METODA MALOWANIA

10 PALCAMI

Za twórczynię metody malowania palcami
uznaje się pedagog Ruth F. Show, która
zastosowała ją po raz pierwszy w 1934 roku w
jednej z rzymskich szkół.

Przez wielu badaczy podkreślane
są liczne walory tej metody, tj:



pomoc w pokonywaniu leków,



uwalnianie się od zahamowań,



wzmacnianie wiary we własne siły,



pobudzanie ekspresji fantastycznej.

PRZYGOTOWANIE DO ZAJĘĆ

Metoda malowania 10 palcami wymaga przygotowania:



szarego lub białego papieru o rozmiarach 55x40 cm



sześciu podstawowych kolorów farb:

niebieski

, czarny,

czerwony

,

brązowy

,

zielony

i

żółty

,

które można uzupełnić

białym

i

fioletowym

.

Farby powinny znajdować się w miseczkach o takiej
wielkości, która umożliwia dziecku swobodne włożenie
w nią ręki.

Papier zakłada się na

stole, ewentualnie na
sztalugach.

Wysokość stołu

powinna odpowiadać
wysokości dziecka
i znajdować
się nieco powyżej
poziomu jego łokci.

Malując, dziecko powinno

obchodzić stolik ze
wszystkich stron i mieć do
niego nieograniczony
dostęp, dlatego nie
powinien on znajdować się
pod ścianą.
Najlepiej, jeśli stół jest
pokryty np. linoleum.
Powierzchnia stołu powinna
być szersza niż wielkość
arkusza papieru.
W pobliżu należy umieścić
miednicę z wodą i ręcznik.

TECHNIKA WYKONANIA

W trakcie pracy z dziećmi metodą malowania

dziesięcioma palcami niezbędna jest
instrukcja słowna terapeuty oraz jego obecność
przy wykonywanych przez dziecko
pracach.

Instrukcja słowna uzależniona jest od wieku dzieci

oraz indywidualnych cech.

Powinna w przybliżonej formie brzmieć
następująco:

„W tych miseczkach jest farba. Nie będziemy

zużywali pędzli, mamy przecież dziesięć palców –
pięć na jednej ręce i pięć na drugiej ręce,
będziemy więc malować palcami. Dziesięć palców
to chyba więcej niż jeden pędzel. Możesz malować
cokolwiek chcesz, powiedz mi, gdy obraz będzie
skończony”.

Dziecku pozostawia się swobodę

ułożenia arkusza pionowo lub poziomo.

Bardzo często dziecko wykazuje lęk przed

zanurzeniem ręki w farbie. Wówczas, dla

zachęty, sami zanurzamy rękę w miseczce i

malujemy smugę na papierze.

W zależności od wieku dziecka i jego
właściwości indywidualnych seans może trwać
od 2 do 40 minut. Przeciętnie trwa od 20 do 30
min. W tym czasie dziecko tworzy obrazek i
odpowiada na pytania dotyczące jego treści.

Elementem terapii jest końcowy akcent,
polegający

na

przypięciu

namalowanego

obrazka do słomianej maty wiszącej na ścianie
jako dowód uznania pracy dziecka.

ANALIZA ZACHOWANIA SIĘ

DZIECKA

Oprócz walorów terapeutycznych metoda
malowania dziesięcioma palcami dostarcza
cennych wartości diagnostycznych.

Obserwacji poddaje się:



ustosunkowanie się dziecka do tworzywa



element czasu



element ruchu



zachowanie się
wobec kolorów

~ STOSUNEK DO TWORZYWA ~

Obserwacja reakcji dziecka na
zetknięcie się z tworzywem
sprowadza się najczęściej do
dwóch postaw:

1.

Postawa zachowania dystansu

2.

Postawa zaangażowania się

~ ELEMENT CZASU ~

Im dłuższy czas trwania startu do zajęć, tym

bardziej prawdopodobne jest występowanie
stanów lękowych u dziecka.
Ponadto, należy notować czas trwania
wykonania rysunku oraz częstotliwość i
długość przerw.

~ ELEMENT RUCHU ~



Podczas malowania dzieci nakładają farbę w

różny sposób, np. klepanie rozmazanej farby,
tworzenie kolein, wcieranie, tworzenie kropek
itd.



Kierunek ekspansji ruchowej może być

dośrodkowy i odśrodkowy.

~ ZACHOWANIE SIĘ WOBEC KOLORÓW ~

Obserwacja obejmuje
trzy elementy:

1.

Wybór kolorów oraz
kolejność ich użycia

2.

Reakcja dziecka na
kolor widziany na
arkuszu

3.

Poprawianie
położonego koloru

Zalety metody malowania 10 palcami:



sprzyja twórczemu działaniu,



poprawia samopoczucie dziecka,



stwarza możliwość szczerej akceptacji dziecka, jego
wytworu i zachowania,



umożliwia nawiązanie głębszego kontaktu
między dzieckiem a dorosłym,



otwiera kanał niewerbalnego porozumiewania się i toruje drogę ku
komunikacji werbalnej,



ułatwia uzewnętrznianie napięć,



odblokowuje aktywność dziecka,



rozwija pozytywne cechy: wiarę we własne siły i możliwości, śmiałość i
odwagę w pokonywaniu trudności, koncentrację uwagi, wyrażanie
emocji (także negatywnych) w sposób akceptowany społecznie,
zaufanie do ludzi, nowych rzeczy i sytuacji,



w zasadzie brak jest ograniczeń ruchowych,



względna niezależność od wieku – metodę można stosować już od 2
roku życia.

INNE TECHNIKI SWOBODNEJ

EKSPRESJI PLASTYCZNEJ

Psychorysunek



Metoda grupowej psychoterapii, wykorzystująca
ekspresję twórczą pacjenta. Psychorysunek jest
stosowany jako jeden z elementów ogólnego
programu leczenia i zaliczany do metod
niewerbalnych.



Pacjenci w czasie trwania zajęć wykonują rysunki
przy użyciu ołówków, kredek, farb lub węgla, na
temat podany przez terapeutę. Następnie rysunki
zostają omawiane.

Cele terapii z wykorzystaniem psychorysunku:



uświadomienie i odreagowanie napięć oraz

emocji trudnych do ujawnienia,



ukazanie różnych trudnych sytuacji i

konfliktów osobistych lub dotyczących reakcji

pomiędzy członkami grupy,



uświadomienie sobie przez pacjentów

sposobów funkcjonowania i relacji z członkami

rodziny, kolegami itp.

Rysunki pacjentów, sposób interpretacji

tematu, sposób ekspresji, odbiór tych

komunikatów przez innych, komentarz

wykonawcy i dyskusja są bardzo bogatym

źródłem informacji o

problemach i przeżyciach chorych.

Creative Mine Orderin



Polega na malowaniu

obrazu bez

jakiegokolwiek wzoru.



Jej głównym celem jest

wspomaganie

spontanicznego

artykułowania

nieuświadomionych

obszarów duchowo-

umysłowych.

Messpanitng

Sprowadza się do określenia pewnego
porządku w pracy, która ma uwolnić
kreatywność.

Mandala

To rysunek tworzony na planie koła,

tworzony w stanie zbliżonym do

medytacji. Gotowa mandala odzwierciedla

stan psychiczny autora, odkrywając to, co

jest ukryte przed jego świadomością.

Przemawia podobnie jak sny, językiem

symboli i barw. Po stworzeniu mandali

możemy spróbować ją zinterpretować,

patrząc na nią jak na obraz swojej duszy.

Interpretacja jednak nie jest konieczna,

gdyż już sam proces tworzenia mandali

jest terapią.

Funkcje mandali



rozwijają zdolności manualne dziecka (kształcą motorykę

dłoni),



umożliwiają poznanie i utrwalenie liter alfabetu oraz cyfr

(funkcja dydaktyczna),



kształcą pamięć wzrokową,



łączą w sobie funkcje relaksacyjne i poznawcze,



pozwalają na wypracowanie własnego stylu pracy,



uczą dobierania kolorów, kształtów,



umożliwiają nauczycielowi realizowanie własnych

koncepcji dydaktycznych.



Najpopularniejszą formą

pracy z mandalą jest jej

kolorowanie. Do malowania

używamy jak najwięcej

kolorów, które dobieramy

według własnego uznania:

kontrasty, barwy ciepłe,

zimne, jasne, ciemne.



Należy pamiętać, że

wszystkie mandale są

ładne, nie ma

nieciekawych,

nieefektownych.



W celu stworzenia miłej

atmosfery można włączyć

muzykę.

Działanie

terapeutyczne:



uspokaja i wycisza również

dzieci nadpobudliwe

psychoruchowo,



ułatwia koncentrację,



prowadzi do wytrwałości

i

konsekwencji w działaniu,



sprzyja wewnętrznej

integracji.



zwiększa aktywności dzieci

nieśmiałych, biernych,

poprzez radość tworzenia

otwierają się, stają się

odważniejsze i bardziej

komunikatywne w

stosunku do rówieśników



łagodzi napięcia,

nieporozumienia i agresję

wśród dzieci (specyficzna

atmosfera, jaka wytwarza

się podczas malowania).

Vedic Art



To naturalny proces tworzenia, który nie

opiera się ani na wzorowaniu, ani też na

odtwarzaniu czegoś.



Po prostu : malujemy nie to co

widzimy, lecz to co czujemy.



Nadrzędnym zadaniem Vedic Art jest

rozbudzanie wewnętrznej siły kreacji

poprzez twórczość

.

Obrazy uczestników warsztatów Vedic Art,
http://www.koloryduszy.pl/

B. Kaja Zarys terapii dziecka. Wyd. Akademii
Bydgoskiej, Bydgoszcz 2001, s. 80-84.
E. Kondracka Malowanie dziesięcioma palcami
jako metoda terapeutyczno-diagnostyczna.
http://pppnr2.w.interia.pl/poradnia/malowanie.htm
l
M. Rajnoga Metoda malowania dziesięcioma
palcami. http://literka.pl/article/show/id/33491

Bibliografia

Joanna Kolbiarz

Anika Lech

Agnieszka Pęczek

II SUM, PSO, gr. I