Biodostępność ok. 25% ale wzrasta do
39% po wysokotłuszczowym posiłku



Lek podawany tylko raz dziennie-
wydłużony okres półtrwania (12-17 godz)



Często podawany z emtrycytabiną lub

efawirenzem



Najczęściej występujące działania

niepożadane to:



Dolegliwości żołądkowe ( preparat
zawiera laktoze wiec problemy wystepują
najcześciej na drodze jej nietolerancji)



Bóle głowy



Astenie



Zaburzenia procesu hydroksylacji wit D w
nerce

Zalcytabina



Analog cytozyny



Biodostępność 87%



Okres póltrwania we krwi to 1-2

godz a wewnątrz komórki 2,6 godz



Działania niepożądane to:



Neuropatia obwodowa



Owrzodzenia jamy ustnej i przełyku



Zapalenie trzustki

Zydowudyna

Zydowudyna



Analog deoksytymidyny



Pierwszy związek przeciwretrowirusowy



Biodostępność 63%



Stężenie w płynie m-r 60-65%



Okres wewnątrzkomórkowego półtrwania to 3-4
godz i dlatego może być dawkowana 2 razy
dziennie



Zydowudyna jest dostępna w połączeniu z
lamiwudyną oraz abakawirem



Leczenie zydowudyną kobiet w ciąży
spowodowało zmniejszenie częstości transmisji
HIV z matki na dziecko nawet o 23%

Zydowudyna



Najczęściej pojawiające się

działania niepożądane to:



Mielusupresja i w rezultacie
niedokrwistość makrocytarna lub
neutropenia



Bóle głowy



Nietolerancja ze strony ukłądu
pokarmowego

Nienukleozydowe Inhibitory
Odwrotnej Transkryptazy (NNRTI)



Wiążą się bezpośrednio z odwrotną
transkryptazą HIV-1, prowadząc do
inhibicji allosterycznej polimerazy DNA
zależnej od RNA i od DNA



Miejsce wiązania dla NNRTI znajduje się
blisko ale różni się od miejsca dla NRTI



W przeciwieństwie do NRTI, związki
NNRTI nie konkurują z trifosforanem
nukleozydów ani nie wymagają
fosforylacji w celu aktywacji

Nienukleozydowe Inhibitory
Odwrotnej Transkryptazy (NNRTI)



Oporność na NNRTI pojawia się w

wyniku monoterapii



Mutacje typu K103 , Y181C powodują

oporność wobec całej grupy NNRTI
( z wyjątkiem najnowszej etrawiryny)



Inne mutacje np. L100I , Y188C

mogąpowodować oporność krzyżową
w gr NNRTI



Nie występuje oporność krzyżowa

miedzy NNRTI a NRTI

Nienukleozydowe Inhibitory
Odwrotnej Transkryptazy (NNRTI)



Jako grupa leków , zwiąski NNRTI powodują
z różnym nasileniem dolegliwości ze srtony
układu pokarmowego i wysypkę skórną,
nikiedy o poważnym podłożu (zespół
Stevensa- Johnsona)



Wszystkie związki NNRTI są substratami
cytochromu CYP3A4 i mogą działać jak:



Induktory- newirapina



Inhibitory-delawirdyna



Indukory i inhibitory równocześnie-
efawirenz, etrawiryna

Delawirdyna

Efawirenz

Etrawiryna



Wprowadzona w
2008 roku w USA



Wykazuje
skuteczność
wobec szczepów
opornych na
NNRTI pierwszej
generacji

Newirapina

Inhibitory Proteaz



W późniejszych etapach cyklu życiowego HIV geny
,,gag’’ i ,,gag-pol’’ ulegają translacji i powstaje
prekursorowa poliproteina- powstanie niedojrzałych,
pączkujących czasteczek wirusa



Proteaza HIV odpowiada za rozszczepienie tych
prekursorowych białek i powstanie ostatecznie
dojrzałych cząstek rdzenia wirionu



Inhibitory proteazy hamują proces cięcia prekursorowej
poliproteiny i nie dopuszczają do powstania białek
funkcjonalnych



Związki te nie wymagają wewnątrzkomórkowej
aktywacji



Najczęstsze postacie mutacji pojawiają się jako mutacje
podstawienia w 10, 46, 54, 82 , 84, 90 kodonie

Inhibitory Proteaz



Jako najczęstsze efekty niepożądane
zauważono:



Redystrybucje i gromadzenie się tkanki
tłuszczowej- centralna otyłość



Gromadzenie się tkanki tłuszczowej na
karku a jej zanik na twarzy



Powiększenie piersi, cushingonalny
wygląd



Zwiększenie stężenia trójglicerydów i
LDL, wraz z hiperglikemia i
insulinoopornościa

Atazanawir



Azapeptydowy inhibitor proteazy,
dawkowany raz na dobe



Absorpcja leku w środowisku kwaśnym



Okres półtrwania we krwi 6-7 godz
( zwiększa się do ok. 11 godz przy
stosowaniu z rytonawirem)



Główną drogą eliminacji jest żółć



Działania niepożądane to:



Bóle brzucha, głowy, neropatie, pokrzywka,
hiperbilirubinemia, podwyższony poziom
enzymów wątrobowych, kamica nerkowa

Darunawir



Leczenie skojarzone z

rytonawirem



Objawy niepożądane to:



Biegunka, nudności, bóle głowy i
wysypka



Dyslipidemia, zwiększenie
aktywności amylaz,
podwyższenie ilości
aminotransferaz wątrobowych



Zawiera sulfonamid- niewskazany
u pacjentów z alergią na
sulfonamidy

Fosamprenawir



Prolek amprenawiru, który obecnie
zastąpił całkowicie amprenawir w
kapsułkach ze względu na koniecznosć
stwosowania mniejszych dawek



Okres półtrwania 7-11 godz



Działania niepożądane to:



Bóle głowy, depresja, wysypka,



Roztwór doustny nie wskazany jest dla
dzieci, kobiet w ciązy, pacjentów z
niewydolnością nerek lub wątroby

Indynawir



Optymalna rozpuszczalność w

środowisku kwaśnym i dlatego
związek należy przyjmowąć na
pusty żołądek



Okres półtrwania 1,5-2 godz



Z białkami osocza wiąże się w

60%



Stężenie w płynie m-r to 76%

steżenie we krwi



Najczęstsze działania niepożaden

to hiperbilirubinemia i kamica
nerkowa

Lopinawir



Stosowany w preparacie z

rytonawirem



Lek silnie wiąże się z albuminami

98-99%



Okres półtrwania 5-6 godz



Działania niepożądane to:



Biegunka,bóle brzucha, nudności,
astenia



Zwiększone stężenie cholesterolu
i trójglicerydów we kwri

Nelfinawir



Dobrze absorbowany po posiłku



Okres półtrwania we krwi 3,5 – 5

godz



Lek w 98% wiąże się z białkami



Najczęstsze działania

niepożądane to biegunka i
wzdęcia

Rytonawir



Wysoka biodostępność ok. 75%



Wiąze się z białkami w 98%



Okres półtrwania to 3-5 godz



Możliwe działanie niepożadane

to:



Zaburzenia układu pokarmowego,
parestezje wokół ust i parestezje
obwodowe, podwyższone
stężenie aminotransferaz i kinazy
kreatynowej

Sakwinawir



W postaci sakwinawiru-H

przyjmowany w jednej dawce na
dobę w skojarzeniu z
rytonawirem



W 97% wiąże się z białkami



Okres półtrwania we krwi to 2

godz



Zgłaszane działania niepożądane

to:



bóle głowy, dolegliwości ze
strony ukł.pokarmowego, nieżyt
nosa

Typranawir



Nowy , przeznaczony dla pacjentów z
wczesniej leczonym wirusem HIV opornym na
pozostałe związki z tej grupy



Stosuje się go razem z rytonawirem



Słaba biodostępność, lepsza p posiłku
wysokotłuszczowym



Przeciwskazany u pacjentów z
niewydolnością wątroby i z alergią na
sulfonamidy



Działania niepożądane to:



Dysfunkcje układu pokarmowego, wysypka,
działanie toksyczne na wątrobe

Inhibitory Wnikania



Przyłączenie wirusa do komórki
gospodarza odbywa się przez związanie
glikoproteiny otoczki gp 160 (gp120
+gp41) z receptorem CD4



Następują zmiany konformacyje w gp
120, które umożliwiają dostęp do
receptorów dla chemokin CCR5 lub
CXCR4



Odsłania się dostęp do gp 41 poprzez
którą dokonuje się fuzja otoczki z błoną
komórkową gospodarza

Enfuwirtyd



Syntetyczny 36- aminokwasowy peptyd,
wiążący się z podjednostką gp41
glikoprpoteiny, połaczenie to nie dopuszcza
do fuzji otoczki z błoną



Podawany we wstrzyknięciach podskórnych



Okres półtrwania to 3,8 godz



Oprność występuje w wyniku mautacji
kodonów dla gp41



Objawy niepożądane to lokalne reakcje w
miejscu wstrzyknięcia w tym bolesny
rumień, bółe głowy, bezsenność

Marawirok



Wiąże się z białkiem gospodarza CCR5- jednym z
dwóch receptorów dla chemokin



Stosowany u dorosłych pacjentów zakażonych
wirusem HIV CCR5- tropowym, opornym na
pozostałe związki przeciwretrowirusowe



Nie wykazuje aktywności na wirusy wykazujące
tropizm powdójny lub mieszany dla receptora CXCR4



Lek wydalany z kałem (ponad 75%) oraz z moczem



Przeciwskazany dla pacjentów z niewydolnością
nerek i kobiet w ciąży



Oporność zwiazana jest z mautacjami białka gp120



Potencjalne działania niepożądane to :kaszel, bóle
mieśni, stawów, bezsennosć

Inhibitory Transferu Łańcucha
Integrazy

RALTEGRAWIR:



Analog nukleozydu pirymidynowego,
wiążący się z integrazą- hamuje w ten
sposób transfer łańcucha , trzeci i ostatni
etap integracji prowirusa co pazwala na
modyfikowanie procesu integracji DNA
HIV do chromosomów komórek
gospodarza



Potencjalne działania niepożądane to:



Bezsenność, bóle głowy, biegunka,
nudnosci

Leki stosowane w zapaleniu
wątroby

Interferon alfa



Interferony- cytokiny produkowane przez
komórki gospodarza, działające
przeciwwirusowo, immunomodulacyjnie i
antyproliferacyjnie



Interferon alfa funkcjonuje na zasadzie
indukcji wewnątrzkomórkowych sygnałów,
po związaniu z receptorami błon
komórkowych dzięki czemu blokuje rozwój
wirusa



Wpływa także na aktywacje MHC ,
proliferacje limfocytów T cytotoksycznych i
aktywność makrofagów

Interferon alfa



Aktywny zarówno wobec HBV , jak i HCV



Inteferony alfa-2a i alfa-2b podawane są podskórnie
lub domięśniowo, ich okres półtrwania to 2-5 godz



Interferon alfacon-1 podaje się tylko podskórnie a
jego okres półtrwania to 6-10 godz



Typowe działania niepożądane to:



Zespół objawów grypopodobnych , które pojawiają
się po 6 godz po podaniu



Objawy ze strony OUN



PRZECIWSKAZANIA:



Choroby wątroby, choroby autoimmunologiczne,
arytmia serca

Leczenie wirusowego zapalenia
wątroby typu B



Adefowir dipiwoksylu

Adefowir dipiwoksylu



Diester, prolek adefowiru, acykliczny
nukleotydowo-fosfonianowy analog adeniny



Dwukrotnie fosforylowany przez kinazy
komórkowe do difosforanu który hamuje
polimeraze DNA HBV i po wbudowaniu do
łańcucha powoduje zakończenie jego syntezy



Biodostępność po podaniu doustnym to 59%



Podawany raz dzinnie bo okres półtrwania to
od 5 do 18 godz



Działania niepożądane:



Ograniczona nefrotoksyczność



Bóle głowy, biegunka , nudności

Entekawir



Nukleozydowy analog guanozyny

który hamuje funkcje polimerazy
DNA wirusa HBV



Biodostępność wynosi 100 % ale

tylko na pusty żołądek



Okres półtrwania to 15 godz



Dobrze tolerowany, rzadko

spotykane działania uboczne

Telbiwudyna



Nukleozydowy analog tymidyny,

aktywny wobec polimerazy DNA
HBV



Ulega potrójnej foforylacji do

formy aktywnej



Okres półtrwania to 14 godz



Działania niepożądane to

nudności, biegunka, zawroty
głowy, omdlenia

Leczenie wirusowego
zapalenia wątroby typu B



Lamiwudyna



Tenofowir

( opisane wcześniej)

Leczenie wirusowego
zapalenia wątroby typu C

Rybawiryna



Analog guanozyny, fosforylowany
wewnątrzkomórkowo



Wpływa na syntezę trifosforanu guanozyny,
hamuje funkcje czapeczki wirusowego m
RNA a także hamuje wirusową polimerazę



Biodostępność po podaniu doustnym
wynosi 45-64% i zwiększa się wraz z
przyjmowaniem pokarmu



Działania niepożądane to niedokrwistość
hemolityczna, zmęczenie, drażliwość,
wysypka

Związki
przeciwgrypowe

OSELTAMIWIR i
ZANAMIWIR



Inhibitory neuraminidazy



Uniemożliwiają wirionom potomnym
uwolnienie z zainfekowanych komórek
gospodarza



Inhibicja wirusowej neuraminidazy
powoduje zlepianie się zarówno do siebie
jak i do błon komórek nowo uwalnianych
wirionów grypy



W przeciwieństwie do amantadyny i
rymantadyny wukazują aktywność zarówno
wobec wirusów grypy typu A jak i B



Kluczowe znaczenie ma szybkie podanie leku,
ponieważ replikacja wirusa grypy osiaga
szczyt miedzy 24-72 godz od rozpoczęcia
choroby



Oseltamiwir:



aktywowany przez esterazy wątrobowe



Dawka terapeutyczna wynosi 75mg dwa razy
na dobę przez 5 dni, a profilaktyczna 75mg
raz na dobę



Biodostępność to 80%, a okres półtrwania
wynosi 6-10 godz



Objawy niepożądane to dysfunkcje układu
pokarmowego



Zanamiwir :



Po inhalacji dociera do dróg oddechowych



10-20% dociera do płuc a pozostała część
pozostaje w gardle środkowym



Stężenie leku w drogach oddechowych osiąga
wartość 1000 razy wyższą od 50% stężenia
hamującego dla neraminidazy



Dawka terapeutyczna to 10mg 2 razy na dobe
przez 5 dni a profilaktyczna 10 mg raz na
dobe



Objawy niepożądane to kaszel, skurcz
oskrzeli, dyskomfort nosa i gardła

AMANTADYNA i RYMANTADYNA



Są to trójpierścieniowe aminy, które blokują
kanał jonowy M2 wirusa i hamują proces
opłszczania wirusa w zarażonych
komórkach, uniemożliwiając replikacje RNA



Wykazują aktywność tylko wobec grypy
typu A



Rymantadyna jest od 4-10 razy
aktywniejsza od amantadyny, jej okres
półtrwania to 24- 36 godz a amantadyny to
12-18 godz



Stężenie obu związków w płynie m-r wynosi
52-96% wartości we krwi

AMANTADYNA i RYMANTADYNA



Leki podawane w dawce 100mg

dwa razy na dobę lub 200 mg raz
dziennie wykazują 70-90%
skuteczności w prewencji choroby



Najczęstsze objawy niepożądane

pojawiają się ze strony układu
pokarmowego oraz OUN

MIESZANKI ZIOŁOWE



Ziółka to stała postać leku, otrzymana
przez zmieszanie suchych, odpowiednio
rozdrobnionych surowców roślinnych



Działanie lecznicze ziół zależy od
zawartych w nich: alkaloidach,
glikozydach, garbnikach, olejków
eterycznych i kwasów organicznych



Z pojedynczych ziół i mieszanek
przyrządza się wyciagi wodne przez
zalenie łyżki ziół wrządkiem i
pozostawienie pod przykryciem na 15 min

Dziękuję za

uwagę